شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استفتائات جدید مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب از جمله « مسئولیت کودک برای خسارت زدن به دیگران» تا « نماز جماعت مأمومِ معذور از تبعیت» و « مصرف داروی سقط جنین با احتمال بارداری» منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اردیبهشت ۱۴۰۳) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، هشت سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه به‌روز رسانی می‌شود.
شرایط فقیر برای دریافت کفاره
سؤال۱: چه کسی فقیر محسوب می‌شود و برای دریافت کفاره، چه شرایطی باید داشته باشد؟
جواب: فقیر کسی است که مخارج سال خود و خانواده اش را ندارد و نمی تواند به دست آورد؛ برای پرداخت کفاره به فقیر شرایط زیر باید مراعات شود:
۱- مسلمان باشد (پرداخت کفاره به غیر شیعه در صورتی که از نظر اعتقادی مستضعف بوده و ناصبی نباشد، اشکال ندارد).
۲- از کسانی نباشد که حیایی در ارتکاب گناه نداشته و آشکارا آن را مرتکب می‌شوند.۳- از کسانی نباشد که نفقه او بر کفاره دهنده، واجب است.
مسئولیت کودک برای خسارت زدن به دیگران
سؤال۲: آیا کودک نسبت به خسارت‌های مالی که وارد کرده، ضامن است یا والدین او؟
جواب: خود کودک، ضامن است و ولیّ او می‌تواند از مال کودک، خسارت را بپردازد و اگر نپرداخت، پس از بلوغ بر خودش واجب است که جبران کند یا از شخصِ خسارت دیده، حلالیت طلب کند.
استشمام بوی خوش در اعتکاف
سؤال۳: در برخی مساجد معمولاً غیر معتکفین عطر می‌زنند؛ احساس بوی عطر آنان، چه حکمی دارد؟ آیا لازم است معتکف، بینی خود را بگیرد؟
جواب: بوییدن مواد معطّر و گیاهان خوش بو برای لذّت بردن، از محرمات اعتکاف است؛ بنا بر این اگر برای لذت بردن نباشد، مانعی ندارد و گرفتن بینی لازم نیست.
به کار بردن لفظ رکیک
سؤال۴: دشنام و فحش چیست و چه حکمی دارد؟
جواب: اگر مسلمانی را به عمل یا صفتی زشت بنامند؛ مثلاً به او بخیل یا گدازاده بگویند، یا کور یا به نام حیوانی، صدا کنند، چنانچه این تعبیرات در عرف، شتم و تحقیر محسوب شود، دشنام و حرام می‌باشد.
نماز جماعت مأمومِ معذور از تبعیت
سؤال۵: اگر مأمومی به دلیل بیماری (تنگی نفس) ناچار است که زودتر از امام، سر از رکوع یا سجده بردارد؛ آیا نمازش به جماعت صحیح است؟
جواب: اگر مأموم عمدا زودتر از امام سر از رکوع یا سجده بردارد، نمازش فرادا می‌شود؛ بله می‌تواند با مقدار کمی تأخیر، رکوع و سجود را انجام دهد تا بتواند همراه امام یا پس از او، از رکوع و سجده بلند شود.
مصرف داروی سقط جنین با احتمال بارداری
سؤال۶: آیا زنی که احتمال می‌دهد باردار است، جایز است که دارویی برای سقط جنین مصرف کند؟
پاسخ: در صورتی که احتمال می‌دهد باردار باشد، باید اجتناب کند.
کسر هزینه‌های کفن و دفن از خمس
سؤال۷: با توجه به اینکه اگر فردی در بین سال فوت کند، سال خمسی او به پایان می‌رسد و باید خمس آنچه که از درآمدِ سال فوت، باقی مانده، پرداخت شود؛ آیا می‌توان هزینه کفن و دفن میت را به مقداری که از اصل مال برداشت می‌شود هم جزء مؤونه وی محسوب و کسر کنیم و خمس بقیه مال را پرداخت کنیم، خصوصا در صورتی که هزینه کفن و دفن، تمام اموال میت را در بر گیرد، یا اینکه قبل از کفن و دفن، کل مال باید تخمیس شود؟
جواب: اگر برای تجهیز میت از اموال او هزینه شود، ادای خمس آنچه هزینه شده واجب نیست، هرچند این عمل موجب شود که تمام اموال وی صرف هزینه‌های کفن و دفن شود و چیزی برای ادای خمس باقی نماند.
انحراف از قبله هنگام نماز
سؤال۸: نمازگزاری به جهت درد پا و کمر در حین برخاستن برای رکعت بعدی، گاهی به سمت راست و گاهی به سمت چپ می‌چرخد؛ حکم انحراف از قبله او چیست؟ تا چه حد مجاز است؟
جواب: در فرض سؤال تا اندازه چهل و پنج درجه از هر طرف، اشکال ندارد.
