شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله مکارم شیرازی گفت: فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از آیت‌الله‌حاج سید‌عبدالله شیرازی(ره)؛ فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانی‌ها معرفی نمود که نمونه‌های آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیت‌الله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه می‌توان مشاهده کرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، پیش‌همایش «مرجع مجاهد»، بزرگداشت چهلمین سالگرد ارتحال فقیه اهل بیت(ع) و مرجع مبارز و انقلابی مرحوم آیت‌الله‌حاج سید‌عبدالله شیرازی با پیام دوتن از مراجع آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و آیت‌الله جعفر سبحانی و نیز سخنرانی استاد محمدمهدی شب زنده‌دار و استاد نجم‌الدین طبسی، شامگاه شنبه در سالن همایش‌های شیخ طوسی(ره) ستاد دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد. آنچه پیش روی شما قرار دارد گزارشی از این مراسم است.
کلیک کنید: پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله سید عبدالله شیرازی در قاب تصویر
فقیهی آگاه به زمانه
پیام آیت‌الله مکارم شیرازی به‌پیش همایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت مرحوم آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی بدین شرح است: خطّه شیراز از دیرباز تاکنون مهد زندگی، رشد و فعالیت علمای بزرگی بوده و حوزه‌های علمی کوچک و بزرگ در این منطقه پهناور در علوم مختلف از جمله فقه، فلسفه و ادبیات دایر بوده است و فقیهان نامداری از این سرزمین ظهور کرده‌اند که مرحوم آیت‌الله سید عبدالله شیرازی بی تردید از جمله آنان است.
او زاده شیراز و از دودمان افتخار مردم شیراز حضرت احمد بن موسی الکاظم(ع) بود که پس از طی دروس مقدمات در شیراز به نجف هجرت نمود و در آنجا در محضر بزرگان بی نظیری همچون آیات عظام مرحوم محمدحسین نائینی، آقاضیاء الدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی مراتب علمی را طی نمود و سپس به زادگاهش شیراز بازگشت و سالها نیز به فعالیتهای علمی و اجتماعی در شیراز پرداخت.
مرحوم شیرازی در عرصه فقه، فقیهی به‌روز و آگاه به مسائل و مشکلات جامعه بود که عناوین برخی رساله‌هایشان گویای این مطلب است. ایشان در ایام تحصیل در نجف نیز از طلاب مبرز و سپس از اساتید برجسته آن حوزه به شمار می‌آمده است.
معنویت، تقوا و مراتب عرفانی به همراه زندگی بی آلایش و زاهدانه آن مرحوم را بسیاری از نزدیک دیده بودند؛ خانه‌‌ای ساده، منشی متواضعانه و همراهی با طلاب و فضلای مشهد در حل مشکلات و رفع گرفتاری‌ها از سجایای اخلاقی بارز آن مردم بزرگ بود. با این حال، ایشان زندگی پرفراز و نشیبی داشت زیرا خود را منزوی از جامعه و اتفاقات پیرامون و بی توجه به مشکلات و نابسامانی‌های مردم و کشور نمی‌دانست.
فعالیت و اقدامات در عرصه سیاسی از وی فقیهی آگاه به زمانه، حساس نسبت به انحرافات و مصلح نسبت به نابسامانی‌ها معرفی نمود که نمونه‌های آن را در دعوت مردم به تحصن در مسجد گوهرشاد، حمایت از آیت‌الله کاشانی و مخالفت با لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و محکومیت واقعه مدرسه فیضیه می‌توان مشاهده کرد.
آیت‌الله شیرازی از موثران در نهضت انقلاب اسلامی و پس از آن از مدافعان و مشوقان حضور رزمندگان در جبه‌های دفاع از میهن اسلامی بود. چنین فعالیتهای گسترده و تاثیرگذار را در کمتر دانشمندی می‌توان یافت. بخش زیادی از عمر طولانی و بابرکت ایشان در مجاورت بارگاه نورانی حضرت امام رضا (ع) سپری گشت و هنوز عطر حضور این مرد الهی در این شهر مقدس همچون نسیمی روح افزا درک می‌شود.
اینجانب نیز مراتب تجلیل خود را نسبت به روح پاک و مطهر آن فقیه وارسته ابراز می‌دارم. امیدوارم این نکوداشت در راستای شناخت بزرگان دین و فقهای عظام و به خصوص شخصیت این مرد بزرگ گام‌های بزرگی بردارد و نسل جوان را با افکار و آثار ایشان آشنا نماید و سپاسگذاری خود را از همه کسانی که در این جهت تلاش می‌کنند، ابراز می‌دارم و از خداوند متعال علو درجات آن فقیه بزرگوار و حفظ عالمان و اندیشمندان و حوزه‌های علمیه و همه مراکز علمی را خواستارم.
مجاهدات آیت‌الله شیرازی برضد استعمار فراموش ناشدنی است
پیام آیت‌الله سبحانی به‌پیش همایش «مرجع مجاهد» ویژه نکوداشت مرحوم آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی بدین شرح است: حوزه‌های علمیه به خصوص حوزه علمیه خراسان در سال ۱۴۰۵ قمری یکی از شخصیت‌های بزرگ علمی و روحانی خود مرجع بزرگوار شیعه حضرت آیت‌الله العظمی حاج سید عبدالله شیرازی را از دست داد. به همین جهت، در بسیاری از شهرستان‌ها جلسات متعددی به عنوان بزرگداشت و تجلیل از مقام شامخ این فقیه بزرگوار برپا گردید. فوت این روحانی جلیل القدر و مرجع بزرگوار بدون شک به خصوص در عصر حاضر غم انگیز و جبران ناپذیر است و مصداق بارز «ثلمه لایسدها شیء» می‌باشد. مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید عبدالله شیرازی که مقارن ساعت ۱:۳۰ بامداد روز پنجشنبه در محرم الحرام سال ۱۴۰۵ هجری در سن ۹۵ سالگی بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت، در سال ۱۳۰۹ هجری قمری در شهر شیراز دیده به جهان گشود.
در سن ۱۵ سالگی به دنبال مبارزه سرسخت پدر بزرگوارشان مرحوم آیت‌الله سید محمدطاهربر ضد سلطنت استبداد قاجار و نفوذ استعمار انگلیس، به اتفاق پدرش برای مدت ۶ ماه به سیوند شیراز تبعید گردید. مرحوم آیت‌الله شیرازی پس از تحصیلات کافی در زادگاه خود شیراز و شهر مقدس قم در سال ۱۳۳۳ هجری قمری به منظور درک مراتب عالیه اجتهاد و ادامه تحصیل به نجف اشرف عزیمت کرد و نزد علما و اساتید بزرگی چون مرحوم آیت‌الله آقاشیخ محمدحسین نائینی و آیت‌الله شیخ ضیاء الدین عراقی و آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی بهره جست و به درجه اجتهاد نائل گردید.
فقید سعید در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی به منظور زیارت مرقد مطهر حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه آلاء تحیه والثناء به ایران آمد و در مشهد مقدس رحل اقامت افکند و در طی اقامت خود در مشهد، مبارزه بر ضدّ رژیم سفّاک رضاشاه را آغاز و گاه با دیگر علما و فقهای آن عصر در تصمیم گیری بر ضد رژیم پهلوی، نقش ارزنده‌‌ای ایفا کرد. سوابق مجاهدات و تلاش‌های ایشان بر ضد استعمار در سنگرهای مختلف فراموش ناشدنی است.
در حوادث قیام مسجد گوهرشاد، همراه با مرحوم آیت‌الله حاج حسین قمی و مرحوم آیت‌الله حاج سید یونس اردبیلی اقدامات موثری به عمل آورد و در این رابطه از سوی رژیم منفور پهلوی همراه دیگر علما و فقهای مبارز دستگیر و برای چهارماه به زندان محکوم شد.
آیت‌الله شیرازی پس از گذراندن دوره زندان به نجف اشرف مراجعت نمود و در آنجا حوزه درسی خود را تشکیل داد و به عنوان یکی از شخصیت‌های علمی در عراق سکونت گزیدند.
فقید سعید در سال ۱۳۵۴ پس از مبارزات زیادی با رژیم بعثی عراق، بار دیگر به مشهد بازگشتند. سرانجام در نخستین روز محرم الحرام ۱۴۰۵ هجری قمری برابر با ۵ مهر ۱۳۶۳ بدرود حیات گفتند.
ایشان از نخستین کسانی بودند که در مبارزات با رژیم فاسد پهلوی با سایر مراجع عظام و علمای اعلام تا پیروزی انقلاب اسلامی همکاری داشتند و همواره از حریم تشیع دفاع می‌نمودند به همین دلیل امام امت در بیانیه خود درباره این بزرگ تجلیل فوق العاده نمودند و مجلس فاتحه باشکوهی از طرف معظم له در تهران برگزار شد.
مراسم تشییع جنازه آن فقید سعید باشکوه بسیار عظیمی انجام گرفت و در جوار مرقد مطهر حضرت ثامن الحجج امام رضا (ع) به خاک سپرده شد. از آن فقید سعید، فرزندان روحانی برومندی به یادگار ماند که امیدواریم چراغ بیت علم را همچنان فروزان نگاه دارند. از خدمات ارزنده آن مرحوم می‌توان در مشهد مقدس از درمانگاه، حسینیه و مدرسه ایشان نام برد و از آن فقیه بزرگوار تالیفات زیادی برجای مانده است که برخی از آنها به چاپ رسیده و برخی دیگر هنوز به صورت خطی باقی است.
ما این مصیبت بزرگ را به پیشگاه اقدس حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا و ارواح العالمین له الفداء، مراجع عظام و علمای اعلام و بخصوص حوزه علمیه مشهد و خاندان آن مرحوم تسلیت عرض می‌کنیم و از خداوند متعال برای آن بزرگوار طلب مغفرت و برای بازماندگان آن مرحوم، صبر و اجر مسالت می‌کنیم. عاش سعیدا و مات سعیدا.
فقهای بزرگ نقش بی‌بدیلی در بقای احکام اسلام دارند
استاد محمدمهدی شب زنده‌دار: آیه شریفه که در سوره یس با «انما» آغاز می‌شود «إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَخَشِیَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَهٍ وَأَجْرٍ کَرِیمٍ»، بسیار آیه عجیبی است. اگر قائل شویم بر اینکه «انما» دلالت بر حصر می‌کند، دو احتمال وجود دارد، خدا انذار است و خشیت او را در دل دارد یا اینکه این شخص آنچنان ایمان راسخی دارد که حتی در خلوت‌ها خدا را حاضر می‌بیند. که شاید احتمال دوم با برخی روایات که از ائمه هدی (ع) وارد شده، مناسبت‌ر باشد. تفسیر این آیه بنظر مشکل می‌آید. آیا انذار پیامبر اکرم منحصر در این دو دسته افراد است؟ بنابراین به دلالت اقتضاء، بزرگان تفسیر کرده‌اند یعنی بهره مندی کامل و بالا فقط در پرتو کسانی است که این دو خصوصیت «خشیت رحمن» و «اتبع الذکر» را داشته باشند.
آیه شریفه دیگر در سوره یس « ِنَّمَا یخْشَی اللّه مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ»ست. اینجا فقط و فقط کسانی از این انذار رسول برخوردارند که خشیت حق تعالی را در دل داشته باشند. ضم این دو آیه به یکدیگر ما را به این نتیجه رهنمون می‌کند که برای دریافت مقامات عالیه نیاز به علم داریم تا بتوانیم آن بهره مندی کامل را داشته باشیم چون آن انذار کامل مشروط به خشیت شد و از آن سو این خشیت هم مخصوص به علما شد. بنابراین ضم این دو آیه نتیجه را می‌دهد که رسیدن انسان به کمالات نهایی و والا مرهون علم است.
بحق گفته می‌شود الاسلام محمدی الحدوث، و حسینی بقاء. در ظل بزرگواری‌های سیدالشهدا و اصحاب ایشان، در مرتبه نازل‌تر می‌توان گفت اسلام فقهائی البقاء است. این مطلب علاوه بر اینکه واضح است، از روایات استفاده می‌شود. امام صادق (ع) درباره زراره می‌فرماید: «اگر زراره نبود احادیث امام باقر (ع) از بین می‌رفت».
حقیقت ولایت فقیه درواقع تطبیق کردن و پیاده نمودن احکام اسلامی در ساحت‌های زندگی بشر است.. اگر فقها و حوزه‌های علمیه و شیخ مفیدها و شیخ طوسی‌ها، محقق حلی‌ها و آیت‌الله سید عبدالله شیرازی…. نبودند، آیا نامی از اسلام و فقه باقی می‌ماند؟ بنابراین در بقای احکام اسلام، فقهای بزرگ نقش بی‌بدیل دارند و به یمن مجاهدت‌های آنها این پرچم برافراشته است.
کلامی که امام صادق (ع) راجع به ابوالفضل العباس (ع) فرمودند در حق مرحوم آیت‌الله شیرازی جاری است. ایشان آنچنان ایمان محکم و اعتقاد راسخ به مبدا و معاد و مقامات ائمه هدی (ع) داشت که اگر چیزی را خلاف دین و شرع می‌دید، ملاحظه‌‌ای درباره آن نداشت.ایشان و اجدادشان اهل تسامح و تساهل و چشم پوشی نبودند. نقشه‌های دشمنان را می‌فهمیدند. نافذالبصیره بود و دسیسه‌های استعمار را به خوبی می‌شناخت.
سیره‌نگاری در حوزه‌های علمیه جدی گرفته شود
استاد نجم‌الدین طبسی: امروز فقها و بزرگان ما مصادیق فرمایشات امیرالمومنین (ع) درباره امان بن تغلب و ابوحمزه ثمالی هستند و ما طلاب امروز نیازمند آشنایی با سیره بزرگان حوزه هستیم. شان حوزه‌های علمیه است که افراد مراکز و هیئت‌هایی را قرار دهند سیره این بزرگان را که سرمایه‌های حوزه هستند تحقیق و جمع آوری کنند. علما شرایط زندگی سختی را تحمل کردند، تحمل این سختی‌ها و مدارا با برخی از مردم، موجب شد تا نام این افراد در تاریخ ماندگار شود.
یکی از ویژگی‌های بارز مرحوم آیت‌الله العظمی سید عبدالله شیرازی شجاعت بود. ایشان بدون ترس به تکلیف خود عمل می‌کردند و در موارد متعددی این موضوع را به اثبات رساندند.
این همایش درحالی بعد از ۴۰ سال برگزار می‌شود که بسیاری از معاصرین و شاگردان ایشان که حرف‌هایی برای گفتن داشتند، از دنیا رفتند. این بزرگان سرمایه‌های حوزه علمیه هستند و معرفی آنها به جامعه نه تبلیغ بلکه از شعائر است.
برگزاری همایش بین المللی «مرجع مجاهد» در ایران و عراق
حجت‌الاسلام شیرازی: این مراسم با هدف تکریم مقام مرجعیت و یاد و خاطره بزرگان و عالمان دین که در دوران حیات خود منشا اثر بودند، برگزار شده است.
همایش بین المللی «مرجع مجاهد» با همکاری موسسه خیریه امام امیرالمومنین (ع) در مشهد و همچنین برخی فضلا و علمای حوزه علمیه خراسان و نیز موسسه علمی فرهنگی میراث فقاهت خراسان جهت معرفی ابعاد برجسته زندگی مرحوم آیت‌الله العظمی شیرازی آغاز به کار کرده است.
این پیش همایش با پیشنهاد مجموعه‌‌ای از طلاب و مراکز حوزوی قم در این مکان برگزار شده است و پیش همایش دوم مردادماه در شیراز و پیش همایش سوم شهریورماه سال جاری در تهران برگزار می‌شود. همچنین همایش بین المللی مرجع مجاهد پاییز در مشهد مقدس افتتاح خواهد شد و مراسم اختتامیه در نجف اشرف سال آینده منعقد می‌گردد.
محتوای نسبتا مناسب و شایسته‌‌ای برای عرضه در همایش بین المللی آماده شده است و تعدادی از اساتید حوزه و دانشگاه و فرهیختگان با ارائه مقالاتی مربوط به آیت‌الله شیرازی بویژه مبانی فقهی، اصولی و رجالی ایشان از این عالم مجاهد تکریم خواهد شد.
بیش از ۱۰۰ گفت وگو با علمای کشورهای دیگر که از نزدیک با ایشان مرتبط بوده و بعضا از شاگردان ایشان هستند، انجام شده است. مجموعه اسناد و مکاتبات ایشان که تاکنون منتشر نشده است، جمع آوری شده است. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، یک جلد کتاب مستقلی در چندسال قبل منتشر کرد. مرکز بررسی‌های تاریخی وزارت اطلاعات یک مجموعه‌‌ای را جمع آوری کرده و منتشر نمودند. همچنین یک جلد مستقل از دوره ۱۰ جلدی است که مرحوم آیت‌الله خسروشاهی ذیل دوره ۱۰ جلدی تاریخ نهضت ایران چاپ شده است.
در این یادنامه که در سه جلد و بالغ بر ۲۰۰۰ صفحه می‌شود، استاد و مکاتبات و اوراق تازه‌‌ای است که توسط مرکز اسناد و دیگر مراکز در اختیار ما قرار گرفته است.
گفتنی است، در این مراسم از دو کتاب تقریرات آیت‌الله العظمی شیرازی با عنوان تنقیح الاصول و کتاب الصوم تالیف استاد ارومیان و همچنین ویژه‌نامه «فخر فقیهان» رونمایی شد.
کلیک کنید: پیش‌همایش بزرگداشت آیت‌الله سید عبدالله شیرازی در قاب تصویر
