شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ جواد تبریزی (ره)، یکی از مراجع عالیقدر و فقهای برجسته عصر حاضر بود. این فقیه بزرگ و اصولی سترگ و رجالی صاحب نظر، سالها با جدیت در تبریز، قم و نجف به تحصیل پرداخت و از محضر اساتید برجسته در فقه و اصول استفاده نمود تا به مدارج عالیه اجتهاد و فقاهت نائل آمد. ایشان از شاگردان برجسته و کم نظیر آیت‌الله خویی است که سالها در نجف از محضر علمی ایشان استفاده کرد و حدود ۲۵ سال از اعضای اصلی و مهم در هیات استفتای آن بزرگوار بود. آیت‌الله خویی، شاگردان برجسته‌‌‌ای را در فقه و اصول تربیت نمود که پس از رحلت ایشان، به عنوان فقهای عالیقدر جهان معاصر شناخته می‌‌‌شوند و یکی پس از دیگری در حوزههای علمیه، طلوع نموده و کرسیهای بزرگ تدریس حوزه را در دست گرفته و نام و آوازه آیت‌الله خویی را در درس و بحثهای خود، احیا نمودند و نشان دادند که آیت‌الله خویی هنوز زنده است و آرا و نظرات علمی ایشان کما کان در حوزههای علمیه چون خورشید می‌‌‌درخشد.
آیت‌الله حاج شیخ جواد تبریزی نیز یکی از این مفاخر بسیار ارزشمند است که اجتهاد ایشان بارها از سوی آیت‌الله خویی تایید گردیده و در برخی موارد احتیاطات واجب خود را به ایشان ارجاع داده‌اند. به تعبیر برخی از اساتید، شیوه تدریسی و فرمایشهای علمی آیت‌الله تبریزی، ۹۵ درصد متاثر از آیت‌الله خویی است و آیت‌الله تبریزی، وجود ثانی و علم منفصل آیت‌الله خویی بود که پس از رحلت آن بزرگوار، نامش به عنوان یکی از کاندیداهای اصلی برای تصدی مرجعیت شیعه طنین انداز شد و پس از مراجعه مومنین و فضلای حوزه علمیه به ایشان، برای تصدی مقام مرجعیت شیعه از باب انجام تکلیف شرعی، قبول مسئولیت نمود.
ادب، اخلاق، ساده زیستی، روحیه مطالعه، تحقیق و پژوهش و دقت نظر بالای ایشان، بسیاری از طلاب و فضلای درس خوان حوزه علمیه شیعه را از اقصی نقاط جهان تشیع به پای درس ایشان کشاند و هر کس به قدر استعداد، همت، جدیت در تحصیل، مطالعه و تحقیق و تفکر خود؛ از دریای علم و معنویت این فقیه بزرگوار، بهره گرفت. قریب ۱۰۰۰ نفر از طلاب و فضلا در درس خارج ایشان در حوزه علمیه قم، در مسجد اعظم حاضر گردیده و از محضر علمی ایشان استفاده می‌‌‌نمودند.
بسیاری از مدرسین نامدار سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم، از شاگردان آیت‌الله شیخ جواد تبریزی هستند که به تدریس در حوزه اشتغال دارند و به شاگردی نزد این فقیه بزرگوار افتخار می‌‌‌نمایند. حضرات آیات و حجج اسلام آقایان: گنجعلی معروف به گنجی، شیخ محمدتقی شهیدی پور زنجانی معروف به شهیدی، شیخ عبدالله احمدی شاهرودی، شیخ حسین شوپایی جویباری معروف به شوپایی، شیخ حسن رمیثی، شیخ محمد قاینی، شیخ حسین سپهر همدانی، سید منیر خباز، سید عادل علوی، سید علی حسینی صدر، حیدری فسایی، شیخ عباسعلی زارعی سبزواری، سید محمد جواد علوی بروجردی و… از مدرسین برجسته خارج حوزه علمیه قم از جمله این بزرگان هستند.
در حوزه علمیه نجف نیز می‌‌‌توان به آیت‌الله شیخ محمد سند از فقهای ر معاصر اشاره نمود که سالها در قم از درس خارج آیت‌الله تبریزی بهره برده و هم اینک در نجف اقامت و به تدریس خارج اشتغال ورزیده است. از شاگردان آیت‌الله تبریزی در حوزه علمیه مشهد نیز می‌‌‌توان به استاد عالیقدر حجه‌الاسلام والمسلمین حاج سید حسن حسینی تبادکانی اشاره نمود که سالهای زیادی است در حوزه علمیه مشهد به تدریس خارج اشتغال دارند. درس این بزرگوار به عنوان یکی از درسهای قابل استفاده فضلای مشهد شناخته می‌‌‌شود. وی به عنوان شاگرد شاخص آیت‌الله شیخ جواد تبریزی در مشهد شناخته می‌‌‌شود که به دقت نظر علمی نیز معروف هستند. از جمله شاگردان دیگر آیت‌الله تبریزی در مشهد می‌‌‌توان به حجه‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ مصطفی اسکندری اشاره نمود که حدود ۱۱ سال از درس خارج آیت‌الله شیخ جواد تبریزی در قم استفاده علمی نموده و چند سالی است که در مشهد اقامت نموده و حدود سه سال است درس خارج خود را در حوزه علمیه مشهد آغاز نموده است. حجه‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ حسین انداربی نیز از مدرسین سطوح عالیه حوزه علمیه مشهد است که سالها در قم از درس خارج اساتید برجسته مانند آیت‌الله وحید خراسانی و…بهره برده و از جمله توفیق شرکت در درس خارج آیت‌الله شیخ جواد تبریزی را نیز داشته است.
امید است با همت آقا‌زاده آیت‌الله شیخ جواد تبریزی، حجه‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر تبریزی – که ملازم پدر در سفر و حضر بوده و در درسهای خارج ایشان نیز ۲۰ سال حاضر گردیده و به احیای آثار و تالیفات علمی ایشان اهتمام نموده و خاطرات زیادی از نکات ارزنده علمی، معنوی و توصیه‌‌های آن بزرگوار در حافظه دارند – و همچنین با مشارکت شاگردان و ارادتمندان و مانوسان آیت‌الله شیخ جواد تبریزی، لیستی از مدرسان سطوح عالیه و خارج حوزههای علمیه جهان تشیع که مفتخر به شاگردی این فقیه بزرگوار بوده‌اند، تهیه و با مصاحبه با این بزرگان مستند زندگی نامه آیت‌الله شیخ جواد تبریزی، تهیه و در تلویزیون ایران بلکه کشورهای شیعه نشین منتشر شود. همچنین می‌‌‌توان با برگزاری همایش ملی بزرگداشت آیت‌الله شیخ جواد تبریزی، از خدمات علمی و معنوی این افتخار جهان تشیع، تجلیل نمود و در چندین مجلد کتاب، به معرفی ابعاد مختلف زندگی ایشان از دوران تحصیل، تدریس، اخلاق و منش ایشان، آموزه‌‌های تربیتی و معرفتی، آرا و نظرات خاص علمی، تاثیری گذاری بر شعایر مذهبی شیعیان، شاگرد پروری و … ایشان اقدام نمود.
در این مقاله، به صورت اختصار به ابعاد مختلف زندگی این مرجع عالیقدر پرداخته و شناختی اجمالی از ایشان، به خوانندگانی که کمتر با نام و یاد ایشان مانوس هستند، ارایه می‌‌‌نمایم.
متن کامل مقاله حجت‌الاسلام حسن طالبیان شریف را به صورت پی‌دی‌اف از (اینجا) دانلود و مطالعه نمایید.
