پدیده حجت‌الاسلام_دکتر

شبکه اجتهاد: سال‌هاست که حوزه علمیه بحث معادل سازی مدارک حوزوی و دانشگاهی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی پی گرفته است و اکنون طلاب سطح چهار حوزه می‌توانند از برخی مزایای مدرک دکتری مانند جذب به عنوان هیئت علمی و تدریس موقت استفاده کنند. همچنین طلاب با گرفتن سطح دو می‌توانند به عنوان لیسانسه، در کنکور کارشناسی ارشد و با داشتن سطح سه در کنکور دکتری شرکت کرده و وارد دانشگاه شوند.

از طرف دیگر، سال‌هاست که ما با دانشگاه‌های حوزوی مانند دانشگاه باقر العلوم علیه‌السلام، دانشگاه ادیان، دانشگاه مفید، موسسه حضرت امام خمینی رحمت الله علیه و … مواجهیم؛ دانشگاه‌هایی که زیر نظر وزارت علوم فعالیت می‌کنند و مدرک دکتری می‌دهند اما با هدف جذب طلاب تأسیس شده‌اند.

طبیعی است که در وضعیت فوق، ما اکنون با تعداد زیادی طلبه که وارد دانشگاه شده‌اند و مدرک ارشد یا دکتری دانشگاه را اخذ کرده‌اند، مواجه باشیم. بحث در درستی یا نادرستی فراهم کردن شرایط ورود طلاب به دانشگاه نیست؛ اینکه حوزه اساسا نباید به دنبال معادل سازی می‌رفت یا دانشگاه‌های حوزوی نباید تأسیس می‌شدند یا طلاب نباید به دانشگاه بروند و مانند اینها اکنون بحث این یادداشت نیست.

مسأله اصلی، «مواجهه برخی حوزویان با پدیده «حجت‌الاسلام-دکتر»‌هاست. گاهی دیده می‌شود از چرایی ذکر عنوان «دکتر» برای یک طلبه در یک پوستر این مواجهه‌های حمله گونه به این پدیده شروع می‌شود. برخی هم که می‌خواهند به کارآمدی یا ناکارآمدی دانشگاه‌های حوزوی بپردازند، باز به این افراد (حجت‌الاسلام دکترها) هجمه می‌کنند. البته این نقد! ریشه در تاریخ دارد و شهید امروز یعنی شهید حجت‌الاسلام دکتر مفتح نیز زمانی که دکترای فلسفه خود را اخذ کرد از این حملات و نقدها در امان نبود.

به نظر می‌رسد فی نفسه تحصیل در دانشگاه یک فضل است و یک فاضل حوزوی وقتی وارد دانشگاه می‌شود و یک رشته دانشگاهی را می‌خواند، یک فضل دیگری را دریافت کرده است. این، به حکم اولی نه تنها ایراد ندارد بلکه می‌تواند ممدوح باشد. اما به حکم ثانوی، اصلا نمی‌توان حکم کلی داد. بله، طلبه‌ای که با ورود به دانشگاه هویت حوزوی خود را از دست بدهد، غلط است. مبانی دینی خود را فراموش کند، غلط است. تحصیلات حوزوی خود یا تحصیلات دینی خود را متوقف کند، غلط است. دچار روشنفکری پوچ شود، غلط است. اما اگر طلبه‌ای با ورود به دانشگاه، در کنار تحصیلات حوزوی، علوم انسانی روز را نیز بیاموزد، خوب است. اگر بتواند در کنار تحصیل، در دانشگاه تبلیغ هم کند خوب است. اگر بتواند مهارت‌هایی مانند روش تحقیق را بیاموزد خوب است. اگر بتواند با نگاهی نقادانه که از مبانی حوزوی خود بدست آورده به علوم دانشگاهی بپردازد، خوب است.

یاد و خاطره شهید حجت الاسلام دکتر مفتح گرامی باد.