در تقنین باید ملاحظاتی را در نظر بگیریم. این ملاحظات شامل ملاحظات اجتماعی، مصلحت جامعه، مصلحت نهاد خانواده، ملاحظات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و مانند آن را تشکیل میدهد، همه این ملاحظات فقهی هستند؛ اما ممکن است گاهی منظور این باشد که احکام فقه منهای ملاحظات عناوین ثانویه در فقه حکومتی چه وضعیتی دارد و با ملاحظات آنها چه وضعیتی دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: حکومت نیازمند قانونگذارى است و در جامعه اسلامى مبناى قانونگذارى شریعت اسلامى است؛ از این رو، ارتباط فقه و قانونگذارى به ویژه با توجه به تجربههاى دو دهه گذشته در جمهورى اسلامى، نیاز به تأمل و …
توضیحات بیشتر »نفت، ملک همه مسلمانان جهان است!/ باید حاکمان از پول فروش نفت، بانکی تأسیس کنند و به همه مسلمانان کمک کنند!/ خام فروشی حرام است
دلیلی که به صورت قاطع بگوید نفت باید به صورت مساوی بین همه نسلها تقسیم گردد، در حال حاضر در اختیار نداریم. همه چیز به مدیریت بر میگردد یعنی نفت باید به گونهای مدیریت شود که نسل کنونی در حد معقول و در حد مناسب، از آن استفاده کند و آنچه که باقی میماند برای نسلهای بعدی هم ذخیره شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که هم رهبر معظم انقلاب و هم تقریبا تمام کارشناسان اقتصادی از نادرستی خام فروشی و لزوم فروش فرآوردههای نفتی به جای خام فروشی سخن میگویند. به مناسبت روز پتروشیمی، این موضوع را از منظر فقه …
توضیحات بیشتر »دانش اخلاق، مختص به مکلفان نیست/ فقه اخلاق و فقه تربیت دو حوزه معرفتی جدا از هم هستند/ بایستههای اخلاق استنباطی به عنوان روشی جدید در استنباط گزارههای اخلاقی
گزارههای فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیۀ پروردگارند و فقیه در عملیات تفقه، این جعل شرعی را کشف میکند؛ درحالیکه گزارههای اخلاقی، انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار شرعی ندارند، بلکه تنها مبتنی بر خوبی و بدی واقعی هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم فلسفه علوم، بررسی رابطه آنها با یکدیگر است، در این میان بررسی رابطه فقه و اخلاق از اهمیتی ویژهای برخوردار است؛ یعنی فقه و اخلاق، با کمک یکدیگر انسان را در رساندن به مدارج عالی و کمالات یاری میدهند و چنانچه بین این دو تغایر یا تباینی وجود داشته باشد، انسان …
توضیحات بیشتر »بر مؤمنین واجب است فرزندانشان را در مدارس عادی ثبت نام کنند/ مدارس مسجدمحور، زمینه اصلاح را از جامعه سلب میکند
در جامعه باید خوبان بیشتر فعال باشند تا منفعل. با کنارهگیری، جدا کردن و انفعال جامعه به دست افراد ناباب سپرده میشود که این کار درستی نیست امر به معروف و نهی از منکر میگوید هر انسانی وظیفه دارد در حد توان خود افراد ناباب را اصلاح کند و یکی از راههای زمینهساز امر به معروف اختلاط است و تا اختلاط نباشد از کجا میتوانیم آن فرد را اصلاح کنیم؟ بنابراین با نگاه کلی به آموزههای اسلام معتقدم که اینگونه کارها در مجموع آسیبهایی برای جامعه نیز دارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر، موج جدیدی از مدارس مذهبی در …
توضیحات بیشتر »فضای فرهنگی مدارس مسجد محور از بسیاری از مدارس دولتی جلوتر است/ آموزش و پرورش مخالف مدارس مسجد محور است/ نباید همه مساجد را مدرسه کنیم!
قطعاً فضای فرهنگی مدارس مسجد محور از بسیاری از مدارس دولتی جلوتر است اما به جهت فضای تحصیلی چطور؟ فضای تحصیلی در برخی از مدارس مسجد محور گاهی اوقات نگرانکننده است چون از نیروی توانمندی که کتب درسی و روش تدریس را بشناسد برخوردار نیستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای اخیر، با نامناسب شدن سطح علمی و فرهنگی مدارس دولتی، برخی به فکر تأسیس مدارس جدیدی همچون مدارس غیرانتفاعی، محیط زیست و … شدند. در این میان، قشر مذهبی نیز بیکار ننشسته و مدارسی را تحت عنوان مدارس مسجدمحور، مدارس معارفی و … تأسیس کرده است. به مناسبت روز سوادآموزی، …
توضیحات بیشتر »مخالف نفرستادن بچهها به مدارس کلاسیک هستم/ مدارس مسجدمحور و خصوصی، فایدهای ندارد/ متدینین و علما، از رشته معارف اسلامی خبر ندارند!
با این عمل که بچههای خود را به مدارس کلاسیک نفرستیم، یا تدریسهای خصوصی راه بیندازیم و یا مدرسههای چندنفره ایجاد کنیم مخالف هستم. اما این مخالفت من دلیل بر این نیست که ضعفی در مدارس ما وجود ندارد و این را کاملاً قبول دارم که مدارس، ضعف و مشکلاتی دارند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمدرضا خسروی از سال ۸۷- ۸۸ کار دانشآموزی را با مجموعه مدارس رستگاران به صورت جدی در زاهدان آغاز کرد، در سال اول روحانی مستقر در مدرسه ابتدایی بود و بعد از آن مسئول مجتمع زابل را بر عهده گرفت، در ادامه به مدت ۴ …
توضیحات بیشتر »گاندی، مصدق و کاشانی متأثر از حرکت میرزای شیرازی بودند!/ نقش روشنفکران در اطاعت مردم از میرزا
میرزا مرجع کل بود؛ یعنی مرجعیت در میرزا متمرکز شده بود. علمای دیگر وقتی او را به جانشینی شیخ انصاری معرفی کردند، همه شاگردان شیخ اطاعت کردند، حتی علمایی که صاحب رساله بودند قبول کردند. به صورتی که حرکتی رخ داده بود که مراجعی که چهل سال سابقه رساله بودند و چه نبودند و چه شاگرد شیخ انصاری بودند و چه نبودند همه اطاعت از میرزا را واجب دانستند. آنها میدانستند امروز پرچم اسلام در دست میرزا است و همه باید زیر آن پرچم باشند. لذا مردم وقتی میدیدند مراجع اینگونه در برابر میرزا تسلیم هستند همه اطاعت میکردند. اختصاصی …
توضیحات بیشتر »۳۵ قاعده کاربردی فقهی سیاسی برای کارگزاران نظام
حجتالاسلام شریعتی هدف از نگاشتن کتاب قواعد فقه سیاسی را این دانست که این اثر به دست کارگزاران برسد تا بتوانند در عمل از این قواعد در اداره نظام استفاده کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی، تمامی پاسخهایی است که فقه به سؤالهای سیاسی عصر و زمان میدهد، همچون دیدگاه فقه درباره انتخابات، تفکیک قوا، مشروعیت و جایگاه دستگاه اجرایی و…، همه در محدوده فقه سیاسی است؛ بنابراین، فقه سیاسی، شامل نظام سیاسی، فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی میشود. گاهی مسائل فقه سیاسی مربوط به اصول و قواعدی است که بر اساس آن قواعد اندیشه سیاسی شکل خواهد گرفت؛ …
توضیحات بیشتر »اصولی و اخباری، هیچ اختلافی با یکدیگر ندارند!/ آیتالله وحید میگفت در مقابل تقلید، افتاء است نه اجتهاد/ استصحاب، اصطلاح اهل سنت است
مرحوم سید محمد باقر صدر میگوید هرگز نمیتوان یک حکم عقلی محض یافت که در روایات و آیات به آن ارشادی نشده باشد. بر این اساس اختلاف بین اخباری و اصولی خیلی اساسی نخواهد بود. اخباریان میگویند کتاب منبع مستقلی نیست و اصولیین نیز در عمل وقتی به کتاب نگاه میکنند میگویند کتاب باید با حدیث ضمیمه بشود، اگر ظهوری در کتاب هست، باید تمام قرائنش در کتاب و احادیث ما ملاحظه شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: اختلاف اصولیان و اخباریان از دیرباز وجود داشته و در کتب مختلف اصولی نیز منعکس شده است. در این میان، حجتالاسلام محمد بیابانی معتقد …
توضیحات بیشتر »مصادره تاریخی آخوند خراسانی و چالشهای ایدئولوژیک
حجتالاسلام ابوالحسنی گفت: چون میرزای نائینی به طور جدی قائل به ولایت فقیه بود، این جنبه را سانسور میکردند. ولی اخیراً همینها هم نائینی را رها کرده و به سراغ مرحوم آخوند رفتند و به این بزرگمرد دخیل بستند. لذا میبینید که امثال آقای کدیور با همین رویکرد آثاری مینویسند و این خط سیر را شدیداً دنبال میکنند. آنچه برای امثال آقای کدیور مهم است، این است که در نبرد ایدئولوژیک با نظام اسلامی، از بین علمای شیعه طرفدارانی را برای خود دست و پا کنند تا مواضع سیاسی خود را دارای مشروعیت فقهی و اصالت تاریخی نشان دهند. شبکه …
توضیحات بیشتر »فرصتهای بیانیه گام دوم برای انقلاب در دانش حدیث
مدیرمسئول مجله دانشها و آموزههای قرآن و حدیث با تأکید بر اینکه به جای شرح یا تلخیص بیانیه گام دوم بهتر است همین مسیر در سایر گرایشها ادامه یابد، اظهار کرد: در چهل سال نخست نظام اسلامی تا حدودی از فرصتها برای ارتقای دانش حدیث بهره بردیم، ولی اکنون میتوانیم با امکانات و منابع انسانی تربیتشده با مدل دوم پیشرفت کنیم؛ در مدلی با نام «انقلاب در ارتقای دانش حدیث» ۱۴ راهکار را تبیین کردهام. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان منشور حرکت ملت ایران در ۴۰ سال دوم انقلاب اسلامی از سوی محققان و متخصصان …
توضیحات بیشتر »مراجع فعلی تفاوتی با مراجع گذشته ندارند/ در گذشته هم تعدد مراجع بوده است ولی اخبار آن نرسیده است!/ بعدها در مورد زمان ما میگویند که شیعه تنها دو مرجع تقلید داشت!
مراجع تقلید فعلی و مراجع گذشته همه بر اساس حجت شرعیه عمل میکردند و ملتزم به اخلاقیات بودند و تفاوتی از این حیث نیست. اگر کسی مسئلهای داشته باشد او در حقیقت مرجعیتش زیر سؤال است نه اینکه بگوییم مرجع هست و متخلق نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیتالله سید احمد خوانساری، علاوه بر فقاهت، به معنویتی کم نظیر در میان مراجع تقلید معروف بود. به مناسبت سوم دی ماه، سالروز درگذشت وی، سلوک اخلاقی مراجع تقلید را به بحث گذاشتیم. حجتالاسلام سید اباذر علوی گنابادی، مدرس سطوح عالی حوزه علمیه گیلان و مدیر آموزش مدرسه نائبالصدر رشت معتقد است …
توضیحات بیشتر »در شرایط کنونی، نپذیرفتن مقام مرجعیت، اخلاقیتر از پذیرفتن آن است
نفس نپذیرفتن مرجعیت در روزگار ما، در شرایطی که برای مؤمنین و متدینین در اثر کثرت رسالههای عملیه و تعدد به لحاظ تاریخی مشکلاتی را به وجود آورده است و تاکنون سابقه نداشته تا به این اندازه ما تعدد مراجع داشته باشیم و این به انسجام مؤمنین و به وحدت رفتاری که میتواند یک جامعه متدین داشته باشد صدمه زده است، اگر این نکته را در نظر بگیریم، در مجموع باید گفت: بلی. این نپذیرفتن در زمان ما طی شرایطی که به وجود آمده است، از پذیرفتن بهتر است. اختصاصی شبکه اجتهاد: «متدینین بسیاری، رسالههای عملیه در خانه دارند اما …
توضیحات بیشتر »فقها باید به تک تک نتهای موسیقی ورود پیدا کنند!/ دوران «علامه»ها گذشته است/ «اجتهاد متوسط» را همه پذیرفتهاند!
به نظر من موسیقی یک فن و صنعت، خیلی مفصل و کلان و دارای اضلاع فراوانی است. یک فقیه اگر بخواهد حق مطلب را ادا کند و بخواهد در همین بحث ورود پیدا کند، نیازمند به تأمل است. ما نمیتوانیم مثل پانصد سال پیش با یک فتوا بگویی موسیقی و غنا، مطلقاً حرام و است و تکلیف را روشنشده فرض کنیم. بههرحال موسیقی کارکردهای مختلف و متعددی دارد. کارکرد احساس آرامش بخشی در جامعه دارد. حتی در برخی از جاها کارکرد مذهبی دارد. فقیه اگر بخواهد همه این مطالب را بررسی کند، نیازمند این است که به علم موسیقی آشنا …
توضیحات بیشتر »حوزه علمیه در تحقق شعار سال، کار خاصی نکرده است/ مدیران حوزه، دغدغه تحقق شعار سال را ندارند/ قوه قضائیه، بازوی اجرایی دانش فقه است
ضمانت اجرا، سیستم قضایی فقه ماست. در حال حاضر در جمهوری اسلامی یکی از قوای مهم قوه قضائیه است. شایسته است دستگاه قضایی در حوزه مسائل اقتصادی و تحقق شعار امسال و درواقع تحقق آموزههای فقهی فعال باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: با گذشت ماههای ابتدایی سال، تبوتاب پرداخت رسانهای و تبلیغاتی به شعار تعیین شده از سوی رهبر معظم انقلاب برای امسال نیز از رونق افتاده است. شبکه اجتهاد اما همانطور که در ابتدای سال، به بررسی نقش فقه و حوزه علمیه در تحقق شعار سال پرداخته بود، باز هم به این موضوع میپردازد و نقش فقه را در این …
توضیحات بیشتر »جواز چندهمسری از احکام متغیر شریعت نیست/ در شرایط فعلی، ازدواج مجدد مستحب نیست/ «عاشروهن بمعروف» حکم وجوبی نیست
دلایلی که برای استحباب ازدواج مجدد وجود دارد قابل مناقشه است. برخی ادله استحباب خودِ ازدواج را ثابت میکنند؛ یعنی خود دلایلی که استحباب ازدواج را ثابت میکنند اطلاق دارند و شامل هر ازدواجی میشوند. این ازدواج میتواند ازدواج اول یا ازدواج دوم یا ازدواج سوم باشد. با این استدلال میتوانیم قائل به این باشیم که کسی که ازدواج دوم انجام میدهد استحباب دارد. این فرق دارد که بگوییم استحباب تعدد بهعنوان تعدد ثابت نمیشود و برای استحباب تعدد دلیل محکمی نداریم. ولی خود ازدواج را میتوانیم بگوییم مستحب است و هر ازدواجی هم مستحب است. اختصاصی شبکه اجتهاد: چندهمسری …
توضیحات بیشتر »اساساً کلمه «فقه نظام» اصطلاح شهید صدر نیست/ نسبتهایی به شهید صدر میدهند که فرسنگها با اندیشهاش فاصله دارد
اساساً شهید صدر درباره نظام و الگو با این تعابیر و مفاهیم رایج صحبت نکردند و آنچه گفتند، مذهب است که با آنچه امروز از فقه نظام گفته میشود تفاوتهای جدی دارد. این خلط پژوهشی و تقریر ناصواب سبب میشود پژوهشگران تازه وارد دچار تشویش شوند و عملاً امکان دارد مسیر علمی آنها کلاً تفاوت کند. کسی که در مسیر فقه نظام احساس کند با یک سری ادبیاتپردازی توخالی مواجه هست، مسیر علمیاش به سمت دیگری میرود و درواقع بخش زیادی از پژوهشگران جوانی که میتوانستند وارد این عرصه شوند و نسلهای بعدی این حرکت را ادامه بدهند، بهخاطر تشویشگوییهای …
توضیحات بیشتر »طرح جدید بانکداری مناسب با ترکیه و مالزی است، نه جمهوری اسلامی/ نگارندگان طرح جدید بانکداری اعتقادی به وجود اقتصاد اسلامی ندارند!
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه با بیان اینکه طرح جدید بانکداری بدون ربا با بحران مشروعیت مواجه است، گفت: حتی اگر یک فرد عادی آخرین نسخه طرح را مطالعه کند، فکر میکند این طرح برای ترکیه و مالزی نوشته شده است و نه جمهوری اسلامی ایران چراکه تنها نشانه اسلام در این طرح، چند عنوان اسلامی است که در بخشهایی از طرح گنجانده شده است. بانکداری ترکیه و مالزی هم اقتباس یافته از اقتصادهای لیبرالی است که سیاستهای سرمایهداری را دنبال میکنند و باعث پدید آمدن جنبشهایی نظیر جنبش ۹۹ درصد شده اند. به گزارش شبکه اجتهاد، نزدیک سه دهه …
توضیحات بیشتر »مجوز نشان دادن متهمان اقتصادی از رسانه ملی را رئیس قوه قضائیه گرفته است/ اگر دست رسانه ملی در مراکز استانها باز باشد، این قدر فساد صورت نمیگیرد
الآن مثل سی سال پیش نیست که اگر مخفیکاری کنیم، کسی نفهمد. اگر رسانه هم پخش نکنند، در رسانههای دیگر بهصورت فیلم یا خبر، پخش میشود. لذا بهتر است که خود ما مطرح کنیم. این مسئله باعث جلب اعتماد میشود. ما در سالهای گذشته دائماً مخفیکاری کردیم و بیبیسی و رادیو آمریکا گفته و مردم هم بدبین شدهاند. بله در موارد خاصی که به اعتقاد مردم لطمه میزند، موارد خاصی هست که باید در مورد آن تدبیری اندیشید. اختصاصی شبکه اجتهاد: در چند سال اخیر، با افزایش فساد اقتصادی، قوه قضائیه نیز برخورد با مفسدان را شدت بخشیده است. در …
توضیحات بیشتر »تجدید فراش در مواردی که خانواده دچار آسیب میشود نامطلوب است/ مراد از عدالت، عدالت در رفتارهای بیرونی است نه احساس درونی/ آیه جواز تعدد زوجات، در مقام توهم حظر است
ممکن است در شرایط خاصی، ازدواج ثانوی به دلیل عوارضی که به وجود میآورد و حتی ممکن است موجب از هم پاشیدن زندگی فرد شود و فرزندان دچار مشکل شوند مطلوبیت نداشته باشد و حتی مرجوح نیز باشد و لذا عملاً برای بعضی از مسندهای اجتماعی نیز ازدواج دوم منع شده باشد؛ چون ممکن است مضراتی داشته باشد. البته در برخی موارد تجدید فراش مباح است. اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش در یکی از شبکههای اجتماعی پوستری با عنوان اختیار کردن چند همسر توسط یک مرد منتشر شد که موجب جنجال در فضای جامعه شد به گونهای که رهبر معظم …
توضیحات بیشتر »