شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
زکات فطره امسال (۱۴۰۱) طبق نظر اکثر مراجع، ۴۰ هزار تومان معادل ۳ کیلوگرم گندم یا معادل ۳ کیلوگرم برنج اعلام شده است که خانواده‌ها بر اساس قوت غالب خود آن را پرداخت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، زمان وجوب زکات فطریه از غروب شب عید فطر است و مراجع تقلید، تأخیر پرداخت آن را بعد از نماز عید جایز نمی‌دانند، اما اگر کسی نماز عید را نخواند، باید فطریه را تا ظهر عید پرداخت کند.(۱)
ولی اگر دسترسى به فقیر ندارد، مى‌تواند مقدارى از مال خود را به نیت فطره جدا کرده و براى مستحقى که در نظر دارد یا براى هر مستحقی کنار بگذارد و باید هر وقت که آن را مى‌دهد نیت فطره کند.(۲)اما اگر موقعى که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و کنار هم نگذارد، احتیاط واجب(۳)آن است که بعداً بدون اینکه نیّت ادا و قضا کند(به قصد قربت) فطره را بدهد.
کلیک کنید: احکام و آداب مربوط به پرداخت فطریه
به مناسبت در پیش بودن عید سعید فطر، میزان زکات فطره ماه مبارک رمضان (۱۴۰۱ هجری شمسی/ ۱۴۴۳ هجری قمری) بر اساس اعلام دفاتر مراجع تقلید ذکر می‌شود:
حضرت آیتالله خامنه‌ای
دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیتالله سیدعلی خامنه‌ای به پرسشی که فطریه برای هر شخص چه مقدار است؟ پاسخ داد: مکمکلف باید براى خودش و کسانى که نانخور او هستند برای هر نفر، یک صاع (تقریباً سه کیلوگرم) گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت یا مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکى از اینها را هم بدهد، کافى است. ضمنا زکات فطره امسال به قیمت گندم برای هر نفر (۴۰ هزار تومان) اعلام شده است.
آیتالله سیستانی
دفتر آیتالله سیدعلی سیستانی میزان و مبلغ فطریه امسال را اعلام کرد. از آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد (۴۰ هزار تومان) و برای فطریه بدل از برنج ایرانی (۲۲۵ هزار تومان) و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی، شصت (۶۰ هزار تومان) تعیین شده است.
آیتالله مکارم شیرازی
از سوی دفتر آیتالله ناصر مکارم شیرازی میزان زکات فطره مشخص و به کلیه دفاتر ایشان در سراسر کشور اعلام شد.
بر اساس نظر آیتالله مکارم شیرازی، زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم، (۴۰ هزار تومان) و بر مبنای قوت غالب برنج، مبلغ (۱۵۰ هزار تومان) اعلام شده است که مؤمنین در انتخاب هر یک از این موارد مخیر هستند.
کفاره روزه غیر عمد مبلغ (۱۰هزار تومان) است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود؛ همچنین کفاره روزه عمد مبلغ (۶۰۰هزار تومان) است.(۳)
آیتالله وحید خراسانی
دفتر آیتالله حسین وحید خراسانی، میزان زکات فطره ۱۴۰۱ را اعلام کرد. در اطلاعیه دفتر معظم‌له آمده است:
پیرو سوالات مکرر مؤمنین از دفتر آیتالله وحید خراسانی (مد ظله العالى) مبنی بر میزان زکات فطره ماه مبارک رمضان ۱۴۴۳- به اطلاع می‌رساند میزان زکات فطره برای هر نفر، یک صاع که تقریبا سه کیلوگرم گندم یا برنج و مانند اینها – از طعام‌هاى متعارف در محل – است که مکلّف می‌تواند پول یکى از اینها را طبق قیمتى که در محل خودش دارد محاسبه نموده و به فقیر بپردازد. دفتر معظم له زکات فطره -به حساب گندم- را براى هر نفر (۴۰ هزار تومان) تومان قبول می‌کند.
آیتالله شبیری زنجانی
اطلاعیه دفتر آیتالله سیدموسی شبیری زنجانی درباره زکات فطره و کفاره روزه بیدن شرح است: شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نانخور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریبا ۳کیلو و ۶۰۰گرم) از خوراکی‌های رایج در منطقه خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد. با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند.
کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز، یک مد طعام (حدود ۹۰۰گرم به‌حساب گندم) است که باید به مسکین (فردی که معیشتش سخت‌تر از فقیر است) پرداخت شود و در صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به مسکین داد تا به وکالت از مکلف، برای خودش این مقدار طعام بخرد.
دفتر آیتالله شبیری زنجانی مبلغ (۴۰ هزار تومان) را بابت زکات فطره هر نفر به‌حساب قیمت گندم و مبلغ (۱۰ هزار تومان) را برای کفاره افطار عذری دریافت می‌کند و به مصرف آن می‌رساند.
آیتالله نوری همدانی
دفتر آیتالله حسین نوری همدانی در اطلاعیه‌ای میزان فطریه امسال را براساس قوت غالب نان و برنج اعلام کرد که متن آن به شرح زیر است؛
بسم الله الرحمن الرحیم. با آرزوی قبولی طاعات و عبادات مؤمنین ومؤمنات، میزان زکات فطره ازسوی دفترمرجع عالیقدرحضرت آیتالله نوری همدانی «مدظله العالی» به شرح ذیل اعلام شد:
شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفری یک صاع ( ۳ کیلو) از خوراکی‌های رایج خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد.
با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است تفاوت داشته باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند.
دفترمعظم له مبلغ قوت غالب گندم را (۴۰ هزار تومان) و قوت غالب برنج ایرانی (۱۵۰ هزار تومان) اعلام می‌نماید که مؤمنین در پرداخت یکی از آن مخیر می‌باشند.
آیتالله سبحانی
میزان زکات فطره سال جاری (بر اساس ماه مبارک رمضان ۱۴۴۳ ق.) از سوی دفتر آیتالله جعفر سبحانی اعلام شد. در اطلاعیه دفتر ایشان آمده است:
باسمه‌تعالی. پیرو سؤالات مکرر مؤمنین از دفتر آیتالله سبحانی به اطلاع می‌رساند: میزان زکات فطره برای هر نفر، یک صاع (که تقریبا سه کیلو) گندم یا برنج یا جو یا خرما یا کشمش یا ذرت و مانند اینها است، مکلّف است پول یکی از اینها را طبق قیمتی که در محل خودش دارد، محاسبه کرده و به فقیر بپردازد. میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه بدل از آرد (۴۰ هزار تومان) است.(۵)
آیتالله جوادی آملی
بنابر اعلام دفتر آیتالله عبدالله جوادی آملی، «مقدار زکات فطره برای هر نفر حدود سه کیلو گندم، جو، برنج، خرما، کشمش و مانند آن‌ها؛ یا قیمت آن‌هاست که در هر مکانی، قیمت خاص خود را دارد.»
همچنین مبلغ مربوط به کفاره غیر عمد (گندم) روزی (۸ هزار تومان) و کفاره عمد روزی (۴۸۰ هزار تومان) تعیین شده است.
دفتر آیتالله صافی گلپایگانی
دفتر مرجع فقید آیتالله لطف‌الله صافی گلپایگانی در اطلاعیه‌ای آورد: پیرو سؤالات مکرّر و متعدد مقلّدان محترم مرجع عالیقدر آیتالله صافی گلپایگانی قدس سره که بر تقلید از ایشان باقی مانده‌اند، فتوای مرجع فقید پیرامون میزان زکات فطره و کفاره روزه، بشرح ذیل است:
مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (۳ کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند.
کفاره روزه غیرعمدی، برای هر روز، یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام مثل گندم است.
کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین؛ هرکدام یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام، مثل گندم پرداخت شود.
دفتر آیتالله علوی گرگانی
میزان زکات فطره ماه مبارک رمضان ۱۴۰۱ از سوی دفتر مرحوم آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی اعلام شد که بدین شرح است:
ضمن آرزوی قبولی طاعات و عبادات روزه‌داران گرامی؛ پیرو سؤالات مکرّر و متعدد مقلّدان محترم مرجع عالیقدر مرحوم آیتالله علوی گرگانی قدس سره که بر تقلید از ایشان باقی مانده‌اند، براساس اعلام دفتر آیتالله علوی گرگانی قدس سره، میزان زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب (برای هر نفر سه کیلو گرم) گندم مبلغ (۴۰ هزار تومان)، برنج خارجی قیمت تقریبی مبلغ (۶۰ هزار تومان)، برنج ایرانی به طور متوسط (۱۵۰ هزار تومان) است لذا مؤمنین در انتخاب هر یک از آن‌ها مخیر هستند.
———————————————-
پی‌نوشت‌ها:
۱- ر.ک: امام خمینى، سید روح‌الله، توضیح المسائل (محشى)، ج۲، ص ۱۸۰، م ۲۰۲۵، دفتر انتشارات اسلامى، قم، هشتم، ۱۴۲۴ ه ق.
۲-همان، ر.ک: ذیل م ۲۰۳۰٫
۳- آیتالله بهجت: احتیاط مستحب آن است که بعداً قضا کند، ولى أظهر این است که زکات فطره دیگر بر او واجب نیست، ولى معصیت کرده است؛ آیات عظام گلپایگانى، تبریزى، صافى: بعداً باید بدون اینکه نیت ادا و قضا کند فطره را بدهد؛ همان، ر.ک ذیل م
۴- براساس مسأله ۱۶۹۲ رساله توضیح المسائل آیتالله مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانى که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، یعنى باید براى خودش و کسانى که نان خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (تقریباً سه کیلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکى از اینها را بدهد کافى است. در ضمن بنابر فتوای معظّم له اگر کسى فقط در افطار شب عید فطر میهمان دیگرى باشد فطریه او به عهده خودش است.
۵- کسی که موقع غروب یعنی قبل از غروب شب عید فطر گرچه به چند لحظه باشد بالغ و عاقل و هشیار است و فقیر و بنده کس دیگر نیست، باید برای خودش و کسانی که نانخور او هستند، هر نفری یک صاع که تقریباً سه کیلو است، گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد، کافی است.
