آیتالله نوری همدانی گفت: ربا به هر شکلی که باشد در اسلام حرام است؛ همه باید سعی کنند نه تنها خودشان دیرکرد ندهند بلکه نگذارند که دیگران نیز دیرکرد دهند که این مصداقی از نهی از منکر است.
توضیحات بیشتر »ربا در تسهیلات خرد بیشتر است/ نظام بانکی پاسخگوی نگرانی مراجع باشد
در سیستم بانکی کشور ربا انجام نمیشود، اما اگر ربایی هم صورت گیرد، در تسهیلات خرد امکان ربا خیلی زیاد است و در تسهیلات درشت مشکل ربا وجود ندارد. باید توجه داشت در حجم انبوه وامهای خرد بخشی از آنها به صورت صوری بوده و فعالیت اقتصادی شکل نمیگیرد؛ اما در تسهیلات درشت موسسات اعتبارتی طرح توجیهی از سرمایهگذار میخواهند. پروژه تعریف میشود و بر آن پروژه نظارت میشود تا به نتیجه برسد و این نمیتواند صوری باشد.
توضیحات بیشتر »شورای فقهی بانک نگاه ناقصی به موضوع بانکداری دارد
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه گفت: فقهایی که در شورای فقهی بانک یا بیرون آن هستند و این نظام بانکی را کاملا تایید میکنند، نگاهی بسیار ناقص به موضوع دارند.
توضیحات بیشتر »نتوانستیم ربا را از نظام بانکداری حذف کنیم/ قانون بانکداری بدون ربا کافی نیست
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه صرف تصویب قانون بانکداری بدون ربا به تنهایی کافی نبود گفت: برای حذف ربا از نظام بانکداری از ابتدا باید یک مرکز تحقیقاتی کنار بانکها مرتب کار و مشکلات بانکداری بدون ربا را در عمل ارزیابی میکرد.
توضیحات بیشتر »شهید صدر، پایهگذار علوم انسانی اسلامی با ابداع «فقه واقعگرا»/ علی نعمتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش در مصاحبهای، برخی از اساتید دانشگاه، شهید صدر را – بدون ذکر دلیلی روشن - نماد اسلام سوسیالیستی شمرده بودند همچنانکه شریعتی را نماینده سوسیالیسم اسلامی.
توضیحات بیشتر »راهکار عملی رهایی از ربا و تأسیس پول اسلامی/ محیالدین حائری شیرازی
شبکه اجتهاد: پول اسلام «مال» است؛ اما پول رایج جهانی مال نیست بلکه «اعتبار» است. قرض بی بهره در پولی که مال است میسر است. پولی که اعتبار است امکان قرض بدون بهره در آن نیست؛ چون وقتی از اعتبار کم میشود از مالیّت کم شده است و به قرض دهنده ظلم شده است. ولی وقتی پول، مال باشد اگرچه آن مال در بازار گرانتر یا ارزانتر شده باشد، از مالیّت کم نشده است.
توضیحات بیشتر »تأملاتی پیرامون مهمترین دغدغههای مراجع نسبت به صنعت بانکداری کشور
در نشست بررسی مسائل فقهی بانکداری که با حضور علمای شیعه و سنی خراسان شمالی در بجنورد برگزار شد، حجتالاسلام موسویان به طرح چهار دغدغه اصلی مراجع عظام پیرامون صنعت بانکداری کشور پرداخت و همچنین وظیفه بانکها، روحانیان و مردم را در قبال این موارد تشریح کرد.
توضیحات بیشتر »اختلاف نظر فقهی درباره سود پول
سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در رابطه ربا و مسئله کاهش ارزش پول با اشاره به اینکه این یک مسئله سادهای در فقه نیست که بتوان در یک مصاحبه آن را تأیید یا رد کرد گفت: فقها در این رابطه اختلاف نظر دارند.
توضیحات بیشتر »ضوابط شروط ضمن قرارداد؛ مطالعه موردی وجه التزام بانکی
یکی از معضلات نظام بانکی تاخیر مشتریان در بازپرداخت دیون است. در بانکداری اسلامی به منظور حل این مشکل از راهکار اشتراط وجه التزام در قراردادها استفاده میشود؛ ولی این شرط به دلیل مشابهت با ربا و مخالفت با کتاب از جهت مشروعیت محل پرسش است و میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد.
توضیحات بیشتر »رئیس جمهور اندونزی «کمیته ملی اقتصاد شرعی» تشکیل داد
در حالی که سیستم بانکداری اسلامی به تازگی در اندونزی با چالشهایی روبرو شده، رئیس جمهور این کشور «کمیته ملی اقتصاد شرعی» ایجاد کرد که وظیفه آن ایجاد اتحاد میان بینش و استراتژیهای ذینفعان صنعت اقتصاد اسلامی میباشد.
توضیحات بیشتر »دروس خارج فقه باید کاربردی و ناظر به نیاز حاکمیت باشد
حجتالاسلام والمسلمین یوسفی از نبود تعامل مناسب بین حوزه و نظام در بخش پژوهش ابراز تاسف و تاکید کرد که دروس خارج فقه باید کاربردی و ناظر به نیازهای حاکمیت باشد.
توضیحات بیشتر »رویکرد استعلایی در روششناسی شهید صدر
در اندیشه صدر این که علم اقتصاد چه وضعیتی پیدا میکند تا مرحلهای که جهان اقتصادی بر طبق مکتب شکل بگیرد به تعویق افتاده است و در عین حال محقق اقتصاد اسلامی با یک نظام منسجم و از قبل وضعشده مواجه است که باید اصول و قواعد آن را کشف کند. بر این اساس است که شهید صدر کتاب و سنت را مفروض میگیرد تا بر مبنای آن از امکان مکتب و بازسازی آن به روشی متفاوت از علوم طبیعی صحبت کند.
توضیحات بیشتر »تنظیم و ابلاغ مصوبه کمیته فقهی سازمان بورس درباره سود قطعی اوراق مشارکت
کارشناس مالی اسلامی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار به تشریح جزییات جلسه اخیر کمیته فقهی این سازمان پرداخت و گفت: در این جلسه مصوبه کمیته فقهی درباره سود قطعی و علیالحساب اوراق مشارکت قرائت و امضا شد.
توضیحات بیشتر »اقتصاد اسلامی کدام فهم از اسلام است؟/ بررسی چهار رویکرد در مطالعات اقتصاد اسلامی
سبحانی با اشاره به چهار رویکرد در مطالعات اقتصاد اسلامی گفت: رویکرد فقهی، رویکرد نئوکلاسیک، رویکرد تلفیقی و رویکرد سیستمی، چهار رویکرد موجود در مطالعات اقتصاد اسلامی را تشکیل میدهند.
توضیحات بیشتر »نقد نظر آیتالله موسوی بجنوردی درخصوص ربا
در شماره گذشته «تجارت فرد» مطلبی بهنقل از آیتالله موسوی بجنوردی درج شده که عملکرد ربوی افسارگسیخته بانکها را دامن خواهد زد، این نشان میدهد ریلگذاران نظام بانکی ایران از درک اولیه الزامات بانکی عاجزند. یادداشت فنی زیر، نقد این نظرات است.
توضیحات بیشتر »امکانسنجی فقهی «وقف پول»
گزارش علمی امکانسنجی فقهی وقف پول به همت گروه مطالعات اقتصاد اسلامی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی تهیه و ارائه شده است.
توضیحات بیشتر »نخستین عرضه عمومی «سهام وقف» در جهان آغاز شد
مالزی برای نخستین بار در جهان در حوزه صنعت مالی اسلامی، اقدام به عرضه اولیه عمومی سهام وقف کرد.
توضیحات بیشتر »مسائل انتقادی در بانکداری اسلامی و بازارهای مالی
کتاب مسائل انتقادی در بانکداری اسلامی و بازارهای مالی کتابی است که قصد دارد شبکهی مرتبطی از ارزشهای ناشی از الهامات و منطق را در تخصیص منابع و ویژه تخصیص سرمایه به معرض نمایش بگذارد.
توضیحات بیشتر »اسلام با ظاهرسازیها مخالف است/ کارمزد هرساله کلاه شرعی بانکهاست
بعضی بانکها میگویند ما کارمزد بیش از ۴ درصد نمیگیریم، ما میگوییم ۴ درصد برای تمام مدت وام بگیرید، یعنی اگر وام ۵ ساله است یک بار چهاردرصد بگیرید اما آنها سالی ۴ درصد میگیرند، یعنی مجموعا ۲۰ درصد میشود، اسمش را چهاردرصد میگذارند اما در واقع ۲۰ درصد میگیرند.
توضیحات بیشتر »«مسائل نو بنیاد شرکت» از بازاریابی شبکهای تا صندوقهای خانوادگی
شبکه اجتهاد: آیتالله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه در ادامه جلسه درس خارج «مضاربه» با موضوع «مسائل نو بنیاد شرکت»، به بازاریابی شبکهای و صندوقهای خانوادگی پرداختهاند که بخشی از آن در پی میآید.
توضیحات بیشتر »بررسی کاربرد قاعده شرط در قراردادهای بانکی
قاعده شرط پرکاربردترین قاعده فقهی در قراردادهای بانکی است؛ پرسش اصلی مقاله این است که آیا بانکها به طور صحیح از ظرفیت قاعده شرط در بستن قرارداد استفاده نمودهاند؟
توضیحات بیشتر »سه پیشنهاد شرعی برای جایگزینی جریمه دیرکرد ربوی تسهیلات
استاد حوزه و دانشگاه برای جایگزینی با جریمه دیرکرد تسهیلات که از نظر مراجع تقلید ربوی است، سه روش منطبق با فقه شیعه پیشنهاد کرد.
توضیحات بیشتر »طرحی اجمالی برای نظام پولی و بانکی اسلام/ علی نعمتی
بخش اول: نظریه پولی (خلق پول) به رغم اینکه مبدأ تأملات و تحقیقات اقتصاد اسلامی، مباحث پول و بانک بوده و بیشترین تحقیقات آن نیز در این موضوع صورت گرفته است، هنوز این مقوله از ضعفهای جدی رنج میبرد، زیرا:
توضیحات بیشتر »نقش علمای شیعه در حمایت از منابع ملی
همه ما پیام میرزای شیرازی برای تحریم توتون و تنباکو را شنیدهایم و خواندهایم، اما اتفاقهای مهم دیگری در تاریخ معاصر ایران رخ داده که با درایت علما حل شده است.
توضیحات بیشتر »بررسی دو راهکار تصحیح سود وامهای بانکی
برخی از مردم گمان میکنند که اگر سود بانکی ۴ درصد به بالا باشد حرام و چنانچه پایینتر از این مقدار باشد حلال است. این یک گمان بی اساس و منشأ آن، دور ماندن از فقه و مسایل شرعی میباشد.
توضیحات بیشتر »اقتصادنا و اقتصاد ما / مسعود درخشان
شبکه اجتهاد: بیش از ۵۰ سال از نگارش کتاب اقتصادنا میگذرد. بسیاری از زوایای این گنجینه بزرگ از معارف اقتصاد اسلامی، نظامهای اقتصادی، روششناسی و فلسفه اقتصادی نه تنها تاکنون ناشناخته مانده بلکه از دیدگاه بنده برخی برداشتهای نادرست از آن نیز شده است که فرصت طرح آنها در اینجا نیست.
توضیحات بیشتر »چرا واردات کالاهای مشابه داخلی حرام است؟
شبکه اجتهاد: سال گذشته بود که رهبر انقلاب از تولید ملی به عنوان امری مقدس و با ارزش یاد کردند و همهی آحاد و اقشار مردم را به تقویت آن به هر طریق ممکن دعوت کردند. در این میان ایشان بر نقش مصرفکنندگان که تمامی مردم را دربرمیگیرد تأکید ویژهای فرمودند و گفتند عمده مردمند و خود راه مصرف کالاهای خارجی را ببندند.
توضیحات بیشتر »عالمان شیعه و صیانت از سرمایههای ملی
تاکنون به دلایل مختلف به فعالیت عالمان شیعه در عرصههای اجتماعی و بهویژه اقتصادی، کمتر توجه شده است و اطلاعات کمتری در این زمینه وجود دارد اما در دوره هجوم نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی غرب در تاریخ معاصر ایران، مدارک درخور توجهی وجود دارد که از نقش موثر علمای شیعه در مقابله با این تهاجم حکایت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عالمان شیعه و صیانت از سرمایههای ملی» نوشته مهدی ابوطالبی، به نقش مهم علمای شیعه در حفاظت از سرمایههای کشور پرداخته است. عالمان شیعه، برخوردار از منزلت اجتماعی بالا در جامعه ایران، بر اساس مبانی و اصول …
توضیحات بیشتر »تبیین استاندارد سازی بانکداری «بدون ربا»
عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: بانکهای اسلامی باید به سمت قراردادهای مورد توافق مذاهب اسلامی بروند که نیازهای متنوع مردم را با کمترین هزینه برطرف کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید عباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در نشست علمی «استاندارد سازی بانکداری بدون ربا» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با اشاره به تلاشهایی که در جهت بانکداری بدون ربا انجام شده است گفت: یکی از بخشهای مهم در بانکداری شیوهها و قراردادهایی است که به تخصیص منابع اختصاص دارد. وی با اشاره به لزوم وضع قوانین بانکداری با حداکثر مشروعیت در …
توضیحات بیشتر »موضوع شناسی عنصر زمان در «فقه معاملات»
عنصر زمان به دلیل تغیر ذاتی نقش مهمی در اقتصاد دارد. از این رو باید در همهی ابعاد اقتصاد اسلامی مورد توجه قرار بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «موضوع شناسی عنصر زمان در فقه معاملات» اولین گامی است که به تبیین نقش زمان با تمام ویژگیهایش در معاملات اسلامی میپردازد. زمان متغییری است مستقل که به صورت دائمی و بدون هیچگونه وقفهای به سوی جلو در حال گذر است و هرگز توقف و بازگشتی برای آن متصور نیست. این عنصر به دلیل همین ویژگیهایش نقش مهمی در اقتصاد اسلامی ایفا میکند. فصل اول نوشتهی دکتر محمدتقی محبی مربوط به …
توضیحات بیشتر »