حکومت و قانون

شبکه اجتهاد: جناب آقای سروش محلاتی، در سخنرانی ۲۵ رجب، با عنوان «نظریه دولت غاصب در فقه امامیه» پیرامون حقوق خدا، امام و مردم سخن گفته و در نهایت با تصویر امکان تزاحم میان حق امام و حق مردم چنین نتیجه می‌گیرد: «پرسش این است که اگر بین حق امام و حقوق مردم تزاحم به وجود آید، کدام حق مقدم است؟ وقتی به بیانات اهل بیت(ع) مراجعه می‌کنیم، آنان حق خود را مقدمه می‌دانند برای حق مردم، حکومت از نگاه امام علی(ع) مقدمه اجرای عدالت اجتماعی و رعایت حقوق مردم است. امام علی(ع) کفش خود را وصله می‌زند ابن عباس …

شبکه اجتهاد: برخی اساتید درس خارج حوزه گمان کرده‌اند که از مقدسات در تشویق مردم به انتخابات سوء استفاده شده و نام دین و قرآن و اسلام و امام زمان بیجا و ناروا به انتخابات گره خورد است و از شنیدن اینکه «حضور در انتخابات، واجب شرعی و اجرای فرمان امام زمان است» انگشت به دهان شده‌اند و اشاره کرده‌اند «انتخابات یک امر عقلایی است و هیچ جای دنیا در انتخابات از دین مردم مثل مسیحیت و یهودیت و اسلامیت مایه نمی‌گذارند». معلوم نیست تصویر این اساتید از دینداری چیست؟ آیا دینداری فقط نماز و روزه و تلاوت قرآن و …

زئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر ما رای ندیهم دیگران به جای ما و برای ما رای خواهند داد و انتخاب خواهند کرد. انسان زنده هرگز حاضر نیست اختیار و سرنوشت خودش را به دست دیگری بسپارد و رها کند تا دیگری برای او سرنوشت رقم بزند. به این جهت انتخابات علاوه بر اینکه تکلیف است علاوه بر اینکه نوعی اجرای حکم وضعی است، ایفا و استیفای حق هم هست. ما با حضور در انتخابات حق خودمان را استیفا می‌کنیم پس باید علمای بزرگوار، مدرسین محترم و فضلای حوزه این مسائل را برای مردم توضیح بدهند! به گزارش …

شبکه اجتهاد: حق رأی مردم با انتخابات شروع می‌شود. زیرا تجلی این حضور مردمی در مجلس یا ریاست جمهوری یا رهبری است، در مصوبات مجلس، فعالیت‌های رییس جمهور خودش را نشان می‌دهد لذا ما می‌توانیم در همان اوقات هم بسیاری از مصوبات و رفتارهای دولت، حتی رفتارهای رهبری را هم به مسأله انتخاب مردم ارجاع دهیم و براساس آن به تحلیل و بحث و بررسی بپردازیم. بنابراین، لازم است که رسانه‌های خبری- تحلیلی ما اینطور نباشد که فقط در ایام انتخابات به این موضوع بپردازند. مطلب بعد این که در اینجا بر استدلال عقلی دانش فقه پیرامون حق رأی‌ می‌‌پردازیم؛ …

شبکه اجتهاد: به جرأت می‌توان گفت مشروطه خواهان اولیه درک روشنی از ایده دولت – ملت در ذهن نداشتند. آنان غالباً خواهان مشروط شدن سلطنت بودند و از شاه می‌خواستند که سلطنت کند و نه حکومت. خواست آنان این بود که اداره مملکت به روشنفکران و فارغ‌التحصیلان فرنگ رفته و نمایندگان اصناف واگذار شود. روحانیت به‌ویژه فقیهان که همواره در مصائب ناشی از حاکمان مستبد در کنار مردم هستند علی‌رغم خوش‌بینی‌های اولیه نسبت به ایده حکمرانی مشروطیت، از فرآیند شکل‌گیری ابرهای استبداد مدرن احساس خطر کرده بعضاً علیه آن موضع گرفتند و تا پای چوبه دار رفتند و به شهادت …

مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از پیام‌های مهم بعثت پیامبر(ص) در بحث اجتماعی اصل «تقریب و نفی تنفیر» است، گفت: نفی تنفیر بدان معناست که پیامبر(ص) به دنبال آن بود که انسان‌ها اهل نفرت از یکدیگر نباشند و یکی از تلاش‌هایی که در طول ۲۳ سال پیامبری خود انجام دادند و شعاع آن را تا ابدیت زندگی انسان پراکنده کردند، مسئله نفی نفرت بود. به گزارش شبکه اجتهاد، بعثت نوری بود در ظلمت، راهی در برابر بیراهه، هدایتی در مقابل ضلالت و سعادتی در تعارض با همه شقاوت‌هایی بود که روح و روان انسان‌ها را درتنگنا می‌افکند …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تحقق انقلاب اسلامی را نتیجه اجابت پیام بعثت و دعوت امام بزرگوار از طرف مردم خواندند و گفتند: در ادامه هم مردم ما به توفیق و فضل پروردگار حرکت خود را در مسیر درست ادامه داده‌اند و تا هر زمان که اجابت دعوت پیغمبر ادامه داشته باشد، رشد و پیشرفت که فقط هم رشد معنوی و اُخروی نیست ادامه دارد و می‌توان به بهترین نمونه زندگی دنیوی و اُخروی دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، در خجسته عید مبعث حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص)، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، سفرا …

شبکه اجتهاد: انگار انقلاب علمیِ حضرت صادق و پدرش، کارد را به استخوان خلیفه رسانده بود. چون برای اولین بار بود که دستگاه حاکم دستور داده بود امامِ بعدی در همان ابتدای امامتش، شناسایی شود تا سرش را به دربارِ «منصور دوانیقی» ببرند. بعد از شهادت امام ششم، جاسوس‌ها در مدینه به این‌در و آن‌در می‌زدند تا کسی را پیدا کنند که شیعیان به دور او جمع شده‌اند. بخاطر همین، حتی بزرگانی مثل «مومن‌الطاق» و «هشام بن سالم» هم در کوچه‌های شهر پیامبر، سرگردان بودند و گریه می‌کردند و با خودشان می‌گفتند: «معتزلی شویم یا زیدی یا به سوی مرجئه …

شبکه اجتهاد: علامه مصباح یزدی به مناسبت‌های مختلفی به نقد «اعلامیه جهانی حقوق بشر» پرداخته است، افزون بر نقدهایی که بر تک‌تک مواد این اعلامیه ذکر می‌کنند، هفت کاستی و نقص عمده‌ی ناظر به آن را نیز متذکر می‌شوند: یک. فقدان نظم و ترتیب منطقی: با مقایسه این اعلامیه با «قانون‌نامه» حَمُورابی (که دو هزار سال پیش از میلاد می‌زیسته است) که مشتمل بر ۲۸۵ ماده در زمینه حقوق ناظر به اموال منقول و غیرمنقول، تجارت، صناعت، خانواده، آزارهای بدنی و کار، تنظیم شده است، نقاط ضعف این اعلامیه روشن می‌شود. دو. بی‌اعتنایی به دین: در این اعلامیه هیچ اشاره‌ای …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به تبیین سه نوع نظارت ممکن خبرگان بر رهبری پرداخت و ابراز داشت: نخستین سطح، نظارت فی الجمله و حداقلی است که تنها بر بقای شرایط رهبری نظارت دارد. نوع دوم، نظارت بالجمله و حداکثری است و نوع سوم نظارت حد وسط معقول است که به نظر‌ می‌آید قانون اساسی نیز این سطح را‌ می‌پذیرد. به نظر‌ می‌رسد حتی کسانی که مسئله نظارت بر بقای شرایط را‌ می‌پذیرند، لاجرم باید نظارت بر عملکرد را نیز پذیرا باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین جوان آراسته، استاد حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در …

آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی به چهارمین کنفرانس بین المللی فقه و قانون، قوانین الهی را تأمین کننده مصالح انسان در معاش و رستگاری او در معاد دانست و گفت: فقه منبع اصلی استخراج قوانین جامعه اسلامی است و این فقها هستند که با استنباطِ حکمِ خداوند بر اساس ادله و حجت‌های موجود بن‌مایه اصلی این قوانین را به دست آورده و در اختیار قانون گذاران قرار می دهند تا بر اساس آن، قوانین مورد نیاز جامعه را وضع نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن کامل پیام حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در پیامی به چهارمین کنفرانس بین المللی فقه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی محصول دنیای مدرنیته است و امری نو به شمار می‌آید. نوپدیدتر از آن اما «فقه حقوق شهروندی» است که مشروعیت الهی این حقوق را به بحث می‌گذارد. حجت‌الاسلام سیدباقر محمدی، دانش‌آموخته حقوق جزا جامعه المصطفی است و هم اکنون، معاونت آموزش مدرسه عالی فقاهت مشهد را به عهده دارد. او در این یادداشت شفاهی، به بیان مختصات رویکردی جدید در فقه حقوق شهروندی می‌پردازد. فقه حقوق شهروندی، عنوانی است که ما خودمان اختراع کرده‌‎ایم. آنچه به‌عنوان حقوق شهروندی شناخته می‏‌شود، حقوق فراوانی است که رابطه‎‌‌اش با حقوق بشر هم مشخص شده است. حقوق شهروندی حقوق …

شبکه اجتهاد: تمام هیکلش را اگر با لباس‌هایش می‌کشیدی، پنجاه کیلو هم نمی‌شد؛ اما بنیان‌های حکومت شاهنشاهی را به لرزه درآورده بود! نه خدمی داشت، نه حشمی؛ نه خاندان هزارفامیلی که از او حمایت کنند؛ نه شاگردان و مریدان فراوانی که دورش را بگیرند و ترویجش کنند؛ نه در میان مدیران زورگو و فاسد رژیم پهلوی طرف‌دارانی؛ اما وقتی برای آزادی یکی از  یارانش به ملاقات شاه رفت، چنان دستش را بر میز کوبید و او را امرونهی کرد، که خود شاه به وزیرش گفت: این سید مثل یک افسر که با سرباز صحبت می‌کند، با من صحبت کرد و …

شبکه اجتهاد: در این یادداشت، عصاره و جوهرۀ آراء آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله مصباح‌یزدی را دربارۀ سه الگوی متفاوت حکمرانی بیان می‌کنیم و نشان می‌دهیم که روایت‌های آنها از این الگو، «مشابه» و «هم‌افزا» هستند و «شکاف» و «تضاد»ی در میان نیست. ۱. الگوی یکه‌سالاری؛ منطق استبدادِ ساخت سیاسی هر دو متفکّر بر این باور هستند که در این الگو، مردم هیچ منزلتی ندارند و تنها حاکم یا حاکمان هستند که تدبیر امور جامعه را در دست دارند؛ بدون آن‌که مردم دخالت و حضوری در حاکمیّت داشته باشند. این الگو، مردم را فاقد هر گونه «حقّ» می‌داند و بر تکلیف …

شبکه اجتهاد: از گذشته تا کنون، برخی از پژوهشگران فقه و تاریخ تلاش نمودند که نشان دهند شلاق یا تازیانه رایج در فقه اسلامی ریشه در قرآن و سنّت دارد و برای این منظور به آیات و متون فقهی استناد جسته‌‌اند؛ اخیراً با استناد به ظاهر مفاد شماری از آیات قرآن کریم تلاش شده است که شلاق و تازیانه شناخته شده در فرهنگ کیفری رایج را همان دیدگاه قرآن معرفی نمایند. این یادداشت درنگی کوتاه بر این نگره و نظره است.(۱) مبنای تاریخ‌مندی تشریع حد زنا بر این مهم تاکید دارد که هر گونه استدلال یا استشهاد به اجرای حد …

ما ابزاری نداریم که اندازه‌گیری کنیم در دوره امیرالمؤمنین احساس فساد در مردم چقدر بوده، اما با قراینی می‌توان فهمید بر اساس آنچه به دست ما رسیده مردم احساس فساد به دستگاه حکومت علوی نداشتند. امیرالمؤمنین (ع) در حوزه پیشگیری، کمربند ایمنی را آن‌قدر توسعه می‌دهد که کسی به آن مرز فساد نرسد. معتقدم مبارزه با فساد یک برنامه منسجم دارای دقیق‌ترین مبانی فلسفی و فقهی است؛ امروزه ما در مسئله مبارزه با فساد نیاز به یک برنامه رفتاری داریم که اولاً آکادمیک باشد. ما هنوز در کشور برنامه منسجم مبارزه با فساد نداریم. تصور می‌کنیم سیستم مبارزه فساد در …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تکیه بر توده‌های مردم را انتخاب راهبردی امام در قبال روش‌های رایج سیاسی از جمله نشست‌وبرخاست با احزاب و چهره‌های سیاسی دانستند و افزودند: امام در ۱۲ خرداد ۴۲ در فیضیه به میدان آمد، مردم را هم به میدان آورد و پرچم را بدست آن‌ها داد که قیام مردم در ۱۵ خرداد ۴۲ در تهران، قم و ورامین و شهرهای دیگر، پاسخ ملت به این دعوت بود. ایشان قیام خودجوش ۱۹ دی مردم قم را هم پاسخی به درس امام برای حضور همیشگی در میدان برشمردند و گفتند: تکیه بر مردم البته درس امیرمومنان است که در …

حجت‌الاسلام محمدهادی حمیدیان تاکید کرد: اگر به این دلیل که چون در عصر حضور معصوم نیستیم مخالف ورود فقها به سیاست باشیم در این صورت باید بگوییم فقها نباید وارد فلسفه و اخلاق و عرفان هم بشوند چون در آنها هم اختلاف زیادی وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «بررسی رویکرد سیاست‌ورزی و سیاست‌گریزی فقیهان شیعه؛ مطالعه موردی سید بن طاووس»، از سوی مؤسسه آموزشی پژوهشی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدهادی پیشوایی؛ استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه خیلی‌ها معتقدند که در دوره غیبت، اصل دخالت در سیاست مذموم است، گفت: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: لابه‌لای تمام واکنش‌ها و تحلیل‌ها پیرامون حادثه تروریستی کرمان به نظر می‌رسد پیام حکیم متأله آیت‌الله جوادی آملی قابل توجه و تأمل جدی است. ایشان در عباراتی کوتاه فرمودند: «آنچه می‌تواند زمینه هرج و مرج و ناامنی را فراهم کند کمبود معارف کلامی در مراکز فرهنگی حوزه و دانشگاه از یک سو و دسیسه استکبار جهانی و فتنه صهیونیسم بین الملل و برخی از غارتگران سیاسی از سوی دیگر است. به امید خاتمه یافتن چنین جاهلیت کم نظیر!» ایشان به درستی اشاره کردند که فارغ از تمام دسیسه‌ها و برنامه ریزی‌های خارجی، تحلیل شناختی از مجری عملیاتی …

در فرآیند شکل‌گیری «حکمرانی اسلامی» و در ساختارها و کارویژه‌های آن، «مردم» نقش اساسی دارند. مردم عنصر ذاتی و رکن مقوم حکمرانی اسلامی هستند. بر اساس آیات قرآن، مردم از طریق مشارکت، نظارت و مسئولیت دینی، نقش ذاتی خود را اعمال می‌کنند. لذا با وجود این الگوی حکمرانی، نیازی به نسخه سفارشی حکمرانی خوب لیبرال دموکراسی غرب نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین نشست از یازدهمین دوره کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «الگوی حکمرانی اسلامی در گام دوم انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و‌‌اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر به صورت حضوری و مجازی …

شبکه اجتهاد: دست جنایت، پلشتی، خشم کور و خرافه، ملت نجیب ایران – بلکه همه صالحان و مصلحان – را عزادار کرد. این حرکت زشت و غیر قابل تحمل، هر چند عزیزانی را به شهادت رساند و کشور را سوگوار کرد، لکن هیچ نتیجه‌ای برای بدخواهان این مرز وبوم – صانها الله عن الحدثان – ندارد. این خود، مرهمی است بر زخم واردشده بر قلب پاک بازماندگان؛ چراکه این وعده الهی است که سرنوشتی جز نصرت برای صالحان و پاکان و خذلان و خفت برای ظالمان و طالحان نیست * فاصبر ان العاقبه للمتقین * این جانب ضمن عرض تسلیت …

طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، بارها متهم به نقض آزادی مذاهب در افغانستان، از جمله نقض حقوق و آزادی‌های مذهبی شیعیان شده‌‌اند. اما به تازگی اظهارات و اقداماتی از سوی مقام‌ها و ادارات این گروه صورت گرفته است که به باور کارشناسان نوعی «انکار تکثر و تنوع» مذاهب افغانستان است. به گزارش شبکه اجتهاد، ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان به تازگی در یک سخنرانی ادعا کرده است که در افغانستان «مذاهب وجود ندارد.» سرپرست وزارت تحصیلات عالی در یک سخنرانی در دانشگاه سیدجمال الدین استان کنر گفته است که «تمام افغان‌ها]شهروندان افغانستان[ پیرو مذهب حنفی‌‌اند.» …

چاپ اول کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «حجیت و کارآمدی در فقه و قانونگذاری» به کوشش حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان عضو هیأت علمی گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و منتشر گردید؛ این کتاب مجموعه یک نشست علمی و سه مقاله در زمینه فقه و قانونگذاری تهیه شده است. در پشت جلد این کتاب آمده است: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و جدی‌تر شدن به اجرا درآوردن احکام …

شبکه اجتهاد: قانون اساسی عهده‌دار ترسیم «کلان رویه‌‌های» جامعه در راستای رسیدن به آرمان‌های ملی است. قانون اساسی به عنوان میثاق ملی به مثابه زیربنای ساختمان حقوقی – سیاسی جامعه نقش ایفا می‌کند و نظامات اجتماعی، سیاسی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی یک ملت را تعیین می‌کند. تجربه یکصد سال قانون‌گذاری در ایران از مشروطه تا جمهوری اسلامی سرمایه‌ای بسیار بزرگی است که می‌تواند پویایی فقه شیعه را در مواجهه با نیازهای زمان به خوبی نشان دهد و طلاب علوم دینی را با روشها و چارچوب‌های قانون گذاری و حضور فعال در عرصه‌های علمی و حل مسأله ای آشنا کند. قانون …

دومین جلد کتاب «تاریخ مکتب‌ها و باورها در ایران و اسلام» نوشته دکتر حسن انصاری منتشر شد. پیش از این (سال ۱۳۹۵) نخستین جلد این کتاب با عنوان اصلی «تشیع امامی در بستر تحول» به همت نشر ماهی منتشر شده بود و حالا جلد دوم آن با عنوانِ اصلی «دین‌ و دولت در اندیشه سیاسی اسلام» توسط همین ناشر منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حسن انصاری استاد مهمان موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون در امریکا است که به‌ طور تخصصی به تحقیق، تدریس و تالیف در حوزه تاریخ و کلام اسلامی می‌پردازد. از وی تاکنون کتاب‌های متعددی در این …

کتاب «فقه حقوق اساسی» به قلم استاد عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از سوی انتشارات منهاج علم منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در جلد اول این کتاب به مفاهیم، کلیات و ماهیت دولت اسلامی، اهداف و وظایف دولت اسلامی، ادله لزوم تشکیل دولت اسلامی، شرایط شکل‌گیری دولت اسلامی و امکان آن و اختیارات حاکم دولت اسلامی پرداخته شده است. رویکرد فقهی به مباحث حقوق اساسی و نهادهای حکومتی و حقوق اساسی ملت، در زمره نیازهای زمانه می‌باشد که در چهارچوب فقه نظام در جهت اقامه دین، پرداختن به این مباحث، ضرورت ویژه‌ای …

صرامی مدعای خود را متفاوت از قاعدۀ عدالت دانست که در آن سخن از این است که اگر حکمی عادلانه است، پس حکم شرعی است. او دلیل این قاعده را نیز تمسک به الفاظ آیاتی دانست که ظلم را در عالم تشریع و تکوین نفی می‌نمایند همچون آیۀ «و أنّ ﷲ لیس بظلّام للعبید». به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تطبیقات قاعدۀ فقهی نفی ظلم بر مصادیق حکومتی و اجتماعی» در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌ﷲ صرامی در این نشست بیان کرد: اصل مدعا این است که در بین قواعد فقهی، قاعده‌ای به نام قاعدۀ نفی …

شبکه اجتهاد: آنچه در پی می‌آید، اصل و اساسش از ماجرای فلسطین آغاز می‌شود. تصرف سرزمین فلسطین، ظلم و ستم صهیونیست‌ها، اخراج و کشتار و آوارگی مسلمانان از فلسطین، جنگ‌های خانمانسوز و بی ثمر بین اعراب و اسرائیل، حمایت‌های تمام قد غرب از اسرائیل، مسلمانان را سخت آزرده خاطر کرده و به دنبال راه نجاتی بودند. در این میان، کسانی متوجه آیاتی در سوره اسرا شدند که خبر افساد بنی اسرائیل را برای دو بار داده، این که طبق یک وعده قطعی الهی، بار اول بندگان خدا آنان را شکست داده‌‌اند و بار دوم پس از قدرت یافتن بنی اسرائیل، …

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز گفت: یکی از دلایل ایجاد شبهات و سؤالات در مورد ارث، عدم نگاه جامع به گزاره‌های روایی و تاریخی و بخشی‌نگری نسبت به آن‌ها است یعنی یک گزاره را می‌گیریم و بدون توجه به بقیه گرفتار چالش می‌شویم، در حالی که اگر نگاه کامل‌تری به مجموعه ارث داشته باشیم در این صورت قضاوت دقیق‌تری هم خواهیم داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی دهقان، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شیراز، در کرسی ترویجی «نگاهی کلان به احکام فقهی ارث زن؛ رویکردی کارآمد در پاسخ به …

شبکه اجتهاد: منظر تمدنی برای سیره‌پژوهی و تاریخ‌پژوهی اهل بیت علیهم‌السلام به مفهوم قرار دادن تاریخ و سیره در تراز گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین و بالاترین سطح مناسبات انسانی و فهم و استخراج دلالت‌های آن برای پاسخ به پرسش‌های بشر امروز در چنین افقی است. نگاه تمدنی به تاریخ و سیره حضرت زهرا سلام الله علیها می‌تواند به بازخوانی متون و منابع فاطمی با نگاهی نو و نیازهای نوشونده انسان امروز با تأکید ویژه بر زن و خانواده بیانجامد. بر پایه مقالات ارائه شده در همایش «خوانش تمدنی تاریخ و سیره حضرت زهرا سلام الله علیها»(۱) که در حقیقت تنها به …