جای مسائل فقهی زیست محیطی بسیار خالی است

عضو فرهنگستان علوم، جای مسائل فقهی زیست محیطی را بسیار خالی دانست و یادآور شد: فقها باید در رساله های خود یک باب را به بیان مسائل شرعی محیط زیست اختصاص دهند و بر حق الناس بودن آن تاکید بورزند. کسی که مقید به نماز اول وقت است، باید برای دفن زباله های خود نیز برنامه دینی داشته باشد.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمصطفی محقق داماد، حقوق دان برجسته دانشگاه شهید بهشتی در دوازدهمین نشست تخصصی توسعه با موضوع «الهیات محیط زیست با تکیه بر دیدگاه اسلام» که در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گیلان برگزار شد، با اشاره به سابقه ۱۴۰ ساله مجله علمی «science» در دنیا، اظهار کرد: یکی از مقالات منتشر شده در این مجله در سال ۱۹۶۷ تحت عنوان «ریشه های تاریخی بحران زیست محیطی» غوغابرانگیز بود.

وی ویژگی مجلات علمی را بیان مطالب بدیع دانست و افزود: نویسنده این مقاله عامل اصلی تخریب محیط زیست جهان امروز را دو دین یهودیت و مسیحیت معرفی کرد، زیرا براساس تعالیم این ادیان خداوند همه چیز را برای بشر فراهم کرده و لذا این تعالیم موجب سرکشی انسان نسبت به طبیعت و بازیچه قرار دادن محیط پیرامون خود شده است. علمای یهودی و مسیحی پاسخ علمی برای این ادعا نداشتند.

رئیس اسبق سازمان بازرسی کشور با اشاره به انتشار کتاب «بشر و جهان طبیعت» در سال ۱۹۸۳، عنوان کرد: نویسنده این کتاب با بیان آیه «اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ وَسَخَّرَ لَکُمُ…» ادیان سه گانه ابراهیمی و در راس آن دین اسلام را عامل ویرانی محیط زیست جهان می داند.

محقق داماد با بیان اینکه برخی از علما و فلاسفه به نام دین به میدان ادیان می روند، اضافه کرد: کسی که آیات قرآن را بدون تفسیر بفهمد، در واقع خطرناک ترین برداشت را از دین داشته است. فجایع و جنایاتی که امروز در منطقه خاورمیانه اتفاق می افتد، به نام اسلام و قرآن تمام می شود. قرآن در آیه ۸۲ سوره الاسراء(وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَلَا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَسَارًا) این موضوع را پیش بینی کرده است.

استاد دانشگاه شهید بهشتی بی رحمی و سفاکی را ناشی از کج اندیشی در مورد قرآن دانست و گفت: قرآن همواره به تدبر، تفکر و ژرف نگری در آیات توصیه می کند. ضربه ای که تفکر عوام گرایانه به اقتصاد کشور وارد کرد ناشی از نفهمی قرآن و تعبیر نادرست از آیه «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» است لذا دین نداشتن بهتر از کج فهمی دین است.

محقق داماد با اشاره به آیه «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ…»، خاطرنشان کرد: ترجمه «آیت» به معنی «نشانه» یکی از اشتباهات است و بهترین ترجمه فارسی آیت «نمود» می باشد؛ یعنی حق تعالی خودش را در طبیعت نشان می دهد و طراوت جهان طراوت خداست. انسان با ملاحظه نمود حق به خدا می رسد.

استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی آلوده کردن طبیعت را آلوده کردن نمود و مظهر حق دانست و عنوان کرد: کریه ترین کار انسان، آلوده کردن نمود خداست لذا براساس آیه «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ…»، جهان متکلم است و تسبیح حق می کند، اما هم زبان بشر نیست. اگر نگاه ما به طبیعت اینگونه باشد، دست از آلوده کردن آن برمی داریم.

وی جای مسائل فقهی زیست محیطی را بسیار خالی دانست و یادآور شد: فقها باید در رساله های خود یک باب را به بیان مسائل شرعی محیط زیست اختصاص دهند و بر حق الناس بودن آن تاکید بورزند. کسی که مقید به نماز اول وقت است، باید برای دفن زباله های خود نیز برنامه دینی داشته باشد.

محقق داماد در پایان سخنان خود، آموزه ها و قواعد فقهی اسلام را مایه افتخار و در راستای بهتر شدن زندگی بشر دانست و گفت: حوزه های علمیه باید به اعلام احکام فقهی زیست محیطی بپردازند. امروز امر به معروف و نهی از منکر در حفظ محیط زیست و ایجاد فرهنگ حفظ محیط زیست خلاصه می شود.