سه رویکرد اساسی در حوزۀ فقه و حقوق زنان در بحث فقه و حقوق زنان، حفظ چارچوبهای روشمند فقهی و درعینحال پاسخ به مسائل نو پیدا، موجب نگاهی دوباره به احکام و تکالیف و حقوق خانواده ـ اعم از همسران، والدین و فرزندان ـ و زنان شده است. این نگاه تازه، آثار تازه و مباحثات جدیدی را در حلقههای تفکر اسلامی بهویژه فقه، پدید آورده است. در کشور ما سه رویکرد متمایز نسبت به این مقوله به چشم میخورد: رویکرد اول، دغدغۀ پژوهشگران دینباوری است که از موضع فقهی، نگران حفظ میراث فقهی هستند. به عبارت واضحتر، آنها نگران …
توضیحات بیشتر »حجاب در آیات و روایات؛ نقدی بر کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)
ما مسلمانان، اعم از شیعه و سنی، اگرچه در برخی احکام شرعی (مثل وضو) اختلاف نظر داریم، اما تعالیمی که از طریق آیات و روایات به دستمان رسیده، جای تردیدی برای ما نگذاشته که حجاب شرعی لازم برای یک زن مسلمان، پوشاندن تمام بدن غیر از صورت و دستان وی (تا مچ) است؛ و این مطلب بهقدری واضح بوده که امروزه، نه فقط بین مسلمانان، بلکه در تمام دنیا، پوشیدن این حجاب، علامتی برای شناسایی یک زن مسلمان به حساب میآید تاحدی که در سراسر جهان، حکومتهایی که با اسلام میانه خوبی ندارند، این مدل پوشش را، چون علامت مسلمانی …
توضیحات بیشتر »چیستی حجاب و ماهیت مخاطبانش
خلاصه آنچه خواهید خواند… نه رضاخان توانست با توسل به زور حجاب را از سر مردم بردارد و نه ما میتوانیم با توسل به زور، افراد را باحجاب کنیم. مخاطب ما که به حجاب اسلامی التزام ندارد، با شنیدن یک سخنرانی یا خواندن یک مقاله بیحجاب نشده است که امروز از سر جهالت و ساده انگاری گمان کنیم با شنیدن یک سخنرانی یا خواندن یک مقاله حجاب را خواهد پذیرفت. آیا با تعابیری همچون حیوان برهنه، خر پالاندار، حیوان بیشعور، بیمار روانی و… میتوان به ادب و حیا دعوت کرد؟ چهقدر فاصله است میان آن ادب قرآنی و این گفتار …
توضیحات بیشتر »پوشـش و مـسؤولیت حکومت در فقه اهل تسنن/ محمدهادی فاضل
یکی از احکام ثابت اسلام که همهی مذاهب اسلامی بر آن اتفاق دارند، دستور رعایت حجاب برای بانوان است و از آنجا که بخش قابل توجهی از جهان اسلام را اهل تسنن، تشکیل میدهند، این مسأله در تمام جهان اسلام مطرح است. در این نوشتار دیدگاه مفسران و فقهای اهل تسنن در زمینهی اصل لزوم پوشش و محدودهی آن با توجه به آیات، روایات و استنباطهای فقها مورد بررسی قرار گرفته است و دلایل و مبانی آن مطرح شده است.
توضیحات بیشتر »بدحجابی؛ ناهنجاری اجتماعی یا گناهی مذهبی؟
به نظر شما بیحجابی به عنوان گناه صغیره تا چه میزان باید مورد توصیهی متشرعه قرار گیرد؟ برای اینکه حد و اندازهای را در برخورد با مسألهی حجاب، چه در بحث گسترش و تبلیغ حجاب و چه در بحث برخورد با ناهنجاریهایی که در مسألهی حجاب اتفاق میافتد تبیین کنیم، طبیعی است که اول جایگاه مسألهی حجاب را روشن کنیم تا وارد مقولهی واضحی نسبت به آن شویم، چون ممکن است وقتی حد و مرز را مشخص میکنیم، ذهنیت ما با دیگران متفاوت باشد. لذا اول مقدمهای کوتاه در این قسمت بیان میکنم و بعد در مورد اصل موضوع و …
توضیحات بیشتر »الزام فقهی و حقوقی حجاب
اگر حجاب کاملاً جنبۀ شخصی داشته باشد جزء اختیارات حکومت نیست و اما اگر جنبۀ شخصی ندارد جزء اختیارت حکومت است.
توضیحات بیشتر »نقدی تفصیلی بر کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر(صلیاللهعلیهوآله)
کاش همهی گناهان، بدحجابی بودند!
حجتالاسلام مصطفی دُرّی (پژوهشگر، نویسنده و استاد سطوح عالی حوزهی علمیهی قم) تلاش میکند تا پاسخی برای پرسشهای زیر پیدا کند: بدحجابی یا بیحجابی در میان محرمات دینی، چه جایگاهی دارد؟ عالمان دینی باید نسبت به کدامیک از گناهان و واجبات شریعت، حساسیت بیشتری نشان دهند؟ حکومت اسلامی در اِعمال اجبار به ترک گناهان یا ترغیب نسبت به ترک گناهان، به چه ترتیبی باید تلاش کند؟
توضیحات بیشتر »کراهت چادر مشکی، ژست روشنفکری است!
استاد سید محمدصادق علمالهدی از استادان جوان و موفق سطح و خارج حوزهی علمیهی قم هستند که تسلط ایشان در مباحث روز فقهی نیز بسیار قابل توجه است. این استاد جوان دربارهی پوشش مشکی برای بانوان معتقد است: همانطور که اثبات استحبابِ پوشیدن چادر سیاه بهعنوان اولی قابل اثبات نیست، کراهت آن نیز ثابت نیست.
توضیحات بیشتر »برخی از روایات پوشش و حجاب را نمی فهمیم!
آیتالله سیداحمد مددی را میتوان یک کتابخانه سیّار و البتّه دقیق دانست. شاگرد مبرّز آیتالله خوئی و سیستانی، علاوه بر شهرت در رجال و تراجم، از استادان قدیمی خارج فقه و اصول حوزه علمیّه قم نیز به شمار میآیند. ابداع نظریّاتی هم چون «فقه ولائی» و «انسداد باب علم و علمی»، درس وی را از دروس سنّتی حوزه علمیه قم متمایز میکند. خاصّ بودنِ استاد در حوزه علمیّه باعث شد تا بحثی خاص از این شماره، یعنی حدّ فقهی پوشش مردان را با ایشان در میان بگذاریم؛ بحثی که در لابهلای نزاع در حدّ حجاب بانوان و اجباری بودن آن، تا حدّی به فراموشی سپرده شده و کمتر بدان پرداخته میشود.
توضیحات بیشتر »بسته های ویژه خبری
وحدت اسلامی
۱- زمینهها، معیارها و ضوابط وحدت ۲- فلسفه وحدت اسلامی از منظر قرآن کریم ۳- بازخوانی گفتمان وحدت از دریچه سنت ۴- بازخوانی سیره عملی معصومین درخصوص وحدت اسلامی ۵- بررسی دیدگاه ها و نظریههای وحدت اسلامی ۶- چیستی و ماهیت شناسی وحدت اسلامی ۷- نقش و وظیفه رهبران و نخبگان دینی و سیاسی در ایجاد و شکلگیری وحدت اسلامی ۸- بررسی موانع ایجاد وحدت اسلامی ۹- نقش وحدت اسلامی در روابط بین الملل ۱۰- رابطه وحدت با دو اصل تولی و تبری و مسئله تقیه ۱۱- نقش وحدت اسلامی در افزایش سرمایه اجتماعی جوامع اسلامی ۱۲- نقش وحدت اسلامی …
توضیحات بیشتر »بیانیه پایانی بیست و نهمین کنفرانس بین المللى وحدت اسلامی
شرکت کنندگان بر این عقیده هستند بزرگترین بحرانهایی که جهان اسلام اکنون با آنها مواجه است همان تلاش برای تجزیه کشورهای جهان اسلام و عدم اعتماد میان حکومتها است. متن بیانیه پایانی کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم الحمد الله والصلاه والسلام علی رسول الله وعلی آله الطیبین و صحبه المنتجبین به فضل و مدد خداوند متعال بیست و نهمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع” بررسی بحرانهای جهان اسلام و راهکارهای پایان دادن به آنها ” و همزمان با ولادت با سعادت پیامبراسلام (۱۲- ۱۷) ربیع الاول که هفته وحدت اسلامی نامیده شده …
توضیحات بیشتر »بررسی الگوی رابطه فرد و دولت در نظام سیاسی اسلامی
رابطه نظام سیاسی دینی با مردم و شهروندان از جنس دیگری است که نگارنده از آن به رابطه «واکارگذارانه» یاد میکند. آنچه این فرضیه را تقویت میکند دیدگاهی است که معتقد است در یک جامعه اسلامی، فرد، جامعه و دولت هر سه در یک راستا گام بر میدارند. شریف لکزایی: رابطه فرد و دولت از منظرها و برای منظورهای گوناگونی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. برخی نظریهها به یک رابطه یک سویه میاندیشند. به این معنا که معتقدند بین فرد و دولت تنها یک نوع رابطه میتواند وجود داشته باشد و آن هم رابطه ای است از بالا به …
توضیحات بیشتر »چرا باید در مورد شیخِ مصلحِ تقریبی، دنیای اسلام ساکت بماند؟
همزمان با هفدهم ربیعالاول، خجسته سالروز میلاد پیامبر اعظم حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم و حضرت امام صادق علیهالسلام، مسئولان نظام، میهمانان شرکتکننده در کنفرانس وحدت اسلامی، سفرای کشورهای اسلامی و جمعی از قشرهای مختلف مردم، صبح دیروز با حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند. رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار ضمن تبریک سالروز میلاد پیامبر عظیم الشأن اسلام(ص) و حضرت امام صادق(ع) با اشاره به دمیده شدن روح زندگی و معنویت واقعی و احیای دنیای مرده و آفت زده جاهلیت با ظهور اسلام و ولادت و بعثت پیامبر(ص)، مهمترین وظیفه امروز دنیای اسلام بویژه علماء و روشنفکران راستین …
توضیحات بیشتر »آیتالله مکارم شیرازی: غربی ها قابل اعتماد نیستند
غربیها و آمریکاییها هر زمان که جنایات در مسیر منافع آنها است، سکوت میکنند، ولی هنوز برخیها خوشبین هستند و میگویند برجام را مقدمه قرار دهیم و با آنها کنار بیاییم. آیتالله ناصر مکارم شیرازی در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به حدیثی از امام حسن عسکری علیهالسلام اظهار کرد: بهترین برادرانت کسی است که گناه تو را فراموش کند و نیکیهایت را به یاد داشته باشد. وی خاطرنشان کرد: عمل به دستورات اسلام مدینه فاضله را حاصل میکند، در مقام دوستی ممکن است خطایی از فردی صورت گیرد، اگر بدیها را …
توضیحات بیشتر »گزارش ویژه الازهر درباره لزوم وحدت شیعه و سنی
قم فردا: ،«مرصد الازهر» از مراکز مطالعاتی وابسته به دانشگاه الازهر در گزارشی اعلام کرد: همزیستی بین سنی و شیعه ضرورتی حیاتی و مصلحتی شرعی است. این مرکز که یک مرکز مطالعاتی و استراتژیک است عنوان کرده که «این همزیستی مصلحتی فوری در عصر حاضر و در سایه حضور مسلمانان در عصر تغییرات بینالمللی است و این در حالی است که سنی و شیعه در عصرهای گذشته در سایه جامعهای واحد که بر آن دوستی و محبت و برادری سایه انداخته بود زندگی میکردند. این مرکز افزوده است: اگر امروز برخی حوادث نادر و اندک دیده میشود باید در واقعیت …
توضیحات بیشتر »شاگردان آخوند خراسانی (ره)
[foogallery id=”1394″]
توضیحات بیشتر »آیت الله حاج شیخ محمد حسین سیبویه، دار فانی را وداع گفت
آیت الله حاج شیخ محمد حسین سیبویه مؤسس مدرسه علمیه امام حسین علیهالسلام پس از عمری تلاش و جدیت برای حفظ و احیای معارف و فقه اهل بیت علیهمالسلام و تربیت شاگردان بسیارزی در این راه، صبح امروز دار فانی را وداع گفت.
توضیحات بیشتر »گزارش تفصیلی/بررسی فقهی افراط در عزاداری
نظریه پرداز جلسه با سنخشناسی موضوع عزاداری و اقامهی استدلالهای مختلف عقلی و نقلی به تشریح و تبیین کامل مسأله پرداخت و طی آن روشن شد که اصل عزاداری، امری فطری است که شرع مقدس نه تنها با آن مقابله نکرده است؛ بلکه به تقویت آن نیز پرداخته است.
توضیحات بیشتر »رونمایی از منشور قضاء آیت الله شاهرودی
«منشور قضاء» عنوان کتاب جدید آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، نایب رئیس اول مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در کتابخانه ملی رونمایی میشود.
توضیحات بیشتر »روح الله شریعتی: حکومت، قالب مشخصی در اسلام ندارد
در بررسی فقهی انتخابات لازم است مبانی فقهیای را که میتوان از آنها برای مشروعیتبخشی به انتخابات بهره برد، رصد کرد؛ یعنی بررسی آیات، روایات، سیره، دلیل عقل و … . از آنجا که انتخابات بهمعنی امروزی در صدر اسلام و زمان معصومان وجود نداشته است، تنها میتوان از طریق ادله و به روش اجتهاد به مشروعیت یا عدم مشروعیت انتخابات به شکل امروزی پی برد.
توضیحات بیشتر »تسهیلات قاعدهمند با ابزارهای اسلامی
یادداشت سیاستی «طراحی ابزارهای اسلامی جهت ارائه تسهیلات قاعدهمند توسط بانک مرکزی؛ چارچوبی جهت سیاستگذاری پولی در بازار بینبانکی» توسط پژوهشکده پولی و بانکی منتشر شد.
توضیحات بیشتر »رهبر انقلاب: اتفاقات و فجایع منا را مستند و پیگیری خواهیم کرد
حضرت آیتالله خامنهای با انتقاد از سکوت دولتها و بهخصوص دولتهای غربی و سازمانهای مدعی حقوق بشر در قبال این مصیبت بزرگ تأکید کردند: این حادثه به هیچوجه نباید فراموش شود و دستگاه دیپلماسی و سازمان حج موظف هستند که این موضوع را به صورت قاطع دنبال کنند.
توضیحات بیشتر »اصلاح نظام آموزشی در حوزه علمیه نجف
بر اساس گزارش برخی از اساتید حوزه، چندی است تلاشهایی برای اصلاح نظام فعلی آموزش در حوزه علمیه نجف آغاز شده و تغییراتی در کتابهای درسی صورت گرفته است.
توضیحات بیشتر »همایش ملی «عالم واقف» برگزار میشود
همایش ملی آیت الله العظمی سید حسین بروجردی با عنوان عالم واقف ۱۸ آذرماه در شهرستان بروجرد برگزار می شود.
توضیحات بیشتر »بررسی ابعاد حقوقی، سیاسی و فقهی فاجعه منا
به همت دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه نشست بررسی ابعاد حقوقی، سیاسی و فقهی فاجعه منا با حضور استادان، مسئولان و صاحبنظران حوزههای مختلف ۲۶ مهرماه در محل دانشکده حقوق و علوم سیاسی برگزار شد.
توضیحات بیشتر »شماره ۴۴ فصلنامه «حقوق اسلامی» منتشر شد
شماره ۴۴ فصلنامه علمی و پژوهشی «حقوق اسلامی» به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. این شماره حاوی ۶ مقاله در زمینه حقوق اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، فصلنامه «حقوق اسلامی» به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سردبیری عبدالحسین شیروی شماره ۴۴ خود را منتشر کرد. در این شماره «تخییری یا تعیینی بودن حق قصاص»، نوشته علی محمدیجورکویه، «تأملی در قاعده دیه شکستگی استخوانها» نگاشته حسینعلی بای، «منشأ الزام در احکام فقهی و شرعی» کاری از عنایت شریف، «واکاوی حقوقی استقلال قضایی اهل کتاب» تألیف ابراهیم باطنی، «امنیت سیاسی افراد و مرجع آن در …
توضیحات بیشتر »فراخوان مقاله بیستونهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از عموم استادان، پژوهشگران و دانشجویان برای ارائه مقاله در بیستونهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی که در هفته وحدت برگزار میشود، با محورهای ذیل اعلام فراخوان نمود.
توضیحات بیشتر »نیاز بسیاری از علوم به تدوین دائرهالمعارف اندیشوران
حجتالاسلام بدری با بیان اینکه موسوعهنگاری یک فن و علم است، گفت: گروه موسوعهها و فرهنگنامههای پژوهشگاه، «موسوعه اصول فقه» را در ۵ جلد تدوین کرده است که ۲ جلد آن، به چاپ رسیده است و سومین جلد آن تا پایان سال به چاپ میرسد.
توضیحات بیشتر »