شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استفتائات جدید پیرامون احکام ماه مبارک رمضان بنا بر فتوای مقام معظم رهبری منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، خرداد ماه ۹۶ پیرامون ماه مبارک رمضان از سوی دفتر ایشان منتشر شد که متن سؤال و جواب این استفتائات به شرح زیر است:
رؤیت هلال در بلاد شرقی
س. اگر در شهری شرقی ماه دیده شود برای همه‌ی شهرهای غربی هم اول ماه ثابت میشود؟ و یا این به فاصله‌ی دو شهر بستگی ندارد؟ واگر مثلا کسی در ژاپن که جزو شرقی ترین کشور‌ها است ماه را ببیند برای کل دنیا اول ماه ثابت میشود؟
ج. اتحاد افق در رؤیت هلال شرط است؛ و مقصود از اتحاد افق، شهرها و یا کشورهایی است که از جهت احتمال رؤیت هلال و عدم احتمال رؤیت یکسان باشند وتشخیص آن با مکلف است.
راههای ثبوت اول ماه
س. آیا کسی که مرجع تقلید دیگری دارد در ثبوت اول ماه میتواند به مقام معظم رهبری رجوع کند؟ راههای ثبوت اول ماه چیست؟
ج. اصل ثبوت رؤیت هلال ماه، تقلیدی نیست، بلکه اگر شخص از گفته و اعلام نظر یک مرجع تقلید، اطمینان به رؤیت ماه پیدا کند، باید ترتیب اثر دهد؛ در هر صورت اول ماه به پنج چیز ثابت میشود:
اول: آنکه خود انسان ماه را ببیند.
دوم: عده‌ای که از گفته آنان اطمینان پیدا میشود بگویند ماه را دیده‌ایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن اطمینان پیدا شود.
سوم: دو مرد عادل بگویند که ماه را دیده ایم،
چهارم: سی روز از اول ماه بگذرد.
پنجم: حاکم شرع حکم کند که اول ماه است.
ملاک رؤیت هلال
س. رؤیت ماه نو با ابزار چه حکمی دارد آیا رویت تصویر هلال ماه با استفاده از دوربین مخصوص و انعکاس نور و بازخوانی اطلاعات ضبط شده توسط رایانه، برای اثبات اول ماه کفایت میکند؟
ج. رؤیت با وسیله، فرقی با رؤیت به طریق عادی ندارد و معتبر است. ملاک آن است که عنوان رؤیت محفوظ باشد. پس رؤیت با چشم و با عینک و با تلسکوپ محکوم به حکم واحدند؛ اما در مورد انعکاس به رایانه که درآن صدق عنوان رؤیت معلوم نیست محل اشکال است.
روزه نگرفتن بخاطر امتحان
س. با توجه به فصل امتحانات علی الخصوص کنکور که سرنوشت ساز است، در مورد روزه حکمش چیست؟
ج. صرف داشتن امتحان مجوز ترک روزه نیست و در صورتی که روزه نگیرید معصیت کرده‌اید و باید قضای روزه‌ها را و نیز کفاره آن را انجام دهید؛ البته می‌توانید بعد از اذان صبح تا قبل از اذان ظهر با رفتن به مسافت شرعی روزه خود را در سفر افطار کنید و بعداً فقط قضا نمایید.
روزه زن شیرده
س. همسرم فرزندمان که ۴۰ روزه می‌باشد را شیر میدهد، نسبت به روزه در ماه مبارک رمضان چه وظیفه‌ای دارد؟
ج. اگر به دلیل کم یا خشک شدن شیر بر اثر روزه، خوف ضرر بر طفل داشته باشد، روزه را افطار کند وبرای هر روز باید یک مدّ طعام (تقریباً ۷۵۰ گرم گندم یا نان یا جو یا برنج یا آرد) به فقیر بدهد و قضای روزه را هم بعداً بجا آورد؛ و اگر قضای روزه را بدون عذر تا ماه رمضان بعد انجام ندهد، کفاره تأخیر (یک مدّ طعام برای هر روزه) واجب میشود
و در صورتی که عذر او در افطار روزه خوف ضرر برای خودش بوده، حکم سایر موارد خوف ضرر را دارد و در صورت استمرار این خوف تا ماه رمضان سال بعد، قضا از او ساقط است و فقط فدیه (یک مد طعام) بر وی واجب است.
فرو بردن اخلاط سر و سینه در حال روزه
س. فرو دادن خلط که از راه بینی وارد حلق میشود روزه را باطل میکند؟
ج. فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده، اشکال ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شودو عمدا فرو برد، به احتیاط واجب روزه باطل میشود.
مسواک و مضمضه کردن در حال روزه
س. آیا مسواک زدن یا مضمضه کردن روزه را باطل میکند، اگر هنگام وضو یا غیر آن بدون اختیار آب فرو رود چه حکمی دارد؟
ج. مسواک زدن در حال روزه اشکال ندارد ولی باید از فرو رفتن آب دهان که آغشته با خمیر دندان و آب است جلوگیری شود؛ بله اگر روزه‌دار در هنگام وضو برای نماز واجب قدری آب در دهان بگرداند و مضمضه کند و آب بی‌اختیار فرو داده شد، روزه‌اش صحیح است و قضا بر او واجب نیست. ولی در غیر وضوی نماز واجب، احتیاط واجب آن است که قضا نماید.
استفاده روزه دار از قطره چشم
س. آیا قطره چشم روزه را باطل میکند؟
ج. ریختن دوا در چشم برای روزه دار اشکال ندارد. چنانچه مزه یا بوی آن به حلق برسد، کراهت دارد.
فرو بردن بزاق در حال روزه
س. کسی که روزه است و بوی غذا را استشمام کند و بزاقش ترشح شود اگر این بزاق را قورت بدهد روزه اش باطل میشود؟
ج. در فرض سوال باطل نمی‌شود.
روزه گرفتن در اماکن چهارگانه تخییر
س. در اماکنی که نمازگزار بین کامل و شکسته خواندن نماز مخیّر است همچون مسجدالحرام و مسجدالنبی(صل الله علیه و آله) وحائر حسینی(علیه السلام) و مسجد کوفه، اگر کسی کمتر از ده روز بماند، آیا بدون قصد ده روز جایز است روزه بگیرد؟
ج. حکم تخییر در اماکن چهارگانه اختصاص به نماز دارد؛ و روزه‌ی مسافری که قصد اقامت ده روز نکرده، صحیح نیست.
نذر روزه در سفر در ماه رمضان
س. کسی که در ماه رمضان در سفر است، آیا میتواند نذر کند روزه بگیرد؟
ج. خیر، جایز نیست.
رسیدن به محل اقامت؛ بعد از اذان ظهر
س. اگر به جایی سفر کنم که قصد دارم ده روز در آن‌جا بمانم ولی بعد از اذان ظهر به آن‌جا برسم آیا روزه آن روز صحیح است؟
ج. روزه آن روز صحیح نیست و باید قبل از اذان ظهر در محل اقامت ده روز باشید.
استفراغ عمدی در حال روزه
س. استفراغ عمدی موجب بطلان روزه است و آیا کفاره هم دارد؟
ج. استفراغ عمدی موجب بطلان روزه است ولی کفاره ندارد.
