خانواده و سلامت

استاد ابوالقاسم علیدوست، گفت: قطعا از این تفکر توجیه نکاح معاطاتی که در نهایت هم به همباشی منجر خواهد شد، هیچ کسی سود نمی‌برد مخصوصا دختران؛ در اینجا بازی باخت باخت است و بیشترین ضرر را خانم‌ها خواهند کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در میزگرد نکاح معطاتاتی که چندی قبل در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: در بحث نکاح معاطاتی باید دقیقا بین آن و همباشی تفاوت قائل شویم تا موضوع واحدی تلقی و نامگذاری نشود؛ همچنین باید ببینیم بحث در ثبوت است یا اثبات، گاهی ثبوتا لفظ برای نکاح لازم است ولی گاهی …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و  اندیشه اسلامی بیان کرد: هم‌باشی برگرفته از سبک زندگی غربی است و به هیچ عنوان، نکاح حتی نکاح معاطات محسوب نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سعید داودی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در نشست علمی «قواعد تحقق نکاح قانونی از دیدگاه اسلام» که از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه مکاتب مختلف آراء مختلفی از تقدس تجرد تا قداست ازدواج و خانواده را بیان کرده‌اند، گفت: هر دین و قومی برای خود نکاحی دارند و اسلام هم قانون آنان را پذیرفته و محترم می‌شمارد. …

قاعده فقهی اساس هر چیز و پایه و بنیان هر چیزی را تشکیل می‌دهد که ما در فقه تخریب محیط ‌زیست نیز قواعدی مثل قاعده لاضرر، حفظ توازن در طبیعت، اسراف، اتلاف، اختلال نظام، حرمت امانت را داریم که در میان این قواعد فقهی، قاعده لاضرر بیشتر مورد عنایت واقع‌شده است. به‌ گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبعلی برجی، عضو هیئت ‌علمی جامعه المصطفی در سلسله ‌نشست‌های تخصصی عرصه‌های نوین فوق فقاهت که به همت مرکز تخصصی طوبی برگزار شد، در ابتدا به بررسی عواملی که سبب بحران محیط ‌زیست شده‌ پرداخت و گفت: دلایل و انگیزه‌های مادی‌گرا و بحران‌های …

نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و حیات و نسبت آن با افراد دچار مرگ مغزی، با حضور نمایندگان فرهنگستان علوم پزشکی و مراجع عظام تقلید از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و حیات و نسبت آن با افراد دچار مرگ مغزی، با حضور نمایندگان فرهنگستان علوم پزشکی و مراجع عظام تقلید و از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین بیات مدیر مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی در ابتدای …

حجت‌الاسلام هدایت‌نیا عنوان کرد: با قبول و در نظر داشتن شرایط مفروض انشا زوجیت مانعی برای به رسمیت شناختن انشای زوجیت به روش نوین وجود ندارد و دلیلی هم برای بی اعتباری انشا زوجیت به روش نوین وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، میزگرد علمی با محوریت نکاح معاطاتی به همت گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در دو بخش با موضوع «تحلیل فقهی حقوقی شیوه‌های نوین اجرای عقد» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین فرج الله هدایت نیا عضو هیئت علمی فقه و حقوق پژوهشگاه و «قواعد تحقق نکاح قانونی از دیدگاه اسلام» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سعید …

شبکه اجتهاد: اظهار نظر یک فیلم‌نامه نویس در جشنواره فجر مبنی بر صحت ازدواجی که در آن صیغه ازدواج خوانده نشود، موجی از اظهار  نظرها و واکنش‌ها را در پی داشت و موجب شد یک بحث فقهی دیرینه مجددا بر سر زبان‌ها بیافتد؛ نکاح معاطاتی. معنای نکاح معاطاتی نکاح معاطاتی عبارت است از قصد انشاء نکاح بدون کاربست الفاظ مخصوصی که از جانب شارع مقدس در جهت ایجاد رابطه‌ی زوجیت وارد شده است. در این حالت، قصد انشاء نکاح به واسطه‌ی انجام فعلی است که صراحت در نکاح داشته باشد؛ یعنی قصد انشاء عقد به واسطه‌ فعلی است که عرفاً …

مقالات پیش‌رو موضوع نکاح معاطاتی و ازدواج سفید را از منظر فقه و حقوق بررسی می‌کند و به این سؤال پاسخ می‌دهند که آیا می‌‌توان نکاح معاطاتی را صحیح دانست؟ و این‌که نکاح معاطاتی با ازدواج سفید قابل تطبیق است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به‌دنبال حاشیه‌ی روزهای اخیر و اظهارات نویسنده فیلم نمور در جشنواره فیلم فجر؛ عده‌ای پدیده ازدواج سفید یا همباشی را با مسئله نکاح معاطاتی مقایسه کرده‌اند و متذکر شدند در تحقیقات فقهی برخی از علما نشانه‌ای از مشروعیت بخشی به آن دیده می‌شود در حالیکه نکاح معاطاتی با ازدواج سفید، هم باشی یا هم خانگی، به …

شبکه اجتهاد: به دنبال حاشیه‌ی روزهای اخیر عده‌ای پدیده ازدواج سفید یا همباشی را با مسئله نکاح معاطاتی مقایسه کرده‌اند و خواسته‌اند نتیجه بگیرند همباشی بدون صیغه ازدواج، چندان هم که متدینان جامعه می‌گویند دور از آبادی نیست و در تحقیقات فقهی برخی از علما نشانه‌ای از مشروعیت بخشی به آن دیده می‌شود در حالیکه این دو پدیده به لحاظ ماهوی تفاوت زیادی با هم دارند که در ضمن نکات زیر به آن اشاره می‌شود. نکاح معاطاتی -علی رغم برخی تفاوت‌ها در تعریف آن- به معنای ازدواج بدون صیغه و یا بدون صیغه خاص است با این شرط که زن و …

عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در نشست «تولید آثار نمایشی زیان بار برای کودکان از دیدگاه فقه و حقوق»، پخش فیلم‌های زیانبار را برای کودکان، حرام دانست و مدیر دانشنامه فقه معاصر نیز بیان کرد که در این موضوع انتظار زیادی از فقه وجود دارد و به جای فقه، باید در مدیریت فرهنگی کشور حل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدمهدی مقدادی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، در نشست علمی «تولید آثار نمایشی زیان بار برای کودکان از دیدگاه فقه و حقوق»،که از سوی پژوهشگاه فقه معاصر برگزار شد، گفت: افراد زیادی در جامعه به سمت آثار نمایشی رفته‌اند …

دعوت شیخ الازهر به لزوم احیای فتوای موسوم به «حق الکد والسعایه» (حق زحمت و تلاش) جهت حفظ حقوق زنان شاغلی که برای گسترش ثروت همسرشان تلاش می‌کنند، واکنش‌های متعددی در محافل مختلف مصر به همراه داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، بر اساس این فتوای قدیمی که شیخ احمد الطیب خواستار احیای آن شده، در صورت فوت مرد، نیمی از اموالش که در به دست آوردن آن سهیم بوده است، مستقیما به همسرش اختصاص می‌یابد و بقیه آن نیز براساس سهم الارث تقسیم می‌شود و دلیل چنین موضوعی هم مشارکت و تلاش او در به دست آوردن این ثروت …

احمد کریمه استاد فقه تطبیقی دانشگاه الازهر مصر به ایده ایجاد «رحم مصنوعی» حمله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این واکنش کریمه، در پاسخ به انتشار مطالبی با این مضمون بود که دانشمندان چینی به فناوری دست یافتند که زن را از دوران حاملگی و نگهداری جنین در رحم بی نیاز می‌کند. وی اشاره کرد: تعارضی بین اسلام و علم سودمند و صحیح نیست، امّا اگر یک دستاورد علمی برخلاف قوانین ربانی باشد، در تعارض است. استاد دانشگاه الازهر در واکنش به این مطالب که جنین از طریق رحم مصنوعی و خارج از بدن از امنیت بیشتری برخودار می‌شود، تأکید …

این نوشتار به اقدامات و فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی در راستای برگزاری دروس خارج فقه سلامت، از برنامه‌های ارزشمند و تحولی حوزه علمیه خراسان در سال‌های اخیر می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراحل اقدامات و فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی از مهر سال ۱۳۹۷ آغاز شده است و به‌عنوان (گام) نام برده می‌شود: گام اول: ایجاد دغدغه و جذب عمومی نسبت به مسائل مستحدثه و ضرورت پاسخگویی حوزه علمیه به مباحث نوظهور. در این گام، همایشی در مهر ۱۳۹۷ با حضور و سخنرانی اساتید معظم شیخ جواد فاضل لنکرانی، محمد قائنی، عندلیب همدانی، …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با اشاره به سخنان خود پیرامون لزوم تزریق واکسن کرونا، گفت: ما در مواردی که نظری می‌‌دهیم، در چارچوب استنباط و لحاظ همه ادله و جوانب فقهی و استنباطی است؛ چرا که اجتهاد باید بر اساس واقعیت‌‌های علمی روز و کارشناسی متخصصان صورت گیرد. به فضلای محترم نیز توصیه می‌‌کنیم بیشتر دقت فرمایند و از اتهام پراکنی و نسبتِ ناروایِ شیفتگی به طب روز و یا مسائلی از این دست، خودداری فرمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه به سؤالاتی که پس …

پس از انعکاس سخنان استاد فاضل لنکرانی پیرامون لزوم و وجوب تزریق واکسن کرونا، استاد عبدالحسین خسروپناه ضمن ارائه نقدی بر موضوع شناسی دقیق در این مسئله تاکید نمود، سپس رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در چهار نکته پاسخ خود را ارائه داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی چندی قبل در نشست «واکاوی فقهی واکسن کرونا» بر لزوم تزریق واکسن کرونا تاکید داشت و تزریق آن را با وجود احتمال خطر هم امری عقلایی دانسته و با اشاره به آیه شریفه «لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» تصریح کرده زدن واکسن واجب است و امروز واکسن از اموری …

استاد محمد قائنی، با بیان اینکه اهدای جنین برده‌داری نوین است، گفت: روایات متعدد و قطعی داریم که نفی نسب و اثبات نسب غیرواقعی را حرام می‌داند. تا جایی این مسئله پیش می‌رود که یکی از علل حرمت زنا در برخی روایات تضییع نسب بیان شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد قائنی، در نشست علمی «چالش‌های فقهی اهدای جنین» که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: شخصا از بحث اهدای جنین احساس اشمئزاز دارم زیرا یادآور حالت برده‌داری انسان محسوب می‌شود. اهدای جنین یعنی تملک جنین و اینکه مبدا تکون و اصل انسانی را به کسی ببخشیم. البته …

کتاب «کاربرد قواعد فقهی در روابط زوجین» به قلم مهدیه رضایی تألیف و توسط انتشارات جامعه الزهرا علیهاالسلام چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «کاربرد قواعد فقهی در روابط زوجین» به همت انتشارات جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها چاپ و منتشر شد. این کتاب به قلم سرکار خانم مهدیه رضایی دانش آموخته جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها به رشته تحریر درآمده و در سه فصل تدوین شده است. فصل اول کتاب با عنوان «کلیات و مفاهیم»، فصل دوم «کاربرد قواعد اختصاصی فقهی در روابط زوجین» و فصل سوم به موضوع «کاربرد قواعد عمومی فقهی در روابط زوجین» می‌پردازد. با توجه به مسائل و …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام سید تقی حسینی در این بررسی با تبیین روش‌شناسی حل تزاحمات و تعارضاتی که در استنباط احکام موضوعات نوپدید پیش می‌آید، به فرایندی که فقیه می‌بایست نظرات کارشناسان متخصص در موضوع و نیز قواعد فقهی دخیل در مسئله را به کار ببندد به نحو اجمالی می‌پردازند. وی با بیان امور پیرامونی مسئله دوگانه تولید داخلی واکسن و یا خرید آن از کشورهای خارجی، ضمن تنقیح محل نزاع به پاسخ‌هایی که هر یک ناشی از شرایط مختلف است به همراه ادله و شواهد آنها می‌پردازند. باتوجه به وقوع مسائل و حوادث جدید در فقه، قاعده اصلی و اساسی …

شبکه اجتهاد: در مراحل حل مسائل فقهی مرتبط با موضوعات جدید، توجه به مبادی حِکمی، موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی سه عنصر تعیین‌کننده هستند که در یکدیگر ‌تنیده‌اند. به همین جهت غفلت از هریک موجب نقصان در کل فرایند حل مسئله است. مبادی حکمی چالش‌های فقهی حاکمیتی به ماهیت جامعه و حاکمیت می‌پردازد و سازوکارهای بنیادین آن را مورد مداقه قرار می‌دهد. حجت‌الاسلام مهدی توسلی در متن زیر که پیاده‌شده مصاحبه «مناط» با وی است در مقدمه بحث به تفاوت فقه فردی و اجتماعی از منظری حکمی می‌پردازند. ایشان در ادامه به دلایل ساخت واکسن داخلی و ادله ضمان دولت در قبال …

شبکه اجتهاد: در مورد ازدواج کودکان مطالب مهمی است که از نظر فقهی باید مورد توجه قرار بگیرد، این بحث را حول چند محور تبیین می‌کنیم که بعضی از این محورها جنبه مقدماتی برای مدعای ما دارد و برخی استدلال است. مدعی این است که با تعریفی که از کودک خواهد شد، اولا هرگونه اجرای عقدی دائما یا موقتاً برای صغیر یا صغیره باطل است وضعا، مگر موردی را که استثنا خواهیم کرد و ثانیاً هرگونه استمتاع و بهره برداری جنسی از کودک حرام است تکلیفا. برای اثبات این دو مدعی عرض کردم که محورهایی از بحث هست: ۱. اساس …

اگر یک فقیهی که از نظر فقاهت ثبوتاً و اثباتاً کسی در او مناقشه‌ای ندارد بگوید اهدای جنین جایز است و بقیه آن را جایز ندانند، شرعاً افرادی که مقلد مراجع دیگر هستند می‌توانند به فتوای وی عمل کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در نشست علمی «انطباق اهدای جنین با فقه» که با حضور اساتید حوزه و چند تن از اطبای متخصص این موضوع از سوی گروه فقه پزشکی معاونت پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) برگزار شد به تبیین موضوع فوق پرداخت که متن کامل سخنان این عضو جامعه مدرسین به این شرح است: …

شبکه اجتهاد: یکی از مشکلاتی که متأسفانه در چند دهه اخیر در کشور ما رو به افزایش نهاده است، ناسازگاری‌‌های بین زوجین است. آمار فزاینده طلاق به خوبی گویای توسعه چنین مشکلی هست و بدتر از آن، طلاق عاطفی است که در آمارها نمی‌آید ولی شیوع آن به حدّی است که چه بسا هر شخصی نمونه‌‌هایی از آن را در اطرافیان خود سراغ دارد. از ابتدای پیروزی انقلاب، تلاش‌هایی در جهت اصلاح رابطه زوجین صورت گرفت. یکی از این تلاش‌ها گنجاندن شروطی در ضمن عقد نکاح بود (برای دیدن دیدگاه امام خمینی در این مورد ر.ک: صحیفه امام، ج ۶، …

اگر جامعه اسلامی نیاز به محصولی دارد که تنها در کشور متخاصم یافت می‌شود ولو به درجه اختلال نظام نرسیده باشد، خرید و فروش آن تاثیر چندانی در تقویت آن کشور ندارد. چرا که اگر حکومت اسلامی اقدام به خرید نکند، دولت متخاصم، آن محصول را به حکومت‌های دیگر می‌فروشد. موضوع بحث در جایی است که این معامله سبب تقویت و اعتبار بخشی به دولت متخاصم گردد. اما اگر خرید و فروش، جزئی باشد بطوری که اگر دولت اسلامی آن را نخرد، دولت‌های دیگر آن را معامله می‌نمایند، موضوع کاملا منتفی می‌شود. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد استوار در گفتگویی به …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: تزریق واکسن و به‌طور کلی علاج بیماری‌ها ارتباط به شارع ندارد، چون عقل و فطرت انسان می‌گوید برای حفظ جان خود اگر احتمال عقلایی می‌دهید یک چیزی دارو باشد از آن استفاده کنید هرچند عوارضی در پی داشته باشد، ثانیاً روایات هم همین حکم عقل و فطرت را تأیید می‌کنند و از مجموع روایات استفاده می‌‌شود احتمال عقلائی برای علاج کافی است حتی اگر ظن به علاج هم نداشته باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «واکاوی فقهی واکسن کرونا» با سخنرانی استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) …

حجت‌الاسلام خالد غفوری الحسنی با اشاره به اینکه اطاعت زن از شوهر یا اطاعت فرزندان از والدین دستور قرآن نیست، گفت: آنچه در قرآن توضیح داده شده است تعامل براساس «معروف» است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «واکاوی ظرفیت‌های فقهی مغفول آیات‌الاحکام در عرصه زن و خانواده» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری الحسنی، عضو هیئت علمی مجتمع شهیده بنت الهدی برگزار شد.گزیده مطالب این جلسه را به نقل از ایکنا می‌خوانید. نکته اول اینکه فقهای امامیه نسبت به تمسک و استناد به قرآن عنایت فوق‌العاده دارند و اگر کارهایی که در زمینه استناد فقهی به آیات‌الاحکام در طول قرن‌های …

آیت‌الله مهدی مروارید با بیان اینکه اساس کار حوزه‌های علمیه بر فقه جواهری استوار است، از اهمیت موضوع شناسی مسائل جدید سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به مناسبت هفته وحدت حوزه و دانشگاه نشستی علمی با حضور آیت‌الله مهدی مروارید، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و جمعی از اساتید دانشگاه به اهتمام هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی برگزار گردید. این نشست با توجه به موضوع درس خارج فقه ‌‌آیت‌الله مروارید پیرامون بررسی زوایا و ابعاد مختلف مساله فرآورده‌‌‌‌‌های حلال با حضور متخصصان تغذیه، صنایع غذائی و داروسازی تشکیل شد. حجت‌الاسلام سید مسعود مرتضوی، مدیر هیئت اندیشه‌ورز …

حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی رفیع‌پور ضمن اشاره به دو رویکرد فقه فردی و فقه حکمرانی در بررسی موضوعات فقهی تصریح کرد: کرونا و بیماری‌های مثل آن، با حیات و سلامت دیگران مرتبط است، لذا اگر مصلحت اقتضا کند فقیه می‌تواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی فقهی واکسیناسیون» با حضور حجج‌اسلام سیدمحمدمهدی رفیع‌پور، مدرس حوزه و دانشگاه و احمد سلامی، پژوهشگر مرکز تحقیقات طب و دین به میزبانی مرکز تحقیقات طب و دین برگزار شد. حجت‌الاسلام رفیع‌پور در این نشست اظهار کرد: بحث ما در مورد کلیت واکسن است ولی تاکید و توجه ما روی واکسن کرونا …

استاد عندلیب همدانی با بیان اینکه با یک نگاه فقهی باید به آنچه در نظام سلامت جسم و روح که در قرآن و روایات آمده وارد شد، اظهار کرد: من به جد معتقدم که در فقه ما طب اسلامی معنا ندارد، گزاره‌هایی داریم اما نظام طب اسلامی نداریم اما هم در قرآن و هم در روایات که فقیه باید به آن‌ها نظر داشته باشد تا بتواند در بررسی‌های فقهی خود حل مساله را ارائه کند نظام سلامت داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت هفته پژوهش، نشست «جایگاه استنباط فقهی در عرصه طب با رویکرد حل مساله» از سوی هیئت …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی استاد حوزه علمیه قم و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین در سه جلسه مصاحبه تفصیلی کارگروه «مناط»، با طرح مقدماتی معنا و تعریف موضوع و همچینین ویژگی‌های موضوع‌شناسی در مسائل جدید را مورد بحث قرار می‌دهد و در ادامه به موضوع بیماری کرونا از منظری کلی می‌پردازد تا زمینه بررسی‌های جزئی‌تر مسئله تداوی و معامله واکسن با کشورهای خارجی را مهیا سازد. استاد بنیادی در بخش دوم ابتدا به بررسی فقهی لزوم مداوا می‌پردازد و با طرح عنوان مصالح عامه موضوع مداوا که در ابتدا جنبه فردی آن غالب است را در مقیاس و …

رساله علمی سطح ۴ حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی تطبیقی امداد و نجات بیماران و مصدومین از منظر فقه اسلامی» دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح۴ حجت‌الاسلام محمدرضا علی‌زاده مقدم با عنوان «بررسی تطبیقی امداد و نجات بیماران و مصدومین از منظر فقه اسلامی» با حضور اساتید داور، حجج‌اسلام والمسلمین رضا حق‌پناه و علی‌اکبر نوایی توسط مدیریت مدارج علمی معاونت آموزش در محل مرکز مدیریت برگزار شد. حجت‌الاسلام علی‌اکبر نوایی در این جلسه دفاعیه با بیان اینکه تدوینگر، موضوعی کاملاً علمی را بررسی و عنوان کرده‌، گفت: یکی از برجستگی‌های این پژوهش، کاربردی بودن آن …

شبکه اجتهاد: توجه به تلاش‌ها و یافته‌های پژوهش‌گران مغرب‌زمین در حوزه علوم متناظر با علم فقه مانند حقوق و اخلاق، اگر با زمینه ابتنا بر سنت فقاهی شیعی باشد می‌تواند نطاق حضور فقه را به عرصه جهانی توسعه دهد. این امر همچنین بخشی از امکانات و استعدادهای نهفته منابع اصلی و نیز آثار فقهای عظام را که به جهت عدم تقاضا پنهان مانده را آشکار کرده و به فعلیت می‌رساند. این نوشتار پیاده و ویرایش شده مصاحبه «مناط» با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن انبیایی است. این استاد حوزه علمیه موضوع آزمایش و تولید واکسن کرونا و سویه‌های فقهی آن را مورد …