شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
تاکنون به دلایل مختلف به فعالیت عالمان شیعه در عرصه‌های اجتماعی و به‌ویژه اقتصادی، کمتر توجه شده است و اطلاعات کمتری در این زمینه وجود دارد اما در دوره هجوم نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی غرب در تاریخ معاصر ایران، مدارک درخور توجهی وجود دارد که از نقش موثر علمای شیعه در مقابله با این تهاجم حکایت می‌کند.
به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عالمان شیعه و صیانت از سرمایه‌های ملی» نوشته مهدی ابوطالبی، به نقش مهم علمای شیعه در حفاظت از سرمایه‌های کشور پرداخته است.
عالمان شیعه، برخوردار از منزلت اجتماعی بالا در جامعه ایران، بر اساس مبانی و اصول دینی خاص و با تکیه بر سرمایه اجتماعی عظیم توده مردم، از سرمایه‌های ملی ایران حفاظت کرده‌اند.
کتاب حاضر بر خلاف برخی تصورات غرب گرا، گوشه‌هایی از اقدامات نگاهبانانه عالمان شیعه در جلوگیری از حضور و استیلای استعمارگران و حفاظت از منابع و سرمایه‌های ملی ایران را حکایت می‌کند.
علمای شیعه همواره بر اساس وظیفه‌ای که برعهده دارند و آن، هدایت و رهبری جامعه اسلامی در عصر غیبت در راستای احکام اسلام و موازین شرع است، اقدامات مختلفی انجام داده‌اند. ذهنیت عمومی جامعه ما به‌ویژه نسل جوان این است که وظیفه و اقدامات عملی علما، بیشتر در مباحث خاص دینی بوده است، بنابراین به فعالیت علمای شیعه در عرصه‌های خاص اقتصادی، سیاسی، بین المللی و فرهنگ اجتماعی کم توجهی شده و این مباحث کمتر بیان شده است.
امروز نسل جوان ما نمونه‌های زیادی از اقدامات علما در حفظ مواریث دینی، مقابله با شبهات اعتقادی، مناظرات مذهبی، عقیدتی و …را سراغ دارند؛ اما اگر از نقش علمای شیعه در حفظ اقتصاد ملی یا هویت ملی یا منافع ملی کشور سخن بگوییم، قطعاً اطلاعات کمتری در این زمینه وجود دارد. این در حالی است که چون اسلام دینی جامع است و برای همه عرصه‌های زندگی بشر برنامه دارد، بالطبع عالمان اسلامی که وظیفه تبلیغ دین و حراست از آموزه‌های دینی و اجرای آن را در جامعه بر عهده دارند، باید در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز فعال باشند.
در تاریخ معاصر ایران که دوره هجوم نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی غرب به این کشور است، همواره شاهد حضور زیرکانه و موثر علمای شیعه در مقابله با این تهاجم بوده‌ایم. یکی از اقدامات علمای شیعه در مواجهه با این تهاجمات، دفاع و حمایت از سرمایه‌های ملی ایران است که آثار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی داشته است و در این کتاب به نمونه‌هایی از اقدامات این افراد در حفظ و حراست از سرمایه‌های ملی کشور اشاره شده است.
کتاب «عالمان شیعه و صیانت از سرمایه‌های ملی» دارای سه فصل است.
فصل اول کلیات و مفاهیم شامل: مفاهیم کلیدی، جایگاه سیاسی – اجتماعی علمای شیعه در ایران معاصر و مبنای نظری اقدامات علما در حمایت از سرمایه‌های ملی است. فصل دوم نقش علمای شیعه در حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه مالی ایرانی است و به صدور فتوا و اعلامیه در تحریم کالای خارجی و ترویج کالای داخلی و تأسیس شرکت اقتصادی اسلامیه اصفهان اشاره می‌کند. فصل سوم نقش علمای شیعه در حفاظت از منابع زیرزمینی و روزمینی ملی به لغو قرارداد رویتر با دستور آیت‌الله ملاعلی کنی، لغو قرارداد رژی با حکم ولایی میرزای شیرازی و نقش علما در لغو قرارداد ۱۹۱۹ وثوق الدوله اشاره کرده است.
نویسنده در بخشی از کتاب آورده است: «علمای شیعه یکی از اهداف اصلی تحریم کالاهای خارجی را حمایت و تقویت تولیدات و صنایع داخلی کشور و رونق کارخانجات و جلوگیری از تعطیلی کارگاه‌ها و کارخانه‌ها؛ و عمران و آبادی کشور می‌دانستند…. تأکید بر استفاده از کالاهای داخلی به جای کالاهای خارجی در فتاوای علما نیز مکرر آمده است. در روزنامه حبل المتین مطلبی با عنوان «قابل توجه اسلام خواهان و وطن فروشان ایران» منتشر شده که استفتائات مردم از علما را مبنی بر حکم استفاده از کالاهای خارجی در صورت امکان استفاده از کالای ایرانی و پاسخ به علما به این سؤالات مطرح کرده است».
عالمان شیعه به دلیل جایگاه رفیع اجتماعی و سیاسی خود در جامعه ایران و بر اساس مبانی نظری دینی و اصولی مثل اصل نفی سبیل، اصل حرمت دوستی با کفار، اصل حرمت تشبه به کفار و بسیاری از اصول دینی و فقهی دیگر، به حراست و حمایت از سرمایه‌های ملی این کشور پرداختند.
توجه علمای شیعه به پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصرف کالای خارجی و منافع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مصرف کالای داخلی، مثل تضعیف نفوذ نظامی دشمن، افزایش ثروت و سرمایه ملی، ممانعت از خروج سرمایه داخلی، ممانعت از خروج نیروی کار ایران، رشد معنویت و اخلاق و دین داری در جامعه نیز جالب توجه است.
لازم به ذگر است، کتاب «عالمان شیعه و صیانت از سرمایه‌های ملی» نوشته مهدی ابوطالبی در ۱۷۶ صفحه، شمارگان ۵۰۰ و قیمت ۱۵۰۰۰ تومان توسط انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شده است.
