توکلی روششناسی اقتصاد اسلامی را از نوآوریهای شهید صدر در حوزه اقتصاد اسلامی دانست و اظهار کرد: به بیان شهید صدر، علاوه بر روش متعارف اجتهادی، نیاز به روشی داریم که ایشان از آن با عنوان روش کشفی یاد میکند.
شهید صدر؛ پدر اقتصاد اسلامی
وی اظهار کرد: شهید صدر از جمله کسانی هستند که در نیم قرن اخیر خدمات پردامنهای در اقتصاد اسلامی به طور خاص و بسیاری از حوزههای علوم انسانی اسلامی و حتی در زمینه فقه و اصول داشتهاند، اما متأسفانه ایشان، آنگونه که باید و شاید در میان قشر تحصیل کرده ما شناخته شده نیستند.
بسیاری از محققان اقتصاد اسلامی مدیون شهید صدر هستند
وی افزود: ما توانستیم اندیشههای شهید مطهری را تا حدودی برای مخاطبان خاص و عام مطرح کنیم و ایشان را به عنوان یک چهره در فضای علمی و عمومی مطرح کنیم، اما شهید صدر از جمله متفکرینی است که علیرغم خدمات زیادی که در عمر کوتاه خود داشت، ما کمتر به این شخصیت پرداختهایم. ایشان میتوانست با عنوان کسی که اندیشههای ابتدایی را در علوم انسانی اسلامی مطرح کرد، مطرح شود.
روششناسی اقتصاد اسلامی، نوآوری شهید صدر
وی ادامه داد: ایشان با توجه به غنای بحثهای فلسفی که در آثار ایشان قابل مشاهده است، مکاتب موجود از جمله سرمایهداری و سوسیالیسم را با توجه به ریشههای فکری آنان مورد نقد و تحلیل قرار داد و بر اساس همین تحلیل، یعنی با توجه به مبانی فلسفی اندیشههای اسلامی، بر این نکته تأکید کرد که اقتصاد اسلامی میتواند یک نظام برتر باشد.
استخراج اصول ثابت از دین برای پر کردن «منطقه الفراغ»
عضو هیئتعلمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: استدلال شهید صدر این بود که برای اینکه برخی از حوزههای سیاستگذاری را که ایشان از آن با عنوان «منطقه الفراغ» یاد میکند، بخواهیم پر کنیم و بتوانیم اقتصاد اسلامی جامعه را مدیریت کنیم، نیازمند استخراج اصول ثابتی از دین هستیم.
تفکرات شهید صدر، پایه تأمین اجتماعی
نویسنده کتاب «شهید صدر؛ پدر اقتصاد اسلامی» ادامه داد: منظور شهید صدر از این سخن این است که هنگامی که وارد فعالیت تولیدی میشوید، استحقاق کسب درآمد یا به خاطر کاری است که انجام میدهید یا به خاطر نیاز. ایشان همچنین عنصر نیاز را به عنوان پایهای برای تأمین اجتماعی مطرح کرد.
تبیین برتری اقتصاد اسلامی توسط شهید صدر
توکلی تصریح کرد: شهید صدر میخواستند هم با اندیشههای سوسیالیستی در آن زمان مقابله کنند و هم این موضوع را به نقد بکشند که اندیشههای سرمایهداری هم نمیتواند برای ما راهگشا باشد و با این رویکرد مقایسهای خود، میخواستند برتری نظام اقتصادی اسلامی را بیان کنند.