شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بعضی از فقیهان نیز تصریح کرده‌اند که پنجاه درصد کار فقیه، شناخت موضوعات است. پرسش این است که آیا از شیوه‌های مدیریت اطلاعات می‌‌توان برای شناخت موضوعات جدید فقهی استفاده کرد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره نشریه الکترونیکی «مدیریت دانش اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۸)، به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیر مسئولی محمدهادی یعقوب‌نژاد و سردبیری حسین حسن‌زاده با هشت مقاله علمی از اساتید و دانش پژوهان حوزه و دانشگاه، در ۲۱۶ صفحه منتشر شد.
در این شماره از مجله «مدیریت دانش اسلامی» مقالاتی با عناوین «نقش راهبردی اصطلاح‌نامه‌ها در مدیریت منابع مرجع با تأکید بر علوم قرآنی» نوشته محمدهادی یعقوب‌نژاد؛ «درآمدی بر اصطلاح‌نامه منطق جدید» تالیف عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی؛ «نقش آنتولوژی فقه در موضوع‌شناسی فقهی» به قلم حسین حسن‌زاده؛ «نگرشی تطبیقی به فرهنگ‌نامه‌های تخصصی کلام اسلامی، نقاط قوت و ضعف» تالیف سیدایوب‌هاشمی سی‌سخت و عنایت شریفی؛ «ارزیابی کیفی اصطلاح‌نامه کلام اسلامی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی» نوشته کورش نجیبی؛ «هستی‌شناسی: مبانی شکل‌گیری و جایگاه و کاربرد آن در علم اطلاعات و وب معنایی» تالیف رسول سعادت و مظفر چشمه سهرابی؛ «تفکر «دانش» سیاسی حوزوی و آینده آن «مطالعه موردی: تفکر سیاسیِ اسلام فقاهتی»» نوشته رضا عیسی‌نیا و «نیازسنجی انبارداده درکتابخانه‌های دفتر تبلیغات اسلامی با رویکرد مدیریت ارتباط با مشتری» به قلم یحیی عیوضی و سعید غفاری منتشر شده است.
در ادامه مروری خواهیم داشت به محتوای برخی مقالات که علاقه‌مندان می‌توانند در انتهای معرفی متن کامل مقاله را دانلود و دربافت نمایند.
نقش راهبردی اصطلاح نامه‌ها در مدیریت منابع مرجع با تاکید بر علوم قرآنی
در طلیعه این مقاله به قلم حجت‌الاسلام محمدهادی یعقوب نژاد می‌خوانیم: تلاش برای پژوهش و نشر فرهنگ و دانش اسلامی در سطحی فراگیر، با استفاده از اصول و قواعد شناخته شده علمی و تجربه‌های فراملی و پرهیز از سلایق محلی شخصی، عناصری است که همواره مورد نظر اندیشوران بوده است. پرسش آن است که آیا درباره مدیریت منابع مرجع مانند دانشنامه‌ها و فرهنگ نامه‌ها و منابعی از این دست و چگونگی پژوهش و تدوین آنها در حوزه اسلامی، به جز آنچه اکنون متداول است، شیوه دیگری نمی‌‌توان جستجوکرد تا ضمن افزایش بهره وری علمی، هزینه‌های بسیار بالای این نوع فعالیت‌ها را کاهش دهد. نویسنده برای پاسخ به همین پرسش، به نقش فوق العاده دستگاه شناخته شده اصطلاح نامه و روش آن در مدیریت، طراحی و تدوین منابع مرجع پرداخته و اهمیت آن را به لحاظ بهره گیری از شیوه‌های علم اطلاعات و دانش شناسی گوشزد کرده است. او بر این باوراست که این استاندارد تحولی اساسی در مدیریت، سازماندهی، منطق و ساختار آثار مرجع در حوزه دین پدید می‌‌آورد؛ ازاین رو آن را نماد مرحله موثری در این گونه پژوهش‌های علمی به شمار آورده و چند و چون این راهبردرا با بیان نمونه‌هایی از علوم قرآنی تحلیل و بررسی کرده است. دانلود اصل مقاله
نقش آنتولوژی فقه در موضوع شناسی فقهی
موضوع شناسی یکی از محورهای اساسی در استنباطات فقهی است و همواره یکی از دغدغههای فقیه، شناخت دقیق موضوعات فقهی است. بعضی از فقیهان نیز تصریح کرده‌اند که پنجاه درصد کار فقیه، شناخت موضوعات است. پرسش این است که آیا از شیوه‌های مدیریت اطلاعات می‌‌توان برای شناخت موضوعات جدید فقهی استفاده کرد. هدف این پژوهش اثبات این مطلب است که شیوه آنتولوژی که یکی از شیوه‌های جدید علم دانش شناسی است، می‌‌تواند فقیهان را در تشخیص موضوعات فقهی یاری رساند.
حجت‌الاسلام حسین حسن‌زاده، نویسنده اثر می‌گوید: برای تحقق این هدف، با روشی توصیفی و تحلیلی ثابت شده است که یکی از راه‌های تشخیص موضوعات فقهی، تفریع فروعات یک موضوع از یک سو و کشف نوع ارتباطات واقعی و هستی شناختی آن با موضوعات مختلف فقهی از سوی دیگر است و آنتولوژی به دلیل ماهیت و بافت آن، چنین بستری را فراهم می‌‌آورد؛ به همین جهت فقیهان را قادر خواهد ساخت موضوعات فقهی را بهتر تشخیص دهند. دانلود اصل مقاله
تفکر «دانش» سیاسی حوزوی و آینده آن «مطالعه موردی: تفکر سیاسی اسلام فقاهتی»
با اینکه در ظاهر حوزه‌های علمیه، درسی با عنوان علوم سیاسی مصطلح را دنبال نمی‌‌کنند، ولی این حوزه علمیه بوده است که از درون خودش تا به حال در ایران دو نظریه اجتماعی – سیاسی را ارائه و آن را در جامعه جاری و عملی کرده است.
مدعای دکتر رضا عیسی‌نیا این است که بودن یا نبودن، شدت یا ضعف و در حاشیه یا در متن بودن تفکر سیاسی در حوزه‌های علمیه مبتنی بر نوع نگرش به اسلام است؛ ازاین رو نویسنده تلاش کرده است سوال اصلی مقاله یعنی «تفکر یا دانش سیاسی در حوزه علمیه چه جایگاهی را به خود اختصاص داده و خواهد داد» را با روش نقشه راه که یکی از روش‌های آینده پژوهی است با این فرضیه دنبال کند که «اگر اسلام از منظر گفتمان اسلام سیاسی – فقاهتی خوانش شود، نه از منظر اسلام مدنی و نه از منظر اسلام سلفی، آن گاه شاهد بروز و تجلی تفکر سیاسی آن هم تا سقف نظریه پردازی همچنین تاسیس دانشگاه و دانشکده سیاسی در میان حوزویان خواهیم بود».
این نوشتار بیان می‌‌کند: تمایز تفکرات حوزوی در باب سیاست در بخش روندها، پیشران‌ها و همچنین پویش منابع، آینده مطلوب و متصور از تفکر سیاسی مبتنی بر اسلام سیاسی – فقاهتی برخلاف دو دیدگاه دیگر، موجب رشد تفکر و دانش سیاسی خواهد شد؛ بنابراین به واسطه این بررسی، هم حوزویان طرفدار اسلام سیاسی – فقاهتی به نقاط ضعف و قوت خود بیشتر پی خواهند برد و هم فضایی برای اهمیت دادن و رشد تفکر سیاسی در حوزه‌های جمهوری اسلامی ایران بر پایه بومی سازی اتفاق خواهد افتاد. دانلود اصل مقاله
یادآوری می‌شود، دوفصلنامه «مدیریت دانش اسلامی» به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدهادی یعقوب نژاد و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین حسین حسن زاده، یه‌صورت الکترونیکی منتشر می‌شود. علاقه‌مندان برای مشاهده مقالات اولین و دومین شماره می‌توانند اینجا کلیک کنند.
