قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 3)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

مکاسب محرمه یک فقه الدوله جدید است

مکاسب محرمه یک فقه الدوله جدید است

استاد حوزه علمیه نجف در نشستی بیان کرد: مکاسب محرمه به زبان سنتی بیان شده و در حقیقت یک فقه الدوله جدید است. در بحث مکاسب بیان کردیم شارع یک قواعدی را برای عقلا تعیین کرده مانند اوفوا بالعقود، تجاره عن تراض و … اینها خط قرمزهای شارع است، مثلا برای بعضی اجناس مانند نفت در معامله باید قیمت به روز در زمان قبض محاسبه شود چون غیر از این غرر می‌شود و شارع این را نمی‌پسندد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «فقه به مثابه حکمت عملی؟ در کشاکش نفی و اثبات» با حضور استاد شیخ محمد سند در …

توضیحات بیشتر »

رویکردهای جریان‌شناختی حدیثی در صد سال اخیر حوزه علمیه قم

رویکردهای جریان‌شناختی حدیثی در صد سال اخیر حوزه علمیه قم

رویکردهای حدیثی و نحوه تعامل علما و بزرگان با حدیث سبب شده است که آثار گوناگونی نگاشته شود و موضوعات مختلفی در این زمینه بحث شود. در سده اخیر یعنی از ابتدای باز تاسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی جریان‌های حدیثی مختلفی صورت گرفته و تاکنون نیز این رویکردها و جریان‌ها ادامه داشته است. شبکه اجتهاد: جریان پدیده‌ای اجتماعی متشکل از مجموعه‌ها و مولفه‌های گوناگون و اصول مختلف معرفتی است که جمعیتی مدیریت شده بر اساس این جریان، تفکر و اصول معرفتی عمل می‌کنند و مباحث را دنبال می‌کنند. شناخت این جریان‌ها یعنی رویکردهای …

توضیحات بیشتر »

مواجهه حوزه علمیه قم با جریان‌های روشنفکری

مواجهه حوزه علمیه قم با جریان‌های روشنفکری

یکصد سالگی حوزه علمیه، فرصت مغتنمی برای شناخت جایگاه و منزلت و نقش حوزه در تحولات اجتماعی و بهانه‌ای برای بازخوانی یک قرن تجربه حوزه علمیه قم است. یکی از موضوعاتی که در دوره صد ساله حوزه مطرح می‌شود، موضوع «رابطه حوزه علمیه قم با جریان‌های روشنفکری» است. شبکه اجتهاد: می‌دانیم قرن گذشته با افول روشنفکرانی مثل عبدالرحیم طالبوف، میرزا ملکم‌خان، آخوندزاده و سپهسلار و… در آخر به استبداد رضاخانی منجر شد. بعد از آن نیز، روند مدرنیزاسیون و غرب‌گرایی شدیدی، از طریق روشنفکر انی مثل فروغی و کسروی و احمد متین دنبال شد. در دهه بیست، ظهور روشنفکران چپ …

توضیحات بیشتر »

تنزیل شریعت در سرزمین راهبردها

تنزیل شریعت در سرزمین راهبردها

شبکه اجتهاد: یکی از مصادیق تنزیل شریعت تنزیل آن در حوزه راهبردها است. پیاده‌سازی شریعت در حوزه استراتژی‌ها یک امر اساسی می‌باشد، زیرا استراتژی‌ها نقش حیاتی در شکل‌دهی به فعالیت‌ها و انجام مسئولیت‌ها دارند. با این حال، ما اغلب، بلکه در بیشتر موارد، در تعیین رابطه فقه با استراتژی‌ها غیر فعال بوده و هستیم. در اینجا و قبل از ورود در بحث باید دو نکته اصلی را روشن کنیم: اولاً، منظور این نیست که فقها استراتژی‌ها را تدوین کنند؛ چرا که این حوزه‌ای تخصصی است که علم خاص خود را دارد و موضوع ما اینجا جایگزینی نقش متخصصان در تدوین …

توضیحات بیشتر »

«الکافی»؛ بهترین بستر برای شناخت اندیشه شیعی

«الکافی»؛ بهترین بستر برای شناخت اندیشه شیعی

مدرس و پژوهشگر علوم حدیث با اشاره به تلاش ماندگار مرحوم شیخ کلینی در نگارش مجموعه کتاب کافی گفت: این اثر ماندگار بهترین بستر برای شناخت اندیشه شیعی به خصوص در مباحث حدیثی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید علیرضا حسینی شیرازی طی سخنانی در برنامه اکران نسخه کامل مستند «الکافی» که به همت انجمن سواد رسانه طلاب و با همکاری معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی در سینما اشراق برگزار شد، با اشاره به اهمیت کتاب کافی مرحوم شیخ کلینی در تحلیل واقع بینانه از احادیث شیعی ابراز داشت: ما سال‌‌هاست که در تقابل با …

توضیحات بیشتر »

روش فقهی استاد شهید مطهری/ احمد مبلغی

اخلاق چگونه می‌تواند در دستگاه استنباطی تأثیر داشته باشد؟/ چهار رویکرد

شبکه اجتهاد: بسیاری از فقهاء و متفکران به مسئله‌ (چگونه شریعت “جهان متحول در بستر زمان” را پوشش می‌دهد؟ و چگونه فقیه می‌تواند این پوشش تشریعی را در روش فقهی خود فعال و اعمال کند؟) پرداخته اند. این مسئله دو مرحله برای بررسی دارد: مرحله اول: چه مکانیزمی را شریعت برای پوشش تحولات زمانی در خود تعبیه کرده است؟ مرحله دوم: چه منهج فقهی برای استفاده از این قابلیت‌های نهفته در شریعت وجود دارد که باید فقیه آن را فهم و کشف کند و در روش استنباطی خود منظور نظر بدارد؟ از جمله این متفکران، شهید مطهری است که به …

توضیحات بیشتر »

از تحول و تعامل حوزه‌های علمیه قم و نجف تا آسیب‌شناسی نظام آموزشی و تربیتی

از تحول و تعامل حوزه‌های علمیه قم و نجف تا آسیب‌شناسی نظام آموزشی و تربیتی

آیت‌الله خوئی یکی از آن بزرگان نجف است؛ نجف امام خمینی و شهید صدر هم داشت، نجف کاشف الغطاء داشت، نجف نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی داشت، همینطور قم که شما می‌گویید، آیت‌الله بروجردی بزرگ شده حوزه علمیه نجف است، درست است که امتیازات بزرگی دارد، همینطور بزرگان فعلی، آیت‌الله آمیرزا کاظم تبریزی، آمیرزا جواد تبریزی، آیت‌آلله وحید خراسانی، همه این‌ها بزرگ شده نجف هستند که الان در قم هستند؛ یعنی این تداخل قم و نجف اینقدر زیاد و عمیق است که اصلاً این جدا کردن‌ها غلط است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید منذر حکیم رئیس پژوهشکده الذریه النبویه …

توضیحات بیشتر »

روش فقها در اعتبارسنجی روایات در دیگر علوم اسلامی کارآمد نیست/ نباید با معیار روایات فقهی دنبال سایر روایات برویم

روش فقها در اعتبارسنجی روایات در دیگر علوم اسلامی کارآمد نیست/ نباید با معیار روایات فقهی دنبال سایر روایات برویم

استاد دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: فقیه و مجتهد با دانش خاصی که دارد، نسخه‌ای پیچیده است که فقط برای فقه کارآمد است ولی ما با سایر حوزه‌ها مانند تفسیر و اخلاق و اعتقادیات نیز مواجه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدکاظم طباطبایی؛ رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث چندی پیش در نشست علمی «اعتبارسنجی روایات و گزاره‌های تاریخی» با بیان اینکه در اعتبارسنجی، رویکردهای متنوع و متعدد وجود دارد، گفت: رویکرد فقیهان در اعتبارسنجی روایات فقهی دائرمدار جعل شرعی است ولی گزاره‌های تاریخی که حکایت‌گر یک امر بیرونی و واقعه و …

توضیحات بیشتر »

نقدهای علامه طباطبائی بر علامه مجلسی

نقدهای علامه طباطبائی بر علامه مجلسی

نگارنده در این کتاب نقدهای علامه طباطبائی بر نظریات علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار را در ۶۵۶ صفحه مورد بررسی قرار داده‌ است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی رضوی در تعریضی به سبک اصلاح بحارالانوار توسط علامه طباطبائی می‌نویسد: «می‌گویند علامه طباطبائی سه مجلد از بحار را تصحیح کرده است. اما به خوبی روشن است که مرحوم طباطبائی هرگز در صدد تصحیح نسخه‌های خطی یا چاپ پیشین نبوده است. کاری که او انجام داده «نقد» است نه تصحیح. بدیهی است؛ همزمان به تدوین تفسیر وزین المیزان مشغول بود، که اساساً وقتی برای تصحیح به معنی اصطلاحی نداشت و …

توضیحات بیشتر »

تربیت ۱۱۶ صحابه؛ از الطاف الهی به جوادالائمه(ع)

تربیت ۱۱۶ صحابه؛ از الطاف الهی به جوادالائمه(ع)

یک قرآن‌پژوه گفت: از الطافی که خداوند به امام جواد(ع) عطا فرمود، توفیق تربیت ۱۱۶ صحابی ارزشمند است که در میان آن‌ها برگزیدگان شاگردان حضرت رضا(ع) و علمای شیعه هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود مهدوی دامغانی قرآن پژوه و مترجم قرآن کریم، به مناسبت ۳۰ ذی‌قعده و سالروز شهادت امام جوادالائمه(ع)، اظهار کرد: امام جواد(ع) که از شدت بخشندگی طی فرمان‌های پدر بزرگوارشان امام رضا(ع) در زمان زندگانی و کودکی خود چنان بخشنده شده بودند که به جوادالائمه لقب گرفتند، در ماه مبارک رمضان سال ۱۹۵ هجری در مدینه متولد شدند. امام رضا(ع) در سه سالگی او با …

توضیحات بیشتر »

مگر فقیه می‌تواند بگوید من به مصلحت نگاه ندارم؟/ امام در عمل بحث «مصلحت» را در تشخیص مصلحت نظام پیش برد/ با بعضی از فضاها آینده روشنی نمی‌بینم!

اجتهاد بدون روش‌‎شناسی نابسامان است/ محققان حاشیه محقق ایروانی را بر شیخ اعظم انصاری بخوانند/ ویژگی مکتب فقهی

مرحوم امام خمینی (ره) بحث مصلحت را در فقه، چه در بعد نظری و چه در بعد عملی توجه کرد و در عمل مثل تشخیص مصلحت نظام پیش برد. اما سوگمندانه این نگاه رشد خودش را نداشته است … این مسئله درست مثل چیزی است که گویا پایین کوه بود و مرحوم امام یک‌باری آن را چند متری بالا برد، این بار را تا وسط‌های کوه فته و حالا ما باید این بار را یواش‌یواش بالا ببریم. به‌عنوان یک طلبه عرض می‌کنم که با بعضی از فضاها آینده روشنی نمی‌بینم؛ یعنی گاهی فضاها دست کسانی است که مال این کارها …

توضیحات بیشتر »

عدم جواز خلط بین تکوین و تشریع در فقه از منظر امام خمینی(ره)

عدم جواز خلط بین تکوین و تشریع در فقه از منظر امام خمینی(ره)

اگر کسی مانند امام‌ می‌فرماید در فقه و اصول نباید بین تشریع و تکوین خلط کرد به این معنا نیست که دلوک اقتضای وجوب نماز داشته باشد بلکه شارع، زمان را اعتبار کرده است اما قواعدی که در منطق داریم را‌ می‌توانیم در فقه و اصول بیاوریم. آنچه امام‌ می‌خواهد به آن تنوع دهد این است که جایی که قواعد اعتباریات و انشاء یات را باید رعایت کرد، سراغ تکوینیات نرویم و اجازه ندهیم قواعد تکوین آنجا جاری شود. این عدم خلط تکوین و تشریع ثمرات بسیاری دارد و خیلی از شبهاتی که در ملاکات مطرح‌ می‌شود را رفع‌ می‌کند. …

توضیحات بیشتر »

کتاب «منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» رونمایی شد

کتاب «منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» رونمایی شد

بازیابی منابع الکافی می‌تواند نتایج پرباری به دنبال داشته باشد. آنچه به این مهم ضرورت بخشیده ابهامهایی است که درباره کتاب الکافی و تاریخ حدیث شیعه وجود دارد. در واقع این پژوهش برای پاسخ به سوالات و روشن کردن ابهامات و نادانسته‌هایی است که از جمله آن می‌توان به این موارد اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست رونمای از کتاب «بخش اصول منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» اثر دکتر محمود ملکی با حضور حجت‌الاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی؛ رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. حجت‌الاسلام طباطبایی با بیان اینکه در دوره‌های اولیه یعنی آغاز …

توضیحات بیشتر »

شمول یک روایت نسبت به متعارضین

کلام فقاهتی، فقاهتی متکلمانه/ سجاد علی‌ بیگی

شبکه اجتهاد: از جمله روایاتی که شاید گفته شود مربوط به باب تعارض است، روایت «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِکَ الْحَدِیثَ وَ کُلُّهُمْ ثِقَه فَمُوَسَّعٌ عَلَیْکَ حَتَّى تَرَى الْقَائِمَ فَتَرُدَّهُ عَلَیْهِ»‌[۱]است، به این بیان که اگر احادیث رسیده از ثقات با یکدیگر تعارض کرد مردم مخیرند به هر کدام از آنها عمل کنند تا امام را ملاقات کنند و حکم را از او بپرسند. آقای خوئی بر این عقیده است که این روایت مربوط به حجیت خبر ثقه است.[۲] نگارنده در اینجا درصدد بررسی ارتباط این روایت به باب تعارض است. اولین قرینه که به مجرد ملاحظه روایت به ذهن خطور‌ …

توضیحات بیشتر »

روش نقد آیت‌الله صافی بر شریعتی، الگویی برای محققان

روش نقد آیت‌الله صافی بر شریعتی، الگویی برای محققان

روش ایشان هم از لحاظ علمی و هم ادب نقد، در سطح بسیار بالاتری قرار دارد. آقای صافی، روش نقد علمی را می‌داند، هرچند دلبستگی مذهبی شدیدی نسبت به متون و مواضع شیعه و سنت‌های پیشین دارد. به نظرم نقدهای دیگر ‌آیت‌الله صافی از نظر روش، قابل بررسی و اعتنا است، و می‌تواند با روش‌های دیگر و دیگران، و اساسا سنت نقدنویسی در حوزه‌ها مقایسه شود. نقادی اخبار، امری بود که در سنت حوزوی وجود داشت، اما شکل‌های جدیدی از آن در این دوره رواج گرفت که مرحوم سید جعفر مرتضی هم در نوشته‌های نخستین خود ابتکاراتی در این زمینه …

توضیحات بیشتر »

جریان‌شناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیت‌های دارالحدیث»

جریان‌شناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیت‌های دارالحدیث»

نشست جریان‌شناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیت‌های دارالحدیث» در موسسه سید مرتضی (ره) قم برگزار شد؛ این نشست، دومین جلسه از سلسله نشست‌های علمی موسسه فرهنگی قرآن و عترت سید مرتضی(ره) با موضوع آشنایی با جریان‌ها، اندیشه‌ها و تلاش‌های حدیثی معاصر بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدمهدی احسانی‌فر، رئیس هیئت امنای موسسه سید مرتضی، در جلسه اول به ارائه روش جریان شناسی پرداخت و در این جلسه به تطبیق آن بر فعالیت‌های موسسه دارالحدیث اشاره کرد. آنچه در ادامه می‌آید، گزارش نشست دوم به نقل از «ایکنا» است که به شناخت فعالیت‌های دارالحدیث به عنوان یک …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به سوابق و آثار فقهی شهید رئیسی که خود را «طلبه محض» می‌دانست

نگاهی به سوابق و تالیفات فقهی شهید رئیسی که خود را «طلبه محض» می‌دانست

شهید سیدابراهیم رئیسی که سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم و دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی را از مدرسه عالی شهید مطهری دریافت کرده بود، در کنار سال‌ها فعالیت‌ در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی، همواره از نهاد علم و دانش فاصله نگرفت و به تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقهی و تدریس فقه‌های مضاف در دانشگاه و حوزه‌های علمیه تهران و مشهد پرداخت و چندین اثر ارزشمند فقهی از خود به یادگار گذاشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در مشهد و در …

توضیحات بیشتر »

روش‌شناسی اجتهاد؛ مطالعه ۲۰ مکتب اجتهادی معاصر

روش‌شناسی اجتهاد؛ مطالعه 20 مکتب اجتهادی معاصر

کتاب «روش شناسی اجتهاد» که به معرفی مکاتب اجتهادی معاصر می‌پردازد، اثر جدید استاد ابوالقاسم علیدوست می‌باشد که به‌تازگی در ۵۱۶ صفحه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از جمله حوزه‌های تمحض استاد ابوالقاسم علیدوست حوزه فلسفه فقه است که آثاری چون «فقه و عقل»، «فقه و عرف»، «فقه و مصلحت» و تعداد زیادی مقاله علمی پژوهشی مرتبط حاصل آن است؛ آثاری که به نحو شایسته مورد توجه جوامع علمی بوده و در بسیاری از جشنواره‌های کشوری چون کتاب سال جمهوری اسلامی و کتاب سال حوزه دارای رتبه برتر شده است. افزون …

توضیحات بیشتر »

گزارش محتوایی از مجموعه چهار جلدی «کاوش‌های فقهی»

گزارش محتوایی از مجموعه چهار جلدی «کاوش‌های فقهی»

مجموعه ۴ جلدی «کاوش‌های فقهی»، اثرِ حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور تهرانی (محقق و مدرس حوزه علمیه قم)، نگاشته‌هایی پیرامون مسائل گوناگون فقهی و اصولی است که با تدوین و گردآوریِ یادداشت‌ها، مقالات، نشست‌ها و… در قالب کتاب منتشر شده است؛ جلد اول آن در زمستان ۱۳۹۷ و جلد دوم آن در زمستان ۱۳۹۹ توسط انتشارات دارالعلم چاپ شده است. همچنین جلد سوم آن در سال ۱۴۰۱ و جلد چهارم آن نیز در سال ۱۴۰۲ توسط انتشارات خویی، به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مطالعه این مجموعه برای دو گروه از مخاطبین سودمند خواهد بود؛ گروه اول، …

توضیحات بیشتر »

درآمدی بر روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی

درآمدی بر روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی

اثر حاضر متکفل ارائه الگویی صحیح و ضابطه‌مند در استنباط آموزه‌های اخلاقی بر پایه قرآن و حدیث است. این تحقیق شروعی برای مباحث روش‌سناسی اجتهاد در اخلاق اسلامی در پنج فصل است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب درآمدی بر روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی به قلم دکتر مصطفی همدانی از سوی انتشارات سمت در ۲۳۹ صفحه به زیور طبع آراسته شد. روش‌‌شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی، دانشی بنیادی و ناظر بر تولید صحیح و ضابطه‌‌مند آموزه‌‌های اخلاقی اسلامی بر پایۀ قرآن و حدیث است که روش اجتهاد را از تمحض در علم فقه به فراخنای استنباط اخلاقی …

توضیحات بیشتر »

درنگی کوتاه در پژوهش‌های پنج خاورشناس درباره الکافی کلینی/ علی راد

درنگی کوتاه در پژوهش‌های پنج خاورشناس درباره الکافی کلینی/ علی راد

شبکه اجتهاد: پژوهش‌های خاورشناسان دربارۀ الکافی الکلینی در سده معاصر هر چند دوره‌ها‌ی متنوع با رویکردهای متعدد را تجربه کرده است ولی تحلیل روند و برایند این جریان حدیث پژوهی نوآمد در بازشناسی حدیث شیعه گویای این مهم است که این جریان هنوز در گام نخستین خود در شناخت و ارزیابی الکافی الکلینی قرار دارد و تا رسیدن به پژوهش‌ها‌ی فاخر و ممتاز در تحلیل و نقد این کتاب حدیثی شیعه فاصله زیادی دارد لذا تا کنون تک نگاری جامع‌، فاخر و برتری از سوی خاورشناسان در الکافی پژوهی ارائه نشده است و تعداد خاورشناسانی که به پژوهش درباره الکافی …

توضیحات بیشتر »

پرسش و پاسخ‌های صریح در باب «نظریه‌ مقاصد شریعه»

پرسش و پاسخ‌های صریح در باب «نظریه‌ مقاصد شریعه»

استاد علیدوست گفت: آن کسی که می‌گوید نماز صبح برای این بوده که مردم ساعت ۷ سر کار بروند و هکذا، او دارد یک فلسفه‌ی حکم برای یک حکم شرعی درست می‌کند. این فلسفه‌بافی برای یک حکم خاص است و  ربطی به مقاصد ندارد. ما اصلا به این مقاصد نمی‌گوییم. البته بعد در یک نظام حلقوی می‌گوییم. یعنی باید مجموعه‌ی نصوص دیده شود، مخالف مسلّمات دین نباشد. حتی اگر مخالف مشهور بود، چون از مشهورات ابایی نداریم. شبکه اجتهاد: موضوع «فقه مقاصدی» یا «مقاصد‌الشریعه» اگرچه بحث جدیدی بین فقها نیست، اما در سال‌های اخیر مورد توجه و تبادل نظر بین …

توضیحات بیشتر »

دوگانه‌هایی بی بنیاد/ محمد متقیان تبریزی

خطبه فدکیه؛ منبعی برای اندیشه سیاسی/ محمد متقیان تبریزی

شبکه اجتهاد: برخی از نویسندگان و پژوهندگان عرصه فقه سیاسی، به تناسب وضعیت سیاسی کشور، دوگانه‌هایی را طرح کرده و تعارضی را تصویر نموده و حکم به تقدم یک طرف به طرف دیگر می‌دهند. پیشتر، درباره دوگانه موهومی «حق امام یا حق مردم» نوشته بودم و در این یادداشت می‌خواهم درباره دوگانه دیگری بنویسم که، آقای سیدضیاء مرتضوی بیان کرده و میان «نظام اجتماعی» از «نظام سیاسی» تفکیک کرده و در مقام تعارض حفظ نظام اجتماعی را مقدم بر حفظ نظام سیاسی می‌داند. نتیجه‌ای که ایشان گرفته، متبلا به نقصی است که در نوع نگاه به رابطه حاکمیت اسلامی با …

توضیحات بیشتر »

مقاصدی‌ها انضباطی در بیان مقاصد ندارند/ مخرب‌ترین اثر نظریه مقاصد، حذف قرآن و سنت در‌ استنباط احکام است!/ خطابات قانونی با مقاصد اصلاً‌ قابل جمع نیست

مقاصدی‌ها انضباطی در بیان مقاصد ندارند/ مخرب‌ترین اثر نظریه مقاصد، حذف قرآن و سنت در‌ استنباط احكام است!/ خطابات قانونی با مقاصد اصلاً‌ قابل جمع نیست

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: قدمای اهل سنت مقاصد را در پنج چیز قرار دادند اما معاصرین از اهل سنت آن را توسعه داده می‌گویند منحصر به آن پنج مقصد نیست مثلاً آزادی انسان یا کرامت انسان و نیز عدالت هم جزء مقاصد شریعت است، این موارد را نیز اضافه به مقاصد الشریعه نموده‌اند. امروز یکی از مشکلات مقاصدی‌ها این است که انضباطی در بیان مقاصد ندارند و مشخص نیست، تعداد این مقاصد چند‌تاست، محدودند یا نامحدود؟ هر چه زمان می‌گذرد به تعداد آن اضافه می‌کنند. همچنین این نظریه آثار مخرب فراوانی در پی خواهد داشت که مخرب‌ترین …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به کتاب «مقاصد الشریعه» اثر استاد فاضل لنکرانی

نگاهی به کتاب «مقاصد الشریعه» اثر استاد فاضل لنکرانی

این اثر تقرایرات مهدی اعلایی است که برگرفته از چهارده جلسه درسی از سلسله مباحث دروس خارج استاد محمدجواد فاضل لنکرانی می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی، بر آن است که مقاصدیون در کشف تعداد ملاکات دچار تزلزل هستند و خلط مبحث در ارائه ملاکات احکام وجود دارد. همچنین این ملاکات احکام با ملاکات دین در مواردی تعارض وجود دارد. عدم وجود دلیل معتبر از قرآن و حدیث دال بر مشروعیت مقاصدالشریعه، از موانع جدی مراجعه به فقه المقاصد است. این کتاب در یک مقدمه و پنج فصل تنظیم شده که در نگاه کلی، بررسی تعاریف فقه‌المقاصد، …

توضیحات بیشتر »

دفتر فقه معاصر و تحول‌آفرینی در حوزه

فقه معاصر؛ چالش‌ها و راهکارها/ حمید شهریاری

«تدوین کتاب برای سطوح عالی حوزه‌های علمیه»، «تولید کتب اجتهادی در فقه معاصر»، «عرضه تولیدات علمی حوزه در دانشگاه‌ها»، «برگزاری دروس خارج و تمهیدی فقه معاصر» و «ادامه فقاهت در حاکمیت» پنج‌گام مهم دفتر فقه معاصر حوزه است که در ۸ سال گذشته برداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر فقه معاصر حوزه، در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری و مراجع عظام و اساتید و عموم فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه، بر تحول اجتهادی حوزه‌های علمیه مبتنی بر فقه جواهری و در راستای اجرای بند اول، دوم، سوم و هشتم اهداف کلان «سند چشم‌انداز حوزه‌های علمیه» و راهبردهای کلان …

توضیحات بیشتر »

آیا فقه باید خودش را با مسائل روز تطبیق دهد؟

آیا فقه باید خودش را با مسائل روز تطبیق دهد؟

برخی گزاره‌ها و قواعد بنیادین هم در حقوق وجود دارند که در فقه نیز موجودند اما برخی گزاره‌ها همانند آزادی بیان و آزادی مطبوعات نیز وجود دارند که در فقه، دقیقا با این عنوان موجود نیستند. بنابراین باید سوالی در مقابل فقه قرار دهیم که آیا نهاد آزادی بیان یا آزادی مطبوعات را قبول دارد یا خیر؟ در این زمینه نیازمند پاسخ‎های عقلانی هستیم. باید خصوصیات گزاره‌های فقهی و خصوصیات گزاره‌های حقوقی را هم بیان کنیم و بعد بگوییم الزامات تبدیل اینها چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود حکمت‌نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست …

توضیحات بیشتر »

شیخ انصاری سطح موفقی از رویکرد مدرسی به فقه را ایجاد کرد/ ادبیات مؤثری در توضیح روش‌شناسی مدرسی حاکم بر فقه نداریم

شیخ انصاری سطح موفقی از رویکرد مدرسی به فقه را ایجاد کرد/ ادبیات مؤثری در توضیح روش‌شناسی مدرسی حاکم بر فقه نداریم

مدیر امور بین الملل پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر با بیان اینکه فقه، بزرگ‌ترین نظام الهیات معطوف به عمل است، اظهار کرد: اگر چنین نظام الهیات معطوف به عملی در بین شیعه شکل گرفته که در دنیا بی‌نظیر است، حتماً منطقی روش‌شناختی هم در پشت آن وجود دارد که باید شناخته شود ولی ما این کار را نکرده‌ایم و این ناکامی، معرف یک کوررنگی ناخواسته است که بدون آن که بدانیم و دریابیم، نتوانسته‌ایم آغاز و خاتمه آن را مشخص کنیم و دریابیم. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالمجید مبلغی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در سلسله …

توضیحات بیشتر »

فقه اخلاقی و اخلاق فقهی

فقه اخلاقی و اخلاق فقهی

فقهی، اخلاقی است که تمام اثر سیئه و زشتی را در عقاب قراردادی اخروی نبیند، که اگر در جایی، عقاب قراردادی اخروی، وعید داده نشده بود، حکم به جواز کنیم، بلکه در کنار نگاه به این عقاب قراردادی اخروی برای سیئات، دو نکته ملاحظه گردد؛ برای این‌که فقه دچار تجویز سیئات نشود، باید در کنار عقاب قراردادی اولاً عقاب را در تجسم اعمال هم ببینیم؛ ثانیاً بازتاب عمل در خروج از جاده عدالت را هم ملاحظه کنیم. شبکه اجتهاد: در ابتدا چند عبارت از سه فقیه بزرگوار می‌خوانم و آنگاه در مورد موضوع «فقه اخلاقی و اخلاق فقهی» بحثی ارائه …

توضیحات بیشتر »

لزوم مطالعات تاریخ سیاسی در شناخت فقه مذاهب

مطالعات اربعین؛ ضرورت‌ها و عرصه‌ها/ علی راد

شبکه اجتهاد: فقه با تاریخ در هم تنیده و رابطه‌ای دوسویه میان این‌دو وجود دارد، لذا تاریخ جزئی اجتناب‌ناپذیر از فقه مذاهب اسلامی است. فهم درست و تفسیر دقیق گزاره‌های فقهی شریعت بدون درنگ ژرف در پس زمینه‌های تاریخی (به مفهوم کلان تاریخ) این گزاره‌ها از زمینه تا مقاصد آنها میسور نیست. فروکاست ادله نقلی فقه به مثابه متون ادبی و بسنده نمودن به تحلیل معناشناختی متن‌گرای محض آن‌ها رهزن نظریه اصیل شریعت در عرصه‌های متنوع فقه اسلامی است و به نص‌گرایی در پژوهش فقهی می‌انجامد که فقط به دنبال تبیین مدلول ادبی و معانی ادله فقهی بدون توجه به …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky