شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
نشست شورای علمی فقه معاصر حوزه با حضور آیت‌الله اعرافی و جمعی از معاونین و مدیران حوزه‌های علمیه برگزار شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در نشست علمی فقه معاصر بیان کرد: ستاد حوزوی حوادث و بحران با همراهی طلاب و نیروهای جهادی حوزه در سطح کشور شکل گرفت و طلاب وارد فضای اجتماعی و همدلی و گره گشایی از مشکلات شده‌اند.
مدیر حوزه‌های علمیه افزود: در این بحران، کارنامه خوبی رقم خورده است که جای تقدیر دارد، این نیروها در مراکز و نهادهای مختلف دست به تلاش زدند و امید است این بلا هر چه زودتر از جامعه بشریت و جهان و مسلمین رفع شود.
وی تصریح کرد: موج‌سواری‌ها و هجمه‌هایی از سوی دشمنان در رابطه با کرونا شکل گرفت که در این خصوص ۲۰ محور در پاسخگوئی به شبهات و سوالات و کج‌اندیشی‌ها درباره کرونا احصا شد که حوزه باید بدان پاسخ بگوید.
عضوشورای عالی حوزه‌های علمیه اظهار داشت: این محورهای مهم، شامل مسائل اخلاقی، فقهی، فرهنگی، اجتماعی، دینی، سیاسی، کلامی، فلسفی و … و دارای ابعاد گسترده‌ای است و حوزه پاسخگوی همه این شبهات و پرسش‌ها است و در مباحث فقهی و فلسفی به آن پاسخ می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: دامنه وسیعی از شبهه پراکنی‌ها، علیه قم و ایران شاهد بودیم هرچند بسیاری از شبهات به مرو و در دل حوادث مختلف، پاسخ داده شده و باید همچنان مورد ارزیابی قرار گیرد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: یک محور مهم، مباحث آموزشی است که اهمیت زیادی دارد، همچنین پاسخگوئی به شبهات و سوالات پیرامون کرونا و بحث‌های تبلیغی و ثبت و ضبط این حوادث از جمله مسائل مهمی است که باید به آن توجه شود.
اعرافی در مورد مسائل آموزشی افزود: عمده مباحث مربوط به سطح یک است که با اهتمام اساتید و تلاش طلاب ۹۰ درصد از بار سطحی اطلاعات آموزشی برداشته شد و مسیر آموزشی به شکل جدید گشوده شد و پیش رفت و حتی در بسیاری از دروس جلوتر هستیم و امید است از نظر کیفیت نیز در همین سطح باشیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: اساتید بخشی از عقب‌افتادگی‌ها را جبران کردند و تجربیات خوبی در تدریس غیرحضوری شکل گرفت که باید به این تجربیات عمق بخشیده و ضوابط و آئین نامه آن تدوین و گزارش‌ها به طور دقیق جمع‌آوری شود.
وی تصریح کرد: باید پشتیبانی‌های لازم برای پیشرفت طلاب فراهم گردد تا افت تحصیلی در سطح یک نداشته باشیم و عقب ماندگی رفع شود و به پایان سال تحصیلی برسیم، اگر در ماه مبارک رمضان این بیماری ریشه کن شد، دروس به طور عادی ادامه پیدا می‌کند وگرنه با همین روال پیش می‌رود.
اعرافی بیان کرد: بحث سطوح عالی باید دقیق باشد و طلاب به شکل مجازی پیش روند و با تدابیر لازم انجام و به شکل مجازی این سطوح عالی ابلاغ و حضور طلاب در دروس بررسی شود و رشد تحصیلی مشخص باشد.
وی ادامه داد: یکی از مسائل درس‌های خارج است که با این حدت و شدت نمی‌توان سازوکاری برای آن اندیشید، اما باید راه را باز و اصول و قوائد را مشخص کنیم.
عضو شورای حوزه عنوان کرد: فقه معاصر یکی دیگر از مباحث مهم است که زمینه پیشرفت در آن باید فراهم شود، محور دیگر درس‌های خارجی مرتبط با بیماری‌های مسری و بحث‌های اعتقادی و کلامی است که در این باره باید مباحث مهمی طراحی شود، هر چند کارهای خوبی در این زمینه انجام شده و باید همه مسائل مرتبط با آن احصا شود.
وی گفت: همچنین دروس خارج مشخص و ارزش گذاری شود، قرار است حرکتی در چند ماه آینده انجام و دیدگاههای مختلف در ارتباط با بیماری‌های واگیردار و بحرانهای اجتماعی و بهداشتی استخراج شود، در این بخش نیاز به کاری بنیادی و دراز مدت داریم.
مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: بحث پذیرش یکی از دغدغه‌ها در سال جاری به دلیل شیوع کروناست به ویژه اینکه شرایط امسال متفاوت است و با توجه به نرم افزاری که تهیه شده باید اقدام به پذیرش کرد.
وی بیان کرد: مصاحبه‌های درس خارج و آزمون‌ها و پایان نامه‌ها باید فعال تر شود تا تا زمان از بین رفتن ویروس کرونا، عقب افتادگی‌ها جبران گردند.
در صورت ادامه وضعیت کنونی آزمون حوزه به صورت مجازی برگزار می‌شود
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد نیز در این نشست بیان کرد: از همان روزهای اول که احساس شد این ویروس ادامه دار است، تعاملاتی انجام شد و در مورد سطح یک و سطوح ۲ و دروس خارج، تصمیماتی را اتخاذ کردیم.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه افزود: ابعاد مختلف تدریس و آزمون از فضای مجازی مشخص شد و وضعیت کلاس و امتحانات را تعیین تکلیف کردیم.
وی تصریح کرد: هر طلبه‌ای با استاد خود از طریق امکانات شامل سامانه و پیام رسان‌های داخلی و سایت‌ها و یا ابزارهای آموزشی در ارتباط است و این شیوه تدریس نیز ارزیابی می‌شود.
رستم نژاد بیان کرد: در حال حاضر کلاس‌های مجازی جایگزین کلاس‌های رسمی است و در مصاحبه‌ای نیز نحوه ارزیابی‌ها مشخص شد.
وی گفت: به طور جامع طرحی آورده و وضعیت کشور از نظر آموزشی تبیین شد، قبل از این نیز گروهی تشکیل شده بود که تمامی مدیران حوزه علمیه کشور در آن عضو هستند و به طور روزانه چند ساعت در این گروه، ابلاغیه‌ها و برنامه‌ها ارائه می‌شود.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه افزود: کلاس‌های فضای مجازی در حد کلاس‌های حضوری برگزار می‌شود و حتی به طور کامل دروس تدریس شده و آزمون‌ها در سطح یک و دو یا درس خارج برگزار می‌شود و تفاوتی با کلاس‌های حضوری ندارد و هر طلبه‌ای که در سامانه حوزه علمیه ثبت نام کرده است از این فرصت آموزشی استفاده می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: امتحانات سر جای خود محفوظ است و در صورت ادامه داشتن وضعیت شیوع کرونا در کشور، آزمون حوزه‌های علمیه به صورت مجازی برگزار می‌شود، اما اگر شرایط بهتر شد به صورت حضوری برگزار خواهد شد.
رستم نژاد گفت: در مورد نحوه برگزاری آزمون نیز پیشنهاداتی را جمع‌آوری کرده ایم و سازوکارهای آن با نظرات کارشناسی مشخص می‌شود.
وی افزود: از نظر فناوری مشکلی برای برگزاری کلاس‌ها و آزمون در فضای مجازی نداریم و تنها باید بانک اطلاعاتی تشکیل شود و آزمون‌ها به طور دقیق گرفته شود.
معاون آموزش حوزه‌های علمیه عنوان کرد: مدارس کشور تحت پوشش این برنامه است و تا ۸۰ درصد در فضای آموزش مجازی قرار دارند و در همه سطوح، این آموزشها برگزار می‌شود.
وی بیان کرد: گزارش‌ها نشان می‌دهد چون در روند برگزاری کلاس‌ها بحث زیادی از سوی طلاب مطرح نمی‌شود، بحث نمی‌شود بسیاری از دروس با سرعت بیشتری ارائه شده و طلاب نسبت به دروس خود جلوتر هستند و عقب ماندگی در این بخش رفع شده است.
یکی از مطالبات شیعیان و مسلمان جهان ترجمه پاسخ‌های شبهات و سوالات کرونایی است
حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله غفوری نیز در جلسه فقه معاصر حوزه اظهار کرد: دو موضوع مهم در مورد پایان نامه‌ها و اساتید مطرح است که در بخش اول، در کمیته‌ها نیز مشکلاتی داریم و کمیته پایان نامه‌ها نیز باید مجازی برگزار شود.
دستیار ویژه مدیر حوزه‌های علمیه در مبارزه با کرونا افزود: مساله دوم این است که اساتید نمی‌توانند حضور پیدا کنند و آئین نامه نیز اجازه نمی‌دهد، همه اساتید غایب باشند و استاد راهنما باید حضور داشته باشند.
وی در ادامه بیان کرد: بحث‌های پژوهشی در مورد کرونا ابعاد دارای بین المللی نیز هست و باید بدان توجه شود و در سطح جهانی مورد بررسی قرار دهیم.
دستیار ویژه مدیر حوزه‌های علمیه در مبارزه با کرونا خاطرنشان کرد: اخیرا با انبوهی از سوالات و شبهات از سوی کشورهای مسلمانان و شیعه مواجه شده ایم و یکی از مطالبات شیعیان و مسلمان جهان، ترجمه پاسخ‌های شبهات و سوالات کرونایی است.
وی گفت: اگر بتوانیم این سوالاتی که برای ما ارسال می‌کنند را پاسخ دهیم و آن را زبان‌گردانی کنیم و تولیدات به موقع به دست آنها برسد، آثار و برکات زیادی به همراه دارد.
در پاسخ‌دهی به شبهات کرونایی نیاز به نهضت علمی و پژوهشی در حوزه داریم
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زمانی نیز در این نشست بیان کرد: شهید مطهری می‌فرماید تحول علوم دینی در طول تاریخ، مرهون تحولاتی است که تهاجم فرهنگی دیگران، سوالات و شبهاتی را بر علما و حوزه‌ها می‌بارید و علوم دینی وارد مرحله‌ای از شکوفایی می‌شد.
مسئول دفتر اجتماعی و سیاسی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه افزود: کرونا دارای چنین سهمی در پاسخگوئی به شبهات و تحول آفرینی در علوم دینی است و باید به آن توجه داشت.
وی بیان کرد: در پاسخ‌دهی به شبهات کرونایی، نیاز به نهضت علمی و پژوهشی در حوزه علمیه داریم و باید تمامی تخصص‌ها و مراکز علمی و پژوهشی و انجمن‌های دینی به میدان بیایند.
زمانی تصریح کرد: مجموعه سوالات و شبهات کرونایی جمع آوری شده مربوط به دیانت و حوزه ۳۰۰ مورد است که تعدادی قابل ادغام است و در جزوه اول ۲۴ سوال پاسخ داده شد و این پاسخگوئی همچنان ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: این شبهات کرونایی نسبت به آموزش و پروهش به ده‌ها رشته علوم حوزوی مرتبط است و ۲۰ انجمن علمی می‌توانند این شبهات را مورد بررسی قرار دهند.
مسئول دفتر امور اجتماعی و سیاسی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه عنوان کرد: کرونا از نظر فقهی و کلامی و فلسفی و قرآنی و حدیث و روانشناسی دینی قابل بررسی است، برای نمونه منشا پیدایش کرونا اقدام الهی و آزمون یا بلاست و یا یک پدیده طبیعی به شمار می‌رود از جمله این موضوعات است.
وی گفت: دیدگاههای متفاوتی مطرح است که باید به یک اجماع برسیم و برای دستیابی به پاسخی صحیح، نیاز به پژوهش و کاری تخصصی داریم.
زمانی افزود: در بخش آموزش و پژوهش، ظرفیت‌های زیادی در عرصه پاسخگوئی داریم و مسائل فقهی اساتید و مراکز متخصص علمی و رشته‌های تخصصی به این شبهات پاسخ می‌دهند.
وی بیان کرد: در بخش پژوهشی نیز ظرفیت‌های مهمی وجود دارد و علاوه بر انجمن ۲۰ گانه دینی که می‌توانند شبهات را بررسی کنند ۳۰۰ مراکز پژوهشی داریم که ۱۰۰ مرکز فعال است و می‌توانند بر روی آن کار کنند.
سامانه‌ای به منظور ارائه همه فعالیت‌های حوزه در بستر فضای مجازی طراحی شده است
حجت‌الاسلام والمسلمین محمود ملک دار نیز در جلسه فقه معاصر حوزه‌های علمیه اظهار کرد: براساس مصوبه ستاد بنا شد «طرح ولایت» و «طرح نظام جامع اندیشه اسلامی» برگزار شود و برای بخش‌های آموزش، تهذیب و پژوهش نیز دوره‌هایی داشته باشیم.
مسئول مرکز امور طلاب و دانش آموختگان حوزه‌های علمیه افزود: امسال مانند سال قبل پشتیبانی‌های لازم انجام شده و جلسه‌ای با دست اندرکاران طرح ولایت داشته ایم که طبق تصمیم‌گیری انجام شده احتمال دارد تابستان نتوانیم دوره‌ای را به صورت حضوری برگزار کنیم.
وی تصریح کرد: بر این اساس بهتر است از همین حالا مقدمات آموزش مجازی را فراهم کنیم تا از سوی مسئولان طرح ولایت عملیاتی گردد. طلاب زیادی در این طرح شرکت می‌کنند و بیش از ۶۰۰ طلبه در مشهد و تعداد کثیری در استان‌های دیگر آماده حضور در این طرح می‌باشند.
ملک دار عنوان کرد: حضور در این طرح نیاز به مقدماتی دارد تا بتوان در فضای مجازی آن را اجرایی کرد، در این خصوص سامانه و برنامه‌ای در فضای آموزشی ویژه دروس حوزه طراحی شده است که به زودی در جهت تحصیل غیرحضوری راه‌اندازی می‌شود.
مسئول مرکز امور طلاب و دانش آموختگان حوزه‌های علمیه افزود: با تمهیدات لازم برای سالهای آینده می‌توانیم از این فضا استفاده کنیم و دوره‌ها را پوشش دهیم.
وی بیان کرد: برای آموزش‌های مهارتی نیز تلاش‌هایی صورت گرفته و فضای مجازی آماده است تا بتوانیم در تابستان این آموزشها را آغاز کنیم.
موانع و محدودیت‌های دوره‌های آموزشی و آزمون در فضای مجازی برطرف شود
حجت‌الاسلام محمدرضا حامدی نیز در جلسه فقه معاصر حوزه که در دفتر آیت‌الله اعرافی برگزار شد، گفت: پیرامون برگزاری کلاس‌ها در شبکه‌های اجتماعی و سامانه و پیام‌رسان‌ها اطلاع رسانی شده است، اما در مسیر آموزش در فضای مجازی مشکلاتی وجود دارد.
سرپرست مدیریت سطوح عالی حوزه علمیه قم افزود: امتحانات و برگزاری آزمون در فضای مجازی و چگونگی انجام آن از سوی مدارس، یکی از دغدغه‌های جدی طلاب است که پیگیر و جویای آن هستند.
وی خاطرنشان کرد: در برگزاری دوره‌های آموزشی و آزمون در فضای مجازی طلاب، موانع و محدودیت‌هایی وجود دارد که باید برطرف شود.
حامدی گفت: طلاب دوره تابستانه را برای جبران کاستی‌ها، پیگیر بوده‌اند که هنوز وضعیت آن مشخص نیست، مگر اینکه برگزاری آن به مراکز واگذار شود و بعد از تعطیلات نیز فرصتی برای برگزاری امتحانات در نظر گرفته بگیرند.
وی افزود: در این باره نیز موانعی دیده می‌شود به ویژه در برگزاری امتحانات شفاهی به دلیل کثرت طلاب، با محدودیت زیادی مواجه هسیم و نیاز است اساتید در این باره مشارکت کنند.
برخی از طلاب در روند آموزش در فضای مجازی با مشکلاتی مواجه هستند
حجت‌الاسلام فرهاد عباسی در جلسه فقه معاصر نیز، بیان کرد: دروس سطح ۱ و عالی شهرستان‌ها با سطح عالی در قم دارای تفاوت‌هایی است که با توجه به حضور مراکز فقهی و علمی تربیتی بخشی از کار جبران می‌شود.
مدیر امور مدارس حوزه علمیه قم افزود: با اینکه واحدهای آموزشی و مراکز مدیریت در استان‌ها تلاش زیادی کردند بخشی از موانع وجود دارد و برخی از طلاب در روند آموزش در فضای مجازی با مشکلاتی مواجه هستند و باید راهکاری برای رفع این مشکلات اندیشیده شود.
وی تصریح کرد: آسیب‌هایی در سطح ۱ وجود دارد و این که بیشتر طلاب در روستاها و شهرهای دیگری زندگی می‌کنند که گاهی دسترسی به اینترنت نیست و یا نمی‌توانند در شبکه اجتماعی فعالیت کنند.
عباسی عنوان کرد: در این ایام طلاب زیادی به سامانه نجاح مراجعه دارند و گاهی این سامانه پاسخگو نیست و ساعاتی قطع می‌شود.
وی بیان کرد: پیام رسان ایتا سرعت کندی دارد و اخیرا مشکلاتی ایجاد شده است که با قطع چند ساعتی، بخشی از اطلاعات حذف می‌شود، با توجه به اینکه از واتساپ و تلگرام پرهیز داده شد، ولی برخی از مدارس مجبور شدند به این پیام‌رسان‌ها مراجعه کنند.
مدیر مراکز و مدارس تخصصی حوزه علمیه گفت: باید برای طلابی که نتوانستند از این ظرفیت استفاده کنند تصمیماتی اتخاذ کرد.
وی افزود: به طلاب در سطح عالی و مدارس اعلام شد امتحانات به صورت متمرکز نیست و نحوه برگزاری آن به مدارس واگذار شده است و زمان برگزاری آزمون و سوالات و تصحیح بر عهده مدارس است.
عباسی عنوان کرد: واگذاری آزمون به مدارس دارای نکات مثبتی است و در برگزاری آن انعطاف وجود دارد و طلاب می‌توانند دروسی را که انتخاب کرده‌اند را پس بدهند و در آزمون شرکت کنند.
وی خاطرنشان کرد: پیشنهاد می‌شود به مدارس اختیار داده شود افرادی که آسیب شناسی شده‌اند و با مشکلاتی مواجه بودند و امکان حضور در آن درس را نداشته‌‌‌اند بتوانند درس را حذف کنند.
مدیر مراکز و مدارس تخصصی حوزه علمیه تصریح کرد: باید زیرساختهای لازم برای برگزاری آزمون نیز تقویت شود و مدیریت استان‌ها هوشیارانه و فعالانه تر عمل کنند و چگونگی آزمون و شرایط را مدیریت کنند تا بخشی از مشکلات حل شود. رسا
