شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: بدون شک حوزه علمیه و روحانیت، نرم افزار نظام اسلامی بوده و از علل محدثه و مبقیه انقلاب نیز بشمار می‌رود. ۲۱ تیرماه، رویداد مهمی برای این نهاد مقدس و ر‌کین محسوب می‌شود. دیدار طلاب و روحانیت با مقام معظم رهبری در این تاریخ مقرر شده که در نوع خودش یک ملاقات راهبردی می‌تواند تلقی شود. بطور معمول یک آنالیز فشرده از وضعیت شناسی حوزه و روحانیت، مسیری که طی شده، نقاط ضعف و قوت و استراتژی‌های ممکن و مرجح برای مطلوب ترین آینده این نهاد در این دیدار چندساعته مطرح خواهد شد.
اما چه رویکردهایی برای رقم زدن یک دیدار ویژه و الهام‌بخش را می‌توان تصور کرد؟ چگونه می‌توان از مدل دیدارهای تشریفاتی و کلاسیک و کم اثر فاصله گرفت و راهبردی‌ترین تاثیر برای تحول حوزه و بهره‌برداری جامعه را از این ملاقات خاص با رهبری و آقای خاص امت اسلامی برنامه‌ریزی و برداشت نمود؟
۱- رویکرد توصیفی و مدل گزارشی: در این سبک، محوریت برنامه حول فعالیت‌هایی است که پیرامون حوزه در نسبت با روحانیت، جامعه، نظام و فضای بین الملل اتفاق افتاده است. مرور پیشرفت‌ها و ارائه بازخورد از مسیرهایی که طی شده و برنامه‌ریزی‌هایی که در ستاد و صف حوزه به وقوع پیوسته یا درحال تحقق است. ایجاد امیدواری و اطمینان و دلگرمی و جلب توجه و پشتیبانی، از آثار چنین رویکردی در دیدار مذکور می‌تواند باشد.
۲- رویکرد تحلیلی و مدل گفتمانی: در این سبک نیز بیشتر گفتگوها به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که شامل دغدغه‌های کلان حوزه در نسبت با جامعه و نظام باشد. رویکردی نظری و چه بسا انتقادی و جذاب که با انتخاب شخصیت‌های فرهیخته حوزوی برای ارائه در محضر رهبرانقلاب(زید عزه) اتخاذ می‌شود. نتیجه چنین رویکردی نیز باعث اتصال نظری و گفتمانی حوزه به ارکان تصمیم سازی نظام می‌شود و بیشتر، خیر و برکت علمی خواهد داشت.
۳- رویکرد تجویزی و مدل حکمرانی: این سبک برای بازنمایی نوین از حوزه‌های علمیه ضروری است. خارج شدن از لاک سازمانی و تحلیل‌های بیرونی و گفتمانی به فاز حکمرانی و ارائه پیشنهادهایی که بُعد گره‌گشایی در سطوح مختلف اجتماعی داشته باشد، می‌تواند حوزه را به سمت تعامل نزدیک‌تر و موثرتر با نظام اسلامی رهنمون کند. چابک سازی حوزه در تعاملات راهبردی با سران نظام می‌تواند چهره جدی تری از حوزه‌های علمیه در سطح مسئولین سیاسی، نخبگان اجتماعی و افکارعمومی دست و پا کند.
اینکه بر حوزه و در حوزه چه گذشته و دستاوردهایش چه بوده و چندهزار مبلغ اعزام کرده یا کرسی‌های درسی‌اش چقدر افزایش یافته، ایستگاه خوبی برای روایت و بازنمایی است ولی بوی انفعال و آرشیو می‌دهد. طرح این مسائل که جامعه و نظام چرا در فلان مساله به نقطه منفی یا مثبت انجامیده هم خوب است ولی مزیت رقابتی چه بسا محسوب نشود و نهایتا پایگاه فکری حوزوی را در ردیف بقیه نهادها بازتولید می‌کند. در واقع بایستی در چنین دیدارهای ویژه‌ای، حوزه علمیه را بخشی از راه حل در مساله‌های نظام روایت کرد نه صورت مساله.
اگر قرار بر این باشد که از دیدارهای آرشیو چاق‌کن و رمانتیک به ملاقات‌های جدی در ساحت تصمیم‌گیری‌های کلان برسیم، بایستی دست پُری در حد چانه‌زنی‌های راهبردی داشته باشیم و هویت حوزه را در سطح یک بازیگر اصلی، قابل اتکا و افق‌گشا برای نظام، بازنمایی کنیم. رویکرد عبور از چیستی‌های سازمانی و چرایی‌های اجتماعی به سمت چگونگی‌های سیستمی می‌تواند منتخبین ارائه در محضر رهبرانقلاب را هم تدبیر کند. امید که در کاربست و بیعت عملیاتی با فرامین امام حاضر انقلاب، مصداق “السابقون السابقون اولئک المقربون” باشیم./ صدای حوزه
