شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در مهر و آبان ماه ۹۷ پیرامون مسائل عبادات، معاملات و مسائل متفرقه منتشر شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، متن سؤال و جواب این ۲۳ استفتاء به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است.
استفتائات مهر ماه
خرید و فروش ارز و سکه و طلا
س۱. اگر از طریق قانونی ارز یا طلا بخریم یا از قبل مقادیری ارز یا طلا داشته باشیم و با هدف حفظ ارزش سرمایه حتی در شرایط فعلی نسبت به نگهداری آن اقدام کنیم، آیا این کار اشکال شرعی دارد؟
ج. این گونه امور تابع مقررات مربوط است، اگر منع قانونی نداشته باشد فی نفسه اشکال ندارد.
گرانفروشی
س۲. گرفتن چه مقدار سود در فروش کالا مجاز است؟
ج. سود گرفتن تا وقتی که به حدّ اجحاف نرسیده و بر خلاف مقرّرات دولت هم نباشد، اشکال ندارد، ولی افضل بلکه مستحب آن است که فروشنده به آن مقدار سودی که هزینه هایش را تأمین می‌کند، اکتفا نماید.
شاگردی در مغازه‌ی صاحبکار خلافکار
س۳. اگر انسان در مغازه‌‌ای کار کند (غیر از مواد غذایی) که صاحب مغازه احتکار یا گرانفروشی یا کم فروشی یا غش در معامله و امثال آن انجام دهد و فرد هم بنا به مقتضیات مغازه عامل به این قبیل امور باشد و نیز به دلیل مشکلات نتواند شغل دیگری پیدا کند پولی که به عنوان حقوق از مغازه دار می‌گیرد حلال است یا حرام؟
ج. به طور کلی احتکار و گرانفروشی در صورتی که برخلاف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد و همچنین کم فروشی و غش در معامله به طوری که جنسی با جنس دیگر مخلوط شود و مشتری متوجه نشود و خریدار نیز به او اطلاع ندهد جایز نیست و عملی که در ارتباط با هر یک از موارد فوق انجام گیرد حرام است و اجرت در برابر آن حلال نیست.
خرید و فروش سگ در انظار عمومی
س۴. خرید و فروش سگ و نگه داری آن در خانه چه حکمی دارد؟
ج. خرید و فروش سگ نگهبان و سگ گله و سگ شکاری و نگه داری آن در محل مخصوص این حیوانات اشکال ندارد، و سزاوار است از نگه داری سگ به گونه‌‌ای که در فرهنگ منحط غرب رایج است جدا خودداری شود.
شرکت در پیش بینی نتیجه مسابقات
س۵. شرکت کردن در مسابقات پیش بینی از طریق اینترنت مشکل دارد؟ و آیا پولی که از آن به دست می‌آید حلال است یا حرام؟
ج. احتیاط در ترک شرکت در این مسابقات است هر چند حرام نیست و کسی که در پیش بینی مسابقات برنده می‌شود شرعاً مالک جایزه نمی‌شود مگر این که مالک جایزه ضمن یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن جایزه را به برنده تملیک کند.
چراندن گوسفندان در زمین های موات
س۶. آیا چراندن گوسفندان در زمین های موات که متعلق به مردم است جایز است؟
در هر صورت اگر صاحب مشخصی دارد تا رضایت مالک احراز نشود تصرف در آن زمین جایز نیست.
شرایط پیوستن به وسط نماز میت
س۷. شرایط پیوستن به وسط نماز میت چگونه است؟
ج. اگر کسی در اثنای نماز میت به امام ملحق شود، می‌تواند اقتدا کند و در تکبیر تبعیت از امام می‌نماید و تکبیر اول خودش را اول نمازش قرار می‌دهد و به وظیفه خود عمل کرده و شهادتین را می‌گوید و هنگامی که امام مثلا تکبیر سوم را گفت باید با او تکبیر بگوید که تکبیر دوم او باشد، بنا بر این صلوات بر نبی و آل او (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرستد و وقتی که امام نماز را تمام کرد بقیه تکبیرها با دعاها را، در صورت امکان هر چند مختصر، می‌گوید و اگر مردم مهلتش ندادند باید فقط تکبیر را پشت سر هم بدون دعاها در محل ایستادن خود بگوید.
استفاده از صدقه به عوض قرض
س۸. مبلغی پول به عنوان قرض به شخصی بی بضاعت داده ام. از طرفی مبلغی بابت صدقه برایش کنار گذاشته ام. ایا می‌توانم این صدقه را بابت قرضم بردارم؟
ج. می‌توانید طلب خود را بابت صدقه حساب کنید و صدقه مستحبی را که کنار گذاشته اید برای خود بردارید.
غسل و کفن و دفن جنازه های سوخته
س۹.
الف) در یک حادثه آتش سوزی چند نفر مسلمان و غیر مسلمان سوخته اند، و مخلوط شده اند، و امکان تشخیص و شناسایی هر یک نیست، وظیفه نسبت به غسل و نماز و دفن آنها چیست؟
ب) در همین فرض نیز اگر خانمی هم بین آنهاست، و قابل شناسایی نباشد، تکلیف چیست؟
ج.
الف) در فرض سؤال بنابر احتیاط ،غسل دادن و کفن نمودن و سایر واجبات، برای تمامی آنها واجب است.
ب) هر یک از زن و مرد مسلمان، آنها را از پشت لباس، غسل دهند.
غسل و تیمم جبیره‌‌ای میت
س۱۰. آیا می‌توان در صورت جراحت و خون ریزی، میت را به صورت جبیره‌‌ای غسل داد؟ در صورت جواز کیفیت چگونه است؟ اگر غسل جبیره‌‌ای ممکن نباشد آیا می‌شود آن را تیمم جبیره‌‌ای داد؟ کیفیت آن چگونه است؟
ج. غسل میت به صورت فوری واجب نیست؛ بنابراین باید میت را رها کنند تا خونریزی آن بند بیاید؛ و اگر خونریزی قطع نمی‌شود، با مواردی مانند گچ، خون را بند بیاورند، و بعد از شستشوی گچ، میت را غسل می‌دهند.
تیمم میت
س۱۱. در فرض نبود آب، برای غسل میت چند تیمم لازم است؟
ج. اگر آب برای غسل دادن میّت موجود نباشد، باید او را سه تیمّم بدل از سه غسل با مراعات ترتیب بدهند؛ و بنابر احتیاط مستحب، یک تیمّم دیگر بدل از هر سه غسل بدهند.
غسل ارتماسی میت
س۱۲. آیا می‌توان میت را غسل ارتماسی داد؟
ج. بنابر احتیاط واجب، غسل ارتماسی در این سه غسل، به طوری که برای هر یک از آن ها یک مرتبه فرو برند، کفایت نمی‌کند، ولی در شستن هر عضوی از اعضای سه گانه در این سه غسل، فرو بردن آن عضو در آب کر با مراعات ترتیب جایز است.
استفتائات آبان ماه
وضو با گلاب
س۱. آیا وضو با گلاب مستحب است؟
ج. گلاب آب مضاف است و وضو با آن باطل است.
ممانعت میزبان از روزه‌ی مستحبی میهمان
س۲. اگر میزبان به مهمان اجازه‌ی روزه‌ی مستحبی ندهد و میهمان دوست داشته باشد در آن روز روزه بگیرد، اگر به خاطر عدم اذن میزبان روزه نگیرد، آیا ثواب روزه‌ی آن روز را می‌برد؟
ج. روزه مستحبی گرفتن میهمان بدون اذن یا با نهی میزبان مکروه است و در صورتی که مهمان روزه بگیرد و میزبان او را دعوت به غذا کند، قبول دعوت مؤمن در حال روزه مستحبّی، شرعاً امری پسندیده است و خوردن غذا به دعوت برادر مؤمن هر چند روزه را باطل می‌کند، ولی او را از اجر و ثواب روزه محروم نمی‌سازد.
هدیه از شخص ربا خوار
س۳. به بنده فردی عیدی داده است و من می‌دانم آن فرد در زندگی خود ربا گرفته، پول عیدی‌‌ای که به من داده است رو باید چکار کنم؟
ج. اگر یقین ندارید که عیدی که به شما داده است از مال حرام است، استفاده از آن برای شما اشکال ندارد.
بستن چشم در نماز
س۴. آیا بستن چشم به منظور تجمیع حواس در نماز اشکال دارد؟
ج. بستن چشم ها در نماز مانع شرعی ندارد، گرچه در غیر رکوع مکروه می‌باشد.
التهابات پوستی
س۵. آیا آب تاول نجس است؟
ج. اگر همراه با خون نباشد، پاک است.
بول لاک پشت
س۶. ادرار، مدفوع و منی حیوانی مثل لاک پشت چه حکمی دارد؟
ج. بول و غائط و منی حیوانی که خون جهنده ندارد، پاک است و تشخیص این که لاک پشت از کدام نوع است با مکلف است.
نماز قضای ماه گرفتگی
س۷. یک ماه پیش ماه گرفتگی رخ داده و من تازه فهمیدم که یک ماه گذشته جایی که بودم ماه گرفتگی شده؛ آیا نماز آیات را باید به نیت قضا بخوانم؟
ج. اگر ماه به طور کامل گرفته بوده، باید به نیت قضا بخوانید.
شک در صحت قرائت صیغه ازدواج
س۸. اگر زن و مردی خود صیغه عقد دائم را خوانده باشند اما در صحت عربی خواندن آن شک داشته باشند حکم چیست؟
ج. بنا بر احتیاط واجب عقد نکاح باید به عربی صحیح خوانده شود و در صورت توجه به این مسأله، اگر بعد از عقد شک در صحت شود، عقد محکوم به صحت است.
شکستن نماز مستحبی
س۹. آیا واجب است هنگام نماز مستحبی وقتی پدر یا مادر صدایمان زدند نماز را بشکنیم ؟
ج. اگر جواب ندادن موجب ایذای آنها نگردد واجب نیست.
خواندن چند آیه در نماز مستحبی
س۱۰. آیا می‌توانیم در نماز مستحبی به جای یک سوره چند آیه قرائت کنیم؟
ج. اشکال ندارد.
شک در محدوده نجاست
س۱۱. اگر بدانیم چیزی نجس است، اما ندانیم کدام قسمت چه حکمی دارد؟
ج. برای تطهیر آن باید تمام قسمتهایی که احتمال می‌رود که نجاست در آن قسمت باشد را تطهیر کرد.
البته تا تطهیر نشده هم اگر چیز تری با بعضی از قسمتهای آن برخورد کند، نجس نمی‌شود.
