بر اساس روایات و معتقدات ما تمام کارهای امام حسین علیه السلام از ابتدا حساب شده بوده و ایشان بی منطق و بدون دلیل کاری نکردهاند. یعنی نمیتوانیم بگوییم فلان قضیه ازروی اتفاق و تصادف رخ داده است، بلکه همه اینها روی حساب بوده است. این مطلب گذشته از این که از نظر قرائن تاریخی روشن است، از نظر منطق و روایات و بر اساس اعتقاد ما مبنی بر امامت حضرت سیدالشهداء نیز تایید میشود.
آن چه مداحان اهل بیت در بعضی از روضهها میگویند، روایتی است که امام حسین(ع) فرمود: در عالم رویا جدم به من فرمود: “انّ الله شاء ان یراک قتیلا؛[۱] خداوند خواسته است تو را کشته ببیند”
وقتی به امام اعتراض کردند که چرا زن و فرزندان را به همراه خود میبری؟
در پاسخ فرمود: “انّ الله شاء ان یراهن سبایا ؛[۲] خداوند خواسته است که ایشان را اسیر ببیند”
بدیهی است کلمه مشیت خدا یا اراده خدا در دو مورد به کار میرود که یکی را اصطلاحا اراده تکوینی و دیگری را اراده تشریعی میگویند.
اراده تکوینی یعنی قضا و قدر الهی که اگر قضا و قدر حتمی الهی به آن تعلق گرفت، معنایش این است که در مقابل قضا و قدر الهی کار دیگری نمیشود کرد و آن حادثه اتفاق خواهد افتاد.
معنای اراده تشریعی این است که خدا این طور راضی است؛ خدا چنین میخواهد که تو شهید باشی؛ جدم به من گفته است که رضای خدا در شهادت توست؛ جدم به من گفته است که خدا خواسته است اینها اسیر باشند؛ یعنی اسارت اینها رضای حق است؛ مصلحت است و رضای حق همیشه در مصلحت است و مصلحت یعنی جهت کمال فرد و بشر.[۳]
چنین مطلبی نه تنها درست است و توهین به ساحت مقدس امام حسین(ع) نیست، بلکه کمال و عظمتی برای امام محسوب میشود، زیرا شهادت را که مورد رضایت خدا بوده، با اختیار خودانتخاب کرده است تا با شهادت خود، اسلام حفظ شود، یعنی آنچه را که رضای خداوند بوده، با انتخاب و اختیار خود برگزید، اما بسیاری هستند که در چنین جایی خواست نفس را بر خواسته الهی ترجیح میدهند.
اگر آن چه از مداحان نقل کردید (که امام در عالم ذر و عالم اَلَست ، برنامه کربلا را امضا کرده است) صحیح باشد نیاز به تحقیق بیشتر دارد که آیا چنین روایتی وجود دارد؟
بر فرض ثبوت چنین روایاتی باید از نظر سند مورد ارزیابی قرار گیرد تا صحت و ضعف آن مشخص شود.
بر فرض ثبوت چنین روایاتی باید از نظر سند مورد ارزیابی قرار گیرد تا صحت و ضعف آن مشخص شود.
درصورت صحت چنین روایاتی هیچ اشکالی ندارد که امام حسین(ع) در عالم ذر برنامه کربلا را امضا کرده باشد و با اختیار خود حادثه کربلا را در دنیا انتخاب کند و آگاهانه برای حفظ اسلام، شهادت را برگزیند و هیچ گونه توهین به ساحت مقدس امام وارد نمیشود.
توهین در صورتی است که امام مجبور به رفتن به کربلا و شهید شدن باشد، در صورتی که از ازل خداوند اراده کرده که امام حسین(ع)و اصحابش بااختیار خود برای حفظ اسلام، شهادت را انتخاب کند و در این راه ، جبر و اکراهی نبوده است.
[۱] بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۳۶۴؛ مقتل الحسین، مقرم، ص ۱۹۵٫
[۲] همان.
[۳] مرتضی مطهری، حماسه حسینی، ج ۱، ص ۳۱۷٫