شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بیش از ۷۰۰ نسخه ارزشمند از آثار شیخ مفید در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و در این میان، ۳۰۰ نسخه خطی و چاپ سنگی نفیس خودنمایی می‌کند که کتابت برخی به قرن نهم می‌رسد.
به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات این سازمان اعلام کرد: «بیش از ۷۰۰ نسخه از تألیفات شیخ مفید با موضوع فقه و اصول فقه و حدیث و کلام شامل کتب خطی، چاپ سنگی، کتب چاپی، نسخه‌های عکسی، میکروفیلم و پایان‌نامه در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی موجود است که در این میان، حدود ۳۰۰ نسخۀ خطی و چاپ سنگی وجود دارد که برخی به واسطۀ قدمت، تاریخ کتابت و یا حاشیه‌نویسی برخی بزرگان بر آن‌ها، از نفاست بالایی برخوردار است».
سید محمدرضا فاضل هاشمی در این رابطه ادامه داد: «از جمله آثار این عالم و مرجع بزرگ شیعه در گنجینۀ نسخه‌های خطی آستان قدس، «خصائص و مفاخر» در اخبار و احادیث شیعه است که به خط نسخ ۲۷ سطری در سال ۸۹۸ هجری قمری کتابت شده، و دیگری «مسائل العویص» به کتابت سال ۹۶۱ قمری در فقه که توسط علامه حائری وقف آستان قدس شده است».
وی به معرفی «فصول المختار عن عیون و المحاسن» پرداخت و گفت: «نسخۀ نفیسی است که کتابت آن به قرن ده برمی‌گردد و «علی‌بن الحسین علم‌الهدی» گزیده‌ای از «العیون» شیخ مفید را در آن گرد آورده است».
فاضل هاشمی یکی دیگر از تألیفات مهم شیخ را در اخبار، «مسار الشیعه» دانست که شامل مختصری از حالات ائمۀ اطهار علیهم‌السلام و مخالفین ایشان بوده و افزود: «نسخه‌های متعددی از این اثر در گنجینۀ کتب خطی آستان قدس موجود است و دو نسخه از این میان، یکی به کتابت ۱۱۰۴ و دیگری به کتابت ۱۰۷۵ قمری از نفاست ویژه‌ای برخوردار است».
کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات آستان قدس رضوی تصریح کرد: «کتاب «ذبایح اهل کتاب» در فقه به کتابت سال ۱۰۸۹، «المقنعه» در فقه و کلام کتابت ۹۵۵ قمری و «الإرشاد» تحریر ربیع الثانی ۱۰۳۲ قمری، سه اثر نفیس دیگر در این مجموعه است».
وی با بیان اینکه از اثر معروف شیخ مفید با نام «الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد»، نسخه‌های متعددی در گنجینۀ کتب خطی موجود است، توضیح داد: «این اثر، نخستین و دقیق‌ترین تألیف وی در شرح حال ائمۀ اطهار علیهم‌السّلام است که نسخه‌ای به کتابت قرن ۱۱ و ۱۲ و دو نسخۀ ارزشمند از ترجمۀ فارسی این اثر با نام «تحفۀ سلیمانی» یکی به کتابت سال ۱۱۲۷ و دیگری با چاپ سنگی متعدد به سال ۱۳۰۳ هجری قمری، از دیگر نسخه‌های این گنجینه است».
گفتنی است «محمد بن محمد بن نعمان» مشهور به شیخ مفید از بزرگترین علمای شیعۀ دوازده امامی در نیمۀ دوم قرن چهارم و اوائل قرن پنجم قمری و از احیاکنندگان بزرگ علوم اسلامی و مروجان سخت‌کوش فرهنگ شیعی و از نشردهندگان فقه امامیه است که بالغ بر ۲۰۰ عنوان کتاب در فقه و اصول و حدیث و کلام تألیف نموده است.
