شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
امروزه از یک سو با طرح روزافزون مسئله تروریسم در جهان و به‌ویژه جوامع اسلامی روبه‌رو هستیم و از سویی دیگر با تلاش غرب در متهم کردن مسلمانان و کشور‌های اسلامی با توجه به مسئله جهاد اسلامی به حمایت از تروریسم؛ این کشور‌ها مبارزه با تروریسم را محملی برای اقدامات غیرقانونی و سلطه‌طلبانه خود قرار داده و در تلاش‌اند تا با نسبت دادن این اقدامات به اسلام به مقاصد استعماری خود دست یابند؛ بنابراین ضرورت بحث علمی می‌طلبد تا به ارائه دقیق و روشنی از مفهوم جهاد در اسلام پرداخته شود.
به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جهاد یا تروریسم؛ پژوهشی کلامی و فقهی در مکتب امامیه» تالیف محمدحسین جمشیدی و کوثر طوسی مترصد بررسی یکی از بنیادی‌ترین مسائل دینی در عرصه روابط بین‌الملل و جوامع انسانی است.
مسئله‌ای که در عین برخورداری از قداست و تعالی با جان و هستی انسان‌ها سروکار دارد؛ یعنی مسئله «جهاد اسلامی». این مسئله یکی از مسائل با اهمیت انسانی-اسلامی است و جزء مقدس‌ترین اقدامات و عبادات مسلمانان به حساب می‌آید؛ در حالی که در مذاهب مختلف اسلامی تفاسیر گوناگونی از آن شده است. در این میان شیعه امامیه نیز ضمن تاکید بر اصل جهاد آن را مطابق مبانی خود تعریف و تشریح می‌کند؛ بنابراین آنچه در این کتاب مدنظر نگارندگان است؛ تبیین این مسئله است که با بررسی نگرش شیعه امامیه، می‌توان استنباط کرد که جهاد اسلامی یک «عمل دفاعی» برای دفع ظلم و تجاوز و رفع فتنه و فساد و نفی بی‌عدالتی و ناامنی در جهان است و با اقدامات تروریستی و خشونت‌گرایانه که در اصل حملات تجاوزکارانه و غیرانسانی است، تضاد دارد، همانگونه که مبتنی بر عدالت و اعتدال اسلامی است و از افراطی‌گری گروه‌های مذهبی مبراست. در نتیجه از منظر این مکتب، جهاد اسلامی یا دعوت برای گسترش اسلام نمی‌تواند توجیهی یا محملی برای دست زدن به ترور و کاربرد خشونت و افراطی‌گری در روابط بین‌الملل باشد.
به علاوه خشونت‌گرایی، تروریسم و افراطی‌گری با ماهیت و روح مکتب تشیع امامیه که مبتنی بر عدالت، اعتدال، رحمت، مهر، آزادی و خردسلیم است، سازگاری ندارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که امامیه با تقسیم جهاد به انواع مختلف و بیان شروط متفاوت برای وجوب هرکدام، جهاد را ابزاری برای ایجاد صلح و تحقق عدالت بر روی زمین می‌داند و بر همین مبنا، تاکید می‌کند در دوران غیبت پیشوای منصوص الهی، جهاد تنها حالتی دفاعی دارد و نمی‌توان با کار‌های مبتنی بر خشونت و تروریستی تحت عنوان جهاد اسلامی اقدام به دعوت دینی کرد. این مسئله مهم‌ترین وجه تمایز امامیه و تکفیری‌ها از تفسیر جهاد در اسلام است.
نویسندگان اثر در اهمیت واکاوی نوع خوانش امامیه و تکفیری‌ها از مفهوم جهاد نیز تاکید می‌کنند: امروزه از یک سو با طرح روزافزون مسئله تروریسم در جهان و به‌ویژه جوامع اسلامی روبه‌رو هستیم و از سویی دیگر با تلاش غرب در متهم کردن مسلمانان و کشور‌های اسلامی با توجه به مسئله جهاد اسلامی به حمایت از تروریسم؛ این کشور‌ها مبارزه با تروریسم را محملی برای اقدامات غیرقانونی و سلطه‌طلبانه خود قرار داده و در تلاش‌اند تا با نسبت دادن این اقدامات به اسلام به مقاصد استعماری خود دست یابند؛ بنابراین ضرورت بحث علمی می‌طلبد تا به ارائه دقیق و روشنی از مفهوم جهاد در اسلام پرداخته شود.
کتاب همچنین با ذکر آیات و احادیثی روشن می‌کند که ماهیت جهاد و ذات و حقیقت آن در نزد امامیه جز دفاع و تدافعی بودن نیست. این دفاع هم ماهیت جهاد ابتدایی را در برمی‌گیرد و هم ماهیت جهاد دفاعی را. لذا، جهاد ابتدایی جز برای رفع موانع دعوت یا رفع فتنه و فساد یا تحقق عدالت و صلح و امنیت یا رهایی مستضعفان صورت نمی‌گیرد.
درحالی‌که در نگرش تکفیری‌ها جهاد ابتدایی جهاد دعوت به دین و گسترش اسلام است. وجه وجوب جهاد از منظر امامیه هم این است که جهاد اسلامی موجب می‌شود مستضعفان از دست نظام‌های طاغوتی و کفر نجات یابند. در مقابل، وجه حرمت ترور که در منابع فقه سیاسی شیعه تحت عناوین محاربه (سلاح کشیدن به قصد ترساندن)، فتک (کشتن طرف در غفلت)، غدر (کشتن، تجاوز بعد از امان دادن به دشمن) آمده است، به دلیل کینه نهفته و نادانی نفرت‌انگیزی است که خلاف نص صریح قانون و سنت رسول‌الله است.
بنابر گزارش رسا، کتاب «جهاد یا تروریسم؛ پژوهشی کلامی و فقهی در مکتب امامیه» تالیف محمدحسین جمشیدی و کوثر طوسی در ۲۷۳ صفحه و با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و به قیمت ۲۰۰۰۰ تومان از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌الاسلام منتشر شده است.
