شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب «تاریخ حدیث بحرین» تألیف دکتر مهدی سلیمانی آشتیانی از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، در سالیان متمادی، حدیث شیعه تحولات پر فراز و نشیبی را پشت سر گذارده است که گاه در اوج بوده و هواخواهان، مروّجان و مؤلّفان بسیار داشته و گاه از اقبال کمتری برخوردار بوده است.
شناخت سیر تدوین حدیث شیعه در طول تاریخ و فراز و نشیب‌های آن و همچنین مناطق و مراکز آن به عهده «تاریخ حدیث» است که رشته اى واسط میان دو دانش حدیث شناسى و دانش تاریخ است.
در این کتاب تلاش شده است تا با اتکاه به تاریخ حدیث اسلامی و سایر مستندات نشان دهد، همه مؤلفههای صدق عنوان یک مرکز حدیثی و بیشتر از آنها، در منطقه بحرین وجود داشته است، چرا که ارتباط ساکنان بحرین با تشیع و اهل البیت علیهم السلام در همان آغاز ورود اسلام به این منطقه وجود داشته است. همچنین جمع زیادی از مردم بحرین در شمار راویان و محدثان بودهاند و تأثیر زیادی در گستره حدیث پژوهی شیعی داشتهاند.
به اعتقاد نویسنده، آشنایی با یکی از مراکز تأثیرگذار در تاریخ حدیث شیعه و بازشناخت میزان مبادله این مرکز با دیگر حوزهها و همچنین نمایاندن حلقههای مفقود در تدوین تاریخ جامع حدیث شیعه، از ضروریات و اهداف تالیف این کتاب بوده است، زیرا تا کنون پژوهش مستقلی که به صورت خاص به این موضوع پرداخته باشد، انجام نشده است؛ اگر چه سخن از راویان و محدثان بحرینی تبار، در کتابهای رجال، طبقات، فهرستنامهها و نیز در آثاری که ویژه مشاهیر بحرین و احساء نوشته شده، بسیار است، ولی مطالب ارائه شده در آنها، پراکنده و عمومی است ولی این پژوهش با همه نواقص آن، اولین کار در موضوع خود است.
برجستهترین پرسشهایی که نوشتار حاضر برای پاسخ به آنها تدوین و تالیف شده است عبارتاند از:
۱. فعالیتهای حدیثی در بحرین از چه زمانی آغاز شده و دارای چه فراز و فرودها و یا چه ادواری بوده است؟
۲. تعداد راویان و محدثان متقدم بحرین، چه نسبتی با کل راویان و محدثان شیعه دارد؟
۳. رویکرد حدیثی محدثان بحرین چگونه بوده و آیا اخباریگری مصطلح در قرون یازدهم و دوازدهم، ریشه در مکتب محدثین متقدم بحرین دارد؟
۴. مکتب حدیثی بحرین با دیگر حوزهها و شهرهای اهل سنت و شیعه چه ارتباطی داشته است؟
با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در چهار فصل سامان یافته است که به قرار ذیل می‌باشد:
فصل اول: جغرافیا و تاریخ بحرین
فصل دوم:حدیث بحرین در عصر حضور
فصل سوم:محدثان و کاتبان آثار حدیثی بحرین، احساء و قطیف
فصل چهارم:جریان‌ها و رویکردهای حدیثی در حوزه بحرین
گفتنی است، کتاب «تاریخ حدیث بحرین»، تألیف دکتر مهدی سلیمانی آشتیانی از آثار پژوهشکده علوم و معارف حدیث، به زبان عربی، در قطع وزیری، در ۱ جلد و ۵۵۰ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۴۰۰ با همکاری کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.
