شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حضرات آیات صافی گلپایگانی، سیستانی و مکارم شیرازی به استفتائات در زمینه احکام مسائل مالی مابین مدارس غیرانتفاعی و اولیاء دانش آموزان، در ایام شیوع کرونا پاسخ گفتند.
به گزارش شبکه اجتهاد، در پی شیوع ویروس کرونا و تعطیلی طولانی مدت پیش آمده برای مدارس، ابهاماتی در مورد وجه شرعی مسائل مالی مابین مدیران مدارس غیرانتفاعی، معلمان و کارکنان و اولیاء دانش آموزان پیش آمده است.
مراجع تقلید حضرات آیات صافی گلپایگانی، سیستانی و مکارم شیرازی به استفتائات واحد فقه و احکام پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی در زمینه احکام مسائل مالی مابین مدارس غیرانتفاعی و اولیاء دانش آموزان، در ایام شیوع ویروس کرونا پاسخ گفتند.
متن استفتاء
۱- آیا در ایّام کرونا که آموزش غیر حضوری است، قرارداد بین مدرسه و اولیای دانش آموزان فسخ می‌شود یا همچنان باقی است؟
۲- در صورت فسخ شدن قرارداد در ایام کرونا و عدم وجود قرارداد جدید، آیا مدرسه و معلمین مستحق دریافت اجرت المثل خدماتشان هستند؟
۳- آیا مسؤولین مدرسه ملزم هستند بخشی از شهریه دانش آموزان را در ایام آموزش غیر حضوری (با توجه به اینکه برخی هزینه‌‌های مدرسه را از قبیل اجاره مکان آموزش در هر صورت متحمل شده‌اند وبرای برخی دیگر مانند تغذیه و سرویس هزینه نکرده اند) به اولیا برگردانند؟
۴- با توجه به اینکه قرارداد بین مدرسه و معلمین انصراف به آموزش حضوری دارد و حقوق آنها متناسب با آموزش حضوری پرداخت می‌شود، حقوق ایام آموزش غیر حضوری چگونه باید محاسبه شود؟ (ممکن است در مواردی آموزش غیر حضوری نسبت به آموزش حضوری سختی بیشتری داشته باشد.)
۵- با توجه به اینکه اجاره چند ماهه مکان آموزشی برخی مدارس در ایام کرونا از سوی صاحب ملک (دولتی یا شخصی) بخشیده شده است، آیا لازم است مسؤول مدرسه بخشی از شهریه دانش آموزان را که بابت اجاره بهای مکان آموزشی بوده به اولیا برگرداند؟
۶- با توجه به اینکه برخی از معلمین و کادر مدرسه که با مدرسه قرارداد یکساله بسته اند، در ایّام کرونا هیچ فعالیت آموزشی و خدماتی نداشتند، آیا مستحق حقوق ماهانه خود هستند؟
۷- آیا دولت شرعاً میتواند مسؤولین مدرسه را ملزم به پرداخت کامل حقوق معلمین نماید در حالی که آموزش آنها غیر حضوری بوده و برخی از آنان نیز در این ایام فعالیت آموزشی نداشته اند؟
۸- آیا دولت شرعاً میتواند مسؤولین مدرسه را ملزم به بازگرداندن بخشی از شهریه دانش آموزان به آنها نماید یا اینکه اولیا را ملزم به پرداخت شهریه کامل نماید؟
پاسخ آیت‌الله سیدعلی سیستانی
بسمه تعالی شأنه
پاسخ پرسش۱و۳- وقتی که عذر عام پیش آید، عقد قرارداد باطل می‌شود. پس نسبت به ماه‌های قبل از کرونا مستحق اجرهالمثل هستند و نسبت به بقیه معامله، استحقاق اجرتی ندارند؛ مگر اینکه قرارداد جدیدی منعقد شود.
پاسخ پرسش۲- کارمندان و مدرسه مستحق اجرهالمثل نیستند مگر نسبت به ماه‌های سابق بر کرونا
پاسخ پرسش۴- باید قرارداد جدید بسته شود و طبق آن عمل شود.
پاسخ پرسش۵- لازم نیست ولکن تا مادامیکه بخاطر کرونا معلمین تدریس ندارند، مستحق اجرت نیستند.
پاسخ پرسش۶- با توجه به عذرعام، عقد اجاره، باطل است و مستحق اجرت نیستند.
پاسخ پرسش۷- حق ندارد مگر برای آموزش غیرحضوری، قرارداد جدید منعقد شود.
پاسخ پرسش۸- با توجه به عذر عام، قرارداد باطل است و فقط نسبت به غیر ایام کرونا مستحق اجرت المثل هستند.
پاسخ آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی
با سلام؛ آنها که آماده خدمت بوده‌اند و از وجود آنها استفاده نشده، باید حقوقشان داده شود و اگر شاگردان نتوانند استفاده کنند، پرداخت شهریه از سوی اولیاء لازم نیست و خسارت‌ها را لازم است دولت جبران کند.
همیشه موفق باشید.
پاسخ آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی
بسم الله الرحمن الرحیم
علیکم السلام و رحمهالله
به طور کلی اگر آموزش و پرورش اجازه باز شدن مدرسه را به مدیر نمی‌دهد اولیاء موظف به پرداخت شهریه بالنسبه به مدت تعطیل نیستند و اما اگر اولیاء فرزندان خود را به جهت ترس از بیماری نمی‌فرستند باید هزینه را پرداخت کنند و در هر صورت بخشودگی اجاره بها به اولیاء برنمی‌گردد اما هزینه اردوی انجام نشده را باید مسترد دارند و چنانچه اولیاء از آموزش غیرحضوری استفاده کرده‌اند اجرت المثل آن را ضامنند.
کارمندان و معلمینی که قرارداد یکساله یا نه ماهه با مدرسه داشته‌اند و حاضر به حضور در محل کار بوده‌اند ولی مدرسه از آنها کمک نخواسته، طلبکار حقوق می‌باشند و احتیاط آن است که اولیاء دانش آموزان و مدیران مدرسه در این امور مصالحه نمایند والله العالم.
موفق باشید.
