شبکه اجتهاد: بیش از سه سال است که به طور مجزا با دوستانی بحثهای مرتبط با موضوع حجیت اخبار (اخبار آحاد) و بهره وری از حدیث در اجتهاد شیعی را برای نوشتن چند کتاب و مقاله مشترک دنبال میکنم. از عصر حضور بحث را آغاز کردهایم و با هر یک از دوستان بخشهای مختلف متون اساسی فقه و اصول فقه شیعی را به بحث میگذاریم.
برای بحثهای سال آینده کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» که تقریرات درس مرجع و فقیه برجسته و زعیم حوزه محقق اصولی و مدقق رجالی آیتالله سیستانی، أطال الله عمره الشریف است را میخوانم تا از آن در بحثهای آینده بهره گیرم. قبلا از این اثر یک تحریر دیگری هم بر روی اینترنت موجود بود که آن را خوانده بودم و یادداشتهای زیادی برای درسها برداشته بودم. همینک این افتخار را دارم که این اثر ارزشمند را با دقت بیشتری بخوانم و به اندازه فهم خودم از دریای دانش ایشان بهرهمند شوم.
اولین اثری که از معظمله خواندم مربوط میشود به خیلی سال پیش وقتی که کتاب ارزشمند «لا ضرر و لا ضرار» ایشان منتشر شد. گویا همزمان با آن بود که مجلد اول «الرافد در علم اصول» هم انتشار یافت. بحثهای ایشان درباره احادیث کتاب تهذیب و دقتی که در منابع کتاب دارند همان زمان برای من خیلی تأثیرگذار بود. این ویژگی آثار فقهی و اصولی ایشان است که در آن دقتهای رجالی و حدیثی و توجه به تحقیقات تاریخی خیلی مهم است و در بحثهای اصولی و استنباط احکام سهم مهمی دارد.
کتاب «تعارض الأدله» ایشان که با قلم خوب مقرری دانشمند تدوین شده از این جهت کمنظیر است و حاوی دقتهای حدیثی و رجالی و تاریخی بسیار مهمی است. ان شاء الله مقالهای مفصل در خصوص این کتاب و آرای ابتکاری معظم له به همراه یکی از دوستان به زبان انگلیسی منتشر میکنم.
اخیرا مجموعه تازهای از تقریرات اصولی معظمله منتشر شده که هنوز آن را ندیدهام. مبانی رجالی و حدیثی فقیه محقق نه تنها در تقریرات مستقیم درسهای ایشان بلکه در آثار و تقریرات شاگردان ایشان هم قابل جستجوست و سالهاست مورد توجه محققان از حوزه و دانشگاه قرار گرفته و میگیرد. توجه به شیوه قدمایی در بحث اخبار و تعارض و اختلاف الحدیث و دقتهایی که معظمله درباره تاریخ حدیث و فقه و از جمله مقایسه میان فقه و حدیث شیعی با اهل سنت دارند یادآور شیوه فقیه آگاه و سید الطائفه مرحوم آقای بروجردی است.
آیتالله سیستانی علاوه بر تسلط بر مبانی مرحوم آقای بروجردی و مکتب قم، نزد مهمترین نمایندگان مکتب نجف دانش آموختند و بنابراین خواندن آثار ایشان ما را با مبانی هر دو آشنا میکند. کتاب قبسات فرزند برومند ایشان از محققانهترین کتابهایی است که در علم رجال در چند دهه اخیر منتشر شده است.
نوشتهای مستقل درباره مقدمه آیتالله سیستانی بر کتاب الرافد دارم که در آن نکات مهمی که از آن برای دانش اصول فقه قابل استفاده است را متذکر شدهام و ان شاء الله آن را به زودی منتشر خواهم کرد.