اجتهاد و اصول فقه

به نظرم تا حدودى می‌شود با اجتهاد جواهری، نتائج خوبى کسب شود. ما می‌توانیم بر اساس معیارهاى اجتهاد جواهری، اجتهاد مناطی را پرورش و توسعه دهیم، یعنی اجتهاد، به دنبال مناط حکم و همچنین دنبال ما یدور الحکم مداره باشد نه دنبال ما یذکر فی اللفظ والدلیل مداراً فقط، چون چه بسا در دلیل، عنوانى ذکر شود اما مدار واقعی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از محدثان بسیار پویا در حوزه‌­های حدیثی فریقین، ابوالمفضل شیبانی (درگذشتۀ ۳۸۷ق) است. میراث بسیار گسترده‌­ای از روایاتِ وی در منابع روایی امامیه، زیدیه و اهل سنت باقی مانده است. اما از آن جا که او در منابع رجالی امامیه و اهل سنت، تضعیف شده است، در عمل بسیاری از میراث وی به حاشیه رفته است.[۱] …

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا نظریه فقهی نفی ظلم، با قواعد مسلم فقهی قابل جمع است و فقه جدید لازم نمی‌آید؟ بیان کرد: جواب این مسئله یک حکم ثانوی است و با قواعد دیگر یا اصول مسلم فقهی در تعارض نیست و هیچ تنافی با خلود و جاودانگی …

شبکه اجتهاد: غزالی هنوز استادش امام الحرمین جوینی در قید حیات بود که خلاصه آموزش‌های اصولی خود که وی را برای استادی در نظامیه شایسته نشان‌ می‌داد نوشت. این نوشته در واقع خلاصه‌ای بود از آنچه نزد استادش امام الحرمین خوانده بود و البته علاوه بر آنکه سخنان استاد را در درس‌هایش ارائه‌ می‌داد گاهی نظرات خودش را هم بازتاب‌ …

شماره جدید فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهش‌های فقهی» (تابستان ۱۴۰۰) در جهت انعکاس جدیدترین یافته‌های فقهی اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به جامعه علمی، به صاحب امتیازی پردیس فارابی دانشگاه تهران، مدیرمسئولی دکتر علیرضا محمدرضائی و سردبیری حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد ارسطا در ۳۵۱ صفحه چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این شماره مقالاتی چون: «کاوشی نو در ماهیت …

سی‌وششمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا (بهار ۱۴۰۰) با پرونده‌های ویژه‌ای چون «پرونده نقد و بررسی الگوی حکمی اجتهادی»، «پرونده از حکمرانی اقتصاد تا حکمرانی اقتصاد اسلامی» و «پرونده فلسفۀ نظری تاریخ»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیت‌‌ها و فرهیختگان مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سی‌وششمین شماره فصلنامه تخصصی علوم …

شبکه اجتهاد: در کتاب‌هایی که درباره تاریخ فقه شیعه نوشته شده (که البته با اشکالات متعدّدی چه از لحاظ ساختار، چه محتوا و چه نگاه تاریخی مواجه است) از دوره صد ساله پس از شیخ طوسی تا عهد مرحوم ابن ادریس حلی، به دوره رکود فقه شیعه و یا دوره مقلّدین شیخ طوسی یاد می‌شود(۱). این مطلب، در بسیاری از …

شبکه اجتهاد: جریان‌های سکولار با ویترین روشنفکران به اصطلاح دینی، در صدد تغییر باورهای دینی و تهی‌کردن گفتمان اسلامی از عناصر هویتی آن هستند تا در نتیجه، شریعتی سازگار در برابر انحرافات تمدنی غرب و ساکت در برابر نظام سلطه ارائه دهند. انکار جنبه‌های قدسی و الهی حکمرانی و تبدیل آن به امری عرفی و غیر شرعی، یکی از اقدامات …

سومین نشست از سلسله نشست‌های «جایگاه و تأثیرگذاری صفات الهی در اصول فقه» با عنوان «جایگاه و تأثیرات صفت عدل الهی در اصول فقه» با مشارکت اداره پژوهش  مرکز تخصصی آخوند خراسانی برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی زمانی فرد از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد به ارائه بحث پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد …

شبکه اجتهاد: اصل تقلید با توجه به مفهوم متعارف و ضرورت آن از پشتوانه‌های روایی همچون روایات ارجاعیه برخوردار است و افزون بر آن، عقل و سیره عقلا نیز به مراجعه به متخصص هر رشته در امور مختلف تاکید دارند. البته به خاطر حساسیت دین فردی که مورد مراجعه قرار می‌‌گیرد، باید افزون بر تخصص یا اجتهاد مصطلح، دارای تقوا …

همزمان با آغاز دهه کرامت، مراسم آیین رونمایی از کتاب «النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی» اثر علمی بر جامانده از شیخ طوسی که توسط موسسه پژوهشی امام هادی علیه السلام با استنادات جدید و گسترده در پنج مجلد به چاپ رسیده است، با پیام تصویریِ آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی و با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد سعیدی، تولیت حرم …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد با ذکر نمونه‌هایی از مبانی کلامی در علم اصول فقه گفت: از دوره شاگردان مرحوم وحید بهبهانی علم اصول گسترش یافت و خود به خود مباحثی در علم اصول مطرح شد که از همین‌جا می‌‌‌توان به درستی تشخیص داد مباحث کلامی در علم اصول چیست و چه تاثیری در فقه می‌‌‌گذارد. به گزارش شبکه …

کتاب «درآمدی بر فقه اجتماعی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدباقر ربانی، مدیر گروه فقه اجتماعی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «درآمدی بر فقه اجتماعی» در دو فصل «کلیات فقه اجتماعی» و «تعامل فقه و جامعه» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدباقر ربانی و همکاران در ۲۷۸ صفحه به‌تازگی از سوی انتشارات مرکز …

استاد گنجی با بیان اینکه اگر کسی اهل انصاف و عدالت و فهم باشد، خدمت و زحمت آیت‌الله خویی در مباحث علمی فقهی و اصولی را تصدیق می‌کند، گفت: قطعاً بعضی از مدرسین خارج فی زماننا هذا مجتهد نیستند و با مطالعه کتب فقهی آقای خویی و فهم بعضی از مطالب ایشان، تدریس می‌کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد مهدی …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌ﷲ حاج شیخ محمدتقی شریعتمداری، در بهار سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در تهران متولد شدند؛ پدر ایشان مرحوم حجت‌الاسلام‌ والمسلمین شیخ غلامرضا شریعتمداری، نوۀ دختری شیخ علی شریعتمدار (فرزند ملا محمدجعفر شریعتمدار استرآبادی) بود و نام خانوادگی «شریعتمداری» از این انتساب مادر نشأت می‌گیرد. گفتنی است که خاندان ملا محمدجعفر شریعتمدار از جمله دودمان‌های عالمان تهران بود …

«گروه فکر معاصر» در «دفتر قم» المرکز الإسلامی للدراسات الاستراتیجیه، با هدف تحقیق و تأمل در دست‌آوردهای فکری اندیشمندان مسلمان معاصر و همچنین نگاه ارزیابانه به آن‌ها، فعالیت خود را آغاز نمود و بدین منظور، واکاوی پروژه‌های فکری آنها را مورد اهتمام قرار داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حاصل این کار، در قالب مجموعه‌ «رؤی نقدیه معاصره» منتشر می‌شود …

استاد سطح خارج حوزه علمیه قم گفت: سروش وقتی قصد داشت به بنده پاسخ بدهد و مسئله «قدرت و شریعت» را مطرح کرد دائما از شریعت به جای فقه و بالعکس استفاده می‌کرد که بنده به وی متذکر شدم این خلط پذیرفتنی نیست. چند روز قبل در نوشته‌ای از یکی از مشاهیر حوزه دیدم که گفته است در فقه ما …

شبکه اجتهاد: نخستین نشست هم اندیشی و هم افزایی قرارگاه‌های علمی آموزشی حوزه خراسان با موضوع «تحولات جهان در دهه آینده و رسالت حوزه‌های علمیه تشیع با نگاه به نقش ویژه هر قرارگاه» برگزار شد. این مراسم روز پنج‌شنبه ۱۳ خرداد با حضور مدیر محترم حوزه علمیه خراسان، آیت‌الله اشرفی شاهرودی، آیت‌الله شیخ مهدی مروارید عضو شورای عالی حوزه علمیه …

شبکه اجتهاد: اسلام سنتی یا اسلام تاریخی با نفوذ و هیمنه اجتماعی طولانی مدت خود در جوامع اسلامی توانسته یکّه‌تاز و صحنه گردان چهره بیرونی اسلام باشد و از این پایگاه درازدامن تاریخی، چهره‌‌ای موجه برای خود بسازد. مؤلفه اصلی این جریان کم‌توجهی و اعتزال اجتماعی از اتفاقات و پیشامدهای حقوقی- مدنی دنیای معاصر است. سردمداران این جریان حتی الامکان …

موسوعه «شرحی بر تحریر الوسیله امام خمینی (ره)»، برگرفته از درس‌های خارج فقه آیت‌الله سید حسن مرتضوی شاهرودی، توسط حوزه علمیه خراسان در حال تدوین است. به گزارش شبکه اجتهاد، موسوعه شرح تحریر الوسیله حضرت امام خمینی ره، برگرفته از درس‌های خارج فقه آیت‌الله مرتضوی در این حوزه در حال تدوین است. موسوعه شرح تحریر الوسیله حضرت امام خمینی (ره) …

گروه فقه و اصول از نخستین گروه‌های تاسیس شده بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی است که از سال ۱۳۶۴ تا کنون مشغول فعالیت‌های فقهی و اصولی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اعتمادی‌نژاد پژوهشگر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در گفتگو ضمن ارائه گزارشی از فعالیت‌های ۳۶ ساله این گروه ابراز کرد: …

آیت‌الله حکیم عالمی سیاستمدار بودند که ولایت‌ فقیه را قبول داشتند و فقیه جامع‌الشرایط را حاکم جامعه می‌دانستند، بنابراین در مسائل و امورات مختلف اجتماعی و مسائل شرعی جامعه حکم می‌داد. شبکه اجتهاد: دوازدهم خرداد سالروز رحلت آیت‌الله سید محسن حکیم، از مراجع معظم تقلید و شخصیت علمی برجسته شیعه است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن اختری، رئیس شورای عالی مجمع جهانی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شیخ جواد مروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات وحید خراسانی و تبریزی در خلال مباحث اجتهاد و تقلید به ضرورت نیاز مجتهد به فراگیری علم منطق می‌پردازد و پس از استدلال، نظر آیت‌الله خویی(ره) را طرح، بررسی و نقد می‌نماید و کلام ایشان که تعلم قواعد علم منطق مطلقا در اجتهاد …

جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حوزه علمیه خراسان با عنوان بررسی و نقد کتاب «بطلان قاعده استصحاب» توسط مدیریت مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حجت‌الاسلام سید ضیاء سجادی فر با عنوان «بررسی و نقد کتاب «بطلان قاعده استصحاب» با بررسی و ارزیابی حجج‌اسلام …

شبکه اجتهاد: اخیراً استاد فیاضی از اساتید مطرح فلسفه در همایشی با موضوع «تأثیر متقابل فلسفه و اجتهاد فقهی» به لزوم فراگیری فلسفه و منطق پرداختند و از تأثیرگذاری آن در فرایند فقه و اصول سخن گفتند. (بخوانید) ایشان در بیانات خود مدعی شده‌اند که منطق و فلسفه به‌شدت در فقه و اصول تأثیرگذار است و‌ نمی‌‌‌توان بدون فراگیری علم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: تقابل موافقان و مخالفان فلسفه، دعوایی جدید و نوظهور نیست. هم دعوا تکراری است و هم ترفندها و شیوه‌های مجادله. هم اتهام جهل و بی‌سوادی با گوش‌ها آشناست و هم اتهام کفر و الحاد. به اندازه کافی، کتاب و مقاله و سخنرانی و یادداشت از هر دو طرف دیده‌ایم که از پیش، می‌دانیم چگونه استدلال خواهند کرد …

رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران گفت: انتخاب یک بانو برای مدیریت جامعه الزهرا با ابتکار مقام معظم رهبری بوده است که فرموده بودند ترجیح من این است که مدیر و مسئول جامعه الزهرا از بین بانوان باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم تودیع و معارفه مدیر جدید جامعه الزهرا علیهاالسلام با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمود محمدی عراقی، رییس دفتر …

شبکه اجتهاد: مراسم تودیع و معارفه مدیر جدید جامعه الزهرا علیهاالسلام با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمود محمدی عراقی، رییس دفتر رهبر معظم انقلاب در قم، آیت‌الله مرتضی مقتدایی رییس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن ربانی، رییس هیأت امنای جامعه الزهرا، نمایندگان بیوت مراجع، علما، فضلا، اساتید و کارکنان جامعه الزهرا برگزار شد و از خدمات چهار ساله …

هشتمین و نهمین شماره فصلنامه تحلیلی‌ ‌انتقادی حوزه (مجله حوزه)، ویژه حوزه‌های دینی، با عنوان «نماد روشن‌فکری حوزوی» با صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و مدیرمسئولی عباس صالحی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و با محتوای مقالات، پرونده، گفت‌وگو و گزارش در ۲۳۰صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این شماره با سخن سردبیر «حوزه و …

عضو هیئت امنای مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار کرد: کفایه آخوند کتاب درسی است. در آنجا راجع به اینکه امر نمی‌تواند به طبیعت تعلق بگیرد، یک بحث فلسفی آورده است: «طبیعت من حیث هی لیست الا هی». این به‌خاطر آن است که آخوند فلسفه را آن‌طور که باید، نخوانده بوده است. این قاعده هیچ ربطی به آن نتیجه‌ای که ایشان …