اصطلاحات اصولی: انقیاد

انقیاد، امتثالِ حجت شرعی یا عقلیِ غیر مطابق با واقع است.

فهرست مندرجات
۱ – تعریف
۲ – فرق انقیاد با تجری
۳ – نکته
۴ – پانویس
۵ – منبع

تعریف
انقیاد، در مقابل تجری و به معنای موافقت اعتقادی با حجت شرعی یا عقلی است، هر چند در واقع موافقتی صورت نگرفته باشد، مانند آن که مکلف عملی را به اعتقاد وجوب آن به جا آورد، ولی در واقع واجب نباشد. به بیان دیگر، انقیاد عبارت است از موافقت اعتقادی، در صورتی که آن اعتقاد موافق با واقع نباشد.

فرق انقیاد با تجری
تجری و انقیاد، هنگامی پیش می‌آید که قطع انسان به تکلیف، مخالف واقع باشد. پیروی از چنین قطعی را انقیاد و مخالفت با آن را تجری می‌گویند. [۱]

نکته:
منقاد، مستحق مدح و ثواب است، زیرا برای انجام خواسته مولا اقدام نموده ولی به خطا رفته است. در کتاب «دروس فی علم الاصول» آمده است: «و کما یستحق المتجری العقاب کالعاصی، کذلک یستحق المنقاد الثواب بالنحو الذی یفترض للممتثل، لان قیامهما بحق المولی علی نحو واحد…». [۲] [۳] [۴] [۵] [۶] [۷] [۸] [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲] [۱۳] [۱۴] [۱۵]

پانویس
۱. ↑ کفایه الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۵۳.
۲. ↑ دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۴۳.
۳. ↑ فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۳، ص۴۲.
۴. ↑ کفایه الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۴۲۲.
۵. ↑ منتهی الدرایه فی توضیح الکفایه، جزایری، محمدجعفر، ج۴، ص (۴۰- ۳۹).
۶. ↑ الوصول الی کفایه الاصول، شیرازی، محمد، ج۳، ص۲۹۰.
۷. ↑ تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۱۴۵.
۸. ↑ اصطلاحات الاصول، مشکینی، علی، ص۹۶.
۹. ↑ آراؤنا فی اصول الفقه، طباطبایی قمی، تقی، ج۱، ص۱۵۸.
۱۰. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۲۲۵.
۱۱. ↑ انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۲۳۵.
۱۲. ↑ المحکم فی اصول الفقه، حکیم، محمد سعید، ج۳، ص۵۰.
۱۳. ↑ تهذیب الاصول، خمینی، روح الله، ج۲، ص۴۶.
۱۴. ↑ مصباح الاصول، خویی، ابوالقاسم، ج۲، ص۲۵.
۱۵. ↑ المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۳، ص۲۶.

منبع:

فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۶۹، برگرفته از مقاله «انقیاد».