شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
دکتر کمالی موسس «انجمن حمایت از کودکان» گفت: نمایندگان مجلس و کارشناسان قوه قضائیه باید تلاش کنند تا دادگاه ویژه کودک تشکیل شود و رویکرد پیشگیرانه در زمینه کودک آزاری در ایران، اتخاذ کنند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن کمالی، موسس «انجمن حمایت از کودکان» در همایش «بررسی علل کودک آزاری در ایران»، گفت: حضرت محمد(ص) فرمودند «إنّ فی الجَنَّهِ دارا یقالُ لَها دارُ الفَرَحِ، لا یَدخُلُها إلاّ مَن فَرَّحَ الصِّبیانَ: همانا در بهشت سرایی است به نام دار الفرح که تنها کسانی به آن در آیند که کودکان را شاد کنند» (کنزل العمال، ج ۳، صفحه ۱۷۰). همچنین روایت شده که حضرت موسی از خداوند، درباره بهترین اعمال پرسید که چنین پاسخ شنید «یَا رَبِّ،ای الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ عِنْدَکَ، قَالَ حُبُّ الْأَطْفَالِ») کنزل العمال(. این روایات مشخص می‌کنند، کودکان در اسلام، دارای جایگاه برجسته‌ای هستند که باید نمایندگان مجلس و کارشناسان قوه قضائیه، بر اساس آن، دادگاه ویژه کودک تشکیل داده و رویکرد پیشگیرانه در زمینه کودک آزاری در ایران، اتخاذ کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه درباره اتفاقاتی که برای آتنا اصلانی، ستایش، ملیکا و سایر آسیب دیدگان کودک آزاری در ایران روی می‌دهد، افزود: این گونه اتفاقات تلخ، دل هر انسانی را به درد می‌آورد و هر شخص سالم و با غیرتی را رنجیده خاطر می‌کند. باید پذیرفت که متأسفانه چنین اتفاقاتی در کشور کم نیست، اما از آن رو رسانه‌ای نمی‌شود که بسیاری از افرادی که مورد تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرند به خاطر آبروی خود و خانواده، سکوت نموده و دم بر نمی‌آورند. آنان با درد و رنج روانی شدید روزگار می‌گذرانند و مشکلات زیادی را در زندگی متحمل می‌شوند.
وی با طرح این سوالات که، به راستی چه باید کرد و چگونه باید با این مشکل مبارزه کرد و آن را ریشه کن نمود؟، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که حل این معضل کاری بسیار سخت و پر مشقت است؛ اما امکان پذیر و قابل اجرا است. برای حل این معضل، در گام اول باید “علل چنین اتفاقانی” را شناسایی کرد. شاید در روزهای اخیر هر کسی در مورد این فاجعه اظهار نظرهایی داشته و از ظن خود، عواملی را تبیین نموده باشد؛ اما اگر از بُعد علمی و کاملاً واقع بینانه و به دور از جانبداریهای فرهنگی و انگیزه‌های سیاسی به این اتفاق ناگوار نگاهی داشته باشیم می‌توان چند نکته اساسی را در مورد عوامل آن بیان داشت؛ از دیدگاه علم روانشناسی افرادی که دست به چنین کارهای شنیعی می‌زنند افرادی دارای “اختلال کنترل تکانه”، یا دارای بیماری روانی شناخته شده و یا اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند. در هر جامعه‌ای این گونه افراد پیدا می‌شوند و نمونه‌های آنها را در چهارگوشه دنیا می‌شود یافت. این پدیده هولناک منحصر به ایران یا یک منطقه خاص نبوده و آنها را می‌توان در هر جایی جستجو و پیدا نمود. نکته مهمی که نباید از آن غفلت نمود پیشگیری از این موارد است.
امام جماعت مسجد وفا ادامه داد: برای روش شدن مسأله، به نظر می‌رسد توجه به نکات زیر راهگشا باشد، سند ۲۰۳۰ شاید دارای موارد مناسبی در مورد تربیت جنسی باشد، اما آسیبهای دیگری دارد که اثرات آن می‌تواند به مراتب بیشتر از مسائل فعلی باشد؛ اگر کارشناسان خبره و توانمند ما در ایران (که به حد کافی دانش و توان علمی دارند) بتوانند سند و آئین نامه متناسب با فرهنگ اسلامی و ایرانی تدوین کنند چه نیازی به اسناد خارجی است که استقلال ما را نشانه رفته است؟ نکته مهم دیگر اینکه اسنادی مانند ۲۰۳۰ به تنهایی توان مقابله با چنین فجایعی را ندارند. به عبارت دیگر، تا زمانی که تمام مسؤولین، نهادها و خانواده‌ها دست در دست هم برای کاهش بزه‌های اجتماعی قیام نکنند و با یک همت جمعی با آن مقابله ننمایند، نمی‌توان چنین مسائلی را در کشور ریشه کن نمود. شاهد این ادعا این است که این سند در کشورهای بسیاری اجرا شده، اما آمار خود یونسکو نشان می‌دهد که در این کشورها تغییر چندانی در مورد تجاوز به عنف و بارداری‌های خارج از محدوده ازدواج اتفاق نیفتاده است.
نمی‌توان با شعار به جنگ بزه کاری رفت
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: نمی‌توان با شعار به جنگ بزه کاری رفت؛ بلکه مشکلات روانی و اجتماعی را تنها با تدبیر، عمل، همدلی و همکاری می‌توان کاهش داد؛ اما در عرصه پیشگیری، اقدامات زیادی وجود دارد که باید توسط افراد مختلف به اجرا درآید. این اقدامات پیشگیرانه می‌تواند اقدامات “دیربازده” یا “زودبازده” باشند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود: اقدامات حاکمیت و مسؤولین، اقدامات امنیتی و مراقبت از امنیت مردم که در حیطه قانون گذاری و اجرای حمایتی و امنیتی از کودکان، بانوان و سایر شهروندان باشد، اجرای دقیق احکام در قوه قضائیه، رسیدگی سریع به موارد تخلف در این زمینه و برخورد قاطع با مجرمین، در زمینه کاهش زمان ازدواج و ایجاد تسهیلات اشتغال، مسکن و سایر مواردی که مستقیم یا غیرمستقیم بر روی ازدواج به موقع اثر دارد اقدامات عملی انجام دهند، اقدامات سازمانهای فرهنگ ساز و آموزشی (مراکزی مانند آموزش و پرورش، دانشگاه، حوزه علمیه و سایر مراکز علمی ــ ترویجی باید فعالیتهای پیشگیرانه خود را در حیطه‌های زیر انجام دهند: ابتدا اسناد و آئین نامه‌های مناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی جامعه ما باید تدوین شود؛- سپس با تربیت کارشناسان و متخصصان کارآمد، سعی در آموزش همه خانواده‌ها و کودکان جهت توانمندسازی کودکان و خانواده‌ها برای مقابله با تمام آسیبهای این موضوع را به اجرا در آورند؛ و بالا بردن فرهنگ عفاف و حجاب، احترام به حقوق شخصی افراد و توجه دادن همه انسانها به مسأله تربیت جنسی می‌تواند به کاهش چنین مواردی کمک کند. این امر، وظیفه ذاتی نهادهای فرهنگی و آموزشی است).
آموزش تربیت جنسی در جامعه
کمالی، اقدامات خانواده‌ها در کاهش چنین اتفاقات تلخی را ضروری دانست و خاطرنشان کرد: تمامی خانواده‌ها باید سعی کنند در زمینه “تربیت جنسی” و مسائل مشابه، آموزشهای لازم را ببینند و آگاهی‌های مختلف را کسب کنند. آنها سپس باید با به اجرا درآوردن آن آموزه‌ها، فرزندان خود را در برابر بروز چنین حوادثی مصون دارند. این واقعیت را باید پذیرفت که در سالهای اخیر میزان مراقبت از فرزندان در مورد مسائل جنسی در تعدادی از خانواده‌ها کاهش یافته است. متأسفانه برخی از مردم، به ارتباطات خارج از قواعد، به دیده “تجدد” نگاه می‌کنند، در حالی که در واقع جامعه را به استقبال خطر می‌برند. همچنین خانواده‌ها در زمینه کاهش زمان ازدواج نقشی مؤثرتر از دولت و حاکمیت دارند. پایین آوردن توقعات و کم کردن موانع بر سر جوانان، موجب تسهیل ازدواج شده، غیرمستقیم و با واسطه بر روی این حوادث تأثیرگذار است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه روانشناسی، فرهنگ و خانواده گفت: بخش مهمی از تربیت جنسی، وابسته به آموزش‌هایی است که در خانواده صورت می‌گیرد. تقوا، پاک چشمی، غیرت، ناموس نگهداری، خویشتنداری در برابر شهوات و احترام به حقوق شخصی افراد، بستگی مستقیم به تربیت خانوادگی دارد. موضوعی که در این بخش مهم است و باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اولا باید باید مراقبت‌ها یا آموزشهای پیشگیرانه را به فرزندان و جوانان به موقع ارائه کنیم تا اگر به هر دلیلی در شرایطی قرار گرفتند بدانند چگونه برخورد کنند. در واقع والدین باید از همان کودکی به فرزندان خود آموزش بدهند که با چه کسانی می‌توانند ارتباط بگیرند و این ارتباط هم چگونه و به چه نحوی باید باشد.
افراد مجرم را پس از مجازات، رها نکنیم
موسس انجمن حمایت از کودکان یادآور شد: متاسفانه در جامعه ما، افراد مجرم را پس از مجازات رها می‌کنیم. مثلا افرادی مشابه قاتل ” آتنا” اگر بعد از اینکه دچار مشکل شدند رها نشوند، مورد حمایت و نظارت قرار بگیرند پشتوانه‌ای در کنار آنها باشد این افراد معمولا بعد از این نوع مداخلات آسیب پذیری و آسیب رسانی به دیگران کمتری دارند متاسفانه ما در این بخش کار نکردیم این همان بیانگر مظلومیت حوزه اجتماعی در کشور است. البته اینطور نیست که تشکیل پرونده اجتماعی از بروز آسیب‌ها جلوگیری می‌کند اما به هر حال کمک خواهد کرد افرادی که در جامعه زندگی می‌کنند اول اینکه یاد بگیرند با انجام چه کارهایی و با توجه به چه نکاتی می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند و یا اگر دچار مشکل شدند با دریافت چه خدماتی می‌توانند آن مرحله را طی کنند و یک زندگی خوب و مستقل را تجربه کند.
بنابرگزارش مهر، کمالی در پایان گفت: حضرت محمد(ص) فرمودند «إنّ فی الجَنَّهِ دارا یقالُ لَها دارُ الفَرَحِ، لا یَدخُلُها إلاّ مَن فَرَّحَ الصِّبیانَ: همانا در بهشت سرایی است به نام دار الفرح که تنها کسانی به آن در آیند که کودکان را شاد کنند» (کنزل العمال، ج ۳، صفحه ۱۷۰). همچنین روایت شده که حضرت موسی از خداوند، درباره بهترین اعمال پرسید که چنین پاسخ شنید «یَا رَبِّ،ای الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ عِنْدَکَ، قَالَ حُبُّ الْأَطْفَالِ». این روایات مشخص می‌کنند، کودکان در اسلام، دارای جایگاه برجسته‌ای هستند که باید نمایندگان مجلس و کارشناسان قوه قضائیه، بر اساس آن، دادگاه ویژه کودک تشکیل داده و رویکرد پیشگیرانه در زمینه کودک آزاری در ایران، اتخاذ کنند.
