شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
«رسائل حجابیه (شصت سال تلاش علمى در برابر بدعت کشف حجاب)» مجموعه ۳۳ رساله و کتاب است که از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۴۸ شمسی درباره حجاب نوشته شده و توسط حجت‌الاسلام رسول جعفریان به زبان فارسی گرد آمده است و در دو مجلد و ۱۴۵۰ صفحه مکتوب و توسط انتشارات دلیل ما روانه بازار نشر شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، به دلیل طرح کشف حجاب که پس از مشروطیت اوج گرفت، بسیارى از علما و دانشمندان اسلامى به دفاع از حجاب پرداختند و آثار زیادى در این باب تدوین شد. مؤلف، این آثار را از منابع مختلف گردآورى و ضمن تحقیق و تصحیح، آنها را به چاپ رسانده است. رساله‌ها و کتاب‌هاى این مجموعه دو جلدى مختلف است. برخى رساله‌ها به جنبه‌هاى اجتماعى حجاب پرداخته‌اند و تعدادى از آنها نیز به مباحث علمى و فقهى اختصاص دارند.
مؤلف، بر این باور است که بحث حجاب هم‌چنان بحثى رایج و مهم است که گاه تحت عناوینى مانند دفاع از حقوق زنان و نهضت آزادى زنان مورد هجمه قرار مى‌گیرد. حجاب، امروزه در میان زنان کشورهاى در حال توسعه که روزگارى کمتر زمینه مقبولیت داشته، مورد استقبال مجدد قرار گرفته است و حتى خود غرب نیز به نوعى با روى‌کرد جدید زنان به حجاب مواجه است.
جعفریان، ضمن آن‌که برخى از دیدگاه‌هاى مطرح شده در این آثار را افراطى مى‌داند، طرح چنین دیدگاه‌هایى را به دو دلیل مفید و سازنده خوانده است: نشان دادن تلاش مدافعان سنت دینى در برابر بدعت‌ها( از جمله بدحجابى) و آشنایى محققان با دیدگاه‌هاى متفاوتى که در این باره مطرح شده است.
نگارنده، در مقدمه مفصلی که بر این رساله‌ها نگاشته است به نخستین برخوردها با پدیده بی‌حجابی اشاره می‌کند. وی معتقد است رساله “ناصریه”، رساله “میزان الملل” و رساله “اتحاد اسلام” از جمله اولین آثاری است که در زمینه مبارزه با بی‌حجابی به نگارش درآمده است.
نویسنده اثر، ضمن مأخذ یابى منابع این رساله‌ها، در ابتداى هر رساله مقدمه‌اى در شرح حال نویسنده و ارائه برخى از دیدگاه‌هاى وى تدوین کرده است. رساله‌ها به ترتیب تاریخى تنظیم شده و تعداد ۲۸ رساله در جلد اول و پنج رساله باقى مانده در جلد دوم درج شده است. مؤلف، در مقدمه مفصلى که بر این رساله‌ها نگاشته است به نخستین برخوردها با پدیده بى‌حجابى اشاره مى‌کند. وى معتقد است رساله ناصریه ، رساله میزان الملل و رساله اتحاد اسلام از جمله اولین آثارى است که در زمینه مبارزه با بى‌حجابى به نگارش درآمده است.
همچنین به روش بحث و استدلالى که در این رساله‌ها آمده است اشاره مى‌کند. به اعتقاد وى در نگارش این رساله‌ها نوعى از عقل‌گرایى در قضایاى کلامى و فقهى و تاریخى مشهود است و این روى‌کرد به دلیل ورود تجدد به ایران بوده. علماى این دوره براى پاسخ گویى به اشکالات نسل جدید متأثر از تجدد، جهت گیرى استدلال‌هاى فقهى خود را متناسب با این فضا تغییر دادند و در کنار استدلال به قرآن و حدیث، از تفهیم عقلایى و بیان فلسفه حجاب نیز بهره گرفتند.
در پایان جلد دوم، مؤلف با اشاره به برخى از کتاب‌شناسى‌هایى که در باره حجاب وجود داشته است، خود به تدوین یک کتاب‌شناسى اقدام کرده و پس از آن تصاویر برخى از رساله‌هاى حجابیه را ضمیمه نموده است.
عناوین رساله‌هاى این مجموعه عبارتند از: بدعت کشف حجاب در ایران، نوشته رسول جعفریان . رساله وجوب حجاب، نوشته محمد صادق ارومى فخر الاسلام. سدول الجلباب فى وجوب الحجاب، تألیف آیت الله سید عبد الله بلادى بوشهرى. رساله شریفه لزوم حجاب، اثر چند نفر از مشروطه خواهان. رساله ردّ کشف حجاب، تألیف سید اسد الله خرقانی . فلسفه حجاب، ابو عبد الله زنجانى. صواب الخطاب فی إتقان الحجاب، اثر میر هاشم مجتهد مرندى خویى. حجاب پرده دوشیزگان، تألیف محمد حسن حائرى مازندرانى. لب اللباب فی فلسفه الحجاب، نوشته سید علی اکبر رضوی برقعی . جوابیه مقاله ضالّه طالبین رفع حجاب با نگارش زینب بیگم شیرازى.
هفت رساله در دفاع از حجاب که در نشریه الاسلام با مدیریت محسن فقیه شیرازی در شیراز به چاپ رسیده است، با عناوین: دفاع از حجاب. نقد مقاله حبل المتین. پاسخ به پرسش‌هاى چهارده‌گانه حبل المتین. حدود تربیت بنات. انتقاد از مقاله اصفهانى. حجابیه دیگر در پاسخ به مقاله حبل المتین. رساله حجابیه در نقد مقاله حبل المتین.
عناوین دیگر رساله‌ها عبارتند از: مکالمه خسرو و پرویز، نوشته محمدهادى طارى منجیلى. وسیله العفایف یا طومار عفت، تألیف شیخ یوسف گیلانی . وجوب ستر و حجاب، از شخصى به نام محمد کاظم نجل محمد سعید. مکالمه در موضوع حجاب، نوشته سید ابو الحسن طالقانی تهرانی . ضیائیه در موضوع حجاب، تألیف آقا موسى کاظمینى ضیایى. سرادق دوشیزگان و سعادت ایرانیان در وجوب حجاب و لزوم نقاب، سید محمد على مبارکه‌اى. ترجمه فلسفه الحجاب فی وجوب النقاب، تألیف شیخ غلام حسین طهرانى. مدینه الإسلام روح التمدن، شیخ احمد شاهرودى. تأکید حجاب نسوان به حکم آیات قرآن، نوشته محمد علی مدرس طهرانی . رساله حجابیّه، نگارش فیاض الدین زنجانى. رساله‌اى در اثبات وجوب حجاب، نوشته شیخ عباسعلى اسلامى. حجاب و پرده‌دارى، نوشته ابو الفضل حاذقى و محمد جواد لارى. حقیقت حجاب در اسلام، تألیف شیخ محمد خالصى‌زاده. أحسن الحکایات فی حجاب السافرات، نوشته شیخ ابو الفضل خراسانى. مناظره دهقان پیر و جوان دانش‌جو، نوشته سید جلال کاشانی . حجاب در اسلام، تألیف شیخ محمود حلبى. مسأله حجاب اثر شهید مرتضی مطهری.
