شبکه اجتهاد: آگاهان میدانند که افراط گرایی مذهبی و آنچه به اسلام سیاسی بنیاد گرا در چند دهه اخیر معروف شده یکدست نیست. برخی گرایش جهادی دارند و برخی دیگر بر جنبههای تبلیغی تأکید میکنند. شماری گروهها بیش از آنکه سیاسی باشند افراط گرایی مذهبی با مایههای تکفیری و ضد شیعی تند دارند و برخی بیشتر سیاسیاند و دلمشغولی آنها امر قدرت است به نام حکومت خدا بر روی زمین. در این میان کسانی نظرشان صرفا تطبیق شریعت بوده و گروههایی با اندیشههای تکفیری هرگونه مشروعیت را برای حکومت و تمدن بشری نفی میکنند و اندیشههای جهاد و هجرت را …
توضیحات بیشتر »استاد زبردست و مدیر موفق حوزه علمیه مشهد/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله محمدحسن رمزی طبسی از علمای ربانی و اساتید و مدرسین سطوح عالیه فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بود ایشان علاوه بر تدریس، مدیریت مدارس علمیه مهم مشهد مانند مدرسه علمیه سلیمانیه و مدرسه علمیه اهلبیت(ع) در مشهد و مدرسه علمیه دومنار در حوزه علمیه طبس را عهده دار بود. تولد: آیتالله رمزی در ۲۹ شوال ۱۳۵۰ قمری مطابق با فروردین ۱۳۱۰ شمسی در شهر طبس در خانواده مذهبی متولد شد. تحصیلات حوزوی: ایشان در سن ۱۵ سالگی دروس حوزوی خویش را در حوزه علمیه طبس آغاز نمود. ادبیات عرب را در مدت کوتاهی به پایان …
توضیحات بیشتر »شأن استاد علیدوست و مناظرهای که برگزار نشد!/ علی شیاسی
اختصاصی شبکه اجتهاد: احتجاج یا همان مناظره و به عبارت لطیفتر گفتوگوی علمی، همواره یکی از روشهای پسندیده و مرسوم بزرگان دین، برای اثبات حق و نشر و گسترش آن، و یا اسکات خصم و نجات بندگان خدا از وسوسههای منحرفان بوده است. از پیامبران الهی گرفته تا امامان معصوم و علمای سلف و خلف همه و همه از این روش استفاده میکردند. قرآن کریم نیز بر این امر تاکید کرده و میفرماید: «و جادلهم بالتی هی احسن». ائمه علیهمالسلام، بارها در مجالس «خصوصی و عمومی» با افرادی از مکاتب و مذاهب مختلف به بحث و مناظره نشستند و با …
توضیحات بیشتر »«حجیت تعبدی» بهجای «لابراتوار پزشکی»؟!/ سید محمدصادق علمالهدی
اساساً وظیفهی شریعت، تأسیس نظام طبی نیست. نه بهحکم عقل چنین وظیفهای متوجّه شارع است و نه بنا بر نقل، دین اسلام چنین تکلیفی را بر دوش خود گذارده است؛ ازاینرو، نپرداختن شارع به مقولهی طب، بههیچوجه نقصان شریعت او محسوب نمیشود. علاوه بر این، بهصرف وجود احادیثی با مضامین طبی، نمیتوان مدّعی وجود طب متمایزی شد که مؤسّس آن اسلام یا ائمهی مسلمین باشد و درصدد ارائهی راهکارهای درمانی متفاوتی نسبت به روشهای پزشکی عقلائی رایج در هر زمان برآمده باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای گذشته عدهای با نام متخصص «طب اسلامی» به درمان مردم پرداختهاند و ضمن …
توضیحات بیشتر »«مشق اجتهاد» و چند نکته/ سید رضیالدین اشکوری
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح ملی مشق اجتهاد، به سفارش میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و با عاملیت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) قم، امسال آغاز به کار کرد. این طرح که به دنبال آشناکردن عملیاتی طلاب نخبه سطح ۳ و ۴ حوزههای علمیه با روش تحقیق و روششناسی اجتهاد بود، پس از برگزاری دوازده کارگاه در چهار شهر کشور، به کار خود خاتمه داد. در این دوره از این طرح ملی، بیش از ۱۷۰ پژوهشگر آموزش دیدند و مقالات بسیاری به دبیرخانه طرح ارسال شد. حجتالاسلام دکتر سید رضیالدین آصف آگاه (اشکوری)، دبیر میز توسعه و توانمندسازی …
توضیحات بیشتر »چهرهای موثر در تاریخ تحولات فکری قم/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: دیشب (شامگاه ۲۴ بهمن ماه ۹۷) خبر درگذشت دوست دیرین، دانشی مرد، جناب آقای محمد جواد صاحبی را شنیدم. نخستین بار در سال ۶۱ ایشان را در مرکز تحقیقاتی سپاه دیدم که مقالاتی درباره جنبشهای اسلامی برای مجله پیام انقلاب مینوشتند. همان ساختمانی که آقای گنجی و باقی و شماری دیگر هم در آن بودند و هر کدام در بخشهایی مشغول به کار بودند. آقای صاحبی، سرگرم کار خود بود و به سبک نوشتهها و ادبیات سیاسی مذهبی همان زمان، در هر شماره مجله «پیام انقلاب» مقالاتی مینوشت. در آن وقت، این بنده خدا هم سرگرم نوشتن درباره …
توضیحات بیشتر »بیمهی عمر در میزان فقاهت/ محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در بیمه عمر بیمه گر در قبال اخذ وجوهی که غالباً حدود ۳۰ درصد حقوق اشخاص است تضمین میدهد معادل ۱۰۰ در صد حقوق اشخاص را پس از بازنشستگی به بیمه شونده یا عائلهی وی بپردازد. این بیمه و مشابهات آن همچنانکه بیشترین سهم را از گردش مالی شرکتهای بیمه دارند، بیشترین سهم از مخالفت فقهاء را نیز دارند. در این یادداشت به نحو موجز به واکاوی استدلالی این بیمه میپردازیم. ادلّه وفاء به عهود و عقود مشرّع نیستند بعضی از فقهاء برای تصحیح عقد بیمه از جمله بیمهی عمر به عمومات وارده استدلال کردند. امّا چنانکه …
توضیحات بیشتر »از غلو درباره امامان(ع) تا غلو درباره ولایت فقیه/ مهدی مسائلی
شبکه اجتهاد: در جلسهای بودم که سخنران درباره اهمیت معرفت به ولایت فقیه بحث میکرد، خطاب به مردم میگفت: “اگر معرفتتان نسبت ولایت فقیه کامل باشد وقتی رهبری میفرماید اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید، آن را یک تحلیل و پیشبینی فرض نمیکنید بلکه آن را یک امر قطعی و یقینی میدانید چون ولیفقیه جانشین امام است و از جایی که ما نمیدانیم خبر میدهد.” پیش از این در یادداشتی بیان کردم که این نگاه به ولایت فقیه خلط میان معنای ولایت علمی و ولایت عرفانی است و نباید مرجعیت تقلید یا ولایتفقیه را مقامی قُدسی دانست؛ اما چنین …
توضیحات بیشتر »نهاد علم تمدن ساز/ مصطفی جمالی
با دقت در توصیف شبکه علم تمدنی، ضرورت بنا نهادن نهاد علم تمدنی اجتناب ناپذیر میباشد. نهادی که در آن در عین حفظ هویت حوزه، دانشگاه و مراکز پژوهشی اجرایی و کاربردی، همه آنها با یک داد و ستد قاعده مند با یکدیگر در راستای اقامه تمدن نوین اسلامی حرکت کنند. شبکه اجتهاد: یازدهم بهمنماه ۹۷ دیداری بین برخی از پژوهشگران عرصه تمدنی با مقام معظم رهبری، صورت پذیرفت، در این جلسه حجتالاسلام دکتر مصطفی جمالی عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی به عنوان یکی از ارائه دهندگان، مطالبی ایراد کرد که متن آن در ذیل ارائه میگردد: باسلام و …
توضیحات بیشتر »اسناد سابقه ۱۴۰۰ ساله عزاداری حضرت زهرا (س)/ محمدباقر پوسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از شبهاتی که وهابیت در سالهای اخیر در رابطه با شهادت حضرت زهرا سلامالله علیها مطرح میکنند، این است که عزاداری برای حضرت زهرا سلامالله علیها مختص به چند سال اخیر بوده و سابقهای از عزاداری ایشان در قرون گذشته یافت نمیشود. بااینکه این شبهه از اساس، غلط است و در طول تاریخ، شواهد زیادی از عزاداری اهلبیت و علمای شیعه برای شهادت صدیقه کبری سلامالله علیها داریم، این مسئله واضح است که به علت تقیه شدید شیعه در زمینه فاطمیه و خلفا، این عزاداری به اندازه عزاداری محرم بزرگ و علنی نبوده است و شدت …
توضیحات بیشتر »فهم تمدنی سیره فاطمی/ محسن الویری
سخن درباره سطح برداشت از زندگی و سیره زهرای مرضیه (س) است. آوردههای آن چه امروزه در مجالس مربوط به حضرت زهرا (س) میگذرد چقدر است؟ آیا اینها همه آن چیزی است که میتوان از سیره این صاحب سرّ مستودع الهی برداشت کرد؟ آیا با این سطح از مطالب میتوان با اسم حضرت زهرا (س) نقش تمدنی برای همه جهانیان داشت؟ آیا این سطح مطالب پیامی برای همه بشر امروز دارد؟ یا میتواند گره از مشکلات همه مسلمانان باز کند؟ یا پاسخگوی همه نیازهای فکری شیعیان با تنوع مذهبی زیدی و اسماعیلی و بُهرهای در برابر غیرشیعیان باشد؟ یا ساماندهنده …
توضیحات بیشتر »اختلاف در تاریخ موالید و وفیات معصومین(ع) و یک راهحل/ یاسر امینیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با فاطمیه و زمان دقیق شهادت حضرت زهرا (س)، اختلافات زیادی وجود دارد، تا آنجا که برخی شش دهه را به عنوان فاطمیه برگزار میکنند. اختلاف در تاریخ موالید و وفیات معصومین (ع) اما چند علت دارد. یک علت این است که اصولاً در آن زمان توجه به تاریخ شهادت و امثال آن نبوده است. البته نه اینکه شخصیتها برایشان مهم نباشد. اما این فرهنگ که اگر شخص مهمی از دنیا رفت ما حتما تاریخ فوت او را بدانیم وجود نداشته است. امروزه برای ما این مسائل مهم است و آن را ثبت میکنیم، حتی …
توضیحات بیشتر »آیتالله میرزاعلی فلسفی، فقیه عالیقدر شیعه و بی ادعا/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله حاج میرزاعلی آقای فلسفی(ره) از فقهای بسیار برجسته و با تقوای شیعه در عصر حاضر بود. این عالم ربانی، سالهای زیادی به تحصیل و تدریس در حوزههای علمیه و شیعه پرداخت. بیش از ۳۰ سال آخر عمر خود را در حوزه علمیه مشهد به تدریس خارج فقه و اصول سپری نمود و شاگردان و فضلای بسیاری را تربیت نمود که در زمان حیات و پس از فوت ایشان از مدرسین سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه مشهد میباشند. تولد: آیتالله فلسفی در تاریخ ۸ دی ۱۲۹۹ هـ. ش در شهر تهران در بیت علم و فقاهت …
توضیحات بیشتر »«انقلابِ نسبت» حوزه و حکومت، در چهل سال!/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: بهمن ۱۳۵۷، فصلی نو را برای حوزه علمیه ایران رقم زد. این حوزه که در شکلگیری حکومت اسلامی نقشی اساسی داشته است، همواره سعی بر این دارد که ولایت خویش را بر این فرزندِ پرحاشیه حفظ کند. او نمیتواند نسبت به مولودِ دیرهنگام خویش بیتفاوت باشد و این امری طبیعی است. حکومتی اسلامی که شاید آرزوی بسیاری از فقیهان عصر غیبت بود، ایجاد شده است و حوزویان نباید شتری را که دیده اند، نادیده پندارند. جدیترین انتقادی که میتوان به حوزهی بیتفاوت به حاکمیت موجود در ایران وارد ساخت (حوزهی غیر انقلابی و ضد انقلاب)، این است …
توضیحات بیشتر »۳۰ شاخصه یک «حوزه انقلابی»/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه انقلابی، اصطلاح جدیدی است که چند از بیشتر از ورود آن به ادبیات حوزوی ایران نمیگذرد. بر همین اساس و به جهت روشن نبودنِ دقیق زوایای مختلف آن، تعاریف و بایستههای مختلفی برای آن بیان شده است. به نظر من اما، حوزه انقلابی، حوزهای است که ۳۰ شاخصه زیر را داشته باشد: ۱- شرط تدریس در حوزه، انتشار حداقل یک مقاله در مجلات معتبر باشد. ۲- هیچ کمک هزینه تحصیلی «عمومی» و «همیشگی» وجود نداشته باشد و تمام کمک هزینهها، به صورت بورسیه و در بازه زمانی محدود و با هدفگیری نخبگان صورت گیرد. ۳- به …
توضیحات بیشتر »فقه فرایندی بهمثابه فقه تمدنی، الزامی برای تمدن سازی نوین اسلامی/ عبدالحمید واسطی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقارن با ورود به چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، سی و هفت نفر از پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. متن زیر چکیده سخنان ارائه شده در این جلسه با موضوع « فقه تمدنی، چیستی و چگونگی» است که مورد توجه و عنایت حضرت آیتالله خامنهای قرار گرفت. فقه تمدنی، چیستی و چگونگی بحث در سه محور ارائه میشود: ۱- توضیح مساله، ۲- مدعا و فرضیه، ۳-استدلال در ضمن یک مثال ۱- توضیح مساله: (در عنوان، دو مفهوم اصلی داریم) تمدن و فقه مفهوم اول، تمدن هویت تمدن، زندگی در سیستمهاست، سیستمهای کلانِ …
توضیحات بیشتر »حاشیههایی از دیدار پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر انقلاب/ محسن الویری
انتظار این که در این نشستها مخالفان انگاره تمدن نوین اسلامی هم حضور یابند، سنجیده نیست ولی تأکید رهبر معظم انقلاب بر تعامل با فضای نخبگانی به منظور شناساندن درک درست از تمدن نوین اسلامی این پیام را داشت که نباید همه اندیشههای موجود در باره تمدن نوین اسلامی را تا بدین پایه همسو انگاشت و نشاید که با دگراندیشان این موضوع کاری نداشت. شبکه اجتهاد: عصر پنجشنبه ۹۷/۱۱/۱۲ سی و هفت نفر از پژوهشگران حوزه تمدن نوین اسلامی با رهبر معظم انقلاب دیدار داشتند. گمان میرفت که تا پیش از انتشار گزارش رسمی این دیدار، دوستان حاضر در آن …
توضیحات بیشتر »نقطه آغاز «مطالعات انضمامی تمدن نوین اسلامی»/ محمدرضا بهمنی
اگر طرح دیدگاههای تمدنی مقام معظم رهبری در اواخر دهه هفتاد را نقطه شکل گیری «مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی» در مراکز علمی کشور بدانیم، اکنون پس از دو دهه، بیانات و دیدگاههای اخیر ایشان به نقطه آغاز «مطالعات انضمامی تمدن نوین اسلامی» باید تبدیل شود. چرا که اگر نتوانیم میان عرصه نظر و صحنه عمل پل برقرار کنیم، آنگاه مدل سازی و نمونه پروری هم محقق نخواهد شد. شبکه اجتهاد: مقارن با ورود به چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، به همراه جمعی حدوداً ۳۰ نفره از تمدن پژوهان، به محضر رهبر معظم انقلاب شرفیاب شدیم. دیداری صمیمی …
توضیحات بیشتر »در دیدار تمدنپژوهان با رهبر معظم انقلاب چه گذشت/ علی محمدی
هرچند محتوای ارائه اساتید خوب و قابل قبول بود، ولی دارای یک ضعف بزرگ بود و آن عدم توجه به مراحل پنجگانه تمدنسازی در اندیشه رهبر معظم انقلاب بود. برعکس، حضرت آقا هر مسئلهای که توسط اساتید طرح شده بود را در قالب این مراحل پنج گانه صورتبندی میکردند و مرحله دولتسازی و مرحله جامعهسازی را تأمین کننده این دغدغهها معرفی میکردند. مثلاً ایشان حل معضل مشارکت مردم منطقه، امیدزایی و کارآمدی را در قالب تشکیل حکومت اسلامی (دولت اسلامی) حل شدنی دانستند. شبکه اجتهاد: پنج شنبه شب (۱۱ بهمن ۹۷)، جمعی از پژوهشگران عرصه تمدن، با مقام معظم در …
توضیحات بیشتر »تمدن نوین اسلامی از منظر رهبر انقلاب/ سیدمحمدحسین متولی امامی
رهبری فرمودند: وقتی ما میگوییم انقلاب اسلامی هدفش تمدن نوین اسلامی است، یعنی نباید آنرا به یک پدیده سیاسی تقلیل دهیم. انقلاب اسلامی سعی کرد حیات و زندگی را عوض کند. ما نخواستیم فقط یک جامعه انقلابی درست کنیم، بلکه میخواستیم یک پدیدهای ایجاد شود که دنیا را فرا بگیرد که البته شرطش تشکیل دولت اسلامی و جامعه اسلامی است. شبکه اجتهاد: روز پنجشنبه ۱۱بهمن۹۷، با جمعی از محققان عرصۀ تمدن نوین اسلامی، خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و نماز مغرب و عشا را با ایشان خواندیم و بلافاصله وارد جلسه شدیم. رهبری عزیز، باهوش و دقیق در مسائل علمی. …
توضیحات بیشتر »