شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
جمعی از خانواده امام موسی صدر به ریاست خواهر امام، دکتر رباب صدر ظهر در دیداری تاریخی با پاپ فرانسیس در واتیکان ملاقات و گفت وگو کردند.
به گزارش شبکه اجتهاد، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، پاپ فرانسیس در اتفاقی استثنائی خانوادۀ امام موسی صدر را برای دیدار در واتیکان پذیرفت. این دیدار مهم و تاریخی در فضایی صمیمی و به دور از تشریفات معمول برگزار شد.
پاپ فرانسیس گفت که از این دیدار خوشبخت است و عنوان کرد: «فعالیت‌های نیکویی که انجام می‌دهید، ترجمۀ عملی سخن شماست و از عشق شما به نیازمندان سرچشمه می‌گیرد و کاشتِ کار خیر و عمل صالح است و من از فعالیت‌های شما مطلع هستم.»
رباب صدر، خواهر امام موسی صدر؛ ملیحه صدر، فرزند امام و رائد شرف الدین و نجاد شرف الدین؛ خواهرزاده‌های امام صدر در دیدار ظهر امروز، ۲۶ بهمن ۱۳۹۷ که همزمان با روزهای نزدیک به سالگرد موعظه امام موسی صدر در کلیسای کبوشیین بیروت برگزار شد، حضور داشتند.
این دیدار در چارچوب تلاش خانواده برای پیگیری قضیه ربودن امام موسی صدر و جلب حمایت پاپ از این مسئلۀ به حق صورت گرفت. همچنین این دیدار برای تأکید بر این امر بود که موضوع ربوده شدن امام صدر مسئله‌ای خانوادگی و فرقه‌ای نیست، بلکه مسئله‌ای انسانی و جهانی است. این پیگیری برای آزادی نخستین روحانی دعوت شده به مراسم تاج گذاری پاپ در سال ۱۹۶۳ و نخستین روحانی مسلمانی است که در محراب کلیسایی خطبۀ آغاز روزه را القا کرد.
خانوادۀ امام موسی صدر در این دیدار و گفت وگو تأکید کردند که به منظور درخواست از پاپ برای حمایت از آزاد کردن امام صدر آمدند. چرا که امام در راه صلح و وحدت لبنان ربوده شد؛ لبنانی که پاپ آن را «رسالت» خوانده است و خانواده بر این باور است پاپ، که همین چند روز پیش با شیخ الأزهر در امارات منشور برادری انسانی را امضا کرده در حمایت از آزاد کردن روحانی‌ای که حق اختلاف را محترم می‌داند، تردید نخواهد کرد.
پاپ فرانسیس در این دیدار با دقت و توجه به سخنان این جمع دربارۀ شخصیت استثنائی امام صدر، اندیشه، روش و دستاوردهایش و نیز جنایت ناپدیدسازی اجباری او و دو یار همراهش در لیبی گوش فراداد.
درخواست پیگیری برای آزادی امام موسی صدر
خانواده امام موسی صدر در دیدار با پاپ فرانسیس عنوان کردند: «خواستار دعا و حمایت شما برای آزادسازی امام و دو یارش هستیم. ما شک نداریم که شما با حمایت خود از این قضیه از حق و عدل و انسانیت حمایت کرده اید؛ یعنی یاری به اموری که به آن شهره هستید.»
در این دیدار که همزمان با روزهای نزدیک به سالگرد موعظه امام موسی صدر در کلیسای کبوشیین برگزار شد، نامه‌ای از طرف خانواده با درخواست حمایت پاپ برای آزادی امام صدر و ۲ همراهش منتشر شد.
در این نامه که با اشاره به واقعه استثنایی حضور امام صدر در مراسم تاج گذاری پاپ در سال ۱۹۶۳ در واتیکان آغاز شده، موارد زیر عنوان شده است:
* حضور نخستین روحانیِ مسلمان در مراسمِ تاجگذاری پاپ. چرا امام صدر و نه دیگری؟ این پرسش هزار پرسش دیگرِ این چنینی را در پسِ خود می‌آفریند. چه بسا، برخی پاسخ‌ها در نگاه و نگرش پاپ نهفته است؛ گویی این نگاه و نگرش خواندن سطور نانوشتۀ آتیه بوده است وقتی در شخصیت امام صدر این را استشمام کرد که او می‌تواند در لبنان از روحانیانِ خدمتگزار به انسان باشد.
*حقیقت آنکه این نگاهِ پاپ راه به خطا نبرده است؛ چه در سال ۱۹۷۵ میلادی و به مناسبت آغاز روزه، لبنانی‌ها با منظره‌ای شگفت مواجهه شدند: امامی در کلیسا و نمازگزار و واعظ در محرابِ آن… آن لحظۀ انسانی و استثنائی تجربۀ همزیستیِ لبنانی را پرمایه کرد و ثابت کرد که لبنان با تجربه‌ای متمایز است که باید الگویی برای جهانیان باشد و به آن اقتدا کنند؛ چونان ارزشی انسانی و تمدنی. این امر یکی از مواضع امام صدر بود که راه و روش او را ترسیم می‌کرد.
* جنایت ربودن امام صدر فرصت نداد تا او در حوادث چهار دهۀ گذشته حاضر باشد؛ اما اندیشه‌های اجتماعی اش و ارزش‌هایی که می‌خواست در جامعه نهادینه سازد، در تاریکیِ تفکراتِ تکفیری، تفکراتی که با فساد و جرم خاورمیانه و جهان را به ویرانی کشانده است، چونان مناره‌ها درخشانند… ما می‌گوییم اگر او امروز آزاد بود، در کنار هر ندایی بود که برای خدمت به انسان بلند می‌شد؛ مانند ندای شما.
* دوست داریم که نزد شما بر یک مسئلۀ اساسی و چندجانبه تأکید کنیم که از دغدغه‌های امام بود. شاید یکی از بدترین مصایب شرق در دهه‌های اخیر مصیبت مسیحیان شرق باشد؛ یعنی کوچ اجباری آنها از عراق و سوریه و آوارگی طولانی مدت در دیگر کشورهای منطقه. این موضوع شاید بزرگترین دغدغۀ امام صدر بود؛ چندان که در سال‌های مبارزه اش خواب را از چشمانش ربوده بود. او هویت تاریخی و فرهنگی و اجتماعی لبنان را در عبارتی موجز و ارزشمند این گونه بیان کرد: لبنان وارث مسیح و حامل میراث قرآن کریم و وطن همزیستی تاریخی میان شهروندانش و ادیانش و سرزمین مهرورزی میان مسحیان و مسلمانان است. امام صدر متذکر حضور اصیل مسیحیان در لبنان و شرق شد؛ چنانکه نقش تاریخی و تمدنی آنان را روشن کرد.
* جناب پاپ، هیئتی که به دیدار شما شتافته است، خانوادۀ امام صدر به ریاست خواهرش، رباب صدر، است؛ کسی که زندگی اش را وقف راهی کرده است که امام صدر بدان ایمان دارد؛ یعنی یاری به رنجدیدگان و محرومان و رسیدگی به دختران یتیم و درمانِ بیماران و ارتقای توانایی زنان و آموزش همگان و ترویج مدارا و حفاظت از رسالت لبنانی و دفاع از ارزش‌های مدارا و صلح و آزادی و عدالت.
* در ۲۵ اوت ۱۹۷۸، امام موسی صدر و دو یارش، شیخ محمد یعقوب و عباس بدرالدین، دعوت رسمی کشور لیبی را پاسخ گفتند و به آنجا رفتند. از ۳۱ اوت و پس از دیدار با معمر قذافی، دیگر از آنها خبری نداریم. اگر امام صدر باورها و فعالیت‌های صلح جویانه نداشت، این بی خبری ظالمانه هم روی نمی داد. نگرش او به انسان و پیوندش با خدا و ایمانش به برادر دینی و هموطنش، آزادی را از او و دو یارش ستاند.
* همۀ تحقیقات رسمی ایتالیا و لبنان و احکام دستگاه قضایی ایتالیا در سال‌های ۱۹۷۹ و ۱۹۸۲ و ۲۰۰۵ حکم به خارج نشدن آنان از خاک لیبی کرده اند. قذافی خود در سخنرانی سال ۲۰۰۲ به این موضوع اعتراف کرد و حکومت لیبی پس از قذافی نیز بر این موضوع تأکید کرد. آخرین بار در تفاهمنامه لبنان و لیبی در سال ۲۰۱۴ این موضوع تأیید شد. اما لیبیایی‌ها هیچ تحرکی برای اجرای مفاد تفاهمنامه و وعده‌ها و حتی هیچ کمکی به ما برای رسیدن به امام و آزادی او نکرده اند.
* آنان که حکم به حذف امام صدر از صحنه دادند، مشتی مستبدند و او را بابت احترامش به حق اختلاف‌ها و تلاش خستگی ناپذیرش برای حفظ کرامت انسان و پاسداری از حق تمایز و پیوند انسان‌ها مجازات کردند؛ و کسانی که او را به صحنه بازگردانند مبارزان راه آزادی و کرامت و عدالت اند. از این رو، تلاش و مبارزۀ ما برای پیگیری ربودن آنان و نجاتشان از صمیم ایمانمان و بر مبنای واجبِ انسانی و دینی ماست.
* بر این اساس، در همانجایی که ۵۶ سال پیش از او استقبال کرد، در برابر شما حاضر شده ایم و خواستار دعا و حمایت شما برای آزاد کردن امام و دو یارش هستیم. ما شک نداریم که شما با حمایت خود از این قضیه از حق و عدل و انسانیت حمایت کرده اید؛ یعنی یاری به اموری که به آن شهره هستید.
یادآور می‌شود که پاپ معمولا تنها رهبران کشورها، نخست وزیرها و سفرایی را که برای تقدیم استوارنامه به واتیکان می‌آیند به حضور می‌پذیرد. اما ملاقات‌های پاپ با دیگر شخصیت‌ها تنها با اعلام نظر و موافقت خود پاپ انجام می‌شود.
