فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۳ میلادی

فهرست پانصد مسلمان تأثیرگذار جهان، همه ساله در اوایل دسامبر (آذر) منتشر می‌شود و به معرفی نخبگان جهان اسلام بر طبق شاخصه‌های«مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام/The Royal Islamic Strategic Studies Centre» و «مؤسسه آل البیت الملکیه للفکر الاسلامی/The Royal Aal al-Bayt Institute for Islamic Thought :RABIIT» در اَمان پایتخت اُردن با مشارکت «دانشگاه جورج تاون» ایالت واشنگتن دی. سی آمریکا می‌پردازد. این لیست با معرفی مؤثرین افراد جهان اسلام در دو دسته پنجاه نفر برتر و بخش چهارصد و پنجاه نفر بعدی تقسیم بندی شده است.

به گزارش شبکه اجتهاد، بنابر اساسنامه و فهرست این مؤسسه که امسال نیز با قیمت ۳۹دلار در وب سایت رسمی آن منتشر شد؛ هدف از انتشار آن را آشنایی با فعّالان و کشف نخبگان جهان اسلام معرفی و هر مسلمانی که بیشترین تأثیر بر کشور خود، جهان اسلام و عالم بشریت بگذارد در آن لیست جای خواهد داشت.

در گزارش امسال به ترتیب رهبران جهان اسلام در کشورهای عربستان، ایران، قطر، ترکیه و اردن حائز رتبه‌های نخست شده‌اند؛ که رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در صدر این لیست (نفردوّم) جای گرفته است.

ناگفته نماند که هر چند نام مقام معظم رهبری در کنار رهبران سیاسی جای گرفته است؛ ولی غفلت از این نکته نیز جفاست که ایشان به عنوان تأثیرگذارترین «شخصیت و عالم دینی» جهان اسلام معرفی شده است و این امر از چشم ارزیابان مؤسسه اردنی پنهان نمانده است. بنابه توصیف این فهرست، ایشان رهبر سیاسی هستند که گرایشات عمیقی در اسلام سنّتی دارند. (صفحه۵۰)

از غیرسیاسیون امسال نیز «محمّدتقی عثمانی» با تداوم توفیقات گذشته پا به پای سیاسیون در رتبه ششم پای ثابت این جایگاه (همانند چهارسال گذشته) باقی مانده است. «عمربن الحفیظ»از اسلام سنّتی و «سلمان العوده» از نوسلفیان رتبه یازده و دوازدهم را کسب کردند. مثل سال قبل نفر چهاردهم، شیخ الازهر«احمدالطیب» شده است.

تقابل «بن سلمان» ولیعهد عربستان در رتبه دهم و «سلمان العوده» اپوزیسیون سرسخت نوسلفی عربستانی در جایگاه دوازدهم این لیست دیدنی است. العوده از رهبران جریان الصحوه (بیداری) از سال ۲۰۱۷ تا امروز به اتهام تروریسم و توطئه علیه حکومت مرکزی بازداشت است. زبانِ بازِ او در برابر فتوای آمریکایی «بن باز» مخفی‌ترین دلیل دستگیری اوست. در جنگ عراق و کویت، بن باز در فتوایی سیاسی اجازه داد تا ارتش آمریکا از خاک عربستان به عراق استفاده کند که این فتوا برای جریان صحوه غیرقابل باور بود و جریان الصحوه با نقش آفرینی العوده، بن باز را شدیدا متهم کردند.

«عبدالله بن بیّه» در جایگاه شانزدهم ایستاد. «حبیب الجفری» و «حمزه جانسون» سنّتی در رتبه ۲۲ و ۲۳ جای گرفته‌اند.

در سر لیست امسال نیز بسان سالهای گذشته؛ «حضرت آیت‌الله سیستانی» رتبه نهم و «سیّد حسن نصرالله» در رتبه۲۱ و «مقتدی صدر» با یک پله صعود نیز در رتبه ۴۱ ایستاده است.

«محمود اسد مدنی» خطیب، پژوهشگر و ریاست جمعیت علمای هند به دلیل رهبری و پیگیری خواسته‌های مسلمانان هند به عنوان «صدای مسلمانان هند» معرفی و حائز رتبه «مرد سال۲۰۲۳ جهان اسلام» شد.

همچنین «عایشه عبدالرحمان بیولی» بانوی مترجم آمریکایی، به عنوان زن سال۲۰۲۳ در جهان اسلام معرفی شد. این مترجم با ترجمه روان قرآن به لاتین و ترجمه تراث اسلامی مثل موطأ مالک بن انس، تفسیر قرطبی و آثار ابن عربی و حدود ۷۰ اثر به عنوان بانوی نمونه اسلام معرفی شده است.

شاید بتوان چهره ویژه امسال را «اسامه السید الازهری» استاد اصول فقه جامعه الازهر معرفی کرد. او با ارائه تفسیری روشمند از سنّت و بررسی چالش‌های سنت با مدرنیته و طرح مباحث «هرمنوتیک اسلامی متن» حائز رتبه ۲۸ شده است. ارائه نظریه‌ای تازه از نگاه جامع به ارتباط بین علوم شرعی با سایر علوم از نوآوری‌های علمی اوست. بررسی آرای او در هندسه علوم و نگاه تمدنی توانسته امسال چشم ارزیابان مؤسسه اردنی را برباید. بجاست موسسات اسلامی سازی علوم انسانی در ایران، نسبت به ترجمه آرای او نیم نگاهی داشته باشند و از معرفی و ارزیابی نظرات او غافل نشوند.

کماکان نام «حضرت آیت‌الله جوادی آملی» و «دکتر سیّدحسین نصر» و «آیت‌الله اسحاق فیاض» از نجف در این لیست چشم نواز است. با این تفاوت که امسال نام حضرات آیات عظام «شیخ جعفر سبحانی»، «ناصر مکارم شیرازی» و «دکتر مصطفی محقق داماد» به این لیست اضافه شده‌اند.

با درگذشت قرضاوی جای او در این لیست خالی شده و رتبه‌های پس از او یک نفر بالا آمده‌اند. «کریم شاه الحسینی» چهل‌ونهمین امام شیعیان اسماعیلی نزاری نیز با یک رتبه ارتقا حائز رتبه بیست‌ونهم شده است. همچنین امسال «عبدالملک بدرالدین حوثی» رهبر جنبش انصار الله یمن نیز در جایگاه ۳۱ این فهرست جای گرفته است.

«راشد الغنوشی» رهبر حزب النهضه با سه پله ارتقا درجایگاه ۳۷ ایستاده است. نذیر الرحمن از تبلیغی جماعت در نفر ۴۲ و عمرخالد از نومبلغان در رتبه ۴۷ جای خوش کرده است. از آن سو «ملا هیبت اللّه آخندزاده» رهبر طالبان با یک رتبه ارتقا نفر چهل‌ونهم این لیست جای خوش کرده است.

مشاهیری چون «محمد سعد ابوبکر» رهبر معنوی مسلمانان شمال نیجریه و «یحیی چلیل ستقوف» معاون  نهضت العلما اندونزی، «شیخ احمد تیجانی» رهبر صوفی‌های تیجانیه در غرب آفریقا، «منیره قبیسی» بنیان گذاری جلسات آموزش قرآن و حدیث بانوان در سوریه و «طارق جمیل» از جماعه التبلیغ پاکستان نیز در فهرست امسال اضافه شده اند.

از شرق جهان اسلام و از بزرگترین سازمان اسلامی جهان یعنی «نهضه العلما» در اندونزی «سعید عقیل سراج» معرفی شده است.

با توجه به عدم التفات جدی به این فهرست بین‌المللی در مجامع حوزوی و دانشگاهی وطنی برای موشکافی این رَنکینْگ، امسال نیز بسان گذشته؛ در فرصت‌های آتی به معرفی چهره‌های مطرح شده مسلمان در لیست ۲۰۲۳ خواهیم پرداخت.

پیشنهاد می‌شود شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تقریب مذاهب اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، مرکز بین‌الملل حوزه‌های علمیه، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جامعه الزهرا(س)، دانشگاه ادیان ومذاهب، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی و… در کنار «جایزه جهانی المصطفی» با تهیه لیستی مشابه، زمینه همکاری و آشنایی نخبگان جهان اسلام را در قالب فهرست ۲۰۰مسلمان برتر جهان اسلام فراهم کنند. امیدواریم به زودی شاهد انتشار نخستین پیش نویس ایرانی از فهرست مسلمانان تأثیرگذار جهان باشیم. إن‌شاءالله

نویسنده: حجت‌الاسلام سید علی بطحائی – مسلمنا

برای دانلود و اطلاعات جزئیات این فهرست، به لینک https://themuslim500.com/download/ مراجعه فرمایید.