شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
دوفصلنامۀ «مطالعات اعتبارسنجی» حدیث وابسته به گروه رجال‌پژوهی معاونت پژوهشی حوزۀ علمیۀ خراسان رضوی در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری در زمینه تحقیقات حدیثی و رجالی و در دفاع از میراث حدیثی شیعی و جلوگیری از افراط‌ها و تفریط‌ها، فعالیت‌های خود را آغاز کرده است. این دوفصنامه مشتمل بر سه رویکرد محتوایی کلی زیر است که هر یک حداقل شش موضوع را دربرمی‌گیرد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، بدون شک یکى از مهم‌ترین راه‌هاى استنباط احکام الهى نزد شیعه، رجوع به احادیث معصومان (علیهمالسلام) است. در واقع معارف اهل‌بیت (علیهمالسلام) گنجینۀ عظیمی است که علاوه بر شرح و توضیح آیات قرآن، نقش تکمیلی نیز برعهده داشته و منظومۀ معرفتی غنی را در اختیار شیعیان قرار می‌دهند؛ اما وقتی به این نکته توجه کنیم که احادیث طی دوران پر فراز و نشیب خود با پدیده‌هایی همچون وضع و تدلیس، تصحیف و تحریف، خطا و نسیان راویان و… مواجه بوده‌اند، آن‌گاه به اهمیت علم رجال در احراز صدور روایات از معصوم(ع)- که همواره یکی از دغدغه‌های محدثان و فقیهان بوده است- پی می‌بریم.
همان‌طور که مقام معظم رهبری تصریح دارند بسیاری از رشته‌های علوم اسلامی از حدیث و سنت سرچشمه می‌گیرند و حدیث، مادر همه علوم دینی تلقی می‌گردد؛ بنابراین امروزه که تشیع در معرض هجمه‌های مختلف فکری و فرهنگی به‌ویژه در قالب شبهات وهابیت قرار گرفته است، ضرورت توجه به گنجینۀ معارف حدیثی اهل‌بیت (علیهمالسلام) به‌عنوان بستر زایندگی و پرورش علوم مختلفی دینی اهمیتی دوچندان می‌یابد.
از این‌رو گروه رجال‌پژوهی معاونت پژوهشی حوزۀ علمیۀ خراسان رضوی به‌منظور تحقق منویات مقام معظم رهبری در راستای تقویت علم رجال، دوفصلنامۀ «مطالعات اعتبارسنجی حدیث» به صاحب امتیازی حوزه علمیه خراسان را با هدف گسترش و تعمیق آموزه‌های ائمه و با جهت‌گیری اخذ امتیاز علمی پژوهشی از شورای عالی اعطای امتیاز حوزه منتشر می‌نماید.
دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث» مشتمل بر سه رویکرد محتوایی کلی زیر است که هر یک حداقل شش زیر موضوع را دربرمی‌گیرد.
دانش رجال و گسترۀ آن: ۱- دانش رجال و گستره‌های مختلف آن ۲- روابط میان‌رشته‌ای رجال و دیگر دانش‌های حدیثی و غیر حدیثی ۳- روش‌های کاربرد و اعتبارسنجی حدیث در دانش‌های مختلف ۴- حجیت استنباطات رجالی ۵- جایگاه حدیث در دین‌شناسی ۶- اهمیت دانش رجال و جایگاه آن در علوم اسلامی.
روش‌شناسی پژوهش‌های رجالی: ۱- روش رجالی دانشمندان کهن شیعه ۲- شیوه‌شناسی نگارش‌های رجالی ۳- سند‌شناسی ۴- واژه‌شناسی الفاظ جرح و تعدیل کتب قدما ۵- نقد و ارزیابی روش‌های تألیف رجالی متقدم و متاخر ۶- اعتبار سنجی محتوایی منابع حدیثی.
جریان‌های کهن و نوپدید اعتبارسنجی: ۱- روش رجالی عالمان برجستۀ معاصر ۲- رجال و متسشرقان ۳- نقدهای دوسویه، تأثیرات و تأثرات متقابل، پژوهش‌های معاصر عامه در رجال امامیه ۴- حدیث و چالش‌های فراروی آن در دوران معاصر ۵- جریان‌های نوپدید اعتبارسنجی حدیث ۶- نقل به معنا و گسترۀ آن.
اهداف: «فراهم کردن بستری شایسته برای عرضۀ نوآوری‌های رجالی- حدیثی و نقد و بررسی آن‌ها به‌منظور پاسخگویی به شبهات نوین اعتقادی»؛ «بررسی و تبیین رهیافت‌های نوین رجالی»؛ «طرح آرای اندیشمندان معاصر در حوزۀ مسائل رجالی- حدیثی با تأکید بر رویکرد نقادانه»؛ «کارآمدسازی فرایند رجال‌پژوهی و ایده‌پردازی مباحث پیرارجالی- حدیثی با رویکرد اجتهادی»؛ «افزایش توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی و زمینه‌سازی جهت گسترش پژوهش‌های حدیثی»؛ «افزایش اطلاعات علمی طلاب در زمینۀ نیاز به علم رجال، اهمیت و منابع آن»؛ «شناخت منابع و مآخذ مرتبط با مباحث رجال، در حدیث و ایجاد توان فهم آن»؛ «شناخت مبانی و مسائل علوم رجال و حدیث و دیدگاه‌های موجود در زمینۀ اعتبارسنجی روایی»؛ از اهداف این دوفصلنامه می‌باشد.
رویکردهای اصلی: دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث» رویکردهای اصلی زیر را دنبال می‌کند: «ارتقای سطح علمی اساتید رشته‌های مرتبط با علوم رجال و حدیث در حوزه‌ها، مراکز حوزوی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور»؛ «به‌کارگیری ظرفیت متفکران دانشگاهی و حوزوی به‌منظور ایجاد پیوند فکری ناگسستنی میان فضای حوزه و دانشگاه»؛ «بالا بردن کیفیت پژوهش در میان دانشجویان، طلاب علوم دینی و محققان به‌منظور پرورش نخبگان و نظریه‌پردازان در زمینه‌های رجال و حدیث»؛ «معرفی نوآوری‌های و ابتکارات علمی محققان و پژوهشگران در زمینه‌های مورد بحث به مجامع علمی کشور»؛ «تقویت جایگاه علم رجال در علوم اسلامی نزد نخبگان و استعدادهای حوزه»؛ «حمایت و توانمندسازی پژوهشگران حدیثی- رجالی، شناسایی و تحلیل داده‌های رجالی»؛ «اتخاذ شیوه‌های استاندارد علمی در شکل‌گیری ساختار و محتوای فصلنامه (اعم از چکیده، کلیدواژگان، ارجاع درون‌متنی، بافت منطقی و برهانی و نتیجه‌گیری و فهرست منابع معتبر) به‌منظور کسب اعتبار علمی پژوهشی از معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه.»
فرآیند پذیرش مقالات: فرآیند پذیرش مقالات دوفصلنامه «مطالعات اعتبارسنجی حدیث» به این شرح است: ۱- بررسی مقاله توسط کارشناس نشریه و انطباق آن یا موضوعات و محورهای فصلنامه و شیوه‌نامه تألیف مقالات فصلنامه. ۲- ارسال مقاله به دبیر تخصصی و بررسی اولیه محتوای علمی مقاله از جهت رعایت موازین علمی پژوهشی. ۳- بررسی مقاله توسط سردبیر فصلنامه و تعیین داور (ممکن است در این مرحله سردبیر بنابه دلایلی مقاله را علی‌رغم طی مراحل قبلی قابل پذیرش نداند). ۴- ارسال مقاله به داوران تعیین شده و پیگیری نتیجه. ۵- ابلاغ نتیجه به نویسنده. در صورتی مقاله نیاز به اصلاحات داشت توسط نویسنده انجام شده و مجدداً از طریق سامانه ارسال می‌گردد. ۶- اعلام نظر نهایی داوران به سردبیر. ۷- بررسی مقاله در جلسۀ هیئت تحریریه در صورت تأیید توسط سردبیر و داوران. ۸- ارسال مقاله به ویراستار فنی (در صورت تأیید در جلسه هیئت تحریریه). ۹- چاپ و انتشار مقاله.
علاقه‌مندان می‌توانند مقالات خود را در راستای این رویکردها و زیر موضوعات و دیگر موضوعات مرتبط به سامانۀ فصلنامه به نشانی vsh.journals.hozehkh.com ارسال کنند. فرآیند دریافت و ارزیابی مقالات تا رسیدن به نتیجه نهایی صرفاً از طریق این سامانه انجام می‌شود، بنابراین از تمام علاقه‌مندان به علوم حدیث و رجال و فرهیختگان دعوت می‌شود تا با مراجعه به نشانی مذکور نسبت به ثبت‌نام و ارسال آثار پژوهشی خود اقدام فرمایند.
