شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
این نخستین بار نیست که آیت‌الله خامنه‌ای موضع فقهی خود را درباره حرمت اهانت به مقدسات مذاهب اسلامی اعلام می‌کنند. با این همه، آن چه به تازگی توسط نشریه «خط حزب ا…» انتشار یافت، حاوی نکات درخور تأملی از این موضع فقهی بود. این نکات بدیع را به ویژه می‌توان از استخدام و به‌کارگیری واژه‌ها و تعابیر خاص در بیانات رهبر انقلاب دریافت.
شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات خویش با قید «قاطعاً» که نشان دهنده پافشاری بر یک حکم شرعی است، اهانت به زوجات رسول اکرم(ص) را مانند اهانت به شخص آن حضرت دانسته‌اند. بی تردید، لحن و محتوای این بیانات مؤید این است که برخی مخاطبان این حکم اگر خود را پیرو ولایت و مدافع نظام اسلامی قلمداد می‌کنند و در عین حال، روی خوش به تقریب مذاهب اسلامی نشان نمی‌دهند، باید در موضع خود تجدید نظر کنند.
سازگاری درونی در منظومه تقریبی آیت‌الله خامنه‌ای
گاه در بررسی مواضع و رویکردهای علمای حامی تقریب، با این معضل مواجه می‌شویم که برخی از این بزرگواران در مقاطعی رأی و فتوایی را برگزیده‌اند که چندان با مشی تقریبی تلائم و سازگاری ندارد. به همین دلیل، اگر بخواهیم با زبان منطق جدید سخن بگوییم، باید ادعا کنیم که منظومه تقریبی برخی از آنان دچار تعارضات داخلی است. اما در میان سرسلسله‌داران اندیشه تقریب مذاهب اسلامی، منظومه تقریبی آیت‌الله خامنه‌ای از سازگاری درونی تمام عیاری برخوردار است که آن را می‌توان در اشارات ایشان به جنگ جمل دریافت: «امیرالمؤمنین بـا جناب عایشـه آن رفتار را کـرد … با زنی که به جنـگ او آمـده، این جور بـا احتـرام رفتار کـرد. به خاطر این‌که همسـر پیغمبر بـود و الا امیـرالمؤمنین که از کسـی ملاحظه ندارد.».
آیت‌الله خامنه‌ای در این بیانات در عین حال که به ظرافت و با تعبیر «امیـرالمؤمنین که از کسـی ملاحظه ندارد»، بر موضع به حق امیرمؤمنان(ع) در این واقعه تاریخی تأکید کرده‌اند، از یکی از همسران رسول اکرم(ص) با تعبیر تکریم آمیز «جناب عایشه» یاد کرده‌اند. این تکریم فوق‌العاده نشان می‌دهد که در منظومه تقریبی رهبر انقلاب، اختلافات مذاهب اسلامی درباره برخی مسائل، گرچه ممکن است حل و فصل نشود، اما این فیصله ناپذیری هیچ منافاتی با تکریم و احترام نسبت به مقدسات سایر مذاهب اسلامی ندارد.
فصل الخطابی برای پیروان مکتب اهل بیت(ع)
از آنجا که به ویژه، طی سال‌های اخیر، سایر مراجع عظام تقلید نیز مواضعی مشابه رهبر معظم انقلاب اتخاذ کرده و مقلدان خود را از هرگونه اهانت به مقدسات مذاهب اسلامی منع کرده‌اند، انتشار بیانات رهبر معظم انقلاب می‌تواند نقطه پایانی بر هرگونه بهانه جویی برای عدول از رویکردهای تقریبی باشد. محتوا و لحن این بیانات به گونه‌ای است که کسی نمی‌تواند با تمسک به مقدسات مکتب اهل بیت(ع) بی احترامی به مقدسات سایر مذاهب اسلامی را توجیه کند و در کوره تشدید تفرقه و اختلاف میان مسلمانان بدمد./ بهروز بیهقی
