ماهیت مساومه‌ و مقایسه‌ آن با قراردادهای رایج، تحلیل‌ فقهی شد

در کلام فقیهان اصطلاحی با عنوان بیع مساومه وجود دارد که عبارت است از معامله‏اى که بهاى کالا با توافق فروشنده و خریدار تعیین مى‏شود، بدون آنکه فروشنده قیمت خرید خود را ذکر کند و خریدار قیمت خرید را بداند یا نداند. لذا بررسی فقهی معاملات رایج مورد بررسی قرار گرفت.

به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام سیدعبدالحمید حسینی با عنوان «تحلیل‌ فقهی ماهیت مساومه‌ ومقایسه‌‌ی آن با قراردادهای رایج»، با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی نوروزی در مقام استاد داور، در مرکز مدیریت برگزار شد.

تدوینگر این پایان نامه با اشاره به اینکه یکی ‌از اصطلاحات فقهی که کمتر برای عرف جامعه شناخته ‌شده ‌است، عنوان «مساومه» می‌باشد، گفت: افراد جامعه، بسیاری از مبادلات خود را به صورت ابتدایی و خارج از عقود معین یا شرط ضمن عقد انجام می‌دهند و حتی در مواردی این تعهدات به صورت یک طرفه است که در مورد لازم الُوفاء بودن یا نبودن آن اختلاف نظر وجود دارد.

وی با بیان اینکه شناساندن مفهوم فقهی مساومه در کنار مفاهیم فقهی مشابه و مقایسه‌ی آن با قراردادهای رایج به عنوان هدفی برای انجام این پژوهش مدنظر بوده است، ابراز کرد: گسترش مبادلات و نقش آن بر زندگی بشر در همه‌ی اعصار، تاثیرات بسزایی را بر روابط بشرداشته که با ارتقاء سطح زندگی و استفاده از ابزار آلات الکترونیکی در مبادلات، عقود، مسایل حقوقی و مبادلات، به شکل قابل توجهی تغییر کرده و در زندگی روزمره‌ی مردم اشکال مختلفی به خود گرفته است.

حسینی افزود: از سوی دیگر در کلام فقیهان اصطلاحی با عنوان بیع مساومه وجود دارد که عبارت است از معامله‏اى که بهاى کالا با توافق فروشنده و خریدار تعیین مى‏شود، بدون آنکه فروشنده قیمت خرید خود را ذکر کند و خریدار قیمت خرید را بداند یا نداند. لذا بررسی فقهی معاملات رایج مورد بررسی قرار گرفت.

طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه اکثر قراردادهای رایج در معاملات امروزی از نوع مساومه به معنای بیع می‌باشد، ادامه داد: مساومه درکتب بیع و مکاسب موردبحث قرار گرفته است و فقیهان‌امامی‌ برای آن، دو معنای گفتگوی پیش از عقد و مساومه به معنی عقد را بیان کرده‌اند و در این پژوهش، «حقیقت بیع مساومه چیست؟ و آیا قراردادهای رایج در بازار همان اصطلاح فقهی بیع مساومه است یا خیر؟ در مورد الزام آوری وشرایط این قراردادها در مقایسه با مساومه چه نظراتی وجود دارد؟ مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

حسینی با بیان اینکه. شرایطی که در مساومه به معنای عقد اخذ شده است عینا همان شرایط اختصاصی و عمومی بیع شامل رضایت طرفین، اهلیت، علم به عوضین و مالکیت می‌باشد، در پایان گفت: تحلیل ماهیت مساومه درکنار قراردادهای رایج امروزی ضرورتی انکارناپذیر است، بدین شکل که با بیان ماهیت مساومه و مقایسه‌ی آن با قراردادهای رایج می‌توان به شرایط و اجزاء مساومه فایق آمد ودر صورت امکان، بر لزوم یا جواز قراردادهای رایج، آن را اعمال کرد.

گفتنی است، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی نقیبی در مقام استاد راهنما و حجت‌الاسلام والمسلمین صفرعلی فتح اللهی در مقام استاد مشاور، تدوینگر این پایان نامه را هدایت و راهنمایی کردند.

بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان ، علاقمندان جهت شرکت در جلسات دفاع پایان نامه می‌توانند به صورت آنلاین و از طریق سامانه‌ی LMS، شرکت داشته باشند.