شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مبلغی با تاکید بر نقش تعیین کننده نیازهای بشری، لزوم توسعه ابعاد مختلف فقه را مورد توجه قرار داد و گفت: کارشناسان فقه و فعالان حوزه باید در توسعه فقه کوشا باشند و با بهره‌گیری از منابع مختلفی که در اختیار است خصوصاً قرآن و سنت، از انزوای فقه جلوگیری کنند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در اردوی علمی فرهنگی نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه، با اشاره به تمرکز برخی علما بر مسائل بنیادین فقه اظهار کرد: توجه فقها به مسائل مستحدثه در این زمینه در برخی فرصت‌ها و دوره‌ها نسبت به مسائل بنیادین فقه کمتر بوده است.
فقها در صدد پاسخگویی به نیازهای امروز باشند
وی با اشاره به شکل‌گیری شکل‌های جدیدی از نیازها در امور فقهی تصریح کرد: با توجه به اینکه انواع جدیدی از نیازها در حال شکل گیری است فقها باید این نیازها را شناسایی کرده و در صدد پاسخگویی به آن‌ها باشند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه آماده نبودن فقها برای پاسخگویی به نیازهای جدید چالشی بزرگ را علیه حوزویان ایجاد می‌کند تصریح کرد: در این صورت حوزویان باید پاسخ‌های به نیازهای جدید را از منابع اصلی دریافت کنند.
وی با بیان اینکه امروز بسیاری از مسائل ابعاد بین‌المللی و جهانی به خود گرفته است، افزود: تحولاتی که در منطقه و جهان ایجاد شده، مسائل را از حالت داخلی خارج کرده و مرزها را در نوردیده است.
فقه پاسخ اصلی را در خصوص رفاه مشخص کند
مبلغی، مسائل پیش روی فقه را مورد توجه قرار داد و با اشاره به نیازهای جدید دنیای امروز گفت: امروز رسانه یکی از بخش‌هایی است که رنگ و بوی جهانی به خود گرفته و مرزها را شکسته و به صورت منطقه‌ای تعریف نمی‌شود بلکه ابعاد جهانی دارد.
وی شکل‌گیری مسائل جدید دنیا در ابعاد مختلف جهانی را یادآور شد و افزود: امروزه زندگی انسان‌ها مملو از تجملات و رفاه شده و فقه در این زمینه باید نظر خود را مشخص کرده و پاسخ اصلی در خصوص رفاه و همچنین تشریفات و تجملات را مشخص کند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی خواسته‌های تنوع طلبانه بشر را مورد توجه قرار داد و با اشاره به میل بشریت به رفاه گفت: نیازهای انسان در دنیای امروز بروز و ظهور ویژه ای به خود گرفته است.
وی به گسترش حس گزینش گری بشر در فضای مجازی اشاره کرد و افزود: با امکاناتی که امروز در فضای مجازی در اختیار بشر گذاشته شده، او در هر لحظه می‌تواند نیازهای خود را با هزاران گزینه برآورده کند.
مبلغی بروز اشکال بی سابقه نیازهای انسانی در دنیای امروز را پیش روی فقه دانست و افزود: این نیازهای متنوع در متن زندگی بشر قرار گرفته و این مسائل نخستین وضعیت فراروی فقه است.
فقه تنها برای گذشته نیست
وی ضرورت پویایی فقه را مورد تاکید قرار داد و گفت: دین منوط به زمان نیست و برای تمام اوقات بشر است و فقه نیز به همین شکل باید پویایی خود را حفظ کرده و پاسخگوی نیازهای جدید باشد چرا که فقه تنها برای گذشته نیست.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به افزایش پیچیدگی‌های فراروی فقه در آینده با گسترش نیازهای بشری خاطرنشان کرد: اگر فقه خودش را آماده پاسخگویی به نیازهای جدید و پیچیدگی‌های آینده نکند منزوی خواهد شد.
وی با تاکید بر نقش تعیین کننده نیازهای بشری، لزوم توسعه ابعاد مختلف فقه را مورد توجه قرار داد و گفت: کارشناسان فقه و فعالان حوزه باید در توسعه فقه کوشا باشند و با بهره گیری از منابع مختلفی که در اختیار است خصوصاً قرآن و سنت، از انزوای فقه جلوگیری کنند.
در آینده فقه با وضعیت‌های مختلفی مواجه خواهد بود
مبلغی با اشاره به ظهور پدیده توسعه‌یافتگی اجتماعی نسبت به فقه در آینده، گفت: در آینده فقه با وضعیت‌های مختلفی مواجه خواهد بود، از جمله اینکه بشر به کارآمدی این مهم در جامعه توجه خواهند کرد هرچند شاید این موضوع در گذشته کمتر مورد نظر قرار می‌گرفته است.
وی با تاکید بر ضرورت کارآمدی فقه در زندگی بشر تصریح کرد: تنها راه به سمت دین برای تبیین وضعیت رفتارهای بشر فقه است و در این زمینه فقه باید کارآمد شده تا استانداردهای صحیح دینی و عقلانی را ارائه دهد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی فقها را به بررسی راهکارهای کارآمدی فقه فراخواند و گفت: وصف نخست دین کارآمدی است و در این زمینه بهترین، جامع‌ترین و پایدارترین راهکار استفاده از مبانی قرآن است.
وی با اشاره به تحولات زندگی بشری و پاسخ‌های مختلفی که به نیازهای جدید داده می‌شود گفت: در این زمینه نسخه و پاسخی که دین از بستر فقه ارائه می‌کند باید از دیگر پاسخ‌ها برتر باشد و سعادت دنیا و آخرت را توامان ارائه کند.
فقه به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی جامعه باشد
مبلغی خواستار حرکت جدی حوزویان در راستای پاسخگویی به نیازهای روز بشری شد و گفت: سهم بیشتری از فضای دین به فقه تعلق گرفته است اما باید دانست که فقه به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی جامعه و بسترساز تحقق دین در جامعه باشد.
وی استفاده از تمام علوم برای پاسخگویی به نیازهای بشری و رفع مشکلات جامعه را ضروری عنوان و خاطرنشان کرد: قرآن ظلمت فراروی بشر را از بین می‌برد و درمان گمراهی است و در این زمینه علم وظیفه دارد قرآن را به عنوان مرجع حل مشکلات معرفی کند.
استاد حوزه علمیه قم ضمن انتقاد از انزوا و ضعف علم کلام در جامعه تصریح کرد: در عین اینکه انسان شناسی در علم کلام بررسی می‌شود ولی این علم در جامعه ما ضعیف است و به نوعی انسان شناسی در حوزه به عنوان یک علم پویا رونق و شکل نگرفته است.
وی با تاکید بر اینکه با اتکا به فقه به تنهایی نمی‌توان پاسخگوی نیازهای بشر بود، افزود: حرکت انسان در ابعاد مختلف رو به جلو است و باید در استفاده از علوم مختلف در کنار یکدیگر پاسخگوی نیاز بشر باشیم.
فقه باید همراه با خصایص قانون باشد
مبلغی، فقه را حقوق و نظام دانست و تصریح کرد: فقه و جامعه با یکدیگر ارتباط دو طرفه دارند و حقوق مناسبات بین این دو را تعیین می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه فقه باید همراه با خصایص قانون باشد افزود: باید رشته‌های فقهی ایجاد شود که بتوان با بهره‌گیری از آن‌ها مشکلات جامعه را حل کرد.
استاد حوزه علمیه قم با تاکید بر ضرورت ایجاد تنوع در اجتهاد تصریح کرد: امروز در جامعه فلسفه فقهی نداریم در حالیکه این مسأله یکی از ضروریات جامعه فقهی است و باید به آن توجه ویژه شود.
لزوم شکل‌گیری روش‌شناسی فقهی در حوزه‌های علمیه
وی با تاکید بر ضرورت شکل‌گیری روش شناسی فقهی در حوزه‌های علمیه خاطرنشان کرد: نبود روش شناسی و توجه اکید به روش‌های فقهی آسیبی در حوزه‌های علمیه است.
مبلغی با اشاره به انواع فقه در گذشته خاطرنشان کرد: در گذشته فقه افتراضی داشتیم و مسائل به صورت معماگونه طرح می‌شد تا بتوان پاسخ آن را یافت و باید به موارد گذشته‌ای که بوده است بیش از پیش توجه داشت.
وی ضرورت طرح فقه افتراضیات در حوزه‌های علمیه را یادآور شد و تاکید کرد: فقه باید آینده نگر باشد و در این مسیر بتواند پاسخ نیازهای روز را بدهد تا فقه در موضع انفعال قرار نگیرد./ فارس
