شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حجت‌الاسلام رفیع پور، استاد حوزه علمیه قم گفت: قرائت مخالفین تقریب می‌خواهد شیعه را متفرد نشان دهد و اساساً به دنبال زندگی مسالمت آمیز نیست. امروزه یکی از دلایل تحیر مردم در میانه تقابل دو طرف موافق و مخالف وحدت، استناد هر دو طرف به نصوص دینی است، یک جا می‌گویند مأمور به لعن شده‌ایم و در جای دیگر مأمور به تعامل و ارتباط و احسان، کدام را مبنای عمل قرار دهیم؟ تنها زمانی می‌توانیم از این تحیر خارج شویم که مبنای ترجیح در میان نصوص برای ما مشخص باشد و به نظر ما ترجیح با لحاظ جنبه حیات بخش و مسالمت آمیز تراث شیعی است.
به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تراث شیعه و وحدت اسلامی، موانع و راهکارها» از سلسله نشست‌های وحدت اسلامی در دفتر مجله الکترونیکی اخوت در قم با سخنرانی حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع پور برگزار شد.
در ابتدای این نشست رفیع پور خاطرنشان کرد: وحدت اسلامی مسئله‌ای مهم و حیاتی برای ما به حساب می‌آید، اما متأسفانه ما در این مسئله دچار آسیب‌ها و مشکلات و موانع گوناگون و فراوان هستیم. بی تردید اصل وحدت اسلامی، اصلی مبتنی بر آیات و روایات است که در متون و تراث اسلامی به صورت پر شمار و مؤکد به آن اشاره و توصیه شده است. در آیات و روایات زیادی بر تعامل صحیح میان مذاهب و فِرق اسلامی تأکید شده است ضمن اینکه اصل وحدت اسلامی یک مسئله کاملاً عقلایی است و بداهت آن در حدی است که حتی مخالفین وحدت نیز آن را می‌دانند ولی به دلایلی از این اصل سر باز می‌زنند.
لزوم بازخوانی تراث شیعه در مورد وحدت اسلامی
وی در ادامه گفت: اولین مسئله‌ای که در بازخوانی تراث شیعه در مورد وحدت اسلامی باید مورد بررسی قرار بگیرد و نقش پایه‌ای و کلیدی دارد این است که آیا ما به دنبال قرائتی حیات بخش از دین، اسلام و مذهبِ شیعه هستیم یا خیر؟ انتظار ما از دین و اسلام و مذهب به چه صورت است، آیا تشیع مذهبی برای اداره حیات است یا اساساً کاری به حیات ندارد و نسبت به شرایط زمانه بی‌تفاوت است و تنها یک سری متفرقات و توصیه‌های منقطع از زمان و مکان می‌باشد؟! یکی از نقاط افتراق ما با مخالفین وحدت در پاسخ به همین سوال روشن می‌شود چرا که اگر قائل به قرآئت حیات بخش از اسلام و تشیع باشیم باید به اقتضائات حیات نیز توجه داشته باشیم و آن اقتضائات را رعایت نمائیم که یکی از آن اقتضائات حیات برای شیعه رعایت مقدسات مذاهب اسلامی دیگر است. در قرآئت حیات بخش از اسلام است که نصوص تقریبی و وحدوی در چشم ما برجسته می‌شود و دقیقاً در مقابل اگر قرآئت حیات بخش نداشته باشیم نصوص تقریبی نادیده و کم انگاشته می‌شود. امروزه یکی از دلایل تحیر مردم در میانه تقابل دو طرف موافق و مخالف وحدت، استناد هر دو طرف به نصوص دینی است، یک جا می‌گویند مأمور به لعن شده‌ایم و در جای دیگر مأمور به تعامل و ارتباط و احسان، کدام را مبنای عمل قرار دهیم؟ تنها زمانی می‌توانیم از این تحیر خارج شویم که مبنای ترجیح در میان نصوص برای ما مشخص باشد و به نظر ما ترجیح با لحاظ جنبه حیات بخش و مسالمت آمیز تراث شیعی است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم به مناسبت میلاد امام رضا (ع) با اشاره به حدیثی از عیون اخبار الرضا (ع) باب ۲۸ حدیث ۶۳ گفت: غلو و تقصیر در مورد اهل بیت (علیهم السلام) هر دو نزد خود ائمه مردود بوده و مورد نهی قرار گرفته است و فرقی هم ندارد که راوی شیعه باشد یا سنی! بهر حال پیامد این غلو و تقصیر دامان شیعه را می‌گیرد! طبق سخنان ائمه، مکتب اهل بیت می‌خواهد در امت مورد احترام باشد و غلو باعث تکفیر و إنفراد در امت می‌شود. همچنین توهین به مقدسات اهل سنت باعث می‌شود آنها نیز توهین کنند. روایات زیادی در مورد زندگی مسالمت آمیز و تقریبی با اهل سنت داریم که ناظر به جهت حیات بخش مذهب است. منطق اهل تقریب منطقی عقلانی و جذاب و متین و محترم است و در مقابل منطق خشک و غیرواقعی مخالفین وحدت شانس بیشتری برای جذب جامعه جوان و نخبه دارد. قرآئت مخالفین تقریب می‌خواهد شیعه را متفرد نشان دهد و اساساً به دنبال زندگی مسالمت آمیز نیست.
بسیاری از مخالفین تقریب از روایات آحاد برای اثبات ادعای خود استفاده می‌کنند
وی در ادامه گفت: خبر واحد نزد برخی علمای شیعه حجت نبوده و مشهور فقها حجیت خبر واحد را در باب احکام و فقه می‌دانند ولی حجیت خبر واحد در عقاید نزد بسیاری از علما پذیرفته شده نیست. بسیاری از مخالفین تقریب و وحدت از همین روایات آحاد برای اثبات ادعای خود استفاده می‌کنند که ضمن عدم اعتبار بسیاری از روایات مورد تمسک آنان، باید بگوییم بر فرض اعتبار برخی از آن روایات، نمی‌توانیم از آنان در اثبات عقاید استفاده کنیم. البته ورود به این مباحث به شکل فنی و طلبگی مستلزم این است که طلابی وارد مباحث تقریبی بشوند که به لحاظ دروس طلبگی مثل اصول فقه و رجال و حدیث در سطح ممتازی باشند و جایگاه علمی قابل قبولی داشته باشند و اگر به لحاظ علمی ضعیف باشند متهم به بی‌سوادی می‌شوند و سخنان تقریبی آنها نیز جدی گرفته نمی‌شود!
در پایان رفیع پور گفت: ما متأسفانه در خیلی همایش‌های بین المللی غایب هستیم، یا اطلاع نداریم یا حال و انگیزه نداریم و متأسفانه عالمانِ ما عالمانِ کم تحرکی هستند و به این کم تحرکی افتخار هم می‌کنند! بنده در مصاحبه‌ای که از آقای قرضاوی دیدم ایشان گفته بودند که مثلاً من ۱۵ سفر به هند رفتم و ۱۰ سفر به ترکیه و … ده‌ها مسافرت خارجی داشتند و در همایش‌های بین المللی شرکت کردند و ارائه مقاله یا سخنرانی داشتند و در فضای بین المللی حضور داشتند و البته این حضور هم دلیلش این نیست که ایشان متعلق به جهان اهل سنت هستند و به همین دلیل راحت پذیرفته می‌شوند. بلکه اهتمام به حضور و ارتباطات در میان آنها وجود دارد! حضور اهالی تقریب در همایش‌های بین المللی و کنگره‌های جهانی می‌تواند جلو خیلی فضاهای تخریبی را بگیرد. عالمان تقریب باید پر سفر و خوش سفر و پر ارتباط باشند. البته این ارتباطات با خود شیعیان و عالمان شیعی هم باید پررنگ باشد و ارتباط با عالمان شیعی جدی و مورد اهتمام باشد. علمای تقریب باید مراقب باشند از ریشه خودکه بدنه شیعه و علمای برجسته شیعه هرچند غیرتقریبی، غافل نشوند. اگر علمای تقریبی در میان خود شیعیان جایگاه نداشته باشند نمی‌توانند نماینده جامعه شیعی باشند چرا که نتوانستند جایگاهی در میان خود شیعیان داشته باشند و طرف مقابل هم به اعتبار اینکه شما نماینده جامعه شیعی هستید شما را می‌پذیرد. مهر
