شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه مرجعیت شیعه حافظ حقوق اقلیت است و نمونه آن مرجعیت شیعه در عراق است که با فتوای خود حافظ خون ایزدی‌ها شده است، ابراز داشت: حقوق انسانها و اقلیت از مباحث ضروری است که باید مورد بحث قرار گیرد و حوزه پاسخ گو باشد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمد جواد علوی بروجردی استاد باسابقه خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین میرمعزی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه که در بیت مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی در قم صورت گرفت، با بیان اینکه تشکیل پرونده علمی برای اساتید، موضوع شناسی و ارائه مباحث مستحدثه در درس خارج از سوی مسئولین و معاونت پژوهش حوزه، امری قابل تقدیر است، اظهار داشت: ایجاد رابطه قوی تر با بزرگان حوزه و اساتید فن برای از بین رفتن مسائل مستحدثه در کشور همچون مسئله بانک داری از مباحث بسیار ضروری است.
نوه مرحوم آیت‌الله بروجردی افزود: صنعت بانکداری، مسئله جدید و برگرفته از غرب است؛ هنوز مشکل بانک داری در کشور باقی است و حل نشده؛ چراکه از اول نگاه حوزیان به آن به عنوان ربایی بوده؛ در حالی که این طوری نیست؛ اگر با این مسئله جدید به شکل صحیح برخورد کرده بودیم، الان گرفتار مشکلات سود، دیر کرد و ربا نمی‌شدیم؛ مسئله سود و ربا، از مسائلی است که بانک و جامعه را درگیر خود کرده است.
نیازمند موضوع شناسی در مسائل مستحدثه هستیم
این استاد حوزه با تأکید بر موضوع شناسی مسائل و ضروت آن، ابراز داشت: بانکداری یک مسئله است؛ ربا مسئله دیگر؛ در اسلام اقتصاد اسلامی نداریم؛ یعنی اسلام آمده باشد اقتصاد خاصی را درست کرده باشد، چنین چیزی نیست؛ بلکه اقتصاد خاص عقلایی است؛ یعنی سیره عقلا عالم آنچه بود را در معاملات رعایت می‌کردند؛ پیامبر(ص) هم آنچه پیش آمده بود را اگر با عمومات تنافی نداشت، حمل عقلایی بر آن معامله کرده و این گونه معامله را انجام می‌دادند.
حوزه باید پاسخ گو باشد
علوی بروجردی خاطرنشان ساخت: مسئله کشت جنین درخارج از رحم مسئله جدید است؛ در این مسئله بعضی از علما در حوزه به آن ایراد می‌گیرند؛ چون بحث زنا را مطرح می‌کنند؛ ولی عمل پیش نیامده تا زنا باشد؛ اینها موضوعات جدیدی است که حوزه باید پاسخ گو باشد؛ یا بحث ارتداد و معنای آن؛ باید بدانیم معنای ارتداد چیست تا وقتی جوانی در فضای مجازی مطلبی نوشته، توهین تلقی نکنیم.
این استاد حوزه با بیان اینکه مرجعیت شیعه حافظ حقوق اقلیت است و نمونه آن مرجعیت شیعه در عراق است که با فتوای خود حافظ خون ایزدی‌ها شده است، ابراز داشت: حقوق انسانها و اقلیت در حوزه از مباحث ضروری است که باید مورد بحث قرار گیرد و حوزه باید پاسخ گو باشد.
موافق و مخالف ولایت فقیه باید خود نظر را بگویند
وی با بیان اینکه بحث ولایت فقیه باید در حوزه مورد بحث قرار گرفته و موافق و مخالف نظر خود را بگویند، تصریح کرد: باید کاری کرد که حوزه، پویا و زنده باشد؛ نباید فقط حرف علمای گذشته را در مورد مسئله‌ای مطرح کرد؛ آیا علمای جدید در موضوعی حرفی برای گفتن ندارند؟ زمان فعلی غیر از گذشته است و پیدایش موضوعات جدید، فرصت خوبی برای حوزه ایجاد کرده و باید از این ظرفیت برای بهره برداری و شکوفایی بیشتر استفاده کرد.
علوی بروجردی گفت: حوزه قم، بزرگترین حوزه شیعه است و دلیل آن ازدیاد درس‌های خارج است که می‌تواند مولّد فکر باشد؛ بنابراین برای پیشرفت لازم است حوزه را به روز کرد؛ نباید در حوزه، در مورد مسئله‌ای که حرف جدید و تازه زده می‌شود، موضع گیری شود. حوزه، آزادی محض است؛ لازم است هر حرف جدید عنوان شود؛ باید اجازه دهیم که گفته شود و نباید نسبت به آن عکس العمل نشان داد؛ اگر کسی مخالف نظریه جدید است، مخالفین، پاسخ قانع کننده‌ای دهند تا موجب رشد و تعالی حوزه شود.
نوه مرحوم آیت‌الله بروجردی افزود: فخر رازی حق بزرگی به گردن فلسفه دارد؛ چون در درس اشکال می‌کرد و باعث پویایی شدن کلاس و درس می‌شد؛ به هر حال در بحث موضوع شناسی مشکلاتی وجود دارد که نمونه آن مسئله شطرنج است که با همانند موضوعات دیگر بر اساس زمان و مکان، موضوع، حکم و فتوا قابل تغییر است.
آیا فقیه نمی‌تواند با مشورت اهل خبره فتوای بهتری دهد؟
این استاد حوزه با بیان اینکه در مسائل مستحدثه و موضوع شناسی همانند یائسه بودن، حساسیت لازم است، اظهار داشت: این بحث در عالم پزشکی دنیایی دارد؛ آیا این مسئله پزشکی نیست؟ آیا نباید از خبره سؤال کرد؟ آیا فقیه نمی‌تواند با مشورت اهل خبره فتوای بهتری دهد.
وی عنوان کرد: امیدواریم ورود در مسائل مستحدثه و جدید، طلیعه برای مسائل جدیدتر باشد؛ مانند بحث حج؛ بعضی از علمای گذشته، معتقد بودند طواف لازم است داخل در مقام باشد؛ الان با وجود این همه جمعیت چگونه است؟ حال که مسجد الحرام توسعه داده شد، طواف چه حالتی پیدا می‌کند؟ طواف صدق می‌کند یا نه؟ این هم بحث و مقوله جدید است؟ چه باید کرد؟ نظرات چگونه است؟ اینها موضوعاتی است که باید از نزدیک دید و نظریه درست داد.
بنابرگزارش حوزه، علوی بروجردی گفت: تورم از دیگر موضوعاتی است که در فقه موضوعیت دارد؛ اسکناس موضوعیت ندارد؛ چراکه تنها حواله است؛ اما این ارزش است که موضوعیت دارد؛ متاجر و مکاسب از مسائل به روز است و باید در حوزه به روز شود؛ وقتی مسئله جدید را مطرح می‌کنید، ممکن است ساختار و بنیان کتاب را بهم بریزد؛ ولی برای به روز شدن، فعالیت‌هایی ضروری است.
این استاد حوزه ابراز داشت: موضوع شناسی کار ارزشمندی است و اگر در این مسیر افرادی هم همراهی نکردند، نباید نارحت شد؛ باید محکم جلو رفت و مباحثی مانند بانک و سود را ریشه‌ای حل کرد.
