قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / آخرین اخبار / دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) (صفحه 3)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت) با موضوعات فقهی و دانش های وابسته

غزه، از دیروز تا امروز/ محسن الویری

غزه، از دیروز تا امروز/ محسن الویری

شبکه اجتهاد: سرزمین کوچک غزه تاریخی بزرگ دارد. این «مدینه طیبه بین الشام و مصر» (آثار البلاد و اخبار البلاد، زکریا بن محمد قزوینی، ص ۲۲۷) یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است. (المعالم الأثیره فی السنه والسیره، محمد محمدحسن شراب، ص ۲۰۹) برخی منابع، غزه و عسقلان را دو عروس خطه فلسطین نامیده‌اند (آثار البلاد و اخبار البلاد، ص ۲۲۷). بر پایه برخی گزارش‌های تاریخی، غزه زادگاه حضرت سلیمان نبی علی نبینا و آله و علیه الصلوه و السلام است. (الأنس الجلیل بتاریخ القدس و الخلیل، عبدالرحمن بن محمد ابوالیمن علیمی، ج ‏۲، ص ۱۳۶) این شهر یکی از مقاصد …

توضیحات بیشتر »

قاعده دفاع از مسلمین و چند نکته/ هادی عجمی

قاعده دفاع از مسلمین و چند نکته/ هادی عجمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از قواعد عام در وظیفه‎‌مندی حاکم، قاعده «دفاع از مسلمانان» است. این قاعده مکلفان را موظف می‌سازد در برابر هجوم دشمنان، از کیان اسلام و مسلمانان دفاع کنند. دفاع شیوه‌های مختلف دارد؛ دفاع با سخن و روشنگری، دفاع با حضور فعال در عرصه‌های اجتماعی همراه با کار فرهنگی، دفاع با سلاح اعم سرد و گرم و شیوه‌های متنوع دیگر. در مورد این قاعده و نسبت آن با تعلیم و تربیت، توجه به چند نکته لازم است. از قواعد واضح و مورد اتفاق، قاعده دفاع از مسلمین است. از ادله این قاعده استفاده می‌شود که دفاع از …

توضیحات بیشتر »

شرمندگی بشریت/ سیدمصطفی محقق داماد

شرمندگی بشریت/ سیدمصطفی محقق داماد

شبکه اجتهاد: قرن معاصر شاهد چند رخداد مهم است که هرکدام به جای خود موجب افتخار بشریت و نشانه رشد و تعالی تفکر انسانی بوده است. از جمله تشکیل جامعه ملل و سپس سازمان ملل و بالاخره اعلامیه جهانی حقوق بشر و از همه بالاتر با تصویب چهار کنواسیون ژنو و دو پروتکل الحاقی به آنها و تنظیم مقررات حقوق بشر دوستانه می‌باشد. جنگ، تجاوز و خونریزی هر چند به موجب قراردادهای منعقده پس از جنگهای جهانی ممنوع اعلام شد ولی به دلیل خوی تجاوزگری برخی افراد و وقوع درگیری‌های مسلحانه، جامعه بشری ‌به این فکر افتاد که اگر جنگی …

توضیحات بیشتر »

فرجام انباشت ظلم/ ابوالقاسم علیدوست

چهارشنبه خونین کرمان و یک نکته/ ابوالقاسم علیدوست

شبکه اجتهاد: رژیم صهیونیستی در طول حدود هشت دهه حضور خود به دو انباشت دست زده است: انباشت سلاح‌های هسته‌ای؛ به‌گونه‌ای که گاه ششمین کشور دارنده و توسعه‌دهنده این سلاح به شمار می‌رود و انباشت ظلم و ستم بر ملت محروم فلسطین. مبنای نظری دولت صهیونیسم در بخش دوم تبعیض‌نژادی، توهین به کرامت انسانی، محافظت از خود به هر قیمت و توجیه اخلاقی هر عمل ضد اخلاقی است. در این منطق‌نمای نامطبوع می‌توان کودک دو ساله را از پا درآورد؛ چون به احتمال، ۱۰ سال دیگر یک جنگجو بر ضد این رژیم خواهد بود!! قتل زنان، بی‌پناهان و دیگران مجاز …

توضیحات بیشتر »

نگاهی گذرا به ویژگی‌های برخی دروس خارج حوزه علمیه قم/ حسین ایزدی

نگاهی گذرا به ویژگی‌های برخی دروس خارج حوزه علمیه قم/ حسین ایزدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: امروز حوزه‌های علمیه برخوردار از اساتید برجسته و مبرزی در حوزه‌های گوناگون علمی به‌ویژه در حوزه فقه و اصول هستند. دروس خارج فقه و اصول برجسته و عمیقی در حوزه علمیه در حال برگزاری است. تنوع و تکثر این دروس گاه موجب می‌شود طلاب جدید الورود در درس خارج دچار حیرت شده و نتواند به‌سادگی درس مطلوبی را انتخاب کند و همین امر موجب سردرگمی و از بین رفتن فرصت‌های خواهد بود. ازاین‌روی توجه و بازشناسی ویژگی‌های علمی دروس خارج امری ضروری است. از سوی دیگر این تکثر دروس برخاسته از تکثر مبانی و مناهج و گاه …

توضیحات بیشتر »

مدعیان گفتمان اقتصاد اسلامی/ محمدجواد توکلی

مدعیان گفتمان اقتصاد اسلامی/ محمدجواد توکلی

شبکه اجتهاد: جریان‌های مختلفی خود را مدعی پرچمداری اقتصاد اسلامی می‌دانند و گاهی یکدیگر را هم به ضدیت با اقتصاد اسلامی متهم می‌کنند. این جریان‌های فکری را می‌توان در دسته‌های زیر جای داد: ۱- نئولیبرال‌های مسلمان: برخی به‌واقع توهم اقتصاد اسلامی دارند و اندیشه اقتصاد سرمایه‌داری را با افزودن چند آیه و روایت، به‌عنوان اسلام ناب به خورد جامعه می‌دهند. من با برخی از این جماعت متوهم برخورد داشتم که فکر می‌کنند با خواندن ترجمه کتاب مکاسب اسلام‌شناس شده‌اند. این نئولیبرال‌های مسلمان بسیار خطرناک‌اند، مبانی نظریه‌پرداز آن‌ها اعتقاد به خدا و پیغمبر است، ولی مبانی نظریه آن‌ها مبانی الحادی نئولیبرال …

توضیحات بیشتر »

نعل وارونه حوزه آزاد!/ داود مهدوی زادگان

نقد فقه خوارجی در امر مشارکت مردمی در انتخابات/ داود مهدوی زادگان

شبکه اجتهاد: برخی از اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه پس از برگزاری نشست دوره‌ای بیانیه‌ای را امضاء و منتشر کردند. مفهوم محوری این بیانیه که غایت صدور آن چندان هم روشن نیست، عنوان «حوزه آزاد» است. اما خوب بود امضا کنندگان در مقدمه بیانیه شان مفهوم حوزه آزاد را توضیح می‌دادند. چون در هر چهار بند بیانیه از مراجع ذی‌ربط نسبت به توسعه حوزه و دروس حوزوی درخواست جلوگیری، ممنوعیت، حذف و محدودیت شده است: ممنوعیت برگزاری دروس سطوح عالی و خارج در مؤسسات و شهرک‌های اطراف قم، رشد بی‌رویه و غیر منطقی مؤسسات حوزوی، ممنوعیت برگزاری دروس …

توضیحات بیشتر »

الزامات تمدن سازی در اندیشه امام موسی صدر/ شریف لک‌زایی

الزامات تمدن سازی در اندیشه امام موسی صدر/ شریف لک‌زایی

شبکه اجتهاد: هر تمدن‌سازی‌ای، شاخص‌ها و الزامات خود را به‌همراه دارد. این الزامات ـ همان‌گونه‌که در بخش کار و تلاش نیز خواهد آمدـ هم مباحث انگیزشی و نظری را دربرمی‌گیرد و هم به ابعاد عینی و عملی و بیرونی توجه دارد. البته می‌توان در بحث الزامات، صرفاً به مباحث نظری پرداخت؛ اما به‌طور قطع، بدون توجه به ابعاد عینی، قابل تحقق نخواهد بود. بااین‌حال، چنین الزاماتی برای تحقق یک تمدن، از ضروریات است. درواقع مباحث نظری مقدمه‌ای است برای اینکه کاری عملی در جامعه صورت گیرد؛ زیرا به‌تعبیر صدر، کار، جوهر و پایه تمدن است و هر تمدنی بر شانه …

توضیحات بیشتر »

منابع حقوق بشر؛ دلیل پنجم عملیات استنباط؟/ محمدحسن موحدی ساوجی

منابع حقوق بشر؛ دلیل پنجم عملیات استنباط؟/ محمدحسن موحدی ساوجی

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای حق مسائل فقه معاصر، این پرسش مطرح می‌شود که آیا اساساً با قواعد اصولی فعلی می‌توان مسائلی نوپدید مانند حقوق شهروندی را حل کرد؟ حجت‌الاسلام دکتر محمدحسن موحدی ساوجی معتقد است این قواعد کافی است؛ اما باید برخی رویکردها نسبت به عملیات استنباط تغییر پیدا کند. رئیس دپارتمان الهیات دانشگاه مفید در این یادداشت شفاهی، تلاش دارد تا ظرفیت‌های دانش اصول فقه برای حل مسائل فقه حقوق شهروندی را واکاوی کند. آیا با قواعد اصول فقه فعلی می‎توان مسائل فقه و حقوق شهروندی را به نحوی حل کرد که نتیجه آن، گزاره‎های کارآمد فقهی باشد؟ پیش …

توضیحات بیشتر »

«فقاهت ژورنالیستی» به‌مثابه شبه‌علم/ علیرضا ملااحمدی

«فقاهت ژورنالیستی» به‌مثابه شبه‌علم/ علیرضا ملااحمدی

شبکه اجتهاد: چندسالی‌ است که با موج نوظهوری از اظهارنظرهای فقهی از سوی برخی افرادِ حوزوی مواجهیم که تفاوت‌های جوهری با اظهارنظرهای فقهیِ پیش از این دوران دارد. مهم‌ترین ویژگی این نوع فقاهت – که البته با تسامح آن را گونه‌ای فقاهت می‌نامیم- چهار مشخّصه است: ۱- انتخاب موضوع افرادی که در این حیطه به «پژوهشگر فقهی» شناخته شد‌ه‌اند، عموماً گرایش فکری‌شان به سمت جریان منوّرالفکری است که دغدغه‌ی اصلی‌اش «سکولاریزاسیون و عرفی‌سازیِ دین در جامعه‌ی ایران» است‌. این افراد هم بالتبع دقیقاً دست می‌گذارند روی موضوعات پرچالشی که ازقضا از مقتضیات زیستِ مدرن هستند و منجر به عرفی‌سازیِ دین …

توضیحات بیشتر »

ملاحظه‌ای پیرامون نظریه فقه المقاصد استاد علیدوست/ یعقوب مددی

ملاحظه‌ای پیرامون نظریه فقه المقاصد استاد علیدوست/ یعقوب مددی

اختصاصی شبکه اجتهاد: بدون شک بیان حضرت استاد ابوالقاسم علیدوست پیرامون هدفمند بودن شریعت اولا و معلّل بودن احکام برآنها امری متین و مسلّم است. لکن همانطور که مبین فرمودند نقطه ثقل بحث، تعیین نسبت مقاصد و استظهارات فقهی است. مسلم است که احکام تابع ملاکات هستند خواه ‌مرکز مصالح را متعلق احکام بدانیم مطلقاً یا خود احکام تاره. و نیز همانطور که منقح فرمودند مقاصد شریعت بر دوگونه کلان و خرد منقسم می‌گردد. بدون شک مقاصد خرد محصّل مقاصد کلان بوده و همواره مصلحت کلان از مصالح ‌خرد حاصل می‌شود. لذا تأثیر نصوص مبین مقاصد کلان در استظهار از …

توضیحات بیشتر »

تفقهی در سطوح تکثر سیاسی-فرهنگی در دولت معیار و تکاملی دینی(دولت مهدوی) / علی آقاجانی           

درآمدی بر تحول در مسأله تقلید؛ تبعیض و تعویض و تیسیر/ علی آقاجانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: دولت مهدوی دولت معیار و چشم انداز آینده جهان در اندیشه سیاسی شیعی است. از این رو نوشتار حاضر در اضلاع مختلف این دولت و هندسه سیاسی آن راهنمای عمل در گذار بدان آینده محتمل خواهد بود. این چشم انداز راه‌ها و روندها را پیش روی معتقدان قرار داده و آن‌ها را در همان مسیر هدایت‌ می‌سازد. از این رو نگرش به دولت مهدوی بازتابی همه جانبه در زیست سیاسی امروزین جامعه شیعی‌ می‌تواند داشته باشد. تکثر سیاسی اجتماعی یکی از پرسه‌ها و مسائل در ساختار دولت عصر مهدوی است که پاسخ بدان تاثیری بسزا در جنبه‌ها …

توضیحات بیشتر »

فقه کلامی، عنوانی بدیع و شایسته توجه/ سید محمد طباطبایی یزدی

بررسی اندیشه‌های علمی استاد محقق سیدعلی شهرستانی

شبکه اجتهاد: بیش از سه‌دهه است که جناب استاد سیدعلی شهرستانی در موضوعات مهمی چون فقه کلامى، عقاید، سیره و تاریخ اسلام، دفع شبهات، علوم قرآن و حدیث، قلم‌ می‌زند و اخیراً مجموعه تألیفات ایشان در ۲۳ جلد توسط عتبه مقدسه عباسیه به طبع رسیده است. امامت پژوهی و دفاع کلامی از مبانی و مواضع فقهی شیعه مهم‌ترین ویژگی‌ِ ایشان، در قالب فقه کلامی است. کتابشان (منع تدوین الحدیث) به هفت زبان ترجمه و حتی در مصر هم تجدید چاپ شده است؛ ترجمه انگلیسی اثر دیگرشان (جمع القرآن؛ نقد الوثائق و عرض الحقائق) در آستانه نشر است که قرار است …

توضیحات بیشتر »

«روش‌شناسی اجتهاد»، انحراف یا کشف جدید!/ محسن ابراهیمی

«روش‌شناسی اجتهاد»، انحراف یا کشف جدید!/ محسن ابراهیمی

شبکه اجتهاد: مدتی است که در برخی محافل حضوری و مجازی، اساتید و طلاب، عنوان «روش‌شناسی اجتهاد» را به کار‌ می‌برند و بر لزوم توجه به آن تأکید‌ می‌کنند و مزایا و فوائدی را برای آن برمی‌شمارند. بر اساس آن مقداری که مباحث و نوشته‌‌های پیرامون این عنوان را بررسی نموده، توجه به این مسئله لازم و ضروری است و اگر طلاب آن را رعایت کنند در کیفیت و سرعت تحصیل آن‌ها اثرگذار خواهد بود. اما نکته‌‌‌ای وجود دارد و آن توضیحی که در مورد «روش‌شناسی اجتهاد» و مزایای آن بیان‌ می‌شود، چیزی است که در علوم حوزوی بر عهده …

توضیحات بیشتر »

امنیت مردم؛ خط قرمز در سیره سیاسی امام رضا(ع)/ علی راد

امنیت مردم؛ خط قرمز در سیره سیاسی امام رضا(ع)/ علی راد

شبکه اجتهاد: آیا دستاوردهای سیاسی امام رضا(ع) در افق کنونی انسان معاصر کارآمدی دارد و می‌تواند به گره‌گشایی از چالش‌های انسان معاصر مددکار باشد یا خیر؟ تاکید ما این است که امام رضا(ع) با توجه به عصمت و علمی که دارند و در بالاترین سطح انسان‌شناسی هستند لذا روایات ایشان بهترین الگو برای استخراج سیره سیاسی کارآمد است و کاملا می‌تواند به رفع مشکلات نظری، اندیشه‌ای و عملی جامعه امروز ایرانی کمک کند. ائمه(ع) به خاطر اتصال به علم الهی و عصمت یک انسان‌شناس کامل هستند و به همه نیازهای او اشراف دارند لذا انواع نیازهای انسانی را در حوزه …

توضیحات بیشتر »

درس‌های امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان

درس‌های امام رضا (ع) برای امروز/ رسول جعفریان

شبکه اجتهاد: یکی از بهترین توشه‌هایی که می‌توان در این مناسبت‌ها از زندگی امامان(ع) فراگرفت، مرور بر اخلاقیات ایشان است که خوشبختانه عالمان و محدثان شیعه، با عنایت به این مهم، در حد توان، به ثبت لحظات حساس زندگی آنان و فرمایشات‌شان در این عرصه پرداخته‌اند. در این یادداشت کوتاه به مناسبت، اشارتی به چند روایت اخلاقی در باره تواضع حضرت رضا علیه‌السلام خواهیم داشت. زمانی که امام رضا(ع)‌ به عنوان ولیعهد در خراسان زندگی می‌کرد، موقعیت سیاسی مهمی داشت و مورد احترام خاص و عام بود. ایشان به عنوان جانشین خلیفه وقت شناخته می‌شد و طبیعی بود که مردم، …

توضیحات بیشتر »

طرح عنوان شهادت پیامبر(ص) با هدف گسترش تقابل مذهبی!/ مهدی مسائلی

طرح عنوان شهادت پیامبر(ص) با هدف گسترش تقابل مذهبی/ مهدی مسائلی

شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر افرادی تلاش می‌کنند تا هرمناسبت اسلامی را به سمت تقابل مذهبی سوق دهند. با این رویکرد چندسالی است عده‌ای موضوع مسموم و شهید شدن پیامبر اکرم(ص) به دست بعضی از زنان‌شان را مطرح کرده و مطالبی را دراین باره منتشر می‌کنند. در ادامه نقدی بر این مطالب خواهیم داشت: ۱. مهمترین دلیلی که برای این موضوع ارائه می شود استدلال به روایتی از کتاب تفسیر عیاشی است بدین مضمون  که عایشه و حفصه به پیامبر(ص) سم خورانده و آن دوعامل شهادت پیامبر(ص) بودند (تفسیر العیاشی، ج‏۱، ص۲۰۰.) اما این روایت مرسل و بدون سند بوده …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله طالقانی، سلسله جنبان اسلام سیاسی در ایران معاصر/ سیدعلی بطحائی

آیت‌الله طالقانی، سلسله جنبان اسلام سیاسی در ایران معاصر/ سیدعلی بطحائی

شبکه اجتهاد: نوزدهم شهریور مصادف با چهل و چهارمین سالگرد درگذشت مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی است. هر چند مشهور جریان شناسان نخستین جرقه اسلام سیاسی در ایران را حوادث پانزده خرداد ۱۳۴۲ می‌دانند؛ ولی نباید فراموش کرد که نخستین زندان سیاسی در ایران در دهه بیست آیت‌الله طالقانی است و نقش ایشان در شکل‌گیری اسلام سیاسی در ایران معاصر مورد بی‌مهری قاطبه جریان شناسان قرار گرفته است. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد نقش این بنیان گذار اسلام سیاسی در ایران اسلامی معاصر خواهیم پرداخت. یکم. او نخستین زندانی سیاسی در بین روحانیت بود …

توضیحات بیشتر »

نقدی بر دیدگاه مهدی مهریزی در مورد قانون الزام به حجاب/ عباس نیکزاد

نقدی بر دیدگاه مهدی مهریزی در مورد قانون الزام به حجاب/ عباس نیکزاد

اختصاصی شبکه اجتهاد: متأسفانه امروزه به عناوین مختلف در مورد قانون الزام به حجاب شبهه افکنی می‌شود و گاهی شبهاتی از جانب برخی از تحصیل‌کردگان حوزوی القا می‌شود که باعث شگفتی و تأسف است. برخی از شبهات به نام دین و فقه مطرح می‌شود که خلاف بینات دین و فقه است. ازجمله می‌توان در همین راستا اظهارات جناب آقای مهدی مهریزی به‌عنوان محقق حوزوی را نام برد. ایشان در گفتگو با جماران بیان داشته هرچند اصل حجاب اجماعی است ولی حدود حجاب اجماعی نیست و یا گفته است در فقه اثری از حجاب الزامی وجود ندارد و نیز زنان در …

توضیحات بیشتر »

اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لک‌زایی

اربعین؛ تعمیق تمدن نوین اسلامی/ شریف لک‌زایی

شبکه اجتهاد: «خلق تمدن» به تعبیری که امام موسی صدر دارد، یعنی خلق فرهنگ (اندیشه و تفکر و علوم و بعد نرم افزاری) و مدنیت (جلوه‌های بیرونی و عینی و ملموس) که مبتنی بر الزامات مختلفی است. از جمله مهم ترین الزامات عملی آن در دوره جدید، مشارکت و همراهی و حضور مردم و نخبگان و وجود پشتیبانی‌های مختلف از سوی دولت‌ها و نهادهای رسمی است. در این میان افزون بر توجه به ابعاد نظری، فلسفی و دینی این واقعه، داشتن تشکل و سازمان، واجد اهمیت بسیاری است. در واقعه پیاده روی اربعین بیشتر تشکل‌های موجود، تشکل‌های مردمی است و …

توضیحات بیشتر »

ملاحظاتی در باب فقه المقاصد/ یحیی عبدالهی

دو ملاحظه در باب فقه المقاصد/ یحیی عبدالهی

شبکه اجتهاد: از پایگاه مبانی استاد سید احمدمددی می‌توان دو ملاحظه و از اندیشه‌های استاد سید مهدی میرباقری می‌توان سه ملاحظه در باب فقه المقاصد را مطرح کرد. دراینجا دیدگاه‌های استاد علیدوست را در کتاب فقه و مصلحت مبنا قرار داده‌ایم. آنچه در ادامه می‌آید درک یکی از شاگردان دو استاد معظم است که ممکن است نیازمند اصلاح و تصحیح باشد. شاید بتوان ملاحظه اول را ناظر به مقام ثبوت مقاصد و حکم شرعی و ملاحظه دوم را ناظر به مقام اثبات (درک) آن دانست. استاد علیدوست بر این نکته تفطن دارند که نمی‌توان از مقاصد، به حکم شرعی رسید بلکه …

توضیحات بیشتر »

بازسازی فقه شیعه از مقاصد سکولار تا مکتب امام خمینی/ سیدعلی موسوی

بازسازی فقه شیعه از مقاصد سکولار تا مکتب امام خمینی/ سیدعلی موسوی

شبکه اجتهاد: مقاصد متصور در فضای جامعه علمی ما فاصله عظیمی از آنچه در فقه مالکی به عنوان مقاصد شناخته می‌شود دارد. ما وقتی می‌گوییم مقاصد یاد اندیشه توحیدی توسعه یافته علامه طباطبایی در المیزان، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن رهبر معظم انقلاب و فقه ولایی امام خمینی می‌افتیم. این اندیشه هرچند با نگاهی حکمی، مقصد و مبدا را توحید می‌بیند اما قائل به مرجعیت قرآن و به بیان ادبیات اهل بیت علیهم‌السلام «عرض روایات» به ساخت کلان عقلانی قرآن است. اساسا «موافقت با قرآن» مورد تاکید اهل‌بیت (ع)، معنایی اینچنین دارد. علاوه بر قرآن صامت، سمت دیگر این …

توضیحات بیشتر »

محتاج تولید یک فقه جدید هستیم/ روایت یا آیه‌ای پیدا نکرده‌ام که از تفکر در علل احکام نهی کند/ تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند/ دعوت به فقه شمولی نمی‌کنم اما معتقد به فقه سیستماتیک هستم

محتاج تولید یک فقه جدید هستیم/ روایت یا آیه‌ای پیدا نکرده‌ام که از تفکر در علل احکام نهی کند/ تنها نصوصِ به ظاهر متضاد با فقه مقاصدی، نصوص تحذیر از قیاس هستند/ اگر دوست ندارید اسم مقاصد را بیاورید اشکال ندارد، اما حداقل بحث و مناقشه کنید/ دعوت به فقه شمولی نمی‌کنم اما معتقد به فقه سیستماتیک هستم

خلاصه آرای فقهی بنده با همین رویکرد در سایت شخصى من منتشر شده است. حدود ۳۰۰ فتوا در این مباحث ممکن است مخالف مشهور و منسجم با مزاج مقاصد الشریعه باشد، البته این فتاوا بر اساس تطبیق قواعد و کاملا منضبط است چون من به این نتیجه رسیده‌ام که رهایی از این پنج‌گانه یعنی اجماع، شهرت، خبر واحد، تسامح در ادله سنن و احتیاط و شروع در سه‌گانه فهم تاریخی از خلال سیاقات، تعلیلات نصی و انضمام بعضی از این تعلیلات به دیگر تعلیلات، باعث تغییر حقیقی و مبنایی در صدها مسئله فقهی می‌شود. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به ایده فقه مقاصد و نقد آن/ محمد متقیان تبریزی

نگاهی به ایده فقه مقاصد و نقد آن/ محمد متقیان تبریزی

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مطرح در عرصه فقه معاصر، موضوع توجه به اهداف شریعت در عملیات استنباط است که از آن به فقه‌ مقاصد تعبیر می‌شود. عمدتاً جناب استادعلیدوست (زیدعزه) در زمان حاضر متکفل طرح این بحث هستند و درباره آن تحقیقات متعدد در قالب کتب، مقالات و نیز سخنرانی‌هایی داشته‌ و دارند. آنچه در ادامه‌‌ می‌آید شامل گزارشی مختصر از دیدگاه ایشان و نقدی کوتاه برآن است. این نوشتار نه به عنوان مقاله، بلکه در قالب یادداشت نگاشته شده و طبعاً نیاز به تکمیل و افزونه دارد و ارائه آن، جهت مشارکت در فرآیند بحث و نقد نقد‌‌ …

توضیحات بیشتر »

پارادایم‌های تفسیری و فقدان اعتبار ذاتی/ علی راد

امنیت مردم؛ خط قرمز در سیره سیاسی امام رضا(ع)/ علی راد

شبکه اجتهاد: پارادایم‌های تفسیری، اجتهاد و خوانش انسانی از قرآن است بنابراین قداست ذاتی و اعتبار ابدی ندارند و نقد پذیر هستند. سلطه و سیطره یک پارادایم زمانی مقبول و توجیه‌پذیر است که ضمن داشتن اصالت و اعتبار علمی از فرایند نقد علمی و تاریخی به سلامت عبور کرده و خلوص و وزانت علمی خود را اثبات کند. بنابراین پارادایم‌هایی که فاقد این ویژگی و صرفاً متکی بر پشتوانه‌های اجتماعی، سیاسی و تعصبات مذهبی، سلطه و سیطره خود را توسعه و تثبیت نموده باشند فاقد عیار لازم در تفسیر قرآن هستند. از جمله اینها پارادایم‌های منتقله از سایر مذاهب و …

توضیحات بیشتر »

پویایی الگوهای مفهومی فقه سیاسی/ ابوالحسن حسنی

پویایی الگوهای مفهومی فقه سیاسی/ ابوالحسن حسنی

شبکه اجتهاد: الگوهای مفهومی برای موضوع‌شناسی باید الگوی پویا باشند؛ یعنی باید این الگوها چنان باشند که با پیچیدگی‌ها و تحولات زندگی بشری هماهنگ بوده و کارآمد باشد. اگر فقه نتواند بر موضوع احاطه یافته و آن را شناسایی نماید، امکان حمل حکم بر آن وجود ندارد. در نتیجه فقه از زندگی بشری کنار رفته و بشر ناچار به زندگی سکولار تن خواهد داد. واقعیت‌های سیاسی حدود و مرزهای دقیق و معین ندارند. البته این ویژگی هر پدیده‌ای است که هویّت اجتماعی و تاریخی دارد. میان کفر و نفاق و اسلام یا میان اسلام و ایمان یا میان عالم و …

توضیحات بیشتر »

«فقه معاصر» یا «فقه در دوران معاصر»!/ عباسعلی مشکانی سبزواری

«فقه معاصر» یا «فقه در دوران معاصر»!/ عباسعلی مشکانی سبزواری

اختصاصی شبکه اجتهاد: پرسش اصلی نوشتار پیرامون اصطلاح نوپدید «فقه معاصر» است که مقصود از فقه معاصر چیست؟ آیا فقه معاصر‌ می‌‏تواند به عنوان رویکردی جدید در فقه، در کنار دیگر رویکردهای پیش‏گفته تلقی شود؟ آیا ما در ظل و ذیل تعبیر فقه معاصر، با رویکردی جدید در فقه مواجه هستیم که مقابل آن، مثلا تعبیر «فقه متقدم» و نظائر آن قرار دارد؟ یا اینکه مقصود از این تعبیر، «فقه در دوران معاصر» است؟ یعنی فقهی که در دوران معاصر به آن نیازمندیم! ۱. فقه نرم افزار پاسخگویی به نیازهای جامعه انسانی/اسلامی در ساحات و سطوح مختلف حیات آدمی از …

توضیحات بیشتر »

پیش‌بینی امام صادق (ع) نسبت به نیاز امروز جامعه شیعه به میراث روایی/ علی نصیری

پیش‌بینی امام صادق (ع) نسبت به نیاز امروز جامعه شیعه به میراث روایی/ علی نصیری

شبکه اجتهاد: اکْتُبْ وبُثَّ عِلْمَکَ فِی إِخْوَانِکَ؛ در این فراز امام صادق (ع) بر دو روش برای حفظ و نشر علوم تاکید می‌کنند: کتابت و پخش دانش میان برادران دینی. گر چه در این روایت نیز هم چنان نامی از روایات اهل بیت (ع) وجود ندارد، اما از آن جا که امثال مفضل بن عمر با روایات اهل بیت (ع) سر و کار داشتند و زمان هرج و مرج و انس گرفتن با کتب، بیشتر ناظر به رخدادهای پس از عصر ائمه است که به شدت به میراث روایی نیاز افتاد، می‌توان دریافت که مراد اصلی امام صادق (ع) از …

توضیحات بیشتر »

«دانش مسلمین» گامی که محمدرضا حکیمی در معرفی تمدن اسلامی برداشت/ رسول جعفریان

«دانش مسلمين» گامی که محمدرضا حکیمی در معرفی تمدن اسلامی برداشت/ رسول جعفریان

شبکه اجتهاد: سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ را دهه تمدن نگاری اسلامی نامیده‌ام. در این دوره، چندین کتاب و ده‌ها مقاله در باره تمدن اسلامی نوشته شد. در این باره در کتاب گفتمان تمدن اسلامی شرحی آورده‌ام. آنچه ذیلا ملاحظه‌ می‌کنید، گزارشی است از کتاب «دانش مسلمین» از محمدرضا حکیمی که تمدن اسلامی را از دریچه معرفی «دانش مسلمین» تعریف کرده است. محمدرضا حکیمی (۱۳۱۴ – ۱۴۰۰)، از دیگر کسانی است که در موضوع تمدّن اسلامی کتابی با عنوان «دانش مسلمین» در بیش از چهارصد صفحه در اواخر سال ۱۳۵۶ منتشر کرد. ایشان تحصیل کرده حوزه خراسان – زیر نظر استادانی …

توضیحات بیشتر »

محمدرضا حکیمی آژیر خطر «عدالت» در اسلام سیاسی/ سیدعلی بطحائی

محمدرضا حکیمی آژیر خطر «عدالت» در اسلام سیاسی/ سیدعلی بطحائی

شبکه اجتهاد: دوسال از درگذشت علامه محمدرضا حکیمی گذشت. اندیشوری که برخی او را بخاطر وصی دکتر علی شریعتی بودن به «روشنفکری» و گروهی بخاطر نظم و نسق بخشی به مکتب تفکیک به «اسلام سنتی» منتسب کرده‌اند. یکی از اغلاط مشهور در مورد جریان شناسی علامه حکیمی، حصر او و آراءش در «مکتب تفکیک» است. حکیمی متفکری است که شاید بتوان گفت یک پنجم از اندیشه‌هایش به شرح مکتب تفکیک اختصاص دارد و چهار پنجم دیگر از منظومه فکری‌اش به مباحثی غیرتفکیکی مرتبط است. این نوشتار در پی تفکیک علامه حکیمی از مکتب تفکیک و پررنگ کردن سایر فریادهایش همچون …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics