انکار شهادت؛ وحدت یا تعطیل مذاهب؟

شبکه اجتهاد: جناب مولوی گرگیج در خطبه‌های اخیرشان، دربارۀ نسبت شهادت حضرت فاطمه (س) با وحدت اظهاراتی داشته‌اند که خلاصه‌اش این است:

۱- قابل باور نیست که شیر خدا و فاتح خیبر، از حریم خود دفاع نکرده و در عوض، بارها به خلفا کمک هم کرده باشند.

۲- با وجود دشمنان و چالش‌های مشترک، طرح شهادت حضرت فاطمه (س) موجب تفرقۀ امت اسلامی است و به کار بردن شهادت، توهین به اهل‌سنت است.

۳- وقتی علمای اهل‌سنت می‌بینند که افراد کم‌اطلاع، اهل‌سنت را دشمن اهل‌بیت (ع) می‌دانند، علیرغم میلشان مجبورند به این‌جور مسائل بپردازند.

از بررسی صدر و ذیل کلام برمی‌آید که ظاهرا جناب مولوی گرگیج بین دو ساحت خلط کرده‌اند:

۱- تا آنجا که ایشان با اقامۀ ادلۀ مختلف، در مقام عدم پذیرش شهادت هستند، نمی‌توان بر ایشان خرده گرفت؛ چراکه دارند اعلام می‌کنند بر اساس تصویر اهل‌سنت از خلیفۀ دوم، اصلا نمی‌توانند باور کنند او موجبات شهادت دختر پیامبر را ایجاد کرده و اینگونه می‌خواهند اتهام دشمنی با اهل‌بیت را از اهل‌سنت دفع ‌کنند. همچنانکه حق دارند گله کنند چرا برخی شیعیان، به‌خطا، اهل‌سنت را دشمن اهل‌بیت (ع) می‌دانند و به‌ویژه در چنین ایامی، ساحت عمومی و حتی بعضا در و دیوار مساجد اهل‌سنت را محل عقده‌گشایی و هتاکی به اهل سنت و مقدساتشان می‌کنند.

۲- اما اینکه عقیده به شهادت حضرت فاطمه (س) توهین به اهل‌سنت است و برای حفظ وحدت، نباید مطرح شود، ربط منطقی به نکتۀ اول ندارد؛ چراکه وقتی قاطبۀ شیعیان با ادلۀ روایی و تاریخی، به شهادت حضرت صدیقه (س) باور دارند، لازمۀ فرمایش جناب گرگیج این است: «شیعه نباشید تا بتوانیم وحدت کنیم!» اما خود این، بزرگترین مانع عمومی شدن وحدت است؛ چراکه دست برداشتن طرفین از عقاید اختصاصی‌شان، «انحلال» است، نه «اتحاد».

وحدت یعنی در عین داشتن تمایزات، مشترکات را مبنای حیات جمعی مؤمنانه قرار دهیم. بلی؛ باب مناقشات مذهبی نیز همچنان باز است، اما نه در منظر عموم و در خطبه‌های جمعه یا منابر هیئات، بلکه در محافل علمی تخصصی.

علمای بزرگوار، هم خودشان قلباً بپذیرند و هم برای مردم جا بیندازند که اختلافات هویتی هزارساله مثل شهادت حضرت زهرا (س) یا عدالت صحابه، در کف جامعه با استدلال منطقی قابل حل‌ نبوده و از سنخ اختلافاتی است که قرآن برطرف شدن آن را به قیامت حواله می‌دهد (سجده/۲۵).

شیعه و سنی باید یکدیگر را در اینجور مسائل، معذور بدارند و مراقبت کنند که جوری شیعه‌گری و سنی‌گری نکنند که بر هویت اسلامی در برابر جبهۀ کفر سایه افکند و اختلافات عقیدتی و تاریخی، ما را از مسائل عینی امروز و سرنوشت مشترکمان غافل کند.

نویسنده: ‌حجت‌الاسلام مهدی محمدآبادی- اخوت