جدیدترین اثر حجتالاسلام محمدحسن ربانی بیرجندی استاد حوزه علمیه مشهد، با عنوان «تبارشناسی اصول فقه» در هشت فصل چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «تبارشناسی اصول فقه» به قلم حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی استاد حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی چاپ …
Read More »آخرین اخبار
موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، در مواردی نتوانسته فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه موضوع شناسی تشنه نظریه پردازی جدی در حوزههای علمیه است، گفت: موضوع شناسی به دلیل ابهامات تئوریک، عملا در مواردی نتوانسته، فقه مسائل پیچیده اجتماعی و اقتصادی را یاری دهد، و اگر به دانش و متخصص مراجعه نکنیم موضوع را نفهمیده ایم، و حکمی که برای آن صادر میکنیم مخلوق ذهنی …
Read More »شرکت در انتخابات اگر مصلحت مسلمین باشد، واجب است/ در انتخابات، عقلاً و شرعاً باید به اصلح رأی داده شود
خیلی از آقایان علما ازجمله مقام معظم رهبری، از باب اولویت، حکم حکومتی را حکم اولی تلقی میکنند. لذا شرکت در انتخابات اگر مصلحت مسلمین باشد، واجب است. ازجمله مصالح مسلمین، تائید و تحکیم نظام جمهوری اسلامی است که امام میفرمود از اوجب واجبات است. اگر ما قبول کردیم که از باب شرکت در انتخابات، یک مصلحت تلقی میشود و …
Read More »شهرسازی اسلامی و چالش تمدنی/ علی حجازیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: در این چند سال اخیر رفتارهای پارادوکسیکال اجتماعی در رفتار و عملکرد جامعه ایرانی- اسلامی بسیار زیاد شده است و برای جامعه شناسان رفتارشناسی جامعه شهری ایران به یک چالش تبدیل شده است. پس از پیروزی انقلاب به دلایل متعدد اراده جدی بدین منظور که احکام مباحث اجتماعی از دل گزارههای دینی به صورت یک قانون یا …
Read More »در جامعه اسلامی، مردم در چارچوب اسلام حق انتخاب دارند
مسئله تنفیذ حکم ریاست جمهوری بعد از انتخاب مردم، بزرگترین نماد دخالت ولیفقیه در امر انتخابات است. خود مرحوم امام رحمهالله نیز به این مسئله تصریح دارد که اگر این تنفیذ نباشد، رئیسجمهور، طاغوت خواهد بود. سلیقه نیز حکم میکند که اعتبار این انتخابات، بر اساس مبنای انتصاب، با ولیفقیه است. اینکه چون مردم رأی دادهاند پس دیگر طاغوت نمیشود، …
Read More »سبک تدریس آیتالله فلسفی مجتهد پرور بود/ برای رسیدن به روش درست خواندن درس خارج بیش از صد مجتهد را دیدم/ استادی که پای درسش سیراب میشدیم، آیتالله فلسفی بود/ نسبت به چهار مرجع تقلید صاحب رساله هم عصر خود در مشهد، چیزی کم نداشت
هر کسی که پای درس ایشان حاضر میشد، بهقدر ظرفیتش میتوانست از آن بهرهمند شود؛ چه کسی که قصد مجتهد شدن داشت و میخواست مباحث اجتهادی را بیاموزد و چه کسی که فقط میخواست در حد نگارش و طی کردن دوره چهار پنج ساله درس خارج بهره ببرد. این ویژگی به نظر من حُسن تدریس آیتالله فلسفی بود. در واقع …
Read More »آیتالله فلسفی به فهم ما اعتماد داشت/ درس استاد «سهل و ممتنع» بود و بخل علمی نداشت
برای ما قوت قلبی بود و این استاد بزرگ به فهم ما اعتماد داشت. آنجایی که احساس میکرد حرف قابل بیانی داریم و درست اشکال کردهایم حتی مطلب گذشته خود را اصلاح میگردد. این نکته مهمی در شخصیت علمی آیتالله فلسفی بود. از دیگر ویژگیهای ایشان «مشورت پذیری» بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر سعید نظری توکلی از شاگردان مرحوم …
Read More »دعوت مراجع تقلید از مردم برای حضوری باشکوه در راهپیمایی ۲۲ بهمن
شماری از مراجع عظام تقلید، از امت ایران اسلامی دعوت کردند تا بار دیگر با حضور گسترده و باشکوه در راهپیمایی ۲۲ بهمنماه، انسجام ملی خود را در برابر دشمنان کشور به نمایش بگذارند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید در درس خارج فقه خود ضمن دعوت از مردم برای حضور در راهپیمایی ۲۲ بهمن …
Read More »فراتحلیل مطالعات زکات در ایران و نظریه تعمیم/ میزان بالقوه خمس و زکات، پاسخگوی رفع فقر در جامعه
بیست و نهمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی «اقتصادنا» توسط هیئت اندیشهورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان با عنوان «فراتحلیل مطالعات زکات در ایران و نظریه تعمیم» با ارائه پژوهشگر باسابقه حوزه زکات و استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه سمنان، دکتر عبدالمحمد کاشیان با حضور جمعی از خواهران و برادران پژوهشگر در ساختمان هیئتهای اندیشهورز حوزه علمیه خراسان …
Read More »شرکت در انتخابات، واجب عینی است نه کفایی!
برخی تفصیل دادهاند بین انتخاباتی که جنبه عمومی و بینالمللی دارد و انتخاباتی که جنبه محلی دارد. در انتخابات عمومی که جنبه بینالمللی دارد، هرچقدر حضور بیشتر باشد، قدرت جامعه اسلامی بیشتر میشود و هرچقدر حضور کمتر باشد، جنبه مقبولیت نظام کمرنگتر خواهد شد. مثلاً در فرض اول، وجوب، وجوب عینی است. آنچه ما به لحاظ فقهی میتوانیم در مورد …
Read More »نامه آیتالله سبحانی به سردبیر روزنامه اطلاعات/ اجازه ندهید مطالب ویرانگر اخلاق بدون نظارت چاپ شود
امروز فساد و دعوت به اشباع تمایلات جنسی از هر راه صحیح و ناصحیح، و قانونی و غیر قانونی در فضای مجازی غوغا می کند، دیگر نباید روزنامه اطلاعات ناخودآگاه با آنها هماهنگ باشد. تأسف آنجا است که اطلاع یافته ام گوینده این سخن، استاد دانشگاه آزاد اسلامی است! دست پرورده چنین استادی چه خواهد بود؟ خدا آگاه است! به …
Read More »آیتالله فلسفی اصلاً اهل خودنمایی نبود/ باوجود آیتالله میلانی از درس ایشان استقبال مفصلی شد/ مفاهیم صعب و پیچیده را چنان ساده بیان میکرد که بعضی از طلاب قدردان نبودند!
با بعضی از شاگردان نجف ایشان که صحبت میکردم از دوره تدریس ایشان به شیرینی یاد میگردند، آیتالله نجومی کرمانشاهی میفرمود که ما اصلاً در جلسات درس آیتالله فلسفی خسته نمیشدیم. خوش بیانی و هنر تبیین بودن یکی از ویژگیهای ممتاز آیتالله فلسفی بود. مفاهیم صعب و پیچیده را چنان ساده بیان میکرد که بعضی از طلاب قدردان نبودند!. به …
Read More »تبیین نظریه حکومت توسط فقیه/ حسن پویا
شبکه اجتهاد: کتاب «ولایت فقیه»، مجموعه سیزده سخنرانی است که حضرت امام، در فاصله سیزده ذی قعده ۱۳۸۹ تا دوم ذی حجه ۱۳۸۹(مطابق با ۱۳۴۸/۱۱/۱ تا ۱۳۴۸/۱۱/۲۰ ش) در ایام اقامت در نجف اشرف ایراد فرمودهاند. این سخنرانیها در همان ایام، گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است. سپس در پاییز ۱۳۴۹ …
Read More »منصبی که با تدلیس و فریب مردم در رأی به دست آمده باشد، مشروع نیست
اگر کسی با خدعه و نیرنگ، مال کسی را ببرد، مصداق کلاهبرداری است که هم به لحاظ قانونی، جرم است و هم به لحاظ شرعی، حرام است. حال اگر کسی بخواهد از طریق تطمیع، صاحب حق غیرمالی بشود که یکی از آنها میتواند مثلاً احراز کرسی نمایندگی در مجلس باشد، این حق هم چون از طریق نیرنگ یا از طریق …
Read More »نظام سیاسی اسلام، نظام امامت و امت است/ نظام امامت و امت، در قالبهای مختلفی قابل طرحریزی است/ نظام سیاسی در زمان پیامبر(ص)، تأسیسی بود نه امضائی
از گذشته تا الآن میتوانستید نظامهای مختلف اسلامی را داشته باشید و امروز اسم آن را جمهوری اسلامی گذاشتهاید. مثلاً در نظام خلافت دیروزی، بیعت امت را داشتید اما امروز برخی میگویند انتخابات همان بیعت مدرن است. البته این مسئله اختلافی است ولی میخواهم عرض کنم که اشکالی ندارد که از تجربه بشری استفاده کنید. مثلاً سیستم قضایی را مدرن …
Read More »مشروعیت مجمع تشخیص مصلحت به انتصاب رهبری است/ استحسان و مقاصدالشریعه در فقه شیعی جا نیفتاد!/ نظریه ولایت حسبه، دارای رویکرد حداقلی و حداکثری است
وقتی انقلاب اسلامی ایجاد شد، نظام اسلامی در بسیاری از موارد باید بین مواردی مصلحت اندیشی می کرد. به عبارتی دیگر در تزاحم بین برخی از احکام و در تزاحم بین مصالح مجبور بود که اولویت بندی کند و اهم و مهم کند، به همین خاطر چاره ای جز مصلحت نبود اما چون مصلحت اندیشی از دو جهت مورد نکوهش …
Read More »مردم سالاری در ایران «مردم سالاری اسلامی» است/ حمله به شورای نگهبان از غلطترین کارهاست/ هرکس که به ایران و امنیت علاقهمند است باید در انتخابات شرکت کند/ شاخصهای انتخاب درست و خصوصیات فرد منتخب
رهبر معظم انقلاب با دعوت همگانی از مردم برای شرکت در انتخابات افزودند: ممکن است کسی از بنده خوشش نیاید اما اگر ایران را دوست دارد، باید به پای صندوق رأی بیاید، بنابراین هرکس به ایران علاقهمند است و امنیت کشور، حل شدن مشکلات و گردش صحیح نخبگانی را دوست دارد، در انتخابات شرکت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت …
Read More »ولی فقیه نمیتواند عملی خلاف رضای مردم انجام دهد!/ اختیارات ولیفقیه، از اختیارات یک رئیسجمهور هم کمتر است/ ولایت مطلقه در مقابل ولایت مقیده نیست!
اختیاراتی که برای رهبری در قانون اساسی جمهوری اسلامی دیده شد، با اختیاراتی که در قانون اساسی کشورهای مشابه برای بعضی از افراد مثل رئیسجمهور یا نخستوزیر دیده میشود، بعضاً کمتر هم هست. برخی از کلمات، بار معنایی زیادی دارد و ممکن است از کلمه ولی، اینگونه به ذهن بیاید که ولی فقهی، تمام شئون زندگی را تحت نظر بگیرند …
Read More »صیانت از شور انقلابی و طلاب جوان یک ضرورت است/ استعدادها و ظرفیتهای پنهان فکری در طلاب جوان شناسایی و بهکار گرفته شود
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح دوشنبه در دیدار اعضای شورایعالی حوزههای علمیه بر برنامهریزی برای شناسایی و بهکارگیری استعدادهای برتر فکری از میان طلاب جوان تأکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، نقش شورای عالی حوزههای علمیه در سیاستگذاری برای تربیت معلمان و مربیان دینی در جامعه را بسیار مهم و حیاتی …
Read More »ارتکازات عرفی در فقه و حقوق
کتاب «ارتکازات عرفی در فقه و حقوق» اثر حجتالاسلام دکتر حسین عندلیب، استاد گروه فقه و حقوق جامعه المصطفی(ص) از سوی مرکز بینالمللی توسعه علم، فرهنگ و عقلانیت چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «عرف»، «ارتکازات عرفی» و «سیره عقلا» از نهادی پربسامد و پرکاربرد در دانش فقه و اصول و بالتبع حقوق اسلامی است. لکن بررسی مباحث …
Read More »بحث مقاصد شریعت، جهانی و برون دینی است/ اگر شورای نگهبان مقاصدی عمل میکرد، بسیاری از چالشهای موجود در قانون اساسی پدید نمیآمد!
در آثار مرحوم امام، اصفهانی، سید یزدی، شهید اوّل، مرحوم حکیم، سیستانی و… آثاری از تمسک به مقاصد را مشاهده میکنید. مثل مستمسک، ج۹، ص۷۰ که مرحوم حکیم در اشکال به صاحب عروه، تمسک به مقاصد داشته است؛ یا مرحوم امام مثلاً در بحث حیل ربا از مقاصد استفاده میکند و آن را رافع ظلم نمی داند چرا که عدم …
Read More »تدریس اصول فقه تخصصی مسائل مستحدثه بر اساس کتاب الفائق فی الاصول
برای نخستین بار، درس اصول فقه تخصصی مسائل مستحدثه بر اساس کتاب الفائق فی الاصول در حوزه علمیه مشهد برگزار میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه علمی پژوهشی الهادی(ع) مشهد از برگزاری درس اصول فقه تخصصی مسائل مستحدثه بر اساس کتاب الفائق فی الاصول، با تدریس دو نفر از اساتید باسابقه حوزه علمیه مشهد خبر داد. براین اساس، حجتالاسلام مرتضی …
Read More »اسلام، انسانها را در انتخابهای سیاسی، مختار محض قرار نداده است
در اندیشه اسلامی، انسانها مختار آفریدهشدهاند. البته این آموزه شیعی و مکتب عدلیه را هم نباید فراموش کرد که انسانها نه مجبور هستند و نه رها: «لا جبر و لا تفویض بل امر بین الامرین». مثلاً من قدرت انتخاب پدر و مادر خود را نداشتم. انتخاب زمان ولادت من، در اختیار من نیست. در جهان، همهکاره نیستم. بخشی از خلقت …
Read More »این گزاره که فقه شیعی، انفتاحی و فقه سنی، انسدادی است نادرست است/ اهل سنت کتابی در فقه نظام ندارند/ پیش شرط تحقق تمدن اسلامی، وحدت و تقریب مذاهب است
این که گفته می شود فقه اهل سنت انسدادی محض است و فقه شیعی انفتاحی است و پویا است، به نظرم صحیح نیست، اتفاقاً اهل سنت با ادله ای چون قیاس مستنبط العله، استصلاح، استحسان و عرف نیز اجازه اجتهاد و ورود به مباحث حکومتی و مباحث فقه تمدنی و فقه تمدن ساز را دارند. بی شک برای تحقق تمدن …
Read More »تاثیر فقه اخلاق حکومتی در تعالی خانواده فقه محور
وسعت ابعاد تأثیرگذاری فقه اخلاق را میتوان به شش قسم ترسیم کرد. نخست؛ تربیت فرزندان در سطح الگوهایی که ارائه میشود. دوم؛ عفاف درونی در برابر شره و خمودی. سوم؛ عدالت در برابر ظلم و انظلام در خانواده و جامعه را شکل میدهد. چهارم؛ شجاعت در برابر تهور و ترس را شکل میدهد. پنجم؛ حق حیوانات و محیط زیست مراعات …
Read More »امور مجمع تشخیص مصلحت نظام، از سنخ مصالح مرسله است/ مکلف در فقه حکومتی، جامعه نیست!/ تأسیس قواعد، عامل تولید فقه مضاف است
فقه مضاف گاهی مضافالیهاش به نسبت به مکتبها است و گاهی به نسبت منابع (مثل فقه قرآن و…) و گاهی مضاف الیه، بیانگر یک منهج است مثل فقه مدرن و فقه سنتی. همچنین گاهی مضافالیه ناظر به مسائل است مثل فقه فرضی و فقه کاربردی که به فروعات تحقق یافته یا تحقق نیافته توجه دارد؛ اما گاهی نیز فقه اضافه …
Read More »برای تسری مردمسالاری دینی در ساحات اجتماعی و اقتصادی ایده روشنی نداریم/ الگوی مردمسالاری دینی برای ارائه به کشورهای اسلامی نیازمند بازخوانی و تبیین است
اینکه بگوییم ایده روشنی برای تسری مردمسالاری دینی در ساحات اجتماعی و اقتصادی وجود دارد، حداقل بنده خود را واجد این ایده نمیبینم و مطلع هم نیستم که عزیزان دیگری این را به یک شکل نهایی و قابل عرضهای تبدیل کرده باشند. شبکه اجتهاد: بهمنماه ۱۳۴۸ بود که امام خمینی(ره) درس ولایت فقیه خود را در نجف اشرف آغاز کردند. …
Read More »قائنی: نطفه همان اسپرم است نه تلقیح شده از اسپرم و تخمک!/ زمانهای مشخص شده برای جنین در روایات، جنبه حقوقی دارد نه واقعی!/ طباطبائی: زمان دقیق لقاح و استقرار نطفه را نمیتوان تشخیص داد
از مجموع ۲۰۰ میلیون اسپرمی که در هر انزال از مرد خارج میشود فقط یک اسپرم با تخمک لقاح پیدا میکند که اگر دو اسپرم وارد تخمک شود باعث مرگ جنین میشود. موضوع زمانی اهمیت پیدا میکند که بدانیم اندازه هر اسپرم ۴ میکرون است و فاصله آن با تخمک نزدیک به ۱۴ سانتیمتر است که به تناسب اندازه اسپرم …
Read More »فقیه عالیقدر و مدرس بزرگ/ سید کمالالدین موسوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در روایت آمده است: الآباء ثلاثه : اب ولدک، و اب زوجک و اب علمک. نگارنده، در ایام علم آموزی، اساتید و مربیان دلسوز و مهربانی دیدم که به حقیقت برایم به مثابه پدر بودند و از هر کدام درسها و علوم فراوانی آموختم، اما در میان همه آنها، کسی که بیش از همه و به مدت …
Read More »چند راهکار عملی برای رفع اختلاف «عندالمطالبه یا عندالاستطاعه» بودن مهریه
در گذشته، مهریه آن گونه که باید به چشم نمیآمد و مثلهای «مهریه را کی داده و کی گرفته» و «عروس با لباس سفید میآید و با کفن میرود» در آن دوران بیشتر به گوش میرسید و در حقیقت مهریه به منزله رعایت ارزش و منزلت بانوان و در راستای رعایت شرع، در سند ازدواج قید میشد، ولی امروزه، مهریه …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت