شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حضرات آیات خامنه‌ای، نوری همدانی، علوی گرگانی، جوادی آملی، سبحانی، مکارم شیرازی، شبیری زنجانی و جمعی از علما در پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال دانشمند نادر و ذوفنون، علامه فقید آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم، در ایام اربعین حسینی و پس از عمری مجاهدت‌های علمی، در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. این عالم ۹۳ ساله، فقه، اصول، عرفان و فلسفه را از محضر آیات محمدتقی آملی، طباطبایی، الهی قمشه‌ای، محمدحسن الهی، شعرانی، احمد آشتیانی و رفیعی قزوینی بهره برد و سالیان متمادی به تدریس حکمت و عرفان و ریاضیات و نجوم اهتمام داشت.
این عالم برجسته و شهره جهان اسلام در ادبیات، ریاضی، هیئت و …. تبحر خاص داشت و به زبان‌های فرانسوی و عربی نیز مسلط بود و آثار فلسفی و عرفانی مهمی مانند شرح منظومه، اشارات، اسفار اربعه و شرح فصوص قیصری را در دوره‌های متعدد تدریس کرد و نیز تاکنون حدود ۱۹۰ اثر از علامه حسن‌زاده آملی به ثبت رسیده است.
«الاصول الحکمیه»، «شرح فصوص الحکم»، «مشکات القدس علی مصباح الأنس»، «رسالۀ لقاءالله»، «اضبط المقال فی ضبط اسماء الرجال»، «انسان کامل از دیدگاه نهج‌البلاغه»، «مجیزه‌ای در مناسک حج» و «انسان و قرآن» از جمله آثار آن عالم ربانی است.
به‌مناسبت ارتحال این عالم ربّانی و سالک توحیدی رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای جمعی از مراجع معظم تقلید در پیام‌هایی جداگانه فقدان این حکیم متأله و عالم فرزانه را تسلیت گفتند. متن پیام‌ها به این شرح است:
عالم ربّانی، سالک توحیدی و دانشمندی ذوفنون
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: بسم الله الرحمن الرحیم. با تأسف خبر درگذشت عالم ربّانی و سالک توحیدی، آیت‌الله آقای حسن‌زاده‌ی آملی رحمهالله‌علیه را دریافت کردم. این روحانی دانشمند و ذوفنون از جمله‌ی چهره‌های نادر و فاخری بود که نمونه‌های معدودی از آنان در هر دوره، چشم و دل آشنایان را می‌نوازد و توأماً دانش و معرفت و عقل و دل آنان را بهره‌مند می‌سازد. نوشته‌ها و منشأت این بزرگوار منبع پر فیضی برای دوستداران معارف و لطائف بوده و خواهد بود ان‌شاءالله.
اینجانب به همه‌ی دوستان و شاگردان و ارادتمندان ایشان به‌ویژه به مردم مؤمن و انقلابی آمل و جوانان مشتاقی که مجذوب مواضع انقلابی و خلقیات والای انسانی آن مرحوم بودند تسلیت عرض می‌کنم و رحمت و مغفرت و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت می‌نمایم.
عالم وارسته علم و عمل و تقوا
پیام تسلیت آیت‌الله حسین نوری همدانی: بسم الله الرحمن الرحیم. انالله و اناالیه راجعون. رحلت حکیم متأله و عالم فرزانه حضرت آیت‌الله العظمی علامه حسن‌زاده آملی (رضوان الله تعالی علیه) موجب تأثر و تأسف فراوان گردید. جامع بودن در علوم عقلی و نقلی، تربیت و پرورش شاگردان برجسته و برخورداری از فرهنگ انقلابی در سطح بسیار بالا از ویژگی‌های ممتاز ایشان بود که تألیفات متعددی در حوزه‌های مختلف علوم در جهت ترویج و تبیین معارف اسلامی و نشر تعالیم اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) از خود به یادگار گذاشتند که حقاً در جامعیت و ذوفنون بودن کم‌نظیر بودند.
فقدان آن عالم وارسته علم و عمل و تقوا را به حوزه‌های علمیه، جامعه علمی، شاگردان و علاقه‌مندان و فرزندان معظم له و خاندان مکرّم ایشان تسلیت عرض نموده از خداوند قادر متعال غفران و رحمت واسعه الهی را برای آن مرحوم مسئلت می‌نمایم.
عالم پارسا و ذوالفنون و متبحر در علوم مختلف
پیام تسلیت آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی: بسم الله الرحمن الرحیم. إذا مات المؤمن الفقیه ثلم فی الإسلام ثلمه لایسدّها الشیء. ارتحال عالم پارسا و ذوالفنون حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی رحمه الله علیه که عمر خویش را در راه تألیف و تبیین معارف الهی صرف نمودند موجب تأثر گردید.
تبحر در علوم مختلف فقه، اصول، فلسفه، عرفان، ریاضی، نجوم، ادبیات و تربیت شاگردان فرهیخته در کنار تهذیب نفس از خصوصیات این عالم وارسته می‌باشد.
اینجانب این ضایعه مولمه را در درجه اول به محضر امام زمان علیه‌السلام همچنین به مراجع عظام تقلید، حوزه‌های علمیه، ارادتمندان و شاگردان ایشان و مردم شریف آمل و بیت مکرم آن عالم با تقوا تسلیت گفته، علو درجات را برای ایشان از خداوند مسئلت می‌نمایم.
حکیم متأله، جامع علوم معقول و منقول، صاحب مآثر سنگین و آثار گران‌قدر
پیام تسلیت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی: انا لله و انا الیه راجعون. ارتحال غمبار و اسفبار عالم ربانی، حکیم متأله، جامع علوم معقول و منقول، صاحب مآثر سنگین و آثار گران‌قدر، حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی را به محضر مبارک حضرت بقیه‌الله «ارواح من سواه فداه» و جامعه روحانیت و حوزه‌های علمیه و همه شاگردان و دست پروردگان آن حکیم راحل و عموم مردم بزرگ و بزرگوار آمل و بیت شریف ایشان تسلیت عرض می‌کنم.
حکیم و عارف کم‌نظیر حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی جامع عقل نظر و عقل عمل بود؛ هم در مسائل علمی از چهار راه استفاده کرد، هم در مسائل عملی از چهار راه بهره برد؛ راه‌هایی که انسان می‌تواند از آن راه‌ها به فیض علمی برسد چهارتاست و راه‌های عملی که می‌تواند از آن راه‌های عملی به فوز الهی بار یابد چهارتاست.
خدای سبحان از دو راه به بنده‌اش فیض علمی و فوز عملی می‌رساند: یکی به وسیله رهبران الهی، یکی بلاواسطه؛ هم به واسطه رهبران الهی کتاب و حکمت را تعلیم می‌کند و هم بر اساس ﴿هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ﴾، ﴿نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ﴾ و مانند آن، بلاواسطه فیض علمی را القاء می‌کند؛ اگر کسی بخواهد با خدا راز و نیاز کند و ارتباطی برقرار کند، آن نیز دو را ه دارد: یا با توسل به انبیا و اولیا و رهبران الهی است یا بلاواسطه است؛ انسان می‌تواند بدون واسطه بگوید یا الله، با واسطه هم می‌تواند بگوید یا الله. اگر کسی خواست با خدا رابطه برقرار کند چه فیض علمی و چه فوز عملی، دو راه دارد یکی مع الواسطه، یکی بی‌واسطه و اگر کسی خواست فیضی از خدا و فوزی از خدا، علماً و عملاً به او برسد، آن هم دو راه دارد، گاهی بلا واسطه فیض الهی می‌رسد گاهی مع الواسطه. این بلاواسطه، در علوم عقلی اثباتش آسان نیست، ولی در عرفان کاملاً محقق است و حکیم و عارف گران‌سنگی مثل آیت‌الله حسن‌زاده آملی، هم راه عقل را هم راه شهود را به خوبی پیمود و توانست از این چهار راه، هم حرف خودش را به خدا برساند، هم فیض و فوز خدا را دریافت کند.
زندگی سراسر فخر این حکیم الهی در آن اربعین گیری‌های او، در آن روزه‌های متصل و مرتبط ماه رجب و شعبان و رمضان او، در آن سحرخیزی‌های ممتد او، در آن ناله‌ها و گریه‌های او که گفت: «تا جان به لب نرسید جام به لب نرسید» گذشت. از این کارها زیاد داشت، از این ناله‌ها زیاد داشت، از این گریه‌ها زیاد داشت، از این شب زنده داری‌ها زیاد داشت، از این تعلیم و تربیت‌های خالصانه زیاد داشت؛ شاگردانی تربیت کرد که هم اکنون به فیض الهی از اساتید سرآمد حوزه‌ها هستند و موفق‌اند و کتاب‌های گران‌سنگی چه کتاب‌های درسی، چه کتاب‌های مرجعی، یا تألیف کرد یا تصنیف کرد یا تحقیق کرد و آثار گذشتگان را احیا کرد. هم در عرفان، هم در فلسفه، هم در نجوم، هم در ریاضیات، هم در تفسیر، هم در حدیث، انسان جامعی شد که توانست انسان‌هایی تربیت کند، توانست آثاری به یادگار بگذارد، شاگردانی تربیت کند و دوستانی را بپروراند که از محضر او فیض و از مکتب او فوز، از بنان او فیض و از بیان او فوز دریافت کنند، لذا ارتحال آن بزرگوار بسیار غمبار است.
امیدوارم ذات اقدس الهی به‌عنوان عطیه‌ای الهی، این سانحه و این سوگ سنگین را بر همگان آسان کند که بتوانند تحمل کنند و این بار سنگین را بکشند، روح پرفتوح آن حکیم الهی، آن منجم، آن ریاضیدان، آن عارف، آن فقیه، آن مفسر و آن محدث را با انبیای الهی محشور کند و صبر جمیل به عموم بازماندگان، شاگردان، کسانی که از کتاب‌های او فیضی بردند و می‌برند و از محضر و مکتبشان استفاده کرده‌اند، خصوصاً مردم بزرگ و بزرگوار آمل که متأسفانه وضع حالم مساعد نیست که در مراسم تشییع و در مراسم بزرگداشت این حکیم در کنار آن‌ها شرکت کنم، عنایت فرماید.
به طایفه محترم ایشان به دوستان ایشان به شاگردان ایشان و به بیت شریف ایشان تسلیت عرض می‌کنم، علوّ منزلت آن حکیم راحل را از خدا مسئلت می‌کنم و صبر جمیل و اجر جزیل عموم بازماندگان را از ذات اقدس الهی مسئلت می‌کنم؛ امیدواریم خدای سبحان حشرشان را با انبیا و اولیا قرار بدهد و دل‌های داغ‌دیده‌ها را تسلی بخشد. غفر الله لنا و لکم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
در صفای نفس و سلوک کم‌نظیر بود
پیام تسلیت آیت‌الله جعفر سبحانی: بسم الله الرحمن الرحیم. إنا لله و إنا الیه راجعون. درگذشت عالم بزرگوار حضرت آیت‌الله حسن زاده آملی (قدس سره) مایه تأسف و تأثر گردید، فقید سعید سالیان متمادی در حوزه علمیه قم به تالیف و تدریس پرداخته و آثار ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشته است. ایشان از شخصیت‌های علمی حوزه بود که علاوه بر فقه و اصول و فلسفه و در علوم دیگر، تبحّر کافی داشت و در صفای نفس و سلوک کم نظیر بود.
درگذشت این عالم خسارت عظیم و جبران ناپذیری بر حوزه علمیه و جامعه علمی است. اینجانب مراتب تسلیت خود را به علمای اعلام و حوزه‌های علمیه و بازماندگان آن مرحوم و مردم عزیز مازندران، عرضه میدارم و از خداوند متعال برای فقید سعید علو درجه و بازماندگان صبر جمیل خواهانم.
آثار فراوانی در علوم مختلف از خود به یادگار گذاشت
پیام تسلیت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی: بسم الله الرحمن الرحیم. رحلت عالم ربانی آیت‌الله حسن زاده آملی (رحمه الله علیه) موجب تأثر گردید. این عالم ربانی در طول عمر خویش آثار فراوانی در علوم مختلف از خود به یادگار گذاشت و شاگردان فراوانی را پرورش داد. این ضایعۀ مولمه را به حوزه علمیه، همه علاقه‌مندان و بیت مکرم ایشان تسلیت عرض نموده، صبر و اجر فراوان برای همۀ بازماندگان خواهانم
پیام تسلیت دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی
دفتر آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی، با صدور پیامی که در کانال این دفتر منتشر شده است ارتحال علامه حسن زاده آملی را تسلیت گفته که متن آن به این شرح است: انا لله و انا الیه راجعون درگذشت آیت‌الله حسن زاده آملی (رحمه الله علیه) را تسلیت می‌گوییم و برای آن استاد برجسته و عالم فقید، غفران و رحمت الهی و برای بازماندگان، صبر و اجر مسئلت داریم.
پیام تسلیت رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
استاد سید‌هاشم حسینی بوشهری: بسم‌الله الرحمن الرحیم. انا لله و انا الیه راجعون. ارتحال فقیه عالیقدر و حکیم فرزانه، حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی (طاب ثراه) موجب تألم و تأثر گردید. ایشان مدرسی برجسته در حوزه علوم منقول و معقول بودند و تألیفات متنوع و ارزشمندی به یادگار گذاشتند.
این دانشمند فاضل با سلوک معنوی و اخلاقی و مجاهده علمی، خود را به مکارم اخلاق و صلابت و اتقان علمی آراسته ساخت و شاگردان بسیاری را از بینش و دانش خود مستفیض و بهره‌مند گرداند.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم رحلت این عالم ربانی و فقیه پرهیزگار را به محضر حضرت بقیه‌الله الاعظم (عجل‌الله تعالی فرجه الشریف)، مقام معظم رهبری «مدظله العالی»، مراجع عظام تقلید «دامت‌برکاتهم»، حوزه‌های علمیه و همچنین به بیت مکرم، شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض نموده و برای روح مطهر آن بزرگوار علو درجات، غفران و رحمت الهی را از خداوند متعال خواستار است.
پیام تسلیت مدیر حوزه‌های علمیه قم
استاد علیرضا اعرافی: انا لله و انا الیه راجعون. اذا مات العالم ثلم فی الاسلام ثلمه لا یسدها شی. ارتحال عالم ربانی، علامه ذوفنون، حکیم متأله و عارف متخلق حضرت آیت‌الله حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی (قدس الله نفسه الزکیه) موجب تأسف و تأثر فراوان گردید.
تبحر و تسلط آن دانشمند فرهیخته بر علوم و حوزه‌های مختلف دانشی نظیر تفسیر و علوم قرآنی، کلام، فلسفه، فقه و اصول، عرفان، ریاضیات و نجوم در کنار وصول به مقامات والای معرفتی و معنوی در سایه عبودیت و اطاعت الهی و تهذیب نفس، از ایشان شخصیتی گران‌قدر در عصر حاضر ساخته بود، آن فقید سعید به‌عنوان الگویی شایسته و الهام بخش در اذهان دانشوران حوزوی و دانشگاهی باقی خواهد ماند.
آثار ارزشمند، فاخر و ماندگار آن عالم برجسته که در زمینه‌های مختلف به رشته تحریر درآمده حاصل سال‌ها تلاش و مجاهدت علمی مداوم و کسب فیض از محضر عالمان بزرگی چون علامه شعرانی (ره)، علامه طباطبایی (ره) بوده و چراغ راهی فراروی پویندگان راه دانش خواهد بود.
افزون بر همه مراتب علمی و معرفتی و معنوی ایشان، حضور این عالم پارسا در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی و مردمی و نقش آفرینی در صحنه‌های انقلاب اسلامی و همراهی با انقلاب اسلامی و امامین انقلاب اسلامی درس آموز و الهام بخش و سخنان نغز و دلنشین ایشان در مسند خطبه و خطابه و وعظ و ارشاد راهنمای جویندگان مسیر سعادت بود و پس از سال‌ها خدمت و نورافشانی و در ایام اربعین سالار شهیدان ع به لقای الهی شتافت.
اینجانب فقدان این عالم والامقام را به محضر قدسی امام زمان (عج)، مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، مراجع عظام تقلید (دامت برکاتهم)، حوزه‌های علمیه و شاگردان و آقازادگان و بازماندگان محترم و بیت معظم له و بیوت وابسته تسلیت عرض نموده، خاضعانه از درگاه خداوند متعال برای ایشان، علو درجات، روح و رضوان ربوبی و حشر با اولیای الهی و ائمه اطهار (ع) و برای بازماندگان، صبر جمیل، اجر فراوان و پایدار و آرامش قلبی خواستارم.
پیام تسلیت مدیر حوزه علمیه خراسان
استاد سید مصباح عاملی: بسم الله الرحمن الرحیم. إذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَهٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهِ. ارتحال ملکوتی عالم ربانی، متفکر برجسته و سالک توحیدی علّامه حسن‌زاده آملی که عمر با برکت و پرنور خویش را در مسیر اعتلای دین و کسب انوار قرآنی و فیض آموزه‌های اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام گذراند و شاگردان برجسته‌ای در عرصه خدمت به اسلام و دانش دین تقدیم کرد، موجب تأثر و تأسف گردید.
ایشان از مفاخر معاصر است که با ژرف‌نگری علمی و زهد و تقوای مثال زدنی، نقش عظیم و اثرگذاری در میدان دانش و تبیین آموزه‌های دین ایفا کرد و با رفتار و سخن و قلم ماندگار خویش در این عرصه ارزشمند، جاودانه شد.
ارتحال ملکوتی این عالم متقی و علامه شهیر را که در عرصه‌های سیاسی – اجتماعی انقلاب اسلامی همراه و همگام با امامین انقلاب اسلامی بود و الگویی برجسته از عالمی انقلابی به شمار می‌رود، به ساحت قدسی ولی الله الاعظم (عجل الله تعالی فرجه)، مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، مراجع عظام، حوزه‌های علمیه، شاگردان آن عالم ربانی، بیت شریف و همه دوستداران و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض می‌کنم و از درگاه خداوند متعال علو درجات را برای آن فقید سعید مسئلت دارد.
پیام تسلیت رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران
استاد علی‌اکبر رشاد: باسمه‌تعالی. إِنَّالله وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ. إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الإِسْلامِ ثُلْمَهٌ لایَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَه. خبر ارتحال عارف سالک، فیلسوف فرزانه، نادره‌ی دوران، بقیه السلف، میراث دار معارف اهل‌بیت نبوت (س)، علامه‌ی ذوفنون، آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی (قدّس الله نفسه الزکیّه)، مایه‌ی تالّم و تأسف عمیق گردید؛ این عالم ربانی تربیت یافته‌ی محضر اساطین معرفت و معنا در عصر حاضر بود و درک ساحت معرفتی حضرات امام خمینی، علامه الاهی قمشه‌ای، علامه ابوالحسن شعرانی طهرانی، علامه محمدحسین طباطبائی (قدس الله اسرارهم) از او شخصیت بی‌بدیلی ساخته بود. او جامع معقول و منقول و صاحب علوم درسی و نفسی و مجمع مراتب عالی سلوکی بود.
آن عالم عظیم‌الشان از سرمایه‌های معرفتی کشور و از پشتوانه‌های معنوی انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی بشمار می‌رفت و فقدانش الحق مصداق بارز ثُلمه بر پیکره‌ی اسلام، کشور و نظام اسلامی قلمداد می‌شود. با فقدان قله‌های علمی معنوی از جمله این فقید فلاح‌نمون در سنوات اخیر، حوزه‌های علمیه و جامعه‌ی دینی بیش از پیش، دچار فقر و فتور معرفتی و معنوی گشته و می‌گردد.
اینجانب این ضایعه‌ی مولمه را، به محضر مبارک حضرت بقیّت الله (ارواحنا له الفداء)، رهبر فرهمند انقلاب اسلامی و سایر مراجع تقلید، نیز حوزه‌های علمیه‌ی (صانها الله عن الحدثان) و بیت مکرم آن راحل رستگار، تسلیت عرض کرده، از بارگاه بلند باری برای او رفعت رتبت در جوار الهی و برای متربیان و مریدان، وابستگان و دلبستگان، خاصه فرزندان آن عارف عظیم صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت دارم. تغمده الله بواسع رحمته و أسکنه فسیح جناته.
پیام تسلیت رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
استاد احمد واعظی: بسم الله الرحمن الرحیم. إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَهٌ لَا یسُدُّهَا شَیءٌ إِلَى یوْمِ الْقِیامَهِ. با اندوه و تأسف ارتحال ملکوتی عالم متأله، علامه ذوالفنون حضرت آیت‌الله حسن‌زاده آملی رضوان الله تعالی علیه را به محضر حضرت ولی‌عصر (اواحنا فداه)، مقام معظم رهبری و مراجع بزرگوار و حوزه‌های علمیه و به خصوص فرزندان و شاگردان معظم له تسلیت عرض می‌کنم. در آستانه اربعین حسینی مردی از میان ما رفت که تجسم ایمان و علم و معنویت بود.
استادی کم‌نظیر که خامه پرمغزش آثار و برکات مکتوب و منقول زیادی به یادگار گذاشت. آثاری سنجیده و عمیق که گویای تحقیق و تدقیق مفصل و مطول او بود.
انسانی که حکمت، معنویت و شکوه عبودیت را در نظر و عمل به شاگردانش می‌آموخت و در عین حال اسطوره طلب علم بود و تا پایان عمر شریفش، بر بیش‌دانایی اهتمام داشت.
از ساحت قدسی خداوند متعال علو درجات معظم له و صبر و اجر برای بازماندگان، شاگردان و ارادتمندان آن عزیز سفر کرده را مسئلت می‌کنم.
پیام تسلیت جمعی از علما و اساتید حوزه علمیه
۱۱۰ نفر از علما و اساتید حوزه علمیه در پیام مشترکی درگذشت آیت‌الله حسن‌زاده آملی را تسلیت گفتند. متن پیام به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم؛ ارتحال اندوه بار و جانسوز عالم ربانی و حکیم صمدانی، فانی در ولای اهل‌بیت و عترت طاهره (صلوات الله علیهم) حضرت استاد، آیت‌الله حسن‌زادۀ آملی (طیّب‌الله ثراه و جعل الجنه منقلبه و مثواه) را به محضر انور حضرت بقیه‌الله الأعظم (أرواح من سواه فداه) مراجع معزّز، حوزه‌های علوم دینی، دانشگاهیان، علاقه‌مندان، شاگردان، بستگان ایشان، و به مردم خون‌گرم مازندران تعزیت می‌گوئیم و از خداوند رحمان و رحیم برای آن فقید عزیز رَوْح و ریحان و رضوان و حشر با انبیاء و اولیاء الهی مسألت می‌کنیم.
آیت‌الله حسن‌زاده عمری را با تعلّم و تعلیم معارف دین به سرآورد و صدها طالب علم را از آبشخور معارف زلال ثقلین، با بیانی شیرین و کلامی دلنشین سیراب می‌کرد و شاگردان و علم‌آموزان را با محبّت و علاقه شدید به اهل‌بیت(علیهم‌السلام) به‌ویژه حضرت سیدالأوصیاء امیرالمؤمنین(علیه افضل صلوات المصلِّین) و حضرت صدیقۀ طاهره(سلام الله علیها) می‌پرورانید و اصرار داشت که از حضرت مولی با تعبیر «وصیّ» و «سید الأوصیا» یاد کند. نیز چنان علاقۀ وافری به تراث ارجمند شیعه و عالمان شیعه به‌ویژه بزرگانی امثال کلینی، شیخ طوسی، محقّق طوسی و علامۀ حلّی داشت که خواه‌ناخواه شاگردان ایشان نیز به امثال این بزرگان علاقه‌مند می‌شدند، و اصول کافی شریف را نخستین بار ایشان اعراب‌گذاری و مشکول کرد.
تواضع علمی و عملی و مهربانی و رأفت شدید او با همه به‌خصوص جوانان و عموم مردم زبانزد بود و سفارش ایشان به تهجّد و تعبّد و تأمّل در معارف ثقلین بر دل و جان می‌نشست؛ زیرا خود عالم عامل، و سالهای سال سه ماه رجب، شعبان و ماه رمضان را روزه‌دار بود.
چنان علاقه‌ای به تربیت طلّاب و شاگردان امام صادق(علیه السلام) داشت که ایام تعطیل نیز برای آنان جلسه تدریس برگزار می‌کرد.
جامعیت علمی، آزادگی، شیوایی بیان، صفای باطن، علاقۀ شدید به مردم و طبقۀ محروم و فروتنی ایشان، باعث می‌شد که نصایح ایشان نه تنها بر دلها بنشیند بلکه به أعماق روح و روان شنونده نفوذ کند.
از شمار دو چشم یک تن کم / وز شمار خرد هزاران بیش
از خداوند رحمان و رحیم و غفّار و غفور مسألت می‌کنیم که ایشان را با اولیاء خود محشور بفرماید.
۱. مسعود آذربایجانی ۲. علی رضا آل بویه ۳. عبدالرحیم اباذری ۴. محمدعلی اسکندری ۵. محسن الویری ۶. حمید الهی‌دوست ۷. علی رضا امینی ۸. ناصرالدین انصاری ۹. عبد الرضا ایزدپناه ۱۰. مهدی باقری سیانی ۱۱. سید حسین بهشتی‌نژاد ۱۲. علی بنایی ۱۳. محسن پرویز ۱۴.حمید پارسانیا ۱۵. حسن پویا ۱۶. محمود تقی زاده داوری ۱۷. سعید جازاری ۱۸. مصطفی جعفر پیشه ۱۹. رسول جعفریان ۲۰. مجید جلالی ۲۱. محسن جلالی ۲۲. محمود رضا جمشیدی ۲۳. جویا جهان‌بخش ۲۴. محسن جوادی ۲۵. مرتضی جوادی آملی ۲۶. ابوالفضل حافظیان ۲۷. مهدی حقی ۲۸. مهدی خاموشی ۲۹. عبد الحسین خسروپناه ۳۰. عبدالامیر خطاط ۳۱. محمد رحمانی نیشابوری ۳۲. حسین رحیمیان ۳۳. سید حسین رضوی ۳۴. مهدی رضوی ۳۵. سید عباس رضوی فدکی ۳۶. ناصر رفیعی ۳۷. حسن رمضانی ۳۸. احمد زادهوش ۳۹. محمد زاهد نجفی ۴۰. علی اکبر زمانی نژاد ۴۱. محمدتقی سبحانی ۴۲. سید محمد حسین سجاد ۴۳. سید احمد سجادی جزی ۴۴. سید علی سیدی ۴۵. سید علی شبیری زنجانی ۴۶. حمیدرضا شریعتمداری ۴۷. مهدی باقر شریف قرشی ۴۸. سید کاظم شمس ۴۹. علی شیروانی ۵۰. محسن صادقی ۵۱. هادی صادقی ۵۲. سید عباس صالحی ۵۳. حسن طارمی راد ۵۴. سید یوسف طباطبائی‌نژاد ۵۵. سید کاظم طباطبایی ۵۶. سید محمد طباطبایی یزدی ۵۷. عباس ظهیری، ۵۸. احمد عابدی ۵۹. سید محمود علوی ۶۰. سید علی عماد ۶۱. مهدی غروی قوچانی ۶۲. علی فاضلی ۶۳. محمد هادی فلاح زاده ۶۴. محمد حسین فلاح زاده ۶۵. علی اکبر فصیحی ۶۶. رحیم قاسمی ۶۷. کاظم قاضی‌زاده ۶۸. سید علی قاضی عسکر ۶۹. محمد قائینی ۷۰. محسن قمی ۷۱. علی کرباسی زاده ۷۲. کریم کشکولی ۷۳. نجف لک‌زایی ۷۴. محمد جواد محمودی ۷۵. محمد کاظم محمودی ۷۶. علی مختاری ۷۷. رضا مختاری ۷۸. عبد الهادی مسعودی خمینی ۷۹. علی اکبر مسعودی خمینی ۸۰. حیدر مصلحی ۸۱. احمد مبلغی ۸۲. جواد محدثی ۸۳. محمد محمدی ری‌شهری ۸۴. محمد مطهری ۸۵. محمدحسن مظاهری ۸۶. مرتضی مقتدائی ۸۷. محمد علی مقدادی ۸۸. مسعود مکارم ۸۹. محسن مهاجرنیا ۹۰. سید ابوالحسن مهدوی ۹۱. مهدی مهدوی پور ۹۲. مهدی مهریزی ۹۳. محمد علی میرزایی ۹۴. سید علی میرشریفی ۹۵. حامد ناجی ۹۶. احمد نجفی خوانساری ۹۷. سید جعفر نبوی ۹۸. هادی نجفی ۹۹. سید حسین نسابه ۱۰۰. سید محمد نقیب ۱۰۱. محمد نقدی ۱۰۲. علی نکونام گلپایگانی ۱۰۳. علی نظری منفرد ۱۰۴. سید عبدالفتاح نواب ۱۰۵. محمد جواد نورمحمدی ۱۰۶. هاشم نیازی ۱۰۷. احمد واعظی ۱۰۸. علی ورسه‌ای ۱۰۹. مجید هادی‌زاده ۱۱۰. محمد رضا یوسفی
