اصول فقه روش استنباط فقه سنتی است ولی این روش استنباط میتواند یک گام جلوتر برود و در واقع ما به دنبال اصول فقه به معنای اعم هستیم یعنی اصول فقه کاربردی فراتر از طهارت تا دیات داریم بلکه به علوم دیگر حوزوی نیز ورود پیدا میکند، مثلا روش استنباط در اصول فقه میتواند در علم کلام یا تفسیر مورد استفاده قرار بگیرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، نشست خبری انجمن اصول فقه حوزه با عنوان «ظرفیتهای علم اصول» با حضور اصحاب رسانه و خبرنگاران در محل خبرگزاری رسا در قم برگزار شد. حجتالاسلام والمسلمین سید صادق محمدی رییس انجمن اصول فقه حوزه در این نشست با بیان این که حوزه علمیه متشکل از انجمنهای علمی مختلفی است که در واقع انجیوهای جهانی است که در حوزه علمیه بومی سازی شده است، گفت: این انجمنها تا به امروز فعالیتهای خوبی داشتهاند.
وی افزود: یکی از انجمنهای حوزه انجمن اصول فقه است که به لحاظ اهمیت این عمل به عنوان مهمترین علم پایهای حوزه پایه ریزی شده است؛ این علم استنباط احکام و گزارههای دینی را برعهده دارد و از این حیث مهمترین انجمن در بین انجمنهای علمی و تخصصی حوزه محسوب میشود.
محمدی در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: انجمن اصول فقه در عرصههای مختلف که متناسب با موضوع اصول فقه است حلقههای علمی دارد که پنج حلقه علمی به عناوین مختلف تشکیل شده و از بدو تأسیس تا کنون فعالیت داشته است.
حلقههای علمی انجمن اصول فقه
وی با اشاره به حلقههای علمی انجمن اصول فقه با عنوان نقد و بررسی علم و اصول، تاریخ علم اصول، اصول مقارن، فلسفه علم اصول و تطبیقات یادآور شد: به عنوان مثال در اصول مقارن به دنبال مقایسه بین اصول شیعه و اصول اهل سنت، بحثهای مقایسهای و نشان دادن ارجمندیهای اصول فقه شیعه هستیم یا در بحث تطبیقات به دنبال اصول کاربردی هستیم یعنی از نظریه و پرداختن به مسائل یک گام جلوتر میرویم.
رییس انجمن اصول فقه حوزه تصریح کرد: در این زمینه باید گفت که تدوین علم اصول برای فقه سنتی بوده یعنی از کتاب الطهاره تا کتاب الدیات علم اصول تدوین شده است ولی کارایی علم اصول فراتر از فقه سنتی خاص است.
وی در ادامه بیان داشت: اصول فقه روش استنباط فقه سنتی است ولی این روش استنباط میتواند یک گام جلوتر برود و در واقع ما به دنبال اصول فقه به معنای اعم هستیم یعنی اصول فقه کاربردی فراتر از طهارت تا دیات داریم بلکه به علوم دیگر حوزوی نیز ورود پیدا میکند، مثلا روش استنباط در اصول فقه میتواند در علم کلام یا تفسیر مورد استفاده قرار بگیرد.
علم اصول فقط علوم حوزوی موجود را در برنمیگیرد
محمدی با تأکید بر این که علم اصول فقط علوم حوزوی موجود را در برنمیگیرد، گفت: اصول فقه یک منطق فهم متون را در برمیگیرد، این فهم متن ممکن است متون مقدس حوزوی باشد یا فراتر از آن میتواند در خدمت هر متنی قرار بگیرد یعنی چیزی فراتر از حتی فقه به معنای اعم.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم عنوان کرد: اصول فقه میتواند در مباحثی از جمله هرمونوتیک یا تحلیل زبان در علومی که فراتر از حوزه است نقش آفرینی کند، بنابراین علم اصول هم عالم تشیع را فرار میگیرد و هم عالم اهل سنت و هم مجامع آکادمیک جهان را میتواند تحت پوشش قرار بدهد.
اعتقاد راسخ داریم علم اصول میتواند تحولی در تفسیر قرآن به وجود بیاورد
وی در ادامه یادآور شد: انجمن اصول فقه یکی دوسال است که در نظر دارد علم اصول را فراتر از فقه به معنی الاخص عرضه و معرفی کند، یکی از این عرصهها تفسیر قرآن کریم است؛ اعتقاد راسخ داریم که علم اصول میتواند تحولی در تفسیر قرآن به وجود بیاورد یعنی ما تفسیری را به مجامع علمی معرفی کنیم با صبغه علم اصول که با تفاسیر موجود متفاوت باشد.
رییس انجمن اصول فقه حوزه با بیان این که همایشی چهارشنبه این هفته به همت انجمن اصول فقه با دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) برگزار میشود، عنوان کرد: این همایش بزرگ با عنوان نقش اصول فقه در تفسیر قرآن کریم با سخنرانی آیتالله سبحانی برگزار میشود و البته یک برنامه ابتکاری در این جلسه خواهیم داشت که تا کنون در حوزههای علمیه نبوده و آن معرفی یک روز برای علم اصول است.
با تأیید شش مرجع تقلید روز علم اصول را اعلام میکنیم
وی علم اصول را منطق فهم دین دانست و با اشاره به ضرورت کار بیشتر برای گسترش آن افزود: علوم مختلف برای خود روزی را معرفی کردهاند، یکی از علومی که میتواند در عرصه بین الملل بدرخشد علم اصول است، از این رو با تأیید شش مرجع تقلید این روز را معرفی خواهیم کرد.
بنابرگزارش رسا، محمدی در پایان یادآور شد: همایش یاد شده با موضوع نقش علوم اصول در تفسیر قرآن با محوریت کتاب شریف المیزان خواهد بود و ما در این همایش سه مقاله برتر را به بحث و گفتوگو خواهیم گذاشت، همچنین در آینده شرحی بر مبانی کتاب حاشیه علامه طباطبایی بر کفایه الاصول آخوند خراسانی با همکاری دارالقرآن علامه طباطبایی منتشر میشود.