بایگانی برچسب: گفت‌وگو

استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است: نواندیش دینی و نوآور فقهی، اسلام‌شناس توانمند، زمان‌شناس و نوپردازی است که میان «اصل» و «عصر» جمع می‌کند؛ آن هم جمعی از نوع سالم و نه مکسّر. در عین حالی که عصر و زمانه را در نظر می‌گیرد از اصول اساسی نیز تخطّی نمی‌کند و سعی می‌کند بر اساس آن اصول به صورتی درست، منطقی، ضابطه‌مند و روش‌مند، فتوایی متناسب با زمان و مکان حاضر، صادر نماید. این به معنای برقرار نمودن توازن و تعادل بین اصالت و معاصرت و به معنای رعایت کامل اعتدال در عرصه تئوری‌پردازی و …

شورای علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، قوی، فعال و پویا است تا جایی که می‌‌توان گفت در حوزه «فقه شهر و شهرنشینی» پیشرو و جلودار بوده است و بناست اولین شماره «دو فصلنامه الهیات شهر» در سال آینده منتشر شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: «پژوهشکده‌‌ اسلام تمدنی» از پژوهشکده‌‌های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که از سال ۱۳۹۵ با تصویب پژوهشگاه و تأیید هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌‌ علمیه قم، با این عنوان مذکور و با تعریف مأموریت جدید فعالیت خود را آغاز کرد. این نهاد پژوهشی، پیش از این، از سال ۱۳۶۸ در قالب معاونت پژوهشی …

کسی که عالمانه و عامدانه می‌داند دین حق است و انکار می‌کند چنین کسی هست که مرتد و کافر شده و الا هرکسی که بر اساس عقیده‌ی خودش، شبهه‌ای برای خودش پیدا شده و برگشت، این مصداق مرتد نمی‌شود. خب قاعدتاً در آن چیزی که به‌عنوان «مجازات مرتد» ذکر شده، مرتد در کنار تغییر عقیده، یک چیز اضافه‌ای هم دارد، حالا یا با انگیزه‌ی تضعیف مجموعه‌های دینی است یا به خاطر انکار از روی علم. لذا برای کسانی که صرفاً آزادی عقیده بخواهند داشته باشند و یا بخواهند عقیده خود را بیان کنند آن عنوان مجازات صدق نمی‌کند. اختصاصی شبکه …

سال‌هاست که همچنان مناسبت شهادت بزرگ بانوی اسلام موضوعات مهم تاریخ اسلام و مسائل اختلافی بین شیعه و اهل تسنن را طرح می‌کند. این پرسش مطرح است که آیا حضرت زهرا(س) و سیره آن بزرگوار و اهل بیت عصمت و طهارت می‌تواند مبنای وحدت جامعه اسلامی قرار بگیرد یا محوری برای تفرقه شود؟ شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم تأکید دارد حضرت زهرا (س) می‌تواند بستر وحدت در جامعه اسلامی باشد. او بیان دارد: «حضرت فاطمه زهرا(س) در عین این که می‌کوشید امام علی(ع) را به عنوان مبنای حق و امام جامعه …

سروش، مانند بسیاری از مدعیان روشنفکری گرفتار نوعی آلزایمر تاریخی است. این همه آزادی اندیشه و گفت‌وگو را در کشور ما نادیده می‌گیرد و در آمریکایی زندگی می‌کند که کسی جرئت نمی‌کند هلوکاست را نقد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به دنبال اظهارات اخیر دکتر سروش در موضوع رحمانیت و خشونت در اسلام و تعارضات فراوان آن با آموزه‌های مسلم دین، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه، درباره اندیشه سروش و سیر تکامل اندیشه وی با «تسنیم» به بحث نشسته است که متن گفتگو تقدیم می‌گردد: به عنوان …

چاپ دوم کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» با تصحیح و اضافات که مشتمل بر ۱۵ فصل و ۲۵۹ عنوان و با مطالعه خط به خط همه کتب شیخ انصاری تدوین شده است، توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) به زیور طبع آراسته شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ تشیع، فقها و اصولیان زیادی ظهور و بروز کردند که یا دارای ابتکار و خلاقیت بوده و موجبات پیشرفت این دو علم را فراهم آوردند یا به ترویج و تثبیت آن کمک کردند. به‌تدریج ادوار مختلفی در این پیشرفت‌ها شکل گرفت. شیخ اعظم انصاری یکی از کسانی است که …

با توجه به اصل ۴ قانون اساسی که تصریح دارد به اینکه کلیه قوانین و مقررات باید موافق با موازین فقهی و شرعی باشد و تصریح شده که این اصل در تمام اصول قانون اساسی و همین طور بر کلیه قوانین حاکم است؛ بنابراین منبع اتخاذ قوانین و مستند اصلی قوانین، باید فقه و موازین شرعی باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: به زعم برخی، یکی از رقبای فقه در زمان حاضر، دانش حقوق است، دانشی که ابتدا قرار بوده متخذ از فقه باشد اما در زمان حاضر، به عنوان رقیبی برای فقه مطرح شده است. در مورد ارتباط بین فقه و …

حجت‌الاسلام‌ سید هاشم موسوی، رئیس مرکز اسلامی انگلیس درباره  فیلم «بانوی بهشت» می‌گوید: شد این فیلم به دنبال این است که با ژنتیک دانستن خشونت و افراط‌گرایی برای برادران اهل سنت، تلاش کند که شیعیان را از نزدیک شدن به آنان دور کند و اساسا وحدت بین مسلمان را غیر ممکن معرفی کند و از طرف دیگر به برادران اهل سنت القا می‎کند که شما نمی‌توانید عاشق اهل بیت(ع) باشید چون ریشه شما از طریق گذشتگان شما به تفکر داعشی می‌رسد. لذا به بهانه بیان مظلومیت خانم فاطمه زهرا سلام الله علیها شرایطی را فراهم می‌کنند که فرزندان معنوی آن …

مرحوم سیدتقی طباطبایی قمی همه وجوه استدلال مخالفان مرجعیت زنان را رد کرده و از جمله استدلال استاد خود آیت‌الله خویی را غیرمحصل و اخص از مدعا شمرده است؛ زیرا جواز تقلید از زنان مستلزم عهده‌داری امور عمومی نیست و این دو مسئله کاملاً از هم متمایز است؛ زیرا ممکن است زنی مجتهد و در عین تستر و پوشش باشد و دیگران به فتاوای او عمل کنند؛ به ویژه اگر مراجعه‌کنندگان از زنان باشند؛ چنان که زن می‌تواند برای زنان امامت جماعت کند. شبکه اجتهاد: اجتهاد و مرجعیت زنان موضوعی اختلافی در بین علما و فقها بوده است. گروهی با …

برخورد آمریکا با فضای توسعه در تمام رشته‌ها بسیار خشن و از قدیم تحت محاصره و مجازات بوده است. یعنی از بعد از سید جمال الدین اسد آبادی که جهان اسلام به خود آمد و به دنبال این رفت که جهان اسلام را در تمام عرصه ها به توسعه و پیشرفت برساند بزرگترین تهدید و زنگ خطر برای غربی‌ها شد. آمریکایی‌ها خوب خبر دارند که این دانشگاه به جز حوزه‌های حرفه‌ای آکادمی کرد تعریف شده خود در هیچ حوزه‌ای ورود نکرده و نخواهد کرد. اصلا ما وظیفه‌ای در بخش نظامی نداریم!  در جمهوری اسلامی و دیگر کشورهای اسلامی برای تمام …

کسانی که واژه فقه را در کنار نظام قرار دادند دو منظور را دنبال می‌کنند. یکی اینکه معنای حداکثری از فقه را در نظر دارند، دوم اینکه معتقدند که فقه یک مجموعه نظام‌مند است؛ یعنی به صورت نظام‌مند، حاکی از رفتارها، روابط، ارتباطات، اجزاء و عناصری هست که می‌تواند سعادت دنیا و آخرت را برای انسان مهیا کند و تکلیف انسان و جامعه را برای رسیدن به رفاه و سعادت روشن سازد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه نظام اصطلاحی است که در سال‌های اخیر وارد دائره واژگان حوزه‌های علمیه شده است. در این راستا، هم پژوهش‌های متعددی صورت گرفته است و …

مکاتب فقهی خیلی تحت‌تاثیر دانش امامان معصوم بوده و بنابراین فقهی هم که در آن زمان مطرح می‌شده است به‌معنای دور بودن کامل از مبانی فقهی شیعه نیست، گرچه فقه شیعه در ظاهر، فقه غالب نیست، اما گرایش‌‌های دیگر فقهی تحت‌تاثیر فقه و مبانی فقه شیعه هم بوده‌اند. ما معتقد نیستیم فقهی که در آن زمان یک دانش مرتبط با فرهنگ و تمدن اسلامی است، با یک نگرش کامل و دقیقی همراه بوده، بلکه معتقدیم برخی نقاط ضعفی که در فقه و تمدن اسلامی در دوران گذشته داریم، به‌دلیل همین گرایش‌های مشکل‌داری بوده که در برخی عرصه‌ها داشته‌اند، گرایش‌های فقهی‌ای …

عضو هیئت علمی گروه فقه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی مطرح کرد: وحید بهبهانی ۱۵ شرط را برای مجتهد لازم می‌داند که یکی «سلیقه» است. طلبه باید خود را کشف کند، البته بنده به کسی توصیه نمی‌کنم که به دانشگاه برود بلکه توصیه می‌کنم همه تا کفایه بخوانند و سپس رشته تخصصی را ادامه دهند. اگر هم دانشگاه رفت تا آخر ادامه دهد و دکتری بگیرد، زیرا دنیای امروز دنیای چند دکتری است نه یکی، پس از اتمام بیاید و دانش را در احادیث به کار ببرد و استفاده کند تا موجب رونق و گسترش علم بشود. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام …

نزدیک به سه ماه هست که مذاکرات صلح بین طرف‌های مختلف افغانی آغاز شده است. نمایندگان دولت و طالبان در دوحه و دیگر گروه‌ها در محافل خصوصی، در حال رایزنی برای آینده افغانستان هستند. مذاکرات به کندی پیش‌رفته است و یکی از علل آن نپذیرفتن رسمیت فقه جعفری توسط طالبان بوده است. اصلی که از سال ۱۳۸۸ وارد قانون اساسی افغانستان شده بود. شبکه اجتهاد: با دکتر مناقبی، کارشناس مسائل حقوقی و از نویسندگان قانون احوال شخصیه اهل تشیع در افغانستان به گفتگو نشسته‌ایم. او اصالتا اهل ولایت دایکندی افغانستان هست و تحصیلاتشان در ایران بوده است. در بخش تحصیلات …

استاد تمام دانشگاه تهران گفت: شیخ مفید متهم نیست که قرآن و حدیث را زیرپا گذاشته ولی مفتخر به این است که عقل‌گرایی را بیش از مثلاً شیخ صدوق در استنباط‌های فقهی، تاریخی و کلامی خودش لحاظ کرده است. شبکه اجتهاد: تاریخ شیعه سرشار از افتخارات بسیار و تحولات چشمگیر است؛ تحولاتی که به دست عالمان متعهد و فرزانگان اندیشمند پدید آمده است. شیخ مفید در شمار چنین اندیشمندانی قرار می‌گیرد. در عصری که شیخ مفید می‌زیست، یعنی سال‌های ۳۶۶ قمری تا ۴۱۳، علی‌رغم آزادی در بیان آرای گوناگون علمی، وحدت اندیشه و اعتقاد از بین رفته بود. او با …

در جلسات علمی که بنده توفیق حضور داشتم اینطور نبود که مرحوم دکتر فیرحی بخواهد شیوه اجتهادی موجود در فقه را کنار بگذارد و به تعبیر برخی افراد اجتهاد در مبانی را ارائه بدهد. ایشان براساس همان مبانی پذیرفته شده در فقه شیعه و همان شیوه و روش اجتهاد جواهری سعی می‌کرد نیازهای زمان را به خوبی تشخیص دهد و با تحفظ برشیوه‌ی اجتهاد جواهری خوانش جدید و روزآمدی از فقه سیاسی شیعه ارائه دهد که به نظر من در عبارتی کوتاه باید بزرگترین خدمتی دانسته شود که ایشان در صدد انجام آن بود و توفیقات بسیار خوبی هم در …

بهترین راه این است که فقها را در نسل آینده به سمت تخصص سوق بدهیم، آن هم تخصص‌های مورد نظر حکومت اسلامی، خواه نخواه خواهیم دید که مثال‌ها، کاملا ملموس وکاربردی و مورد ابتلا واقع می‌شود. خوشبختانه این کار دارد می‌شود. فقهایی در بعد اقتصاد فعالند، در قانون گذاری فعالند، در امور فرهنگی فعالند، مسئله یابی می‌کنند و بعد با اجتهادی که دارند در مقام پاسخ برمی‌آیند و جواب می‌دهند. در حقیقت بسمت تخصص داریم می‌رویم. اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش اصول فقه شیعی اگرچه همواره به دقت و ریزبینی شهره بوده است اما در عین حال، اتهام پرداختن به مباحث …

قانون مدنی ایران به‌جز یک قسمت محدود از آن، عیناً برگرفته‌شده از متن شرایع الاسلام محقق یا تبصره علامه یا متن اللمعه‌الدمشقیه شهید اول است. این را کسی می‌فهمد که آگاهی عمیق در حوزه فقه داشته باشد. به نظر من، خداوند نمی‌آمرزد آن‌کسانی که در دانشکده حقوق رنگ و بوی فقه را کم کنند و قلمروی فقه را کاهش بدهند. این نکته راهم باید یادآوری کنم که حتی چندی قبل، می‌خواستند درس فقه را اختیاری کنند که من به میدان آمدم. امروز محال است در ایران به کسی حقوقدان بگوییم بدون این‌که فقه درستی خوانده باشد شبکه اجتهاد: استاد سید …

شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده است. از طرف دیگر دولت افغانستان مدعی است که حکومت فعلی در تضاد با اسلام نیست. برخی از اعضای گروه دولت که از اسلامگرایان افغانستان به حساب می‌آیند، با دکتر احمد الریسونی از علمای برجسته جهان اسلام و رئیس اتحادیه …

آیت‌الله گرامی از فقهای حوزه علمیه قم معتقد به اتحاد است، نه وحدت شیعه و سنی. او می‌گوید اگر دشمن مشترک داریم، عقل می‌گوید که اوّل مراقب آن دشمن باشیم، بعد بیاییم راجع به مسائل داخلی خودمان گفتگو کنیم. اما این به معنای آن نیست که ما کلاً سکوت کنیم تا حقائق پنهان شود و طرف مقابل هرچه می‌خواهد در مکه و مدینه و سایر نقاط جهان منتشر کند. باید طوری عمل کنیم که حقیقت گم نشود. اگر چنین شود این جنایت در حق مکتب اهل بیت علیهم السلام است. شبکه اجتهاد: از گذشته همواره در میان عالمان شیعه و …