پنج گام اساسی در اعتبارسنجی سند حدیث

استاد گروه رجال‌پژوهی حوزه علمیه خراسان، پنج گام اساسی در بررسی سند روایات را به صورت عملی توضیح داد.

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی دلبری، در نشست دیگری در دوره تربیت پژوهشگر علوم حدیث و در دومین جلسه از سلسله جلسات بررسی گونه‌های اسناد در کتب اربعه و وسائل الشیعه، با معیار قرار دادن پنج گام اصلی در اعتبار سنجی سند حدیث، سه سند روایت دوم از ابواب مقدمات عبادات در کتاب وسائل الشیعه را تفکیک و شناسایی و اعتبارسنجی کرد.

دلبری با اشاره به فصل چهارم کتاب رجالی خود، بایسته‌های بررسی سند و روش متقدمان و متاخران شیعه در بررسی سند را توضیح داد و گفت: سند الگویی که تمام معیارهای اعتبارسنجی را داشته باشد، سند کامل نامیده وگونه‌های دیگر که دارای نقص‌ها یا ویژگی‌هایی است را عطف عادی، عطف تحویلی، عطف تردیدی، اشاری، تذییلی، تعلیقی، مرفوعی و ارسالی می‌نامند.

وی در اهمیت اعتبارسنجی حدیث گفت: حدیث را مادر علوم اسلامی می‌دانند، طبق آموزه‌های اهل بیت(ع)، تفسیر و تبیین قرآن نیز بوسیله روایات است، لذا مسأله اعتبارسنجی حدیث، در پاسخ به مهمترین و عام‌ترین سئوال درباره حدیث در تمام علوم اسلامی مطرح است.

استاد رجال حوزه علمیه خراسان، در ادامه ابرازکرد: در بررسی اسناد، گام نخست، اعتبار کتاب و نویسنده بررسی می‌شود. گام بعدی بازشناسی نوع سند است و تفکیک یک سند به اسناد مختلف و نقائص و ویژگی‌های آن در این مرحله بررسی می‌شود. در گام سوم، شخص راوی را از افرادی با عناوین مشابه باز می‌شناسیم. به عبارت دیگر، تمییز مشترکات و توحید مختلفات انجام می‌دهیم. سپس در مرحله بعدی به شخصیت شناسی راوی یعنی جرح و تعدیل او می‌پردازیم. در گام آخر نیز، وضعیت کلی سند را تعیین می‌کنیم.

بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، مراحل بررسی اسناد در سندهای حدیث دوم وسائل الشیعه اجرا در این جلسه اجرا شد.