شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این که آنچه در چند سال اخیر مشکلاتی را برای اسلام، امت اسلامی و اتباع مذاهب آفریده، «فقدان همزیستی اسلامی» است، «تعایش اسلامی» را نیازمند بازنگری و بازسازی دانست.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در مراسم معارفه دانشجویان جدید الورود دانشگاه مذاهب اسلامی، ضمن خیر مقدم به دانشجویان و آروزی موفقیت برای آنان، با بیان این نکته مشکلات اخیر امت اسلامی ناشی از فقدان «همزیستی اسلامی» است، افزود: آنچه معقول است تحقق پیدا کند بدون اینکه مذاهب حدود و قلمرو خود را از دست بدهند و هر مذهب سرجای خود، با آداب و افکار خود و اندیشه‌های خود باقی بماند، «همزیستی اسلامی» است. به همین جهت خوب است این دانشگاه با توجه به اهمیت همزیستی، دانش‌های خود را با محوریت «تعایش اسلامی» باز نگری و باز سازی کند.
بازسازی دانش‌ها و رشته‌های موجود با محوریت «همزیستی»
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی خاطرنشان کرد: آنچه را به عنوان دانش و رشته‌های موجود در اختیار داریم باید با محوریت همزیستی بازسازی کرده و به سامان جدیدتری دربیاوریم؛ یعنی باید ببینیم از فقه چه گزاره‌ها، اندیشه‌ها و معرفت‌هایی را باید ایجاد کرده و تحقق ببخشیم تا فقه ما «فقهِ تعایش سازی» گردد که نه تنها مزاحمتی و مشکلاتی را برای تعایش اسلامی ایجاد نکند (که خیلی وقت‌ها هم می‌کند و خیلی‌ها با استناد بر پاره‌ای از اشکالات و کاستی و فتواهای فقهی اختلاف را در امت اسلامی ایجاد می‌کنند)، بلکه فراتر فقه را رو به سمت تعایش قرار داده و ظرفیت نهفته در فقه را شناسایی و فعال در جهت تولید معرفت فقهی برای تحقق تعایش اسلامی کنیم.
وی ادامه داد: اتفاقاً در این زمینه نیاز زیادی به فقه داریم. زیرا فقه علم دستور، علم باید‌ها و نباید‌ها، علم حلال و حرام‌ها، علم جامعه، روابط اجتماعی و مناسبات اجتماعی است. فقه باید این‌ها را تعریف کند، در این زمینه فتوا دهد و بگوید جامعه باید چگونه باشد، موارد حلال و حرام را مشخص کرده و بگوید چه چیزهایی خوب است که انجام بگیرد. تعایش را محور قرار بدهد و هرچه برای همزیستی اسلامی است را فقه باید بیان کند. در واقع غیر از فقه نمی‌شود و اگر فقه به میدان نیاید با چه دانشی می‌شود این مناسبت را تنظیم کرد؟
نقش ممتاز و بی‌بدیل علم فقه در تحقق تعایش اسلامی
مبلغی با تاکید بر نقش علم فقه در تحقق تعایش اسلامی، بیان داشت: کسی که احساس می‌کند واجب است تفرقه کند بدون اینکه خودش بفهمد از همین فقه ارتزاق می‌کند ولو اینکه یک گزاره غلط و فتوای نادرست در ذهن او شکل گرفته است. فقه باید به این میدان بیاید البته نظریه تعایش هم باید پیشاپیش و قبل از اینکه ورود فقهی صورت بگیرد باید انجام بگیرد.
دانش کلام در مسیر همزیستی و معرفت تعایشی
وی با بیان اینکه دانش کلام هم همین‌طور است و می‌تواند با این محوریت خود را بازسازی کند، گفت: دانشگاه مذاهب اسلامی باید بر روی این پروژه کار خود را شروع کند تا بدانیم چگونه می‌توانیم کلام را در مسیر همزیستی و معرفت تعایشی ببریم. کلام را باید به این سمت آورده و معنای جدید به آن بدهیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: بخشی از کلام، انسان‌شناسی است و بخشی از انسان‌شناسی جامعه انسانی است. بنابراین کلام باید در این زمینه آمده و تولید معرفت کند. اما ما این کار را نکرده‌ایم و آن را به حال خود رها کرده‌ایم.
تمرین «همزیستی»
مبلغی در پایان با اشاره به رهنمود‌ها و فرمایشات مقام معظم رهبری درباره دانشگاه مذاهب اسلامی، افزود: باید در این دانشگاه فرمایشات اولیه مقام معظم رهبری را ولو به صورت اجمال ارائه کردن، در دستور کار قرار بدهیم. ایشان جمله‌ای در رابطه با دانشگاه مذاهب دارند به این مضمون که می‌فرمایند این دانشگاه نوعی تمرین همزیستی است. این همزیستی باید یک محور شود و دانشگاه به این سمت می‌تواند برود.
