شرح گزیده «روایات کافی» اثر جدید استاد علی نصیری

در این کتاب که به‌عنوان متن درسی «حدیث‌خوانی» تدوین یافته است، افزون بر مباحث مقدماتی درباره شناخت کافی و برکات حدیث‌خوانی، برگزیده‌ای از روایات کتاب شریف در زمینه‌های اخلاق علم‌ آموزی، اخلاق فردی، اخلاق بندگی و اخلاق اجتماعی، در دو محور: بررسی سندی و بررسی متی مورد واکاوی قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «شرح گزیده روایات کافی» که تلخیصی از کتاب «روش شناسی تفسیر قرآن» است، در ۲۴۳ صفحه و با قطع وزیری توسط انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد به زیور طبع آراسته شد.

در میان میراث برجای مانده حدیثی، کتاب «کافی شریف» اثر ثقه‌الإسلام کلینی(ره) از جایگاه بسیار رفیعی برخوردار است که مکانت مولف، قدمت و تدوین کتاب در عصر غیبت صغرا، جامعیت نسبی نسبت به روایات اعتقادی، اخلاقی و فقهی و استواری روایاتِ گردآوری شده در آن را می‏‌توان از جمله عواملی برشمرد که به آن این مکانت را بخشیده است.

از دیگر سو، باید سوگمندانه اذعان کرد که به‏‌رغم جایگاه و نقشِ تاثیرگذار روایات در همه علوم اسلامی و نیز در فرآیند اجتهاد، حدیث و علوم حدیث آن چنان که شایسته و بایسته آن هست، در برنامه درسی و آموزشی حوزه‏‌های علمیه راه نیافت و بسیاری از طلاب و فاضلان حوزه پس از گذار سالیان متمادیِ تحصیل، با متون اصلی روایات و معارف اهل بیت(ع) آشنایی لازم پیدا نمی‌‏کنند.

خوشبختانه به برکت انقلاب اسلامی در روزگار ما رویکرد به حدیث و مطالعات حدیثی روح و جان تازه‌‏ای پیدا کرده است که از جمله نشانه‌‏های آن گنجاندن چهار عنوان دروس حدیثی در برنامه جدید حوزه‌‏های علمیه در سطح یک به همت ستودنیِ شورای عالی حوزه است که دو واحد آن به «حدیث‏ خوانی» اختصاص یافته و مقرر شده است تا گزیده‌‏ای از روایات کافی مورد بحث و گفتگو قرار گیرد.

در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: نگارنده که با فضل و عنایت بی‏پایان حق، در قریب به دو دهه گذشته توفیق تدوین آثاری در زمینه علوم حدیث؛ از جمله کتاب «آشنایی با علوم حدیث»؛ (کتاب درسی پایه ششم حوزه)، را یافت، به پیشنهاد معاونت محترم آموزش حوزه، در کنار تنظیم سرفصل‏های این دروس، با توجه به تاکید به بازخوانی روایات اخلاقی کافی شریف، سرفصل این درس را جهت تصویب در شورای گسترش حوزه تنظیم نمود.

این درس چند سالی است که در حوزه علمیه قم به اجرا گذاشته شده و شماری از طلاب و فاضلان حوزه به بازخوانی روایات کافی روی آوردند. آن چه در این بین جای خالی آن إحساس می‏‌شد، متن درسی مناسب بود که به لطف الهی توفیق انجام آن در این کتاب فراهم آمد.

در این کتاب بر أساس سرفصل مصوب که ناظر به احادیث اخلاقی است، افزون بر معرفی کافی شریف، سی و دو روایت گزینش شده و در چهارده فصل؛ متناسب با هفته‌‏های ارایه این درس در طول سال، به شرح ذیل مورد بررسی قرار گرفته‏‌اند:

فصل اول: شناخت‌نامه کافی شریف؛ فصل دوم: برکات حدیث‏‌خوانی؛ فصل سوم: جایگاه علم‌‏آموزی؛ فصل چهارم: ضرورت رعایت حرمت علم و حریم عالم؛ فصل پنجم: جایگاه عزت و کرامت نفس؛ فصل ششم: جایگاه ایمان و یقین؛ فصل هفتم: جایگاه عمل صالح در کنار ایمان؛ فصل هشتم: جایگاه اعمال صالح؛ فصل نهم: جایگاه نماز؛ فصل دهم: جایگاه دعا و تلاوت قرآن؛ فصل یازدهم: دنیاگریزی، پیامدهای گناه و ضرورت توبه؛ فصل دوازدهم: جایگاه اخلاق نیکو؛ فصل سیزدهم: جایگاه انصاف و حلم؛ فصل چهادهم: جایگاه احسان و مهرورزی.

با توجه به مقتضیات فقه الحدیث، در شرح و تفسیر روایات، چهار محور ذیل مورد توجه قرار گرفته است: یک: واژه‏‌های دشوار هر روایت با واکاوی آراء واژه‏شناسان و با کمک سایر قرائن مورد بررسی قرار گرفته است. دو: مدالیل و مفاهیم هر روایت با روش تقطیع مقاطع حدیث، مورد واکاوی قرار گرفته و تلاش شده است تا در حد توان، تمام مدالیل مطابقی، تضمنی و التزامی روایات مورد توجه قرار گیرد. سه: در عموم موارد دیدگاه شارحان حدیث و عمدتاً دیدگاه‌‏های فیض کاشانی در وافی، ملاصالح مازندرانی در شرح أصول الکافی و دیدگاه علامه مجلسی در دو کتاب بحار الانوار و مرأه العقول مورد توجه قرار گرفته است. چهار: در بررسی هر روایت، سایر آیات و روایات همسو و همصدا که می‏توانست به فهم جامع‏تر از روایت کمک رساند، مورد بازخوانی قرار گرفت.

علاقه‌مندان برای دریافت کتاب می‌توانند از طریق سایت طاقچه: https://taaghche.com/book/106691 اقدام نمایند.