فقه جواهری انضباط فقهی را در عین حفظ اصول را مد نظر قرار میدهد؛ یعنی این فقه هم پویا و هم پایا است؛ در این گونه همایشها حتما نباید به مدح پرداخت بلکه میتوان با نقد برخی نظرات به توسعه و بسط علوم و همین روش شخصیتهای بزرگ نیز کمک کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین نکوداشت مرحوم صاحب جواهر (آیتالله شیخ محمدحسن نجفی) با عنوان «عیار فقاهت» با حضور شخصیتهای حوزوی و اساتید در مدرسه علمیه آیتالله گلپایگانی قم به همت مدرسه عالی خاتم الاوصیاء برگزار شد. در این مراسم ابعاد مختلف شخصیتی و علمی مرحوم صاحب جواهر در …
توضیحات بیشتر »عمل به فتوای حرمت تعرض به حریم خصوصی مردم، به یک جریان تبدیل شود
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم با بیان اینکه حرمت ورود به حریم خصوصی توسط هر نهاد یا شخصی قبل از اینکه شرعی باشد، عقلی است، گفت: این حکم مورد اتفاق همه علمای اسلام است. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش رهبری معظم انقلاب طی فتوایی بر حرمت تعرض به امنیت و حریم مردم در پیام رسانهای داخلی تأکید کردند و با با ابراز خرسندی از تبدیل شدن مطالبهی ایجاد پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی به مطالبهای عمومی، گفتند: مسئولان باید امنیت و حریم داخلی مردم و کشور را حفظ کنند. تعرض به امنیت و حریم داخلی مردم …
توضیحات بیشتر »کسی باید در مورد حوزه صحبت کند که خودش در بطن آن باشد/ حرکت حوزه علمیه قم روبه جلو است
عضو ارشد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: یعنی اگر مسئولان آسیب شناسی کنند و وضعیت گذشته و حال را ببینند به نظر من حوزه بالقوه ظرفیت خوبی است، از این جهت میتوان گفت که آینده بسیار روشن است، ولی حتی به همین سبکی هم که اکنون پیش میرود در مجموع نا امید کننده نیست و من فکر میکنم که حرکت روبه جلو است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست درباره رسالت حوزه علمیه در شرایط فعلی جهان تشیع اظهار کرد: حوزه علمیه یک رسالت دائمی دارد که همیشه همراه آن هست منتها ممکن است که عوارضی …
توضیحات بیشتر »حاکمیت انجام فرضیه حجاب را از خود شروع کند نه از کف خیابان و مردم
وقتی یک مسئول حکومتی نهاد زیر مجموعه خود را در مساله حجاب، بیتفاوت بار میآورد و الزامی بر آن نمیبیند، آن حاکمیت در صحنه اجتماع نمیتواند موفق باشد، هرکس هرچه زیر نظر دارد را باید به وفق احکام خداوند و قوانین اداره کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در درس خارج فقه خود مورخ ۲۳ اسفندماه ۹۶ پیرامون مسئله «عفاف» و «حجاب»، از این دو واجب شرعی سخن گفت، و با بیان اینکه برخی از عفاف سخن میگویند تا حجاب را از صحنه خارج کنند، اظهار کرد: برخی دیگر از حجاب سخن میگویند تا عفاف را فقط …
توضیحات بیشتر »فقه حکومتی بدون نقش عقل ممکن نیست
شبکه اجتهاد: هفته دهم از دوره رویکردشناسی فقه حکومتی، هفته گذشته با ارائه حجتالاسلام والمسلیمن استاد ابوالقاسم علیدوست، رییس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم برگزار شد. علیدوست ابتدا بحث مفهومشناسی فقه حکومتی را مطرح کرد و گفت: فقه سه کاربست دارد؛ گاهی فقه دانشی است که در خدمت کشف شریعت است. فقه کاشف و شریعت مکشوف است. شریعت الهی و معصوم است اما فقه بشری و غیرمعصوم است. در شریعت تعدد اقوال و اختلاف نیست اما در فقه است. شریعت مقدس است اما فقه الزاماً مقدس نیست. گاهی فقه، به معنای عملیات استنباط احکام است. روششناسی فقه یعنی …
توضیحات بیشتر »شتر، تغییر کارکرد داده و فرآیند تولید پارچه عوض شده است!
نه مفهوم شتر عوض شده است و نه مصداق آن تغییر کرده، ولی همین موجود تغییر ناکرده در ظاهر و در لغت و در مفهوم، در کارکرد تغییر پیدا کرده است. شتر وقتی دیه قرار داده شد که مربوط به قبل از اسلام بود و در اسلام سنت شد، شتر حیوانی بود که بار میبرد و مَرکب بود و شیر و گوشتش مطلوب بود و بول او هم برای مداوا استفاده میشد. الآن نه از شیر و نه از گوشت و نه از بول او استفاده میشود. از سواری او هم استفاده نمیشود. درنتیجه در سبد کالا، جابجا شد. به …
توضیحات بیشتر »ورود گسترده روحانیت به عرصه طب نه ضرورت است و نه صلاح!
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست چندی قبل در درس خارج فقه خود به آسیب شناسی جریان طب اسلامی پرداخت. این استاد مطرح حوزه علمیه با بیان بخشی از آسیبهای موجود نسبت به جریانات طب اسلامی و بیان راهکارهایی نسبت به مسئله طب، خواستار تخصصی شدن علم طب و فقه الطب در حوزههای علمیه شد. متن پیش روی سخنان این عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم میباشد. بسم الله الرحمن الرحیم قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِی بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام لِلْحَسَنِ ابْنِهِ علیه السلام یا بُنَی أَ لَا أُعَلِّمُکَ أَرْبَعَ خِصَالٍ تَسْتَغْنِی بِهَا عَنِ الطِّبِّ فَقَالَ بَلَى یا أَمِیرَ …
توضیحات بیشتر »تصاویری از نشست «افساد فی الارض به مثابه جرم حدی»
شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشستهای علمی نقد و نظر (رشته فقه الجزاء) موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف حضرت آیتالله خامنهای، نشست علمی با موضوع «افساد فی الارض به مثابه جرم حدی» با ارائه اساتید آقایان محسن برهانی و حسینعلی بای و داوری علمی حجتالاسلام والمسلمین استاد ابوالقاسم علیدوست برگزار گردید.
توضیحات بیشتر »روششناسی فقهی مکتب نجف و مکتب قم در گفتگو با استاد علیدوست
شبکه اجتهاد: چیستی مکتب قم و مکتب نجف و ویژگیهای روششناختی این دو مکتب در دانش فقه و اصول موضوع گفتوگو با استاد علیدوست است. او آیتالله بروجردی را بهعنوان نماد مکتب قم و آیتالله خویی را بهعنوان نماد مکتب نجف در نظر میگیرد و بحث خود را حول نگرشهای اجتهادی آنها مطرح میکند. علیدوست البته خود تمایل به مکتب قم دارد و گاهی هم از منظر مدافع قمیها سخن میگوید و نگرانیهایی در این باره دارد که در گفتگو با مباحثات مطرح میکند. عضو جامعه مدرسین قم و استاد درس خارج حوزه از نبود ارتباطهای علمی بین حوزه قم …
توضیحات بیشتر »در نظامات اجتهادی سادهانگاری نشود/ بایستههای مفهوم شناسی در فرآیند استنباط
مدیر حوزههای علمیه گفت: نباید در نظامات اجتهادی سادهانگاری شود؛ با این نگاه که باید باب اجتهاد را تسهیل کرد نباید از اصل و میراث علمی خود دوری کرده و غافل شویم. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین جشنواره ادبی سیدعلی خان مدنی و سومین سمینار نقش ادبیات عربی در فرایند استنباط، ظهر امروز با حضور علما، اساتید، مدیران حوزه علمیه و دانشپژوهان در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد. آیتالله علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور، آیتالله رضا استادی دبیر شورای عالی حوزه و حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد درس خارج حوزه علمیه قم از سخنرانان این اختتامیه بودند. …
توضیحات بیشتر »سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط
شبکه اجتهاد: اختتامیه اولین جشنواره ادبی سید علیخان مدنی و سومین سمینارنقش ادبیات عربی در فرایند استنباط با حضور علما، اساتید، صاب نظران و طلاب حوزه علمیه از سوی پژوهشکده ادیب فقه جواهری در سالن همایشهای مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد. در این همایش آیتالله رضا استادی، آیتالله علیرضا اعرافی و حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست به ارائه سخن پرداختند.
توضیحات بیشتر »تمام پایاننامههای حوزوی باید گرهی از زندگی مردم باز کنند
آیتالله سبحانی با ذکر این مطلب که برخی از افراد کتابهایی نوشتهاند که اثری برای آنان در آخرت ندارد، خاطرنشان ساخت: تمام پایان نامههای حوزه باید گرهی از زندگی مردم گشوده، مشکلی را حل کرده، اشکالی را پاسخ داده و نظام و اسلام را برپا نگاه دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم معرفی و تقدیر از برگزیدگان نوزدهمین همایش کتاب سال حوزه با حضور علماء، اندیشمندان و فرهیختگان حوزههای علمیه و با معرفی برگزیدگان و تجلیل از نویسندگان در سالن همایشهای بین المللی مدرسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد. آیتالله شیخ جعفر سبحانی سخنران ویژه این همایش با بیان اینکه …
توضیحات بیشتر »نباید در فقه هنر جمود بر عناوین داشت/ مهمترین وظیفه فقه هنر، بازیابی مرز بین هنر اصیل با ابتذال هنری/ هنر به عنوان اولیه دارای مصلحت وبه عنوان ثانویه دارای محدودیت است
دومین همایش ملی «فقه هنر» از سوی مدرسه اسلامی هنر و با مشارکت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چهارشنبه ۲۷ دیماه، در دو نوبت صبح و عصر، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در سالن همایشهای بینالمللی غدیر برگزار شد.
توضیحات بیشتر »درباره زوائد علم اصول نباید فقط چرتکته و قیچی نقد دست گرفت/ کارشناسان باید نظر دهند
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: درخصوص اینکه چه بحثی زائد است و کدام نیست نباید چرتکه انداخت بلکه باید گروهی کارشناس انتخاب و تمامی مراکز به صورت هماهنگ ـ نه صرفا یک مرکزـ اقدام به این کار کنند.
توضیحات بیشتر »محتوا و قصد موسیقی در حکم فقهی آن مؤثر است
چندی پیش نشستی با عنوان «اسمگرایی، کارکردگرایی و هویتگرایی در فقه هنر» با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد. علیدوست در این نشست که در واقع پیشنشست دومین همایش ملی فقه هنر است، ایده خودش را در باب چارچوب استنباط احکام در فقه هنر ارائه کرد.
توضیحات بیشتر »بسیاری از دروس خارج صرفاً نقل قول هستند نه درس اجتهاد!
استاد حوزه علمیه قم، تصریح کرد: خیلی از دروس خارج اصولا درس اجتهاد نیست و صرفا بیان نقل قول است در حالی که اجتهاد به معنی حقیقی خود گویای تلاش شخص فقیه هست در میدان ارائه نظر جدید و نقد نظر دیگران و این دو شاخصه و وجه ممیزه اجتهاد پویا از غیر آن است.
توضیحات بیشتر »آنچه در اجلاسیه نشست دورهای اساتید حوزه گفته و شنیده شد
باید برنامه حوزه بر روی ده سال بسته شود اما باید این مطلب را مدیریت کرد به نظر شما لازم است که مطالب رسائل و مکاسب از ابتدا تا انتها خوانده شود؟
توضیحات بیشتر »برخی دروس فقه مضاف، طرح همان مسائل قدیم است!/ اصول فقه در برخورد با مسائل مستحدثه باید تکان بخورد
شبکه اجتهاد: اولین اجلاسیه فقه مسائل مستحدثه با حضور اساتید دروس خارج حوزههای علمیه چندی قبل در سالن همایش مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد. بر اساس این گزارش: آیات و حججاسلام والمسلمین مؤمن، استادی، اعرافی، علیدوست، شب زندهدار، میرمعزی، احمدی فقیه یزدی و غرویان از سخنرانان این اجلاسیه بوده و به ارائه نقطه نظرات خود پیرامون نحوه ورود در مسائل مستحدثه پرداختند.
توضیحات بیشتر »متون آموزشی حوزه انگیزشی و خروجیمحور نیست
درصدی از طلاب سطوح عالی که در قم مشغول تحصیل هستند اعتقادی به این کتب درسی و خروجی آن ندارند. این یک آسیب بزرگی را ایجاد کرده و میکند. برخی از طلبهها و حتی اساتید میگویند آنچه ما میخوانیم کهنه است و کارایی ندارد. این آسیب وجود دارد، حال باید چه کار کرد؟ آیا از اساتید کاری بر میآید؟
توضیحات بیشتر »منابع فقهی ظرفیت شناسی شوند/ از افراط و تفریط در ورود به موارد نوپیدای فقهی حذر کنیم
باید از علوم فقهی و با انضباط و با چارچوب مدون و معین، در حل و فصل مسائل نوپیدا و جدید بهره برد و از بی انضباطی و افراط و تفریط در ورود به موارد نوپیدا حذر کرد.
توضیحات بیشتر »مقاصد غیرقطعی شریعت، حجیتی ندارند
علمای عامه که به ظنون و استحسانات اخذ میکنند مورد تائید ما نیستند. لذا ما در جای خود ذکر کردیم که قول به مصالحمرسله در استنباط احکام اگر به مصالحی که در یک دلیل عام ذکر شده ولو در دلیل خاصی ذکر نشود، منتهی بشود اشکالی ندارد، اما اگر به مصالحی ختم شود که نه دلیل عام و نه دلیل خاصی بر آن وجود ندارد نمیتوان به آن اخذ کرد. چون این کار همان اخذ به ظن است که ما از آن نهی شدهایم.
توضیحات بیشتر »فقیه در «فقه حکومتی» باید فتوا را با قانون مقایسه کند
استاد علیدوست بین فقه اجتماعی با فقه حکومتی تفاوت قائلاند. ما در فقه حکومتی نیاز داریم که فقیه، فتوا را با قانون مقایسه کنند. در فضای مقاصد شریعت معتقدند وقتی یک نص، مصلحتی را معرفی میکند، قانون ارائه نمیکند و بیان قانونی ندارد لذا نمیشود آن را منبع قانون دانست.
توضیحات بیشتر »حمله به قبایل در «کلش آو کلنز»، ضمان ندارد
با توجه به اینکه تمام بازی کنندگان، با انجام این بازی و ایجاد اکانت، در حقیقت، خود را در معرض سایر قبایل قرار داده و بدین صورت، غارت شدن را پذیرفته اند، لذا ضمانی متوجه فرد غارت کننده نیست.
توضیحات بیشتر »نیازمند تأمّلات نظری و آراء جدید در «فقه هنر» هستیم/ همایش «فقه هنر» به دنبال تکرار مباحث موجود نیست
دبیر علمی همایش ملی فقه هنر، نگاه به اقتضائات زمان و مکان، و بروز کارکردهای نوین هنر را در نیل به روشهای جدید استنباط در عرصه فقه هنر مؤثّر دانست.
توضیحات بیشتر »در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با انتقاد از بیمهری به تأثیر عقل در استنباط احکام شرعی، گفت: در تمام نصوص دینی یک روایت متقن در مذمت عقل نداریم و کسانی که مدعی ناتوانی عقل در درک احکام هستند این ادعای خود را در نوشتههایشان نقض کردهاند.
توضیحات بیشتر »منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود
تمام عملیات استنباط، عملیات کشف است و فقیه هم در هر ساحتی قرار بگیرد، کاشف است و قانونگذار نیست./ برای حضور فعال در مطالعات میان رشتهای و مباحث نظام سازی باید سهم فقیه، از سهم دیگران معلوم بشود.
توضیحات بیشتر »ظرفیتشناسی و تدوین مواد فقهی در چارچوبهای نظامحقوقی
استاد دانشگاه شهید بهشتی ضمن تأکید بر تجددی نظری در طرحهای فقهی تصریح کرد: اگر بتوانیم مواد فقهی را در چارچوبهای نظام مدون امروز قرار دهیم، نظام حقوقی اسلامی در کنار نظامات حقوقی دیگر تبلور بیشتری خواهد داشت.
توضیحات بیشتر »نشست علمی و رونمایی از فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی»
نشست علمی و مراسم رونمایی از فصلنامه «جستارهای فقهی و اصولی» که بهتازگی از سوی شورای اعطا مجوز حوزه علمیه قم موفق به دریافت رتبه «علمی پژوهشی» شد، با حضور علما و اساتید حوزه و دانشگاه در مشهد برگزار میشود.
توضیحات بیشتر »باید دفتر دوم اصول فقه نوشته شود/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر، ساختارهای نوینی برای دانش اصولفقه ارائه شده است که به آنها در مجلّه الکترونیکی «تحوّل ساختاری دانش اصول» اشاره گردیده است
توضیحات بیشتر »طرح اصول فقه، ساختار جدید با توسعه گستره در بوته نقد
از جمله مواردی که باید به مسائل اصول فقه افزوده شود، بحث شئون بیانکنندگان شریعت است. بخش عظیمی از فقه ما باید به وظیفه مبینان شریعت بپردازد. در کتاب «فقه و مصلحت» یکسری شئون برای مبینان شریعت برشمردهاند. سؤال اینجاست که آیا ما باید در همه مسائل با همین اصول فقه پیش برویم؟ آیا مثلاً متد استنباط ما در روایات جهاد و صلح غیر از متد استنباط ما باشد در روایات عبادات و معاملات؟
توضیحات بیشتر »