سه جریان در این قسمت به وجود آمد. گروه اول بر خصوص صاحبجواهر و نظرات ایشان تکیه کردند. فقیهی است که مثلاً اینگونه میگوید: اگر کسی ختنه نشده بود، باید برویم و او را یافته و ختنه کنیم! گروه دوم بر مشی و مبانی صاحبجواهر تکیه داشتند. اینها نیز طبعاً مباحثی مانند مصلحت، مناط، تنقیح و ملاک را نمیپذیرفتند، بلکه دقیقاً همان حدومرزهای صاحبجواهر را در این امور میپذیرفتند. گروه سوم اما میگفتند: مرحوم امام صحبت از فقه جواهری کرده؛ لکن معنایش تقلید از صاحبجواهر و اجتهاد در آن قالب و محدوده روشهای ایشان نیست. علمای بسیاری آمدند که ادامهدهنده …
توضیحات بیشتر »نهی از عمل اصحاب رس، به جهت جشن گرفتن نوروز نیست/ مبلغان دینی نباید فرصت نوروز را تبدیل به تهدید کنند/ نهی قرآن از خندیدن، به معنای مرجوحیت شادی نیست
نوروز آغاز فصل بهار و شکفتن گلها و طبیعت بهعنوان سنتی ملی با آموزههای دینی تلفیقشده است. ما آغاز سال نو را جشن میگیریم، زیرا در فرهنگ ملی ما دیدوبازدیدها و سفرهای تفریحی در این ایام به شکل گسترده انجام میگیرد و صلهرحم که از سنتهای حسنه قرآن و حدیث است و با آموزههای اخلاقی ما ارتباطی وثیق دارد و تأثیر فراوانی بر جامعه و خانواده و تربیت نسل جدید ما میگذارد، باید پاس داشته شود. به این جهت برای ترویج صلهرحم باید این ایام را عزیز داشت که در اخلاق و تعامل زندگی ما تأثیرگذار است، صلهرحم باعث کاهش …
توضیحات بیشتر »ایازی: فقه ما متأسفانه حدیثگرا است/ حکمتنیا: اگر با ۲ دقیقه مالکیت فکری ثابت میشود، من با ۳ دقیقه ردّش میکنم!/ الهی: تحقیقات فقهی معاصر در حوزه مستحدثات در کشاکش روشمندماندن و نوگراماندن در حال رفتوآمد است
نشست اختتامیه مدرسه هفتم «مشق اجتهاد» (طرح ملی روشمندسازی علوم اسلامی)، با حضور فقهپژوهان مرکز تخصصی آخوندخراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و با سخنرانی حجتالاسلاموالمسلمین سید محمدعلی ایازی (قرآنپژوه و عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم و تحقیقات)، حجتالاسلاموالمسلمین مجتبی الهیخراسانی (استاد حوزۀ علمیۀ مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی قم) و دکتر محمود حکمتنیا (محقق و عضو هیئتعلمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) در نیمه شهریورماه برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست علمی، استاد ایازی، نگاه فقها به آیات و روایات ذبیحه اهلکتاب را بهعنوان چالش فقه موجود مطرح کرد. همچنین …
توضیحات بیشتر »میزگرد «چالشهای فقه در دنیای معاصر»، با حضور ایازی، الهیخراسانی و حکمتنیا
اختصاصی شبکه اجتهاد: اختتامیه مدرسه هفتم «مشق اجتهاد»، پنجشنبه ۱۵ شهریورماه، با حضور فقهپژوهان در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی (قرآن پژوه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات)، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، و دکتر محمود حکمتنیا (محقق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی) برگزار شد. استاد ایازی، نگاه فقها به آیات و روایات ذبیحه اهل کتاب را بهعنوان چالش فقه موجود مطرح کرد. دکتر …
توضیحات بیشتر »پژوهش فقهی غیر از تقریرات درس خارج است/ چندین سال تدریس درس خارج، کسی را نظریهپرداز نمیکند!
نظریه فقهی، نگرشی جدید است که فروعات فقهی مختلفی را در پی دارد لکن قول و نظر، یک مسئله را پوشش میدهد بدین معنا که گرچه دانش را حفظ میکند اما قلمرو دانش را افزایش نداده و آن را جلو نمیبرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مححمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانشهای وابسته به فقه»، در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در کارگاههای مشق اجتهاد که در مدرسه تخصصی فقه امام خمینی (ره) قم برگزار شد، طی سخنانی با بیان اینکه عموم دانشپژوهانی که وارد عرصه پژوهش میشوند با چالش انتخاب موضوع مواجهاند، گفت: پیدایش …
توضیحات بیشتر »لحاظ عدم لغویت بهمانند لاحرج و لاضرر در استنباط/ باید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت
بیان آیات بدین نحو است که در کنار بیان حکم الهی، شوق لازم را برای عمل بهحکم ایجاد مینماید. لذا با توجه به این اصل قرآنی، در استنباط نیز میباید نگاه کارساز و مفید به فتاوی داشت. بهعنوان نمونه اگر در حکمی که یقین به لغو بودن و اجرانشدن آن در جامعه داریم، تن دهیم، همین میشود که در برخی از احکام در جامعه میبینیم. پس میباید عدم لغویت حکم را بهعنوان اصلی مانند لاحرج و لاضرر در سایر احکام جاری دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسالام والمسلمین سید محمدعلی ایازی قرآن پژوه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و …
توضیحات بیشتر »لحاظ عدم لغویت بهمانند لاحرج و لاضرر در استنباط
کارگاه روش استناددهی به منابع با ارائه استاد ایازی در مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) مشهد برگزار شد. برخی مطالب مطرحشده در این گفتار بهقرار زیر است: برای ارائه شیوه استناددهی به منابع ابتدا میباید اقوال مطرح در حجیت منابع، خصوصاً قرآن را بررسی کرده و مبنای خود را در آن مشخص نماییم تا استناددهی بر اساس مبنای مختار صورت گیرد. دو نظر حجیت مستقله قرآن و عدم حجیت مستقله قرآن نظرات به تمام مخالف در مورد حجیت قرآن است. نظر سوم اما که نظر غالب فقها است، آن است که در رأی خود قائل به حجیت ظواهر هستند لکن …
توضیحات بیشتر »قصد ورود به حوزه اقتصادی دارید، لباس روحانیت را از تن دَر آورید
قرآن پژوه معاصر ضمن تأکید بر اینکه مشکلات کشور اعم از اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را باید ریشهای حل کرد و حوزه علمیه و نهاد روحانیت باید علت اصلی مشکلات را مورد توجه قرار دهند، گفت: روحانیت باید از ورود به اموری که در مظان اتهام هست پرهیز کند؛ یکی از آن مواضع تهمت همین مسایل اقتصادی است که شبهه رانت خواری و ویژه خواری در آن مطرح میشود. به هر حال روحانیت موقعیتی دارد و وقتی وارد مسایل اقتصادی میشوند، مردم فکر میکنند که حتماً در این مسیر از موقعیت ویژه خود استفاده کرده است بنابراین روحانیت نباید وارد …
توضیحات بیشتر »اهمیت شیوه استنباط از قرآن در نگاه روششناسی
حجتالاسلام والمسلمین ایازی در این کارگاه به بیان دو منظر معرفت شناسی و روش شناسی قرآن و ویژگیهای موثر آن در استنباط احکام پرداخت. به گزارش شبکه احتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی در طرح فقه پژوهی «مشق اجتهاد» با موضوع «روش استناد دهی به قرآن» که چندی پیش در مدارس علمیه آیتالله خویی(ره) و سعادت برگزار شد، بحث پیرامون قرآن را از دو منظر «نگاه معرفت شناسی قرآن» و «نگاه روش شناسی قرآن» قابل بررسی دانست و گفت: در نگاه معرفت شناسی قرآن با رویکرد استنباط فقهی باید جایگاه قرآن در استنباط را بررسی و ویژگیهای آن در مقایسه …
توضیحات بیشتر »از چالش نظام سازی و کرامت انسانی تا فقه و توسعههای سیاسی و اجتماعی
آیا آنچه در ادله ولایتفقیه مطرح میشود، به معنای ولایت حکومت کلی و جهانی است یا اینکه صرفاً در مقابل حکومتهای ظالم باید بدان رجوع کرد؟ حال اگر منظور از روایات تشکیل دولت است، نظام تشکیل دولت چگونه است؟ آیا همانطور که در نظام فردی میباید بهیقین رسید تا عملی را انجام داد، در نظام اجتماعی نیز کارساز است؟ یا اینکه در نظام جمعی بایستی تصمیمگیری جمعی را که در دنیای جدید موردپذیرش است، مدنظر قرارداد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آخرین روز نوبت اول طرح ملی روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی با عنوان «مشق اجتهاد» در مدرسه علمیه سعادت مشهد، …
توضیحات بیشتر »میزگرد «چالشهای فقه در دنیای معاصر» با حضور ایازی، قاضیزاده و نوایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: ششمین روز از کارگاههای فقهپژوهی «مشقاجتهاد»، که با حضور طلاب استعداد برتر و نخبه حوزه علمیه خراسان در دو مدرسه سعادت و آیتالله خویی(ره) برگزار شد، با میزگرد علمی پرهیجان به پایان رسید. در این میزگرد علمی حججاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی، کاظم قاضیزاده و علیاکبر نوایی به بیان چالشهای فقه در دنیای معاصر از منظر خود پرداختند و نگاهی جدید برای پژوهش را فراروی طلاب این کارگاهها قرار دادند. در پایان این جلسه طلاب حاضر در دوره مشق اجتهاد به همراه اساتید و مسئولین دوره عکس یادگاری گرفتند.
توضیحات بیشتر »فلسفههای مضاف، نگهدارنده علوم هستند/ فلسفه اصول، تجمیع مسائل دانشهای دیگر نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی در حوزههای علمیه است. دانشی که بسیاری از اصولیان و فقه پژوهان، هنوز از ابواب و کاراییهای آن بیخبرند. در رابطه با کاراییها و چالشهای فلسفه علم اصول، باحجتالاسلام دکتر محمدعلی ایازی، استاد برجسته حوزه علمیه و عضو هیئتعلمی دانشگاه مفید گفتگو کردیم. او که بیشتر به پژوهشهای قرآنیاش شهره است، سالهاست که در عرصه فقه و اصول بهخصوص مسائل نوپدید، دستی در آتش دارد و نگاشتههای فراوانی را به خامه آورده است. شاگرد آیتالله مطهری و وحید خراسانی، در این گفتگو سعی دارد تصویر دقیقتری از فلسفه علم اصول را به …
توضیحات بیشتر »صدایی که از حوزه علمیه شنیده میشود جهان را جذب نمیکند/ مرجعیت گفتمان جدیدی در میان متفکران روحانی به وجود آورند
استاد حوزه و دانشگاه و قرآن پژوه معاصر با بیان اینکه امروز صدایی که از حوزه علمیه شنیده میشود، صدایی نیست که بتواند جهان را جذب کند، گفت: گاهی وقتی صحبت از حوزه قم میشود، مشخص میگردد که در تصورات اروپاییها یک مرز روشنی میان اسلام و تشیع با جریان سلفی، وهابیت، خشونت و داعش وجود ندارد، متاسفانه گاهی رفتارها یا برخی از برخوردها و صداهایی که از ائمه جمعه منعکس میشود، صدایی نیست که جهانیان را به وحدت وادار و تشویق کند. اولین اصلاحی که باید در حوزه علمیه انجام شود این است که حوزه قم استقلال خود را …
توضیحات بیشتر »حکومت باید کاری کند که مردم بهصورت طبیعی به سمت کالای ایرانی بروند
اختصاصی شبکه اجتهاد: «حمایت از کالاهای ایرانی»، راهحلی سریع و مقطعی نیست بلکه سیاستی بلندمدت با حمایت نامحدود دولت است. طبیعتاً موفقیت این سیاست به نسبت آزادیهای موجود در نظام بازار ایران و میزان تکامل و تنقیح قوانین اقتصادی، مقابله با فساد اقتصادی، مردمی سازی اقتصاد، رهایی، ترجیح تولید بر واردات و ترجیح خرید کالای داخلی نسبت به کالای خارجی بستگی تام دارد. بر این اساس، سؤالاتی در گفتگو با حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی، استاد حوزه و دانشگاه مطرح گردیده است. وی معتقد است حمایت از کالای خارجی مثل کالای ایرانی ازآنجهت که ایرانی بودن است خصوصیتی در فقه …
توضیحات بیشتر »حب دنیا فینفسه حرام نیست/ اسراف تنها در صورت تضییع حق دیگران، حرام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای بررسی نظر شارع در رابطه با مدگرائی و استفاده از برندها، یکی از بهترین افراد برای گفتگو، حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی است. او که هم از قرآن پژوهان معروف است و هم تحقیقات فقهی و قابل توجه فراوانی دارد، در گفتگو با اجتهاد، از مدگرائی از منظر قرآن گرفت. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران معتقد است قرآن تجمل را به رسمیت میشناسد و تنها در صورتی که منجر به غفلت از یاد خدا شود، ناپسند میشمارد. اجتهاد: با توجه به آیات قرآن مفهوم تجمل و نظر شارع نسبت به آن چیست؟ ایازی: …
توضیحات بیشتر »تعارض میان قاعده تسلیط و لاضرر در فقه محیط زیست
ایازی یا "قاعده لاضرر" که در مسئله حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن کاربرد دارد، مبنای فقهی استواری برای قانونگذاری و اجرای قانون به شمار میرود و بنابر آن، هرگونه تصرف و تغییر در جامعه انسانی و طبیعت که موجب تضییع حقوق دیگران شود، از نظر اسلام ممنوع و مردود است.
توضیحات بیشتر »حج را طوری برگزار کنیم که مورد توافق همهی مذاهب اسلامی باشد!
باید در حج سعی بر هماهنگی و همراهی داشت؛ نه اینکه هر روز بر آتش کینه و جنگ بیافروزیم؛ رفتارهای ناقض قوانین کشور میزبان نقض غرض حج است. میتوانیم حج را از نظر اعمال طوری برگزار کنیم که مورد توافق همهی مذاهب اسلامی باشد؛ تا آن فلسفه اصلی سیاسی ـ اجتماعی حج تأمین شود.
توضیحات بیشتر »مجازات مرتد و چند نکته/ سید محمدعلی ایازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدعلی ایازی، اگرچه بیشتر بهعنوان قرآنپژوه شهره است، اما تحقیقات او در اصول و فقه، کمتر از پژوهشهای قرآنیاش نیست. عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم و تحقیقات، به جهت تألیفات فقهی و قرآنی متعدد و مباحث اجتماعی و همچنین رسالهای که در رابطه با «ارتداد» نگاشته است، یکی از بهترین افرادی است که میتواند در رابطه با مجازات مرتد، اظهار نظر کند.
توضیحات بیشتر »در مجازات، معیار، بلوغ جسمی و سن تکلیف نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید محمدعلی ایازی، اگرچه بیشتر بهعنوان قرآنپژوه شهره است، اما تحقیقات او در اصول و فقه، کمتر از پژوهشهای قرآنیاش نیست. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، به جهت تألیفات فقهی و قرآنی متعدد و مباحث اجتماعی و همچنین رسالهای که در رابطه با «ارتداد» نگاشته است، او یکی از افراد شایستهای است که میتواند در رابطه با مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، اظهار نظر کند.
توضیحات بیشتر »مرز همزیستی فقط اقدام مسلحانه و به خطر افتادن امنیت مردم است/ ترورهایی که به دستور پیامبر انجام شد در شرایط استثنایی بود
شبکه اجتهاد: اصالت صلح یکی از مبانی همزیستی با ادیان و مذاهب دیگر است. این اصل پاسخی به این مسأله است که آیا در برخورد با مخالف، اصل بر صلح و خودداری از تنش است؟ مرز این صلح تا کجاست؟ این مسأله بهانهای شد که با استاد حجتالاسلام والمسلمین سید محمدعلی ایازی گفتوگویی داشته باشیم.
توضیحات بیشتر »گزارشی از همایش بزرگداشت آیتالله میلانی(ره) مرزبان سترگ اندیشه اسلامی
همایش بزرگداشت آیتالله العظمی سید محمدهادی میلانی با حضور مراجع عظام تقلید، جمع کثیری از اساتید، طلاب، فضلای حوزه علمیه و برخی از علمای مشهد در مدرسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش بزرگداشت مرجع فقید شیعه، مرحوم آیتالله سید محمدهادی میلانی روز گذشته با حضور جمعی از مراجع عظام تقلید و علما؛ حضرات آیات شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، سبحانی، علوی بروجردی، استادی، اعرافی، مقتدایی، حسینی بوشهری، میلانی، ری شهری، رضازاده، سیدان، قاضیزاده، رجایی شاهرودی، حسینی زنجانی، شیرازی، مسعودی خمینی، رجایی خراسانی، سعیدی و دیگر علما و نمایندگان بیوت مراجع از جمله حجتالاسلام والمسمین مروی نماینده …
توضیحات بیشتر »توجه ویژه امام خمینی به «عرف» در فقه معاملات
امام خمینی (ره) هر چند در استنباط همه احکام عبادی و معاملی از اصول مشترکی تبعیت میکند، اما به مناسبت ویژه احکام معاملات که ملاک صدور آنها روشن و بخش مهمی از آن امضایی است و روش عرف در آن نقش اساسی دارد، مبانی خاص این دسته از احکام را مطرح کرده و با تکیه بر ملاکات احکام به نتایج خاصی رسیده است. شبکه اجتهاد: دین به آرامش و سکونت معنوی اهمیت بسیار داده است و شخصیت انسان را با دو مولفه جسم و جان میداند که نیاز هر دو باید تامین شود و این در صورتی است که معیشت …
توضیحات بیشتر »اجبار بر حجاب ، اقتدار حکومت را زیر سؤال میبرد.
در آیات و روایات، هیچ دلیلی برای اثبات الزام به حجاب وجود ندارد. به باور این استاد دانشگاهِ مفید، بهترین راه مقابله با بدحجابی، فراهم کردن فرصت انتخاب برای مردم است. ایشان در پایان، از شیوهی ترویج حجاب توسط متولیان فرهنگی انتقاد و تصریح کردند: اگر به جای تمسخر بدحجابی، رویکرد هدایت را در پیش میگرفتیم، وضع فعلی پیش نمیآمد.
توضیحات بیشتر »