شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اسفندماه ۹۶ در موضوعاتی عبادات و معاملات منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۱۴ استفتاء به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
حیوانات عقیقه
س. آیا هر نوع حیوان حلال گوشتی را میشود به عنوان عقیقه قربانی نمود؟
ج. عقیقه باید گوسفند (میش یا بز)، گاو یا شتر باشد، و حیوان دیگری مثل مرغ و مانند آن کفایت نمی‌کند.
تفاوت عقیقه دختر و پسر
س. آیا عقیقه‌ی دختر و پسر، با هم فرق میکند؟
ج. تفاوتی ندارد؛ بله مستحب است برای پسر، حیوان نر و برای دختر، حیوان ماده عقیقه کنند.
فروش مردار به غیر مسلمان
س. اگر حیوانی مردار شود یا ذبح شرعی نشده باشد، آیا میتوان گوشت و فرآورده های غذایی آن را به غیرمسلمانان فروخت؟
ج. فروش آن برای خوردن، به هیچ فردی، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، جایز نیست.
گیاهان دریایی
س. آیا میتوان از گیاهان دریایی در تهیه غذا استفاده کرد؟
ج. اشکال ندارد.
وضعیت انگشتان در سجده
س. آیا در سجده، انگشتان نیز جزئی از کف دست محسوب میشود، و لازم است بر زمین قرار گیرند؟
ج. انگشتان جزئی از کف دست است، و در سجده بنابر احتیاط واجب باید کف دست به گونه‌ای بر روی زمین گذاشته شود که عرفاً صدق کند تمامی کف دست روی زمین است.
نیت اقتداء نماز جمعه به نماز عصر امام جمعه
س. شخصی خیال کرده امام جمعه، نماز جمعه می‌‌خواند و به نیت نماز جمعه اقتدا نمود و بعد معلوم شد امام مشغول نماز عصر است وظیفه اش چیست؟
ج. نماز او باطل است، میتواند بعد از شکستن نماز ، به نیت نماز ظهر به امام جماعت اقتدا نماید.
اعتنا به وسواس در عبادات
س. آیا اعتنا نمودن به وسواس در اعمال عبادی علاوه بر حرمت، سبب بطلان عمل نیز میشود؟
ج. در نماز، تکرار افعال از روی وسواس جایز نیست، و نماز را باطل میکند؛ و همچنین تکرار اذکار و قرائت از روی وسواس جایز نیست، و بنابر احتیاط واجب نماز را باطل میکند؛ ولی در وضو و غسل تکرار عمل از روی وسواس هر چند حرام است، ولی موجب بطلان عمل نمی‌‌شود، مگر در صورتی که یکی از شرایط صحت را مراعات نکرده باشد (مثل این که در وضو دست چپ را بیش از دو بار بشوید یا مسح با آب خارج از وضو انجام شود).
تکرار سلام های نماز
س. در نماز، اگر شخصی در صحت یکی از سلام های نماز شک نماید، آیا در صورتی که منشأ شک وسواس نباشد، میتواند سلام را احتیاطاً تکرار کند؟
ج. در صورت شک در صحت هر کدام از سلامها، لازم نیست آنها را تکرار نماید، اما اگر تکرار کرد اشکال ندارد.
نمازهای مستحبی به نیابت از افراد زنده
س. آیا انجام نمازهای مستحبی به نیابت از افراد زنده صحیح می‌‌باشد؟
ج. بله جایز است، هر چند بهتر است نماز مستحبی را بدون قصد نیابت انجام دهید، و سپس ثواب آن را به شخص زنده مورد نظر، هدیه کنید.
محاسبه ثلث اموال
س. شخصی وصیت کرده که پنج سال نماز و روزه و پانصد روز کفاره و یک میلیون ردّ مظالم از مالش پرداخت شود. اگر یک سوم اموالش سه میلیون باشد، چگونه باید این سه میلیون را بین این موارد تقسیم کند؟
ج. کفاره و رد مظالم، از اصل ترکه پرداخت شود؛ ولی نماز و روزه، از ثلث محاسبه میشود و چنانچه هزینه آن ها از ثلث بیشتر است و ورثه راضی نباشند از بقیه ترکه پرداخت شود، به نسبت از نماز و روزه کم میشود و در این صورت هر مقدار از نماز و روزه باقی ماند، بر پسر بزرگتر واجب است انجام دهد.
شرط ضمن عقد ازدواج
س. مرد و زنی قصد ازدواج با هم را دارند و می‌‌دانند به موجب عقد، نفقه ی زن به عهده ی مرد میشود ولی با این حال به خاطر درآمد کم مرد و شاغل بودن زن، شرط می‌‌کنند که مرد نفقه ندهد و زن خودش مخارجش را تأمین کند و مرد در مواقع ضروری و احیاناً از دست دادن شغل زن، مخارج زن را تأمین کند. آیا این عقد صحیح است؟ و شرط لازم الاجرا است یا خیر؟
ج. چنین شرطی در عقد، جایز و عمل به آن لازم است.
استغفار و أداء کفارات
س. در کفاره ی غیر عمد، فدیه یا کفاره ی تأخیر، اگر شخص الان فقیر باشد واستغفار کند و بعداً غنی شود، آیا مثل کفاره عمدی است که فراغ ذمه پیدا میکند و یا این که ذمّه اش مشغول می‌‌ماند؟
ج. در مورد فدیه و کفاره تأخیر تا زمانی که توان مالی ندارد فعلا تکلیفی ندارد و هر گاه توان مالی پیدا کرد باید بپردازد.
سجده شخص مضطر
س. کسی که نمی‌تواند سجده معمولی انجام دهد و بر صندلی سجده میکند، تکلیف او نسبت به گذاشتن مواضع سجده چیست؟
ج. پیشانی بنابر احتیاط باید بر چیزی که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود، ولی نسبت به سایر مواضع سجده، گذاشتن لازم نیست؛ هرچند احتیاط خوب است.
اجازه ورثه در بیش از ثلث
س. شخصی به بیش از یک سوّم اموال خود وصیت کرده است و ورثه در زمان حیات، این مازاد را اجازه داده اند؛ فرموده اید که بعد از فوت مورّث، ورثه نمیتوانند از اجازه برگردند، آیا قبل از فوت او نیز نمیتوانند برگردند؟
ج. نمیتوانند برگردند.
